“All places are places of worship to a Christian. Wherever he is, he ought to be in a worshiping frame of mind.” C. H. Spurgeon

Verkondig die evangelie in ‘n multikulturele wêreld

Ons leef in ‘n multikulturele wêreld – baie rasse en etniese groepe, maar ook baie verskillende godsdienste en filosofieë. Ons kan hulle onmoontlik nie almal verstaan nie. Dit herinner nogal aan die situasie wat in Rigters 21:25 beskryf word: In daardie tyd was daar nog nie ‘n koning in Israel nie, en elkeen het gedoen wat reg is in sy eie oë.

Die vraag waarop Christene moet antwoord, is: In ‘n situasie soos dié waarin ons ons tans bevind, hoe kan ons die boodskap van Jesus Christus aan die wêreld om ons verkondig? Om dit nog moeiliker te maak, beweeg ons in ‘n post-Christendom tydperk – mense weet al hoe minder van wat dit beteken om in Jesus Christus te glo.

Ons sit met ‘n dilemma. Aan die een kant weet ons nie hoe om Jesus se boodskap in hierdie deurmekaar wêreld te verkondig nie, maar aan die ander kant het ons ‘n duidelike opdrag van Jesus: Gaan dan na al die nasies toe en maak die mense my dissipels (Matteus 28:19).

Verskil die situasie vandag veel van dié van Paulus se leefwêreld. Paulus leef en evangeliseer in ‘n multikulturele wêreld: Jode en heidene, slawe en eienaars, baie regte vir mans en min regte vir vroue, ens. Daar is ook baie verskillende godsdienste beoefen: keiseraanbidding, die groot aantal Grieks-Romeinse gode, Jode en Christene. Daar was ook ‘n hele aantal mistieke godsdienste met geheime rituele. Mense het ook algemeen geglo in bose geeste en het daarom allerhande geheime gebruik om hulle teen hierdie geeste te beskerm. In die proses het die Ateners ‘n filosofie/wêreldsiening gebou waarvolgens hulle kon leef en die wêreld verstaan.

Almal van ons het ‘n wêreldsiening wat van die volgende vrae probeer antwoord:

• Hoekom is ek hier?
• Hoekom bestaan alle dinge?
• Hoe kan my lewe betekenis hê?

Om hierdie vrae te beantwoord het die inwoners van die Romeinse Ryk filosofie en godsdiens vermeng. Dit word dan hulle wêreldsiening.

Paul Copan en Kenneth D. Lidwak ( The Gospel in the Marketplace of Ideas) gebruik Paulus se besoek aan Atene (Handelinge 17) om gelowiges te help om in so ‘n multikulturele wêreld die evangelie te verkondig. Hulle vergelyk Atene in Paulus se tyd met ons eie wêreld en vind heelwat ooreenkomste.  Ons gaan ‘n paar blogs hieraan spandeer.

Hoe definieer ons die wêreld – Francois Malan

Thelma vra:

Ek wil graag weet in 1 Johannes 2:15-17 praat dit van ons moenie in die wêreld wees of dinge van die wêreld doen nie. Hoe definieer ‘n mens die wêreld?

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

Verse 15-17 verwys in drie parallele frases  na die ou orde wat nog voortbestaan tot die wederkoms van Jesus, en die verhouding van die gelowige teenoor die voortgaande ou bedeling:

            15 Liefde vir die wêreld  –           Liefde vir God

            16 kom van die wêreld   –           kom van God

            17 die wêreld gaan verby-          wie God gehoorsaam, bly vir ewig.

2:15 ‘Julle moet nie die wêreld liefhê of die dinge van die wêreld nie…’ Die woord ‘wêreld’ (kosmos) word in Johannes in twee betekenisse gebruik: as God se hele skepping, mense ingesluit (Jn 3:16),  of die menslike samelewing wat in die mag van die bose lewe, teen God en sy wil vir sy skepsels, die ‘sondige wêreld,’ wat gelei word deur bose selfsugtige begeertes (Jn 16:11). Gelowiges het van die ‘wêreld’ van duisternis oorgegaan in die lig van God. Hulle word geroep om ‘die dinge van die wêreld’ te weerstaan. Dit beteken nie dat hulle nie aan God se wêreld moet deelneem nie, maar om in die wêreld te wees en nie van die wêreld nie  (1 Jn 4:17;  Jn 17:14-16).

               ‘As iemand die wêreld liefhet, is die liefde van (en vir) die Vader nie in hom nie.’ God se gawe van sy liefde en lewe moet reg gebruik word, deur Hom lief te hê, in sy liefde te leef in die wêreld, liefde vir die sondige wêreld  te verwerp, en selfsugtige begeertes te weerstaan. Liefde is nie ‘n onbeheerbare emosie nie, maar konstante toewyding van jou wil. Die een wat die dinge van die wêreld liefkry, gee homself daaraan oor en leef volgens die norme van die wêreld wat nie met God rekening hou nie.

2:16 Hier verduidelik Johannes wat ‘al die dinge wat in die wêreld’ is, wat teen God staan:

(i)  ‘die begeerte van die vlees’ – eintlik is dit ‘n opsomming van  alles wat deur die volgende twee dinge verder verduidelik word. Die woord ‘vlees’ (sarks) word gebruik vir die natuurlike swak liggaam, en vir die sondige gees. So is daar ook goeie begeertes en slegte begeertes. Hier gaan dit om die sondige begeertes van die sondige mens wat uitinge van sy selfsug en hoogmoed is (vgl. die lys van Gal 9-21). Begeerte (epithumia) verwys na ‘n sterk begeerte (neutraal), en ook om te kry wat aan iemand anders behoort, ‘n lus daarna (negatiewe betekenis). Laasgenoemde  gaan om ‘n eiewillige selfbeskikking en selfgerigtheid los van die wil van God.   

(ii) die begeerte van die oë – ‘n drang om dit wat die oë sien te verkry – sondige begeerlikheid na dinge wat teen die wil en wense van God is. Die oë is nie vanself  verkeerd nie, maar word die instrumente waarmee verkeerde begeertes toegelaat word om wortel te skiet en te groei in die menslike wil.

(iii) ‘praalsug’ of  ‘grootpratery /arrogansie van die lewe’ – (lewe, bios, verwys na jou daaglikse optrede of gedrag, of na jou besittings) die dinge in die wêreld maak dat ‘n mens op hulle gaan roem en hom op hulle verlaat. Die woord  (arrogansie, of pretensie) verwys na iets  wat spruit uit ‘n valse  waardering van wêreldse besittings, houdings en aktiwiteite. Daarmee wil ‘n mens wys dat hy beter is as ander, en versteur só juis sy verhouding met ander (vgl. Flp 2:3-5 vir egte nederigheid).

Bose begeertes (i) en valse waardes (ii) gaan oor onheilige begeertes na dinge en posisies wat ons nie het nie, en egoïsme (iii) gaan oor onheilige trots oor prestasies of dinge wat ons het.

Johannes het verduidelik wat al die dinge van die wêreld is wat die gelowige moet vermy en nie moet  liefhê nie: selfsugtige begeertes, wat gestimuleer word deur wat die oë sien en tot uiting kom in ‘n uiterlike vertoon.

            Sondige begeertes is nie uit die Vader nie, maar is uit die wêreld.’ Hervorming moet van binne af begin. Die wêreld, die menslike bestaan, aardse besittings, is nie in sigself sondig nie; dit is die mens se ingesteldheid daaroor en die mens se drang om daarmee verbind te wees sonder God, in die plek van God en selfs teen God. Dit is ‘n vervreemding van God (vgl. die derde groep sade wat tussen die onkruid geval het as beeld van bekommernis van die lewe, en die verleidelikheid van rykdom wat die woord verstik dat dit sonder vrug bly, Mat 13:22) .

2:17 Die wêreld met sy dinge wat begeer word, is aan die verbygaan. Dit is die tweede rede waarom ‘n Christen nie die wêreld moet liefhê nie (die eerste rede in 2:15-16: liefde vir die wêreld en liefde vir God sluit mekaar uit). Die dinge van die wêreld het egter nie permanente waarde nie, so ook nie die begeerte na die dinge van die wêreld nie

(1 Kor 7:31 sê: ‘hierdie wêreld soos ons hom ken (letterlik: die huidige vorm of voorkoms van hierdie wêreld), is aan die verbygaan.’  Daarom het dit nie blywende waarde nie. Daarom moet die Christen sy liefde vir dinge van die wêreld en sy verlange na die eer van mense aflê. Dit is deel van sy selfverloëning.

            ‘maar  hy wat God se wil doen, bly vir ewig’ – God se wil is boweal om lief te hê. Liefde teenoor God, deur sy gebooie te gehoorsaam, deur  steeds in liefde op te tree teenooor  alle mense met wie ek in aanraking kom (vgl. Rom 13:16 die liefde doen die naaste geen kwaad aan nie. Daarom is die liefde die volle uitvoering van die wet). Liefde vir die wêreld kom uit die wêreld (2:16) wat aan verbygaan is. Liefde vir God kom uit God, en God is ewig, so ook die lewe wat Hy vir die gelowige gee. Omdat dit uit God is, is dit permanent, ewig. Dit behoort aan ‘n heeltemal ander dimensie as die wêreldlike lewe wat die Christen omring met verloklikhede om hom weg van God se wil af te lei, en jou eiewilligheid wat jou soos ‘n tipiese wêreldling laat optree. Maar om afstand  te hou teenoor die wêreld se aansprake  is daar slegs een manier, naamlik om die wil van God te doen deur lief te hê – dit bly vir ewig en gee sin en rigting in die lewe.

Skrywer:  Prof Francois Malan

“The more we pray, the more we shall want to pray. The more we pray, the more we can pray. The more we pray, the more we shall pray. He who prays little will pray less, but he who prays much will pray more. And he who prays more, will desire to pray more abundantly.” C. H. Spurgeon

Ek word kwaad

Die Bybel sê heelwat oor kwaad word. Soms is ons kwaadword geregverdig – as daar ongeregtigheid en boosheid ter sprake is. Soms word ons kwaad omdat ons voel iemand het ons te na gekom. Maar dikwels lei ons kwaadword tot haat en bitterheid. In die Bybel kry ons sekere waarhede oor kwaad word.

• Kwaadword word nie deur ander mense of omstandighede veroorsaak nie – dit kom uit ons eie harte

Uit die hart kom slegte gedagtes: moord, owerspel, onkuisheid, diefstal, vals getuienis, kwaadpratery (Matteus 15:19).

Niemand kan jou kwaad maak nie; omstandighede kan jou nie kwaad maak nie. Ander mense en omstandighede kan my hart druk en as ek kwaad word, is dit omdat dit in my hart was.

• Ek word kwaad as gevolg van my eie onvervulde begeertes

Waar kom die stryd vandaan, waar kom die rusies onder julle vandaan? Kom dit nie van julle selfsugtige begeertes wat gedurig binne-in julle woed nie? Julle wil dinge hê, maar kry dit nie en wil dan moord pleeg; julle is jaloers op ‘n ander man se goed en kan dit nie in die hande kry nie en dan maak julle rusie en baklei julle. Julle kry nie omdat julle nie bid nie (Jakobus 4:1 – 2).

Ons wil iets hê en as ons dit nie kry nie, word ons kwaad.

•  Om kwaad te word verhoed my om die regte ding te doen

My liewe broers, dit moet julle in gedagte hou: elke mens moet maar te gewillig wees om te luister, nie te gou praat nie en nie te gou kwaad word nie. ‘n Mens wat kwaad word, doen nie wat voor God reg is nie (Jakobus 1:19 – 20).

As ek kwaad word, sal ek nie ‘n ander persoon se hart verander nie – dit doen geen goed nie.

• As ek vir ‘n ander persoon kwaad word, pleeg ek moord in my hart.

Julle het gehoor dat daar van die ou tyd af vir die mense gesê is: ‘Jy mag nie moord pleeg nie; en elkeen wat moord pleeg, is strafbaar voor die regbank.’ Maar Ek sê vir julle: Elkeen wat vir sy broer kwaad is, is al strafbaar voor die regbank. Verder, elkeen wat sy broer uitskel vir ‘n gek, is strafbaar voor die Joodse Raad; en wie hom uitskel vir ‘n idioot, is strafbaar met die helse vuur (Matteus 5:19 – 20).

Ons onderskat die erns van kwaad word – “ek laat maar net stoom af.” Maar Jesus het gesê dat as ek kwaad word, pleeg ek moord in my hart.

• As ek kwaad word, vererger ek net dinge.

‘n Sagte antwoord laat woede bedaar; ‘n krenkende woord laat woede ontvlam (Spreuke 15:1)

As ek kwaad word, word die ander persoon dikwels ook kwaad. Dit lei tot ‘n stryery – presies die teenoorgestelde effek wat ek verlang het.

• As ek kwaad word, open ek die deur vir Satan

As julle kwaad word, moenie sondig nie, en moenie ‘n dag kwaad afsluit nie. Moenie die duiwel vatkans gee nie (Efesiërs 4:26 – 27)

As ons nie vergifnis vra of die ander party vergewe of gaan sit en die saak deurpraat nie, open dit die deur vir Satan om ons te versoek. Die gevolg hiervan is bitterheid, wraak, skinder en ‘n hele reeks ander sondes. Kain was so kwaad vir Abel dat hy hom vermoor het. Om kwaad te word is ernstig – hanteer dit so gou as moontlik.

Mag God se woord en Gees ons help om ons kwaadword te oorwin.

“I have a great need for Christ: I have a great Christ for my need.” C. H. Spurgeon

Die gemeente loop leeg

Baie gemeentes is besig om leeg te loop. Daar kom egter ‘n snaakse effek na vore: elitisme. Daar is mense wat hierdie agteruigang  in ‘n snaakse soort trots en meerderwaardigheid verander. Daar is sommiges wat beweer dat hierdie agteruitgang tot hoofstroom kerke beperk is – en kyk neer op hulle, want dit sou dan hulle verdiende loon wees. Hierdie aanname is vals – daar is min gemeentes wat nie krimp nie. Maar om ander af te kraak, help niks nie – dit is maar net ‘n vorm van ontkenning. Die gevolg is dat die herstelpoging verder vertraag word. Ons glo dit is iemand anders se probleem en ons kan maar onversteurd aangaan. Dit herinner nogal aan Lukas 18:11: O God, ek dank U dat ek nie soos ander mense is nie.

Ander leiers sê: “Dit is nie eintlik dat die getalle krimp nie, want diegene wat die gemeente verlaat, moes in die eerste plek nooit hier gewees het nie. Hulle was slegs Christene in naam.” Hukke glo dus die vermindering in getalle is ‘n positiewe teken – ons raak ontslae van al die dooie hout. Wat agterbly, is die ware gelowiges. Hoekom doen leiers dit? Hulle is bang die dalende getalle sal die kudde demoraliseer en nog lidmate loop weg.

Dit is duidelik dat sulke reaksies nie juis die gemeente sal help nie. Vir almal van ons is die dalende getalle ‘n hartseer verhaal. Hoe moet ons dan reageer?

• Erken die dalende getalle. Ken en verstaan die feite. Eers as jy die waarheid erken, sal jy in staat wees om iets daaraan te doen.
• Hou op om ander te blameer. As jy dit doen, vertraag jy net dit wat jy moet doen om die toestand te verbeter.
• Sien die hoop. Ja die kerk sukkel, maar ons weet dat God se ware kerk – die liggaam van Christus – nooit sal verdwyn nie. Die kerk is besig om op nuwe maniere verfris te word. Ons is bevoorreg om deel te wees van iets wat God besig is om te lei.

Wees oop vir sy leiding; vergeet van hoe ons dit nog altyd gedoen het; wees bereid om te verander en te groei. Leer in nederigheid om weer kerk te wees.