Wees altyd bly in die Here en moenie bekommer nie? – Kobus Kok
Willie vra:
My vraag handel oor die vrede waarna die Bybel in Filippense 4 verwys. Moet oor niks bekommerd wees nie maar bid oor alles. Vra alles wat julle nodig het van God terwyl julle Hom dank vir alles wat Hy doen . As julle so bid sal julle God se vrede beleef . Hoe werk hierdie vrede? Of anders gestel , is dit uit en uit ‘n geloofsoefening waarby geen gevoel betrokke is nie . As ek bekommerd raak oor iets hanteer ek dit baie sleg ( bv die firma waarvoor ek gewerk het, is gelikwideer weens grootskaalse bedrog deur topbestuurslede- ek is 58 jaar oud – U weet wat dit beteken , vrees , ergste bekommernis denkbaar . In so ‘n geval is “moet oor niks bekommerd wees nie ” baie moeilik, want n mens ervaar die bogemoemde emosies fisies in jou lyf – in so n geval is my vraag hoe werk die vrede waarna hier verwys word. Ek neem dit na God toe en sê vir hom hoe ek voel en hoe ek dinge ervaar , maar dit wat ek ervaar gaan nie net weg nie , dit bly by my. Ek hoop ek het myself verstaanbaar verduidelik want ek wil so graag die vrede beleef en so nader aan God kom.
Antwoord
Prof Kobus Kok antwoord:
Wees altyd bly in die Here en moenie bekommer nie?
Prof. Kobus Kok
Op die plattelandse dorpie waar ek grootgeword het, en op die plaas waar ons destyds kinderkrans gehou het, eggo die kinderlike deuntjie van die bekende liedjie:
Filippense 4:4 sê verbly jul in die Heer…
Filippense 4:4 sê verbly jul in die Heer…
Verbly jul, verbly jul, verbly jul in die Heer….
Liedjies soos hierdie het as kunstige draers van die implisiete waardes van die Christendom gefunksioneer. Toe ons jonk was, het ons besef dat hierdie abstrakte begrippe waarde het, maar ons het dit nie altyd verstaan nie. In ons gedagtes het ons gedink dat dit beteken dat Christene altyd bly en vriendelik moet wees. Min het ons geweet wat die ware diepte van hierdie tekste in werklikheid behels.
Met tyd het die ontblotende realiteit van die lewe ons kinderlike vertroue op die proef gestel. Op skool ervaar mens die gewone mislukkings en teleurstellings – van liefde en ander dergelike verliese. Soos ons groter geword het, het die kwantiteit en intensiteit van die verliese geïntensiveer. Die lewe ontmasker dikwels die naïewe hart en die hoopvolle gees. Ons projekteer drome en verwagtings en beleef dikwels die vernietigende effek van lewensrealiteit. Ons maak ons bed, en moet daarin slaap. Eerste naïwiteit verdwyn soos ons gestroop word van ons jongmensvel.
In die tyd se laaie ontdek ons wie ons is. Soms is die ontdekking goed en mooi, en soms is die ontdekking seer en lelik. Dit laat baie mense met ‘n kliniese realisme wat neig na pessimisme. En dan, op ‘n goeie dag, word die mat onder ons uitgeruk en staan ons gestroop. Wanneer realiteite soos skielike dood, egskeiding of werksverlies ons tref, ruk dit ons fondamente. Dit laat ons voel of ons magteloos is. Ons kyk om ons heen en die lewe gaan net aan, maar vir ons voel dit of die lewe onherroeplik verander het of tot stilstand gekom het. Skielik verdwyn enige hoop, soos mis voor die somerson.
In sy boek, The shaking of the foundations skryf die bekende geleerde Prof. Paul Tillich dat stroop-tye soos hierdie ironies genoeg die ruimte skep waarin nuwe hoop uitkristalliseer. Dit is nie maklike of goedkoop teologie nie. Dit is teologie wat uit kontekste van wanhoop gebore is. Tillich se argument is dat ons in taamlike goeie tye maklik pessimisties kan raak. Maar as ons alles verloor het en gestroop is, is daar nie meer plek vir wanhoop en pessimisme nie. Die donkerste diepte is dikwels die plek waar die lig die sterkste sigbaar word, en die meeste waardeer word. Mens kan die krag van hierdie beginsel alleen verstaan as jy self daar was. Tillich was ‘n Duitse teoloog wat deur die Nazis uitgeban is, en sy werk as professor verloor het. Hy ontwikkel sy insigte in die moeilike depressiejare van die vorige eeu. In sy boek skryf hy dat die “skud van die fondasies” mens juis by die ontdekking van die fondasie uitbring. Dit is in die kontraservaring van pyn dat mens ‘n vorm van genesing ontvang en ontdek. Dit is diep insigte wat net sin maak as mens deur die pyn groei en op ʼn stadium op die kruin terugkyk na die pad wat mens moes stap. Soos ‘n kompas word hierdie wyse Bybelse insigte rigtingwysers op die pad vorentoe.
Paulus het ook iets hiervan verwoord as hy in die konteks van die tronk sy Filippense brief skryf. Dit is in die lokval van die lewe, in die sinkgat-ervaring waar hy ontdek dat nie pessimisme nie, maar hoop en blydskap wat in God gewortel is, die enigste antwoord tot sin, betekenis en oorlewing is. Dit is hier waar hy sê dat hy deur dit alles heen geleer het dat die enigste fondasie wat oorbly in tye van vernietiging en pyn, die enigste hoop in lewe en dood, die Here is. Dit was juis daardie konteks wat hom geruk het om te besef hoe dankbaar hy kon wees vir dit wat hy gehad het. Hoe ironies dat ons eers besef hoe gelukkig ons was om gesondheid te hê as ons siek word, of hoe lekker ons kon eet as ons nie meer die geld het om kos te koop nie. Dit is in stil gebed waar God ons beelde kom gee van wie Hy is, hoe Hy wil hê ons moet verander in die betrokke konteks, en waar ons die antwoorde kry wat ons die wysheid skenk om vorentoe te beweeg.
Ons het dit persoonlik ook onlangs opnuut weer beleef nadat my vrou swanger was met ‘n tweeling, ons een kindjie verloor het en my vrou vir drie maande bedlêend was weens komplikasies met die swangerskap, en ons skielik reuse verliese in inkomste moes beleef. Tog was dit in hierdie tyd dat ons God se genade en liefde die sterkste beleef het in ʼn lang tyd. ʼn Vreemde vrede het ons in ons pyn en stryd ontmoet. Prioriteite het geskuif in ʼn beter rigting. Ons het geleer om dankbaar te wees vir gesondheid wat mens vanselfsprekend neem. Ons het geleer om God te vertrou en aan Hom vas te hou in die moeilikste tye. Uit hierdie lewenservaring het dankbaarheid uitgekristalliseer—dankbaarheid vir die kleinste dingetjies wat ons op ʼn goeie dag gewoon net gemis het. Ons het geleer om weer blydskap te ervaar. Blydskap en dankbaarheid lê baie naby aan mekaar. Dit is twee kante van dieselfde munt. Ongelukkig het ons in ons pyn ook ʼn munt in die ander hand. Die munt se twee kante is vrees en erge bekommernis. Met daardie twee munte in die hande moet mens konstruktief kies om nie toe te laat dat die verlammende effek van bekommernis die oorhand kry nie. In sulke tye kort mens kreatiwiteit. Die hand vol vrees en bekommernis inhibeer gesonde kreatiewe denke. Dit bewys die nuutste navorsing in sielkundige studies ook. Daardie hand help ons nie om geleenthede raak te sien nie. Dit sien net doodloopstrate. Aan die ander kant staan ons met die munt van dankbaarheid en blydskap in die hand – daardie hand is vol hoop en soek na kreatiewe geleenthede. Met die munt in daardie hand gaan ons oë oop vir dankbaarheid wat as vrug vrede skenk. Op ʼn goeie dag gaan ons gedagtes in ʼn stryd gewikkel wees tussen hierdie twee simboliese hande. Werk elke dag daaraan om die regte hand die stryd te laat wen. Oefen die regte hand. Maak keuses wat daardie waardes versterk. Rig jou denke, soos Paulus sê, op daardie geestelike en emosionele waardes wat jou energeer.
Paulus se blydskap strook nie met die kinderkrans liedjies nie. Paulus se blydskap groei uit dankbaarheid en is gebou op die fondasie van ʼn God wat intens betrokke is by die lyding van sy mense—ʼn God wie se hart klop om ons ʼn lewe in oorvloed te skenk (Joh 10:10). Kinders kan dit nie verstaan nie. Mens kan dit net verstaan as jy in die konteks van pyn daardie geestelike lewenswaarhede ontdek. Mag God, soos hy met sy volk ook gedoen het, vir u kom wys wat sy plan is met u lewe. In tekste soos Jeremia 29:11, waar die volk in krisis verkeer het, skenk God die profetiese woord “Ek weet wat ek vir jou beplan, sê die Here, voorspoed en nie teenspoed nie. Ek wil vir jou ʼn toekoms gee, ʼn verwagting…”.
Ons bid dat God in sy rykdom vir u en u gesin sal voorsien.
Skrywer: Prof Kobus Kok