The devil is a better theologian than any of us and is a devil still. —A.W. Tozer

Die Storie van God

Daar is pas ‘n nuwe stel Bybelkommentare met ‘n interessante benadering, bekend gestel: The Story of God Bible Commetary.

Die Woord van God verander nie, maar die kultuur verander wel. So kommunikeer ons vandag hoofsaaklik deur die Internet en e-posse, ons lees die nuus op rekenaars en iPads, ons praat met ons vriende waar hulle ook al is met selfone. Kerke het ook verander. Diegene sonder enige kerkverband neem toe; ateïste verkondig hulle sienings van openbare platforms; huisgodsdiens word ‘n rariteit; leraars preek oor onderwerpe wat geen verband met die Bybel het nie … en so kan ons aangaan.

Maar daar is ook vooruitgang.  Kerkbywoning in die Suide en Ooste neem toe; vroue neem hulle regmatige plek in die kerk in; die kerk raak meer betrokke by geregtigheid in ons samelewings. Bybellesers verander ook. Hulle vra ander vrae as in die verlede en uit ander hoeke

Die kultuur skuif, maar die Woord van God bly. Ons moet verstaan wat die Woord sê, maar ook wat dit vir ons vandag beteken. Die Bybel verander nie, maar om dit aan ons kultuur te verbind, verander voortdurend op verskillende maniere en in verskillende kontekste. Elke gedeelte van die Bybel  moet in die lig van die oorkoepelende verhaal van die Bybel verduidelik word.

Daarom moet elke gedeelte in die Bybel vanuit drie hoeke bestudeer word:

• Luister na die storie. Die Bybel is God wat praat. Daarom moet my houding een van luister wees. Ek moet na elke gedeelte luister in die lig van God se oorkoepelende verhaal soos ek dit in die Bybel kry.
• Verduidelik die storie in die lig  van die Bybel se oorkoepelende storie.
• Leef die storie. Om die Bybel te lees, beteken nie net dat ek ontdek wat dit destyds beteken het nie. Ek moet ook bepaal hoe hierdie storie vandag uitgeleef kan word. Hoe verplig die storie van God in die Bybel my om vandag in ons wêreld te leef.

Een van die kommentare in die reeks hanteer die bergrede. Ek sal gereeld interessante aspekte in my blogs hanteer. Ek gaan geensins die hele bergrede hanteer nie.

There are two things to do about the gospel: believe it and behave it. —Susanna Wesley

Kerkdissipline en Uitbanning uit die kerk.

Hier is nou ‘n onderwerp wat mense baie gou warm onder die kraag kry. Frank Viola het hierdie saak onlangs in sy blog hanteer. Dit is en bly ‘n nare ondervinding – iets waarby niemand betrokke wil wees nie. Die probleem is dat dit op verskeie plekke in die Nuwe Testament hanteer word – ons kan dit nie sommer ignoreer nie. Wat sê die Nuwe Testament hieroor? Kom ons kyk na ‘n paar Skrifgedeeltes:

• ¹⁵“As jou broer verkeerd opgetree het teen jou, gaan wys hom tereg waar julle eenkant alleen is. As hy na jou luister, het jy jou broer teruggewen. ¹⁶Maar as hy nie luister nie, neem nog een of twee met jou saam, sodat alles wat gesê word, deur die woord van twee of drie getuies bevestig kan word. ¹⁷En as hy na hulle nie luister nie, sê dit vir die gemeente. As hy ook na die gemeente nie luister nie, moet jy hom as ’n heiden en ’n tollenaar behandel (Matteus 18:15 – 17).
• Asof ek werklik daar was, het ek oor die man wat so iets gedoen het, reeds in die Naam van ons Here Jesus tot ’n besluit gekom. Julle daar, en ek in die gees teenwoordig, saam met die krag van ons Here Jesus, het vergader om hierdie man aan die Satan oor te gee. ⁵So sou sy sondige aard vernietig word, sodat sy gees gered kan word op die dag wanneer die Here kom.

⁶Julle selfverheffing is nie mooi nie. Weet julle nie dat ’n bietjie suurdeeg die hele deeg deurtrek nie? ⁷Verwyder dan die ou suurdeeg, sodat julle nuwe, ongesuurde deeg kan wees, en dit is julle ook werklik. Ons paaslam is immers geslag: dit is Christus. ⁸Laat ons dan feesvier, nie met die ou suurdeeg of met die suurdeeg van onsedelikheid en ander sonde nie, maar met die ongesuurde brood van reinheid en waarheid.

⁹In die vorige brief het ek aan julle geskryf om nie met mense om te gaan wat in onsedelikheid leef nie. ¹⁰Daarmee het ek glad nie die onsedelikes of die geldgieriges, bedrieërs of afgodedienaars van hierdie wêreld bedoel nie, want om hulle te vermy, sou julle uit die wêreld moes padgee. ¹¹Wat ek geskryf het, was dat julle nie moet omgaan met iemand wat homself ’n gelowige noem, maar wat onsedelik of geldgierig of ’n afgodsdienaar of kwaadprater of dronkaard of bedrieër is nie. Met so iemand moet julle nie eens saam eet nie.

^12–13Per slot van rekening is dit nie vir my om oor mense buite die gemeente te oordeel nie. God sal oor hulle oordeel. Maar julle moet oor julle eie mense oordeel: “Verwyder die slegte mens onder julle uit!” (1 Korintiërs 5:4 – 130

• Ek druk julle dit op die hart, broers: Pas op vir dié wat verdeeldheid veroorsaak en die mense afvallig maak van die leer wat julle ontvang het. Bly weg van hulle af (Romeine 16:17)

Dit lyk vir my asof die kerk op een of ander stadium sal moet vasbyt en iemand uitban omdat hy geen berou oor sy sonde het nie en net daarmee voortgaan. Soos Paulus in die gedeelte in 1 Korintiërs 5 sê dat as ons die probleem net ignoreer sal die hele liggaam besoedel word: Weet julle nie dat ‘n klein bietjie suurdeeg die hele deug deurtrek nie?

Die prosedure wat gevolg moet word, word duidelik in Matteus 18 uiteengesit. Dit is nie ‘n besluit wat sommer oornag geneem kan word nie.  Die doel is nie veroordeling nie, maar herstel. Dit is eers as die persoon hardkoppig weier om van sy sonde afstand te doen – na herhaalde pogings – dat opgetree moet word.

The real horror of being outside of Christ is that there is no shelter from the wrath of God. —Eric Alexander

Hoe om nie ‘n ander Christen tereg te wys nie

In ‘n vorige blog het ons na Kerkdissipline gekyk. Frank Viola skryf nou oor hoe om nie ‘n medegelowige tereg te wys nie. Dikwels doen ons meer skade as goed met ons teregwysings. ‘n Verontregte broer is ontoegankliker as ‘n vestingstad; rusie is soos die sluitbalk van ‘n fort (Spreuke 18:19). Daar is verskeie dinge wat ons moet oorweeg voor ons ‘n medegelowige teregwys:

• Moet nooit op tweedehandse inligting vertrou nie. Om jou oordeel op een kant van die storie te baseer, is verkeerd.
• Net omdat jy iemand se foute raaksien, gee jou nie die reg om dit uit te wys en reg te stel nie. Die Bybel praat nie foutvindery goed nie.
• Baie Christene het al seergekry omdat iemand hulle op ‘n manier wat teenstrydig met Jesus Christus s’n was, tereggewys het.
• As jy iemand sonder genade teregwys, sal jy sekerlik ‘n vriend verloor.
• Jou geestelike instinkte sal jou lei oor hoe om die oortreding te hanteer. Een manier is om dit te aanvaar (Julle moet julle nie teen ‘n kwaadwillige mens verset nie. As iemand jou op die regterwang slaan, draai ook die ander wang na hom toe – Matteus 5:39). ‘n Ander metode is om hom alleen en in ‘n gees van sagmoedigheid reg te help (Galasiërs 6:1). Soms is dit van waarde om ‘n bemiddelaar te kry (1 Korintiërs 6:1 – 6).
• Soms wys Christene ander tereg as dit nie nodige is nie; soms laat ons probleme wat teregwysing nodig het, verbygaan. Beide benaderings kan baie nadelige gevolge hê.
• As ‘n medegelowige iets doen wat jou net ongemaklik laat voel, dink weer  voordat jy hom teregwys.
• As jou broer verkeerd opgetree het teen jou, gaan wys hom tereg waar julle eenkant alleen is (Matteus 18:15).
• Vra jouself eers sekere vra voor jy iemand teregwys: Is dit die plek om dit te doen? Het ek ‘n persoonlike verhouding met hom? Reageer ek uit trots of omdat ek kwaad is of ‘n ander duister motief? Het ek vir die persoon gebid en gevra dat God hom herstel?  Hoe sou ek tereggewys wil word as ek teregwysing nodig het?
  • Wees bewus daarvan dat jy, net soos daardie persoon, oordeel en teregwysing verdien. “Christians get very angry toward other Christians who sin differently than they do” (Philip Yancey)
  • As jy nie voor die kruis gebuig het nie, kan die Bybel ‘n baie gevaarlike instrument wees.
  • As jou teregwysing van jou broer/suster hulle meer seermaak as vir jou, het jy waarskynlik dit nie in Christus gedoen nie.
  • Broers, as iemand in die een of ander sonde val, moet julle wat julle deur die Gees laat lei, so iemand in ‘n gees van sagmoedigheid reghelp. En pas op: jy kan self ook in versoeking kom (Galasiërs 6:1).
  • Elke mens moet maar te gewillig wees om te luister, nie te gou praat nie, en nie gou kwaad word nie (Jakobus 1:19).

As ons ons medegelowiges moet teregwys, laat ons dit doen soos Christus dit sou gedoen het.

B1 Binne: Pilatus praat met Jesus oor mag/gesag (19:9-11) – Francois Malan

19:9 Pilatus se angs spreek uit sy vraag waar Jesus vandaan kom – uit die hemel of van die aarde? Die vraag is telkens deur mense gevra in hierdie Evangelie (7:27-29; 8:14;9:29-30). Is Jesus mens of god? As Hy werklik ‘n god is, vrees Pilatus vir die straf van die gode op hom. Jesus swyg egter soos die skaap van Jes.53:7 wat stil is voor sy skeerders. Hy het reeds by die eerste verhoor gesê dat sy koninkryk nie van hierdie wêreld is nie (18:36). Daarop het Pilatus skepties gereageer toe Jesus gesê het Hy het gekom om van die waarheid te getuig. Hoe sal Pilatus nou kan verstaan dat Jesus die ware God is? Slegs geloof kan die misterie van Jesus verstaan. (Openb.19:11-13).

19:10 Pilatus se vrees verander in wrewel oor die man wat hom nie antwoord of self verdedig nie, en sê: ‘Praat jy nie met mý nie? Weet jy nie: ék het die gesag om jou los te laat, en ék het die gesag om jou te kruisig?’ Dié gesag het Pilatus ontvang van die hoogste gesag op aarde wat hom aangestel het, die keiser van die magtigste ryk op aarde, die imperium Romanum. Daarme erken hy dat die beslissing by hom lê. Sy poging om die beslissing aan die Jode oor te dra (19:6) is ‘n lafhartige ontvlugting van sy verantwoordelikheid (19:6).

19:11 Jesus is egter bewus van die oneindig groter gesag as Rome, naamlik die Almagtige God, wat vir Hom in Pilatus se hande geplaas het. Jesus weet sy uur het gekom en weet wat dit behels, maar Pilatus word daardeur gedwing om te besin oor sy eie posisie en verantwoordelikheid voor dié gesag wat hy van Bo gegee is. Pilatus dra die skuld oor sy onregverdige optrede, deur iemand wat hy onskuldig bevind het, aan die haat van sy aanklaers uit te lewer. Maar iemand dra groter skuld as hy: die hoëpriester as verteenwoordiger van die volk van God wat Jesus ‘uitgelewer het’ (18:30) aan die goewerneur as die verteenwoordiger van die Romeinse gesag. Kajafas weet wat die Skrifte oor die Messias sê, is ingelig oor Jesus se leer en lewe, maar weier om Hom as God se gesalfde Verlosser te erken (11:49-53; vgl. Mark.14:61-64)  – sy eie mense het Hom nie aangeneem nie (Joh.1:11). 

                                    A1  Die Jode verkry die doodstraf vir Jesus (19:12-16)

19:12 Pilatus is duidelik diep getref deur Jesus se woorde en probeer nogmaals om Hom los te laat, moontlik deur amnestie aan Hom te gee. Maar die Jode speel hulle troefkaart: ‘Vriend van die Keiser’ (amicus Caesaris) ‘n gesogte titel in Rome wat deur die keiser aan senators en enkele vriende toegeken het. Pilatus het waarskynlik die titel gekry deur keiser Tiberius se regterhand in Rome, Sejanus. Maar as Pilatus vir Jesus loslaat, is hy ‘n vyand van die keiser, ‘n baie gevaarlike posisie vir Pilatus, want die gehate keiser Tiberius was berug agterdogtig teen enigeen wat sy posisie bedreig het, en het wreed gereageer teen verdagtes [Toe ‘n verklikker (delator) vir Tiberius vertel van Sejanus se komplot  teen sy lewe, is Sejanus van hoogverraad (majestas) aangekla en dieselfde dag in die tronk verwurg]. Om ‘n rewolusionêre koning in oproerige Palestina te ondersteun was baie gevaarlik. Pilatus is in ‘n lokval gevang wat hy self gestel het toe hy die Jode wou plesier (18:39).  En die ironie is dat die hoogste Romeinse amptenaar in Palestina beskuldig word van gebrek aan lojaliteit aan die keiser deur die verteenwoordigers van ‘n volk wat die Romeinse juk meer haat as byna enige ander volk in die Romeinse ryk: ‘Elkeen wat homself koning maak/optree, is in verset teen (letterlik: praat teen, opponeer) die keiser.’ Die Jode laat vaar hulle eintlike klag dat Jesus God laster, en keer terug na hulle eerste aanklag  dat Hy voorgee om die Messias te wees. Pilatus weet die klag is vals, maar sy eie veiligheid is vir hom belangriker. 

19:13 Pilatus kapituleer, maar hy het sy eie manier om hom te wreek op die Jode wat hom verneder het. Hy laat haal Jesus en hy gaan sit op die regbank (bema;vgl die regterstoel van God, Rom.14:10, van Christus 2 Kor.5:10) ‘n platform vanwaar hy oor die mense kyk en sy openbare verklarings maak. Die oordeel oor Jesus word in die openbaar aangekondig. Dit is op die Klipterras (lithostrootos in Grieks, Gabbata genoem in Aramees) ‘n plaveisel van groot plat klippe rondom die rostrum voor die goewerneur se paleis.

19:14 Die Evangelis dui die plek en die tyd van die belangrikste gebeure vir Jode en nie-Jode se verlossing aan: Dit is die voorbereiding vir die Paasfees, wat omtrent die sesde uur (vgl. 4:6 ; ongeveer 11:00-12:00 middag) begin met die slag van die lammers. Die fees vier God se bevryding van Israel uit die Egiptiese slawerny, met die geslagte lam se bloed aan die kosyne, wat die doodsengel by hulle huise laat verbygaan het (‘pass over’; vgl. Eks.12). Met Pilatus se  uitspraak oor Jesus begin die mensdom se bevryding uit die slawerny van sonde deur die Lam van God  wat geslag gaan word.

            Die Jode is seker Pilatus gaan nou die doodsvonnis aankondig. Maar sy uitspraak lui onverwags: ‘Kyk! Julle Koning!’ (Nie: ‘Hy het gesê Hy is ‘n koning nie’). Pilatus se veroordeling word ‘n formele en dramatiese  aankondiging van  Jesus se koningskap.  Pilatus gee sy finale beslissing aan die Jode oor om te kies, hulle finale beslissing vír of téén Jesus. Pilatus stel ‘n ellendige en bebloede koning aan hulle voor as hulle koning, om sy minagting vir die Jode uit te druk. Vir die Evangelis is dit ‘n beskuldiging: Kyk wat het julle aan julle koning gedoen!

19:15 Die Jode skreeu hulle afkeur van Jesus woedend uit: ‘Vat weg! Vat weg! Kruisig Hom!’ Pilatus se laaste appèl op die Jode vestig die verantwoordelikheid vir Jesus se dood volledig op hulle: ‘moet ek júlle koning kruisig?’ Die volk se hoëpriesters, wat vir hulle moet intree by God, antwoord finaal: ‘ons het geen koning behalwe die keiser nie.’ Daarmee bevestig hulle nog sterker en duideliker hulle uitspraak in 19:11.  So gooi hulle die onus terug op die verteenwoordiger van die keiser om oor Jesus te besluit, maar dit impliseer verder:  God is nie meer ons koning by wie ons vir die volk intree nie, en ons verwag geen Messias-koning meer volgens die Skrifte nie, buiten die keiser van Rome, wat ons verdruk en nou die plek van God in ons lewe inneem om oor ons lewens te heers. Hulle verwerp die belofte van die koninkryk van God, en gee die volk se verwagting van die Messias-koning prys. Daarmee versaak hulle Israel se roeping om die erfgenaam van die koninkryk en die verkondiger van die Godsryk aan die nasies te wees. Dit is die prysgawe van hulle Messiaanse verwagting en daarmee as volk van God en hulle hoop.

19:16a  Pilatus gee Jesus aan die Jode se wens oor, en laat Hom kruisig. So aanvaar die Joodse en die Romeinse wêreld die skuld vir die verwerping en kruisdood van die Seun van God, die Verlosser van die wêreld. 

Skrywer: Prof Francois Malan