Jesus bid vir sy dissipels – hulle toewyding aan God (17:16-19) – Francois Malan

17:16 Die verandering van die gelowiges se posisie in die wêreld, dat hulle aan God behoort (17:14), word hier met groter klem herhaal,.en is die oorgang na die gedeelte van die gebed oor hulle toewyding aan God. Deur hulle geloof in Christus behoort hulle nie meer aan die wêreld nie. Hulle is nie meer van die wêreld nie, nie meer mense onder die mag van die owerste van hierdie wêreld nie. Hulle is nog in die wêreld, maar behoort nou aan Christus as sy getuies, deur wie Hy  in hierdie wêreld werk, as kinders en beelddraers van God. Daarom is gebid vir hulle bewaring teen die Bose (17:14-16)  en word gebid vir hulle toewyding aan God (17:17-19)

17:17 ‘Heilig hulle in die waarheid, U woord is die waarheid.’ Heilig beteken om toe te wy. Jesus bid dat die Vader Jesus se volgelinge sal toewy in die waarheid, sodat hulle met hart en siel, in gedagtes, woorde en dade aan God toegewy sal wees, weg van die wêreld se lewenswyse af, en dat hulle lewens omvorm sal word volgens die openbaring van God in en deur Christus, wat die lewende gestalte is van die goddelike woord. Soos Hy aan God en sy diens in die wêreld toegewy was, moet sy volgelinge ook in gemeenskap met God en sy diens in die wêreld  lewe soos Jesus, volgens God se woord en sy liefdesdiens in die wêreld. Om ons in die volle waarheid te lei, stuur God die Heilige Gees om in ons te kom woon (16:13).

17:18 Soos die Vader die Seun ‘geheilig’/toegewy (1983-vertaling: afgesonder) het  vir sy taak en Hom na die wêreld toe gestuur het (10:36), so stuur Jesus sy volgelinge, wat deur God ‘geheilig’/toegewy is aan God en sy liefde vir die wêreld, as voorbeelde en werktuie van Jesus in die wêreld.

17:19 is die klimaks van die gebed om ‘heiliging’/toewyding van die dissipels. Jesus het sy lewe aan God toegewy as volmaakte offer om die volgende dag vir die sonde van die wêreld te gaan sterwe aan ‘n kruis (vgl. die wydingsoffer vir die eerstelinge in Eks.13:1-2; Deutr.15:19,21; van Jesus self in Joh.10:17-18; 18:11; 19:30). Hy het, ter wille van sy volgelinge, Hom aan God se verlossingsplan toegewy, ‘sodat hulle ook deur die waarheid aan U toegewy kan wees’ – aan dieselfde taak om God se verlossing na die wêreld toe te bring, in dieselfde gees van selfverloëning en liefde as wat Jesus dit gedoen het. Vir hierdie goeie nuus, ‘die waarheid’, is hulle nou God se instrumente en lewende voorbeelde vir die wêreld van toewyding aan God en sy liefdesuitreik na die wêreld, wat ook bereid is om daarvoor saam met Jesus te ly (vgl. Rom.8:17).            

Jesus se gebed vir die eenheid van sy kerk (17:20-26)

17:20-21 Die derde gedeelte van Jesus se gebed is ‘n uitbreiding op 17:11b se gebed vir die eenheid van Jesus se volgelinge, om die belangrikheid daarvan te beklemtoon. Die gebed word uitgebrei na die kerk deur die eeue. Jesus weet dat sy sending deur sy volgelinge vrug sal dra vir die Landbouer (vgl. hulle uitsending in 17:18; en baie vrug 15:2,5), ook dat hulle, deur sy toewyding, toegewydes aan God is vir die taak (17:19). Deur ‘hulle woord’ sal mense ‘in My’ glo. As gestuurdes van Christus word die woord van God hulle woorde, en deur hulle woorde en optrede gaan die woord van God uit sodat die hoorders tot geloof in Christus kan kom.

            Die eenheid van almal wat in Jesus glo, waarvoor Hy bid, word gekwalifiseer met: ‘net soos U, Vader, in My is en Ek in U, dat hulle ook in Ons mag wees.’ Die Qumran gemeenskap het hulle beywer vir hulle eenheid met die engele. Maar die eenheid waarvoor Jesus bid is meer radikaal (met sy wortels in die liefde van God)  en fundamenteel (met die liefde van Christus as fondament – vgl. Ef.3:16-20). Dit is ‘n eenheid wat gewortel is in die liefdeseenheid tussen die Vader en die Seun, soos Jesus dit vir ons geopenbaar het deur sy woord en daad, in die verlossing van God in en deur Christus vir die wêreld. Die gelowige word deur sy geloofsband met die Seun van God opgeneem as kind  in die gesin van God, wat anders lewe as die wêreld, nie meer selfsugtig soos die wêreld nie,  maar in liefde vir God met my hele hart, vir medegelowiges soos Jesus my liefhet, en vir my naastes in die wêreld soos myself. Daardeur sal die wêreld glo dat die Vader vir Jesus gestuur het om die weg na God en sy verlossing oop te maak. 

Skrywer:  Prof Francois Malan

We can fashion and process things that exist, but only God creates – Abrahan Kuyper

Hoekom moet ek slaap?

As ek slaap rus my liggaam, maar daar is nog ‘n rede waarom slaap belangrik is: My brein raak ontslae van al die toksiese produkte. Aktiewe selle produseer toksiese produkte. Tydens slaap skakel die reinigingsproses van die brein oor in ‘n hoër rat. Hierdie nagtelike reinigingsproses is deel van die herstellende krag van slaap.

 “Sleep puts the brain in another state where we clean out all the byproducts of activity during the daytime.”

Dit was die bevinding van Maiken Nedergaard, neurochirurg van die Universiteit van Rochester. Hierdie neweprodukte sluit in beta-amiloïed proteïen wat saamklomp in Alzheimer se siekte. As ons nie slaap nie, kan hierdie produkte ophoop, want die brein kan nie doeltreffend van hulle ontslae raak nie.

Wetenskaplikes het slaap nog altyd as ‘n raaisel gesien. Hoekom sou ‘n dier wat dalk aangeval mag word nou slaap? Afgesien van liggaamlike rus is daar nog ‘n rede – om die brein van toksiese stowwe te reinig. Slaap is noodsaaklik vir mense

Drie dae tot opstanding – Francois Malan

Linelle vra:

Met Jesus se dood het die voorhangsel geskeur en sommige grafte oopgegaan met die opstanding van die gelowiges. Wat het in die 3 dae tot Jesus se opstanding gebeur? Waar was hierdie gelowiges voor hulle Jerusalem binne gegaan het?(met verwysing na Matt.27:52)

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

Matteus gee nie vir ons die antwoord op vraag waar die opgewekte gelowiges vir die drie was nie. Dit het baie spekulasies deur die eeue ontlok, maar dit bly spekulasies.

            In die oorspronklike teks is dit selfs moeilik om te bepaal of ‘na sy opstanding’ verwys na die voorafgaande hoofsin en dat hulle uit die grafte gekom het ‘na Jesus se opstanding’ – dan het hulle as opgewektes in die grafte gebly, wat deur die aardbewing geopen is, tot Jesus uit die graf gegaan het. Of, waarskynlik moet ‘na sy opstanding’ saam gelees word met die volgende werkwoord: na Jesus se opstanding het hulle in die stad ingegaan – dan word geen aanduiding gegee wat met hulle gedurende die drie dae gebeur het nie; en dit beteken dat Matteus 28:2 verwys na ‘n tweede aardbewing toe Jesus se graf oopgegaan het en toe eers het die gelowiges in die stad ingegaan – of was die bedoeling eintlik dat daar net een aardbewing was? Die eerste aardbewing verbind die oopgaan van die grafte met Jesus se sterwe. As daar net een was verbind dit die oopgaan van die grafte met Jesus se opstanding.

Dwarsdeur Matteus word telkens verwys na Ou Testamentiese tekse en beloftes om die Joodse Christene, vir wie Matteus skryf, te oortuig dat Jesus die profesieë van die Ou Testament kom vervul het. Soms word die profesieë aangehaal, soms word op hulle gesinspeel.

            Esegiël 37:13 sê bv. wanneer Ek julle grafte oopmaak en julle laat uitkom, my volk, sal julle besef dat Ek die Here is. Dit het waarskynlik ‘n rol gespeel in Matteus se verklaring van die aardbewings – ‘n gedeelte wat net hy in sy Evangelie ingevoeg het.

Matteus vertel van ‘n aantal wonders wat gebeur het rondom Jesus se dood en opstanding. Sy boodskap daarmee is die belangrike.

            Met Jesus se dood skeur die gordyn van bo na onder, die voorhangsel wat die Allerheiligste afgesper het van die gewone priesters en gelowiges, waaragter die hoëpriester slegs een maal per jaar ingegaan het om voor die Here versoening te doen vir die sondes van die volk (Mt 27:51) – daarmee word aangedui dat die toegang tot God nou oop is vir almal deur die offer van Jesus aan die kruis vir die sonde van die wêreld. Die ou tempeldiens met sy offers van kalwers en lammers deur priesters is verby. Elke gelowige kan deur Jesus vrymoedig tot God nader, in die wete dat sy sonde vergewe is en dat hy/sy God se kind geword het deur die Heilige Gees wat in ons kom woon het om ons aan Jesus te verbind en al meer soos Jesus laat word.

            Die aardbewing en die geopende grafte is ‘n bewys dat Jesus die mag van die dood verbreek het, en die ewige lewe vir ons oopgemaak het; dit simboliseer die waarheid van die komende opwekking van die gelowiges as Jesus weer kom. As ‘n groep gelowiges uit die ou bedeling letterlik uit die dood opgewek is en in Jerusalem rondgeloop het, is dit verdere bevestiging van die komende opwekking van al die gelowiges.

            Die wonders tydens die kruisdood van Jesus en van sy opstanding bevestig dat Jesus die Seun van God is. Dit is egter ironies en profeties dat die heidense offisier en die soldate wat saam met hom was (nie-Jode, soos ons), dit bely het, en nie sy eie Joodse volk en hulle leiers nie (Mat 27:54; vgl. Psalm 22:28-29 mense oor die hele wêreld sal die Here erken en hulle tot Hom bekeer. Alle volke sal Hom as Koning erken, want die koningskap behoort aa die Here. Hy heers oor die volke). 

Skrywer: Prof Francois Malan

Jesus bid vir sy dissipels – hulle posisie in die wêreld (17:11-15) – Francois Malan

17:11 Op die aarde het Jesus die Vader verheerlik deur sy lewe, werk en dood (17:4). Nou keer Hy terug na die Vader, en gaan Hy sy werk op die aarde voortsit deur sy volgelinge. Daarom bid Hy vir hulle, vir hulle lewenswyse en taak in die wêreld.

‘Heilige Vader’ – hierdie aanroep kom slegs hier in Johannes voor. Dit woord ‘heilig’ druk hier die goddelikheid van die Vader uit: sy andersheid, ontsagwekkendheid, heerlikheid, majesteit, grootsheid. Dit druk Jesus se houding teenoor die Vader en sy onderrig oor die Vader uit – die Vader se bonatuurlikheid; met ‘Vader’ druk Hy sy intieme verhouding met die Vader uit (in Mat.11:25 bid Jesus: Ek dank U, Vader, Here van hemel en aarde).

            ‘Bewaar hulle in U Naam, die Naam  wat U aan My gegee het’ – in verse 6-8 het Jesus sy bekendmaking van die Vader se Naam verduidelik saam met sy bekendmaking van God se woorde aan die dissipels. Om hulle ‘in U Naam te bewaar’ beteken dat die Vader die dissipels sal hou aan wat Jesus aan hulle geopenbaar het van die Vader se wil en eienskappe. Die doel van die bewaring in hulle toewyding aan die Vader is dat hulle een mag wees, soos die Vader en die Seun een is in hulle liefde en optrede. Slegs as die dissipels volhard in die waarheid wat Jesus aan hulle oor God geopenbaar het, kan hulle volhard in die toewyding van Jesus aan sy Vader, en so in die taak wat hulle nou kry om God se versoening met die mens te gaan uitlewe en verkondig. As gelowiges nie in versoening met mekaar lewe nie, openbaar hulle nie God se versoening met die mens aan die wêreld nie (17:17-23).

            ‘net soos Ons een is” – in hulle liefde en verbondenheid aan mekaar (vgl. die nuwe gebod van Jesus in 13:34: soos Ek julle liefhet). Dit is slegs moontlik as ons aan Jesus verbind is in ons toewyding aan God. Ons heiliging is ons liefde vir mekaar as mense wat met Christus Jesus verenig is. Met Hom sterwe ons aan onsself en staan saam met Hom op tot die nuwe ewige lewe in liefde (vgl. 1 Kor.1:30: Hy is ons heiliging).

17:12 Terwyl Jesus by hulle op aarde was, het Hy die volgelinge, wat die Vader vir Hom gegee het, in die Naam  van die Vader = die openbaring van die Vader, bewaar, deur hulle te hou by die wil en woorde van sy Vader wat Hy aan hulle oorgedra het. Van dié groep het slegs Judas ‘verlore gegaan’ (apooleto kan ook aandui dat Judas homself vernietig het). Jesus verwys na Judas as ‘die seun van vernietiging’ (apooleia soos die Griekse vertaling van die Hebreeuse pêsja‘  kinders van ‘opstand en oortreding’ in Jes.57:4 weergee –  Mat. 26:8 gebruik dié Griekse woord vir die dissipels se afkeuring as ‘verkwisting’ van die reukolie wat op Jesus se kop uitgegiet is, vgl. Mat.7:13 vir die wye poort wat na die ‘verderf’ lei; 1 Tim 1:19 sê: omdat sommige hulle gewetens onderdruk het, het hulle geloof ‘skipbreuk gely.’). 2 Tes.2:3 gebruik die naam  ‘Seun van die verderf’ saam met  ‘man van wetteloosheid’ vir die  Antichris. Met ‘seun van verderf’ word Judas se boosheid en sy einde aangedui. Hy het reeds sy hakskeen teen sy Meester opgelig (vgl. 13:18 wat Ps.41:9 aanhaal). Die dood van sy Meester en sy selfvernietiging is reeds aan die kom. Waarom die uitsondering onder die dissipels moes wees, word toegelig met die woorde: sodat die Skrif vervul kan word. Dit verwys waarskynlik na Ps.41:9;  en Ps.109:4-13 se beskrywing van die verkragting van die Here se reg en eer, wat ‘n spieëlbeeld word van Christus se lyding, en van Judas se einde soos Ps.109:8 in Hand.1:20 aangehaal word). Judas het die duisternis liewer gehad as die Lig (Joh.3: 18-19) en ‘n simbool geword van  God se straf (Joh.3:36; vgl. Ps.69:25-27).

17:13 In verse 13-15 herhaal Jesus in sy gebed wat Hy reeds vir sy dissipels gesê het (vgl. 16:1,4). ‘Hierdie dinge’ wat Hy herhaal, wys dat sy vertrek na die Vader die klimaks is van sy verlossingswerk. Nou gaan die dissipels in hulle gemeenskap met die Vader die eenheid tussen die Vader en die Seun beleef. As ons tot die Vader nader, is dit in die wete dat alles wat Jesus gesê en gedoen het van die Vader af kom, dat die Vader dit goedgekeur het, en dat ons daarom met vrymoedigheid na die Vader kan gaan in gebed. Dit vervul Jesus met blydskap en sy volgelinge kan  ten volle deelhê aan sy vreugde (15:11). Dit is die vreugde dat my lewe ten volle aan God verbind is deur my verbondenheid aan Jesus. Ek is kind van God, deel van God se groot gesin van mense wat in Jesus glo deur die werking van die Heilige Gees wat in ons kom woon het. Vreugde is die grondtoon van die gelowige se lewe, en dit kan niemand en niks van ons wegneem nie.

17:14 Met sy vertrek bly sy dissipels agter in die vyandige wêreld, wat vir hulle haat omdat (i) hulle Jesus se woord oor die Vader aangeneem het as woord van God, (ii) daardeur wys die dissipels dat hulle, soos Jesus, aan God behoort en nie aan die mense van die wêreld en hulle lewenswyse, wat deur die woord van God veroordeel word nie.

17:15 Jesus herhaal sy gebed van 17:11 dat hulle uit die kloue van die Bose gehou sal word. Maar dit beteken nie dat hulle uit die wêreld weggeneem moet word nie. God gee die wêreld met sy opstand teen God nie prys nie. Die sterwe van sy Seun is juis die begin van sy proses om die wêreld te verlos van hulle sonde. Sy dissipels moet juis in die wêreld getuies wees van God se genade, wat opstandelinge wil vergewe en laat deel in die nuwe soort lewe in Christus.

Skrywer: Prof Francois Malan