Die salwing van Jesus (12:1-8) – Francois Malan

12:1-2 Ten spyte van die leiers se plan om Jesus te arresteer, verlaat Hy en sy dissipels die veiligheid van die dorpie Efraim (11:54) om na Jerusalem toe te gaan vir die paasfees. Volgens gewoonte gaan Hy na Betanië, waarskynlik na Lasarus en sy susters. Hy kom daar aan, ses dae voor die paasfees (dit is nie seker of die skrywer inklusief reken nie, dan kon dit Sondag gewees het, vyf dae voor Goeie Vrydag. As dit egter vol ses dae voor Vrydag was, het Jesus op die Sabbat daar aangekom – ‘n oortreding van  die Sabbatsgebod deur ‘n veel langer reis as die Rabbi’s se beperkte ‘sabbatsreis’ van 880 meter – vgl. Hd 1:12 – wat hulle uit die Leviete se weiveld om die stede uit Num 35:5 aflei) .

Saterdagaand het hulle vir Hom ‘n ete gegee (in Simon die melaatse se huis, Mt 26:6), met Marta wat bedien en moontlik ook die kos voorberei het. Die daaglikse twee maaltye word na verwys as deipnon, die hoofmaaltyd teen die aand, soos hier; ariston  was die vroeë middag/laat oggendete; in Lk 14:12 word altwee etes genoem). Indien die dag op die Sabbat geval het, is dit Saterdagaand ná sononder bedien, wanneer die Sabbat verby is. Vir die ses reinigingsdae voor die paasfees is Jesus in en om Jerusalem. Lasarus word hier twee maal genoem om die profesie van 12:7 te ondersteun; die man vir wie Jesus uit die dood opgewek het, sit aan tafel saam  met Jesus, wat bestem is vir sy begrafnis ses dae later op Vrydagmiddag  voor sononder, nadat die Lam van God gekruisig is, en wat op die derde dag opgewek word.

12:3 Met diepe selfverloëning en innige liefde vereer Maria vir Jesus. Sy neem ‘n halfliter (Romeinse litra van ongeveer 325 gram) baie kosbare nardusolie, salf Jesus se voete en droog dit af met haar hare (‘n eregas se kop is met olie gesalf, Ps 23:6, so in Mat.26:7 en Mark.14:3; vgl. die voete in Luk.7:38 deur die sondige vrou). In nederigheid salf Maria Jesus se voete, met haar kop gebuig aan sy voete en haar hare wat die geur opneem wat van Hom uitstraal. Die lieflike geur vul die hele huis – simbool van haar liefdesdaad, wat oor die hele wêreld vertel word (Mark.14:9)  as ‘n voorbeeld vir gelowiges om hulle uitnemendste gawes en vermoëns uit liefde tot nederige diens en verering van Jesus te stel.

12:4-6 Judas Iskariot (die man van die dorpie Keriot Josua15:25 van die stam van Juda, soos Jesus), een van sy dissipels (‘n leerling, volgeling, uit die binnekring), die een wat Hom sou verraai (verraad is skending van vertroue, in die hande van die vyand oorgee). Judas spreek openlik sy afkeuring uit, dat haar huldeblyk aan Jesus ‘n verspilling is. Hy sê die salf kon vir 300 dinarii (Romeinse geld, ‘n volle jaar se werkersloon wat Maria vir haar dankoffer aan Jesus gegee het) verkoop word en vir die armes gegee word. Dit was die gebruik dat die armes versorg is gedurende die paasfees. Judas besef nie die belang van hierdie paasfees nie en gun Jesus nie die reukolie nie; besteding aan die armes is belangriker as die beste aan die Seun van God nie. Sy liefdeloosheid spruit uit sy oneerlikheid en liefde vir geld, ‘n dief, wat die tesourier van Jesus se dissipelgroep was en van die bydraes vir homself geneem het, vir wie die armes slegs ‘n voorwendsel was om sy hand in die geldsak te steek. Geldgierigheid het Judas verhard (Johannes vertel nie van Judas se transaksie met die priesterhoofde volgens Mat 24:14-16 nie, maar sê verder net, Judas was by die soldate wat vir Jesus gevang het Joh.18:3). 

12:7-8 Vers 7 het ‘n vertaalprobleem. Letterlik staan daar: laat haar begaan sodat sy dit kan bewaar vir die dag van my begrafnis – maar uit 12:3,5 blyk dit dat sy die salfolie hier gebruik het. Mark.14:8 lui: sy het vooruit al my liggaam gesalf as voorbereiding vir my begrafnis. Die beste vertaling is moontlik: ‘Laat haar staan, sy moes dit vir die dag van my begrafnis bewaar het.’ Die 1983-vertaling is ‘n goeie verduideliking: ‘Laat staan haar. Sy moes dit hou vir hierdie dag om My te salf vir my begrafnis.’ Uit vers 8 blyk dit dat Jesus haar daad beskou het as die uitdrukking van haar onwankelbare geloof en liefde – niks bo Hom nie (12:25). Sy het die waardigheid en grootheid van Jesus herken en met haar optrede ‘n voorbeeld van gelowige toewyding aan Jesus vir ander gestel (Die vroue wat Sondagmôre gegaan het om Hom te salf, was te laat, Mark 16:1).

            Jesus wys nie na Judas se oneerlike verwysing na die armes nie, maar erken dat hulle versorg moet word. Die geleentheid om aan Hom in eie persoon goed te doen was noú daar en moes gebruik word. Jesus hou rekening met die gebroke wêreld waarin die kerk sal bestaan,  dat armoede die vrug is van die sonde, en dat sy volgelinge die verantwoordelikheid het om deur die eeue voort te gaan met liefdeswerk aan die minderbevoorregtes.  Sy verwysing na sy begrafnis bevestig dat die tyd vir sy grootste liefdesoffer as die Lam van God aangebreek het met hierdie paasfees (1:29).

Skrywer:  Prof Francois Malan

We know that the best performers usually build the biggest churches, but not necessarily the healthiest ones – Andy Stanley.

 Teleurstelling en kla

Doen alles sonder kla of teëpraat (Filippense 2:14).

In ‘n artikel in Psychology Today (1 Julie 2003) sê die skrywer, Ellen McGrath dat terneergedruktheid aansteeklik is. Dit kan veral in ‘n huishouding posvat – dit spring van die een lid van die familie na die ander. So kan die hele gesin terneergedruk word.

Kla en teleurstelling is ook aansteeklik en word sosiaal oorgedra. In Numeri 11 lees ons van twee geleenthede tydens Israel se lang reis deur die woestyn. In Numeri 11:1 kla die volk en verwyt die Here vir hulle swaarkry. As ons na die Here se reaksie kyk, was daar dalk iets meer teenwoordig.  Die Here word kwaad, stuur ‘n vuur en ‘n deel van die kamp het afgebrand. Waarskynlik was die primêre oortreding hulle hardkoppigheid.

Die tweede klagte was oor hulle spyskaart. Hulle was moeg om elke dag manna te eet – hulle kry ‘n onweerstaanbare lus vir vleis. Hierdie ontevredenheid sprei mettertyd deur die hele kamp. Dit beïnvloed selfs vir Moses: As U so met my wil maak, kan U my maar gerus om die lewe bring as U my goedgesind is. Moses keur nie die optrede van die volk goed nie: dit was ook verkeerd in Moses se oë. In plaas daarvan dat hy die volk blameer, lyk dit asof hy God verantwoordelik hou: Waarom behandel U my so sleg.

Van Job het ons geleer dat God groot genoeg is om al ons klagtes te hanteer. Die gees waarin ons kla is ook vir God belangrik. Hoekom? Want ons woorde beïnvloed ook ander mense. Ons moet vir God vra om ons die vermoë te gee om ons woorde te weeg voor ons hulle uitspreek.

If you want to know what people mean by what they say, watch what they do – Andy Stanley

Hoekom hoor ons so min van die Bybel in ons kerke?

“It is well and good for the preacher to base his sermon on the Bible, but he better get to something relevant pretty quickly, or we start mentally to check out.”  Mark Galli het hierdie opmerking gehoor. Dit is ‘n verbasende en tragiese verwysing na moderne kerkwees – ongeduld met die woord van God. Die kerk word toenemend ongeduldig met en weerstandig teen die lees en prediking van die Bybel. Ongelukkig is daar ‘n mate van waarheid in die opmerking.

 Leraars is bang dat te veel verwysing na die Bybel sal veroorsaak dat mense nie langer sal luister nie. In baie gemeentes word die Bybel skaars tydens eredienste gelees. Preke fokus op die lidmate se bekommernisse. Die uitleg van die Bybel het plek gemaak vir mense se bekommernisse. Die gesag van die Bybel word ingesluk deur die gesag van die gemeente se bekommernisse.

 Ons leef in ‘n tyd waar mense fokus op hulle behoeftes, wense en hoop – tot nadeel van ander en beslis tot nadeel van God. Ons hou nie daarvan as die prediker die hele tyd sy materiaal aanbied nie … al kom dit uit die Bybel. Ons wil vrae vra oor dit wat ons bekommer, anders voel ons die preek het niks vir ons gesê nie.

 Galli sê dat die prediker by die Bybel kan begin, maar hy moet vinnig beweeg na die dinge waarin hulle belangstel … soos onsself. ‘n Goeie voorbeeld van Bybelse prediking kry ons in Nehemia 8:1 – 8. Die hele volk kom bymekaar en Esra lees vir hulle uit die wetboek van Moses – die aandag van die hele gemeente was by die wetboek. Die Leviete het die wet aan die gemeente verduidelik terwyl die volk daar staan. Esra en sy mense staan op ‘n houtverhoog voor die mense. Hulle lees die boek en daarna verduidelik hulle dit vir die mense. Die gemeente ontvang die woord in nederigheid. Die patroon is duidelik: die Bybel is gelees, verduidelik en ontvang. Die doel van die byeenkoms was duidelik: om die voorlesing uit die Bybel te verduidelik.

 In baie gemeentes word die Bybel feitlik nie meer gelees nie. Die lidmate – oud en jonk – moet die voorlesing hoor. Daarna moet dit uitgelê en toegepas word. Dit is nie genoeg om ‘n versie as afspringplek vir die preek te gebruik nie. Ongeduld met die woord van God kan verduidelik word as ongeduld met God self.

As the fear of God is the beginning of wisdom, so the denial of God is the height of foolishness. —R.C. Sproul

Is daar ‘n verband tussen dankbaarheid en blydskap?

Robert Emmons, waarskynlik die wêreld se bekendste navorser oor dankbaarheid, bevind dat dankbare mense gelukkiger, meer energiek, meer optimisties, meer simpatiek en meer vergewensgesind is, Hulle is ook miner materialisties, minder terneergedruk, minder angstig en minder jaloers. Hulle is meer tevrede met hulle lewens en selfs hulle gesondheid is beter.

Hoekom is daar so ‘n sterk verband tussen dankbaarheid en blydskap?

• Dankbare denke bevorder ons waardering vir positiewe lewensondervindings. Deur dankbaar vir die gawes in jou lewe te wees, verkry jy maksimale tevredenheid en vreugde uit jou huidige omstandighede.
• Deur dankbaarheid uit te spreek bevorder jy vertroue. As jy besef hoeveel ander mense vir jou gedoen het en wat jy bereik het, voel jy meer vertroue.
• Dankbaarheid help mense om spanning en trauma te hanteer. Die vermoë om jou lewensomstandighede te waardeer stel jou in staat om negatiewe ondervindings positief te interpreteer.
• Deur dankbaarheid uit te druk moedig jy morele gedrag aan. Dankbare mense is meer geneig om ander te help. Hulle is ook minder gefikseer daarop om meer dinge te kry.
• Dankbaarheid help ons om sosiale bande te bou. Dit versterk bestaande verhoudings en ontwikkel nuwe verhoudings. ‘n Dankbare persoon is ‘n meer positiewe persoon en mense hou meer van positiewe persone.
• Dankbaarheid verhoed dat ek my met ander vergelyk. As jy waarlik waardeer wat jy het, is jy minder geneig om jou met ander mense te vergelyk.
• Dankbaarheid is onverenigbaar met negatiewe emosies. Dit verminder gevoelens van bitterheid, kwaadwees, ens. Dit is moeilik om skuldig te voel as jy dankbaar is.

Moet ons nie dalk ‘n bietjie dankbaarder wees nie. Dit het voordele op allerhande terreine.