Die Sanhedrin besluit dat Jesus moet sterwe (11:45-53) – Francois Malan

11:45-46 By ‘n aansienlike getal van die Jode wat vir Maria en Marta kom troos het, lei die wonder tot geloof in Jesus. Maar party van hulle bevestig deur hulle optrede dat die wonder nie hulle ongeloof oorwin het nie. Die opwekking van Lasarus wek geloof in Jesus en verset teen Hom, soos in hoofstukke 5 en 9 se wondertekens. Die nuus word aan die Fariseërs oorgedra (soos met die blindgeborene 9:13), wat die proses teen Jesus aan die gang sit, wat tot sy dood sal lei.

11:47-48 Die Fariseërs gaan rapporteer aan die priesterhoofde; Hulle is die uitvoerende bestuur van die Joodse Raad, wat uit tien Sadduseër priesters bestaan het. Hulle besluit die saak is so ernstig dat hulle die volle Raad van 70 bymekaar moet roep (vgl. hulle eerste vergadering oor Jesus in 7:45-52), want ‘hierdie man’ (neerhalend) doen baie wondertekens. Die wonderteken deur Jesus is vir die leiers van die volk hoogs verontrustend, en daar moet nou beslis opgetree word, ‘wat moet ons doen?’ watter maatreëls moet ons tref om aan sy werke ‘n einde te maak. Daar is ‘n groot beweging onder die mense agter hierdie man aan. Mense begin glo dat Hy van God af kom, en die invloed van die godsdienstige leiers is in die gedrang. Daar moet ook met die Romeine rekening gehou word; hulle kan kom en ons en dié plek en die volk wegneem/doodmaak (airoo kan albei beteken; 1983-vertaling ‘tot niet maak’). In die verlede het die Romeine meedoënloos elke messiaanse beweging met geweld onderdruk. Die volgelinge, wat Jesus as ‘n messias beskou,  kan weer ‘n bloedbad in die land veroorsaak, selfs die tempel kan verwoes word, en die voorregte van die Jode as ‘n volk (ethnos) ingetrek word, om bv. nie opgeroep te word vir militêre diens nie. Of, die woord kan ook beteken ‘wegneem’: die Romeine kan ons ontneem van ‘die plek’ (topos kan na die tempel verwys, of na hulle posisie) – die Raad se gesag kom van die Romeine af, deurdat hulle met die Romeinse owerheid saamwerk. Dan is die leiers se bekommernis in die eerste plek oor hulle eie posisie, en nie oor die tempel of die volk nie. Moontlik is albei die moontlikhede in hulle gedagtes: ‘n gewelddadige onderdrukking deur die Romeine, en die verlies van die Raad se beperkte politieke en sosiale mag.

11:49-50 Kajafas is as hoëpriester deur die Romeinse goewerneur aangestel , en het die posisie beklee van 18 n.C. tot 36 n.C. toe Pilatus afgesit is. Kajafas is hoëpriester tydens Jesus se kruisiging. Pilatus se voorganger, Gratus het in 15 n.C. vir Annas afgesit, wat vanaf 6 n.C. hoëpriester was. Daarna het Gratus tot 18 n.C. elke jaar ‘n nuwe hoëpriester probeer, tot hy Annas se skoonseun Kajafas gekry het wat met hom saamgewerk het as ‘n marionet van die Romeine, sonder ‘n onafhanklike oordeel. Pilatus het in 26 n.C. by Gratus oorgeneem as goewerneur. (Na Kajafas was twee van Annas se seuns hoëpriester, elkeen net vir 1 jaar).

       Heel arrogant verklaar die Sadduseër hoëpriester, Kajafas, wat ook die voositter van die Raad was, dat die ander lede van die Raad niks verstaan  nie – nie politieke insig het nie; dit is tot julle voordeel dat een man vir die volk (laos die verbondsvolk) sou sterwe, en nie die hele nasie (ethnos) uitgewis word nie (vgl. bv. 2 Sam 20:1-22). Die gevaar vir hulle posisie en vir die voortbestaan van die hele Joodse nasie (ook Jode in die verstrooiing dwarsoor die Romeinse ryk) laat geen ander moontlikheid toe nie. Die enkeling se reg is van geen betekenis nie. Daarmee is die beslissing oor Jesus gevel.

11:51-52 Die skrywer sien egter ‘n dieper betekenis agter Kajafas se uitspraak. Dit was inderdaad profetiese woorde wat Kajafas, onbewus van die profesie, uitgespreek het (die taak van ‘n profeet is om God se woord aan die volk oor te dra). God gebruik hierdie onwaardige, vyandige hoëpriester om ‘n goddelike waarheid aan te kondig. Jesus sou nie net vir die Joodse nasie (ethnos) sterwe nie, maar vir al die kinders van God (vgl. Joh.1:12), vir die volk van God (laos), wat oor die hele wêreld versprei is. Teen sy wil verkondig die hoëpriester die waarheid oor Jesus se verlossingsdood. Jesus se dood is ‘n losprys (huper ter wille van; vgl. Mark. 10:45) , ‘n versoeningsdood vir die sonde van die wêreld (Joh.1:29). Daardeur vergader Hy (sunagoo bymekaarmaak soos ‘n herder sy skape)  die gelowiges tot een volk, een kudde (Joh.10:16), een gemeenskap van die heiliges (vgl. Joh.17:20-23), een kerk van Christus (kuriake,‘kerk’, beteken ‘die kurios, die Here, se eiendom’).

11:53 Die besluit is geneem om Jesus dood te maak. Van daardie dag af beplan hulle noukeurig (bouleuoo) hoe om Jesus dood te maak, soek hulle na maniere om hulle besluit uit te voer. Daar sal nie ‘n verhoor wees om sy saak te verhoor nie, Hy is klaar skuldig bevind, sonder verhoor (vgl. Mk 14:1-2).

Skrywer:  Prof Francois Malan

WAAROM VIND PLAASMOORDE PLAAS? – Francois Malan

Lizette vra:

Ek het eenkeer met ‘n ateïs gesels en hy wou by my weet waarom God sekere goed toelaat as Hy ‘n God van liefde is. Hierdie vraag laat my steeds ook wonder waarom plaasmoorde plaasvind want hierdie mense bid tog sekerlik ook vir God se beskerming en liefde?

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

Hoe seker is jy dat hulle bid vir God se beskerming en liefde? dat hulle lewe as kinders van God, wat op Hom vertrou vir hulle hele lewe, en in gemeenskap met Jesus Christus, sy Seun, lewe in die liefde van God?

As dit waar is dat hulle uit liefde vir God gelewe het, kan jy seker wees dat hulle nou by God is, want geen dood kan hulle van sy liefde skei nie (Romeine 8:38-39), en om heen te gaan en met Christus te wees is verreweg die beste (Filippense 1:23).

Maar dieselfde boek wat ons leer dat God liefde is (1 Johannes 4:7-20), sê ook: as iemand sê hy ken God, maar nie sy gebooie gehoorsaam nie, is hy ‘n leuenaar, en die waarheid is nie in hom nie; wie beweer dat hy in God bly, behoort self ook te lewe soos Jesus gelewe het; as iemand beweer dat hy in die lig is, maar hy haat sy broer, is hy nog steeds in die duisternis (1 Johannes 2:4,6,9).

 Uit sy liefde vir die mensdom het God sy Seun gegee om aan ‘n kruis te sterf vir die sonde van die wêreld, sodat elkeen wat in Jesus Christus glo, nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê. Wie in Hom glo, word nie veroordeel nie; wie nie glo nie is reeds veroordeel omdat hy nie in die engste Seun van God glo nie (Johannes 3:16,18).

            Die Heilige Gees verbind ons deur geloof aan Christus, die Seun van God, en so word ons kinders van God en saam met Christus ook erfgename van die ewige lewe. Ons kry deel aan Christus se lyding en aan sy heerlikheid, maar as ons ons nog deur ons sondige natuur laat beheers, gaan ons die dood tegemoet. As ons egter deur die Gees ‘n einde maak aan ons sondige praktyke, sal ons lewe (vgl. Romeine 8:9-17).

Plaasmoorde

Plaasmoorde is ‘n baie ingewikkelde probleem. Moord is nooit reg nie, en God verbied moord (vgl. Eksodus 20:13 Jy mag nie moord pleeg nie). Jesus het die gebod verder verduidelik in Matteus 5:21-22 dat moord ook insluit: kwaad wees en uitskel van jou medemens, wat strafbaar is voor die regbank, en met die helse vuur.

Die hele boek Amos en van die ander profete gaan oor die regverdigheid van God, wat die verdrukking van die armes veroordeel en straf (vgl. Amos 2:6-8 met die straf in 2:13-16; 3:10-11,15; 4:1-4 oor die ryk vrouens; 5:10-13; 5:16 oor die boere wat sal treur; 5:24 God se eis van reg en geregtigheid in die samelewing; 6:3-7 dat geweld oor die rykes regeer en dat hulle in ballingskap weggevoer word;  6:8,11,12 die Here se afsku van mooi huise en dat hulle platgeslaan sal word, omdat die reg en regspraak verdraai is; oor die straf van die Here in 7:17; 8:4-10 oor mense wat die armes vertrap;  .

Vir meer as 300 jaar was die onderskeid tussen die lewenspeil van blankes en dié van swart mense in Suid-Afrika duidelik en is dit selfs deur die wet bepaal. Daarby is daar op baie terreine en deur baie blankes neergesien op die swart mense as minderwaardig, en is hulle ook beledig en sleg behandel. In die huidige tyd het daar ‘n groter middelklas onder die swart mense gekom, en het selfs die wet en die geregshowe verander. In die samelewing is daar groter aanvaarding van mekaar as mense in eie reg, al praat die blankes nog baie oor die swakhede en tekortkomings van die swart mense. Die onderskeid is nog orals te sien, in myne, fabrieke, werkplekke en in huise met huisbediendes, in dorpe en stede se woonplekke (al daar al blanke plakkerskampe en baie swartes wat in die blanke woonbuurte ingetrek het). Op plase is dit miskien die duidelikste, waar wit en swart saam op een plaas woon en werk, en die onderskeid in hulle lewenspeile soms al groter word namate die boere ryker word en die wit kleinboere uitgeskuif word.

            Dat die Here nie met so ‘n situasie tevrede is nie, blyk bv. uit Amos. Lees ook Jakobus (vgl. Jakobus 1:9-11; 2:1-13; 5:1-6).

 Die  ateïs se vraag: waarom God sekere goed toelaat as Hy ‘n God van liefde is.

‘n Ateïs glo nie dat daar ‘n God is nie, en daarom probeer hy homself regverdig deur God te beskuldig omdat Hy so baie goed sou toelaat. Maar dit is duidelik dat hy nie rekening hou met God se regverdigheid nie, en dat God nie onreg verdra nie, ook nie die onreg van ‘n hele samelewing nie (vgl. Amos 9:10). Hy eis dat ons ook uit liefde sal lewe, selfs liefde vir ons vyande (Matteus 5:43-48). Maar dat ons ook reg sal lewe saam met die armes, om hulle nood en behoeftes raak te sien en hulle te help, en nie net vir ons self rykdom en mag inpalm nie. Dan sal Hy ons ook bewaar en beskerm (vgl. bv. Amos 9:13-15; Jakobus 2:8; 4:7-10).

Skrywer: Prof Francois Malan

Lasarus word opgewek (11:38-44) – Francois Malan

11:38-39 By die graf in die rots uitgekap (spelaion  waar ons woord ‘spelonk’ vandaan kom) word Jesus se gemoedstoestand weer beskryf as diep bewoë in Homself (embrioomenos en heautoooi). Marta wil Jesus se opdrag keer, dat die steen voor die graf weggerol moet word. Sy veronderstel dat die lyk na vier dae al begin ontbind, en sê: ‘(die lyk) stink al, want dit is die vierde dag.’ Daarmee bevestig sy dat daar geen hoop meer op lewe is nie, Lasarus is werklik dood. Die Joodse balsem met reukolies was bedoel om die stank te bedwing, anders as die Egiptiese prosedures om die liggame te bewaar.

11:40 Die brutale werklikheid van die dood laat Marta se vaste geloof in die Seun van God (11:27) wankel. Sy het vergeet wat Jesus vir haar gesê het: as jy glo sal jy die heerlikheid van God sien (vgl. 11:4,23,25) – om dit te sien moet jy eers glo. Almal sal wel die wonder van die opwekking voor hulle oë sien, maar terwyl sommige daarin die heerlikheid van God en van Jesus sal herken en in Hom glo (11:45), gaan ander van die Jode heen en sit juis die proses aan die gang om Hom dood te maak, op grond van wat hulle gesien het (11:46-50).   

11:41-42  Hulle het die klip weggerol (heran) en Jesus het sy oë na bo opgeslaan (heren; NAV het opgekyk) en hardop gebid terwille van die omstanders – Hy self lewe in volledige en konstante gemeenskap met die Vader;  alles wat Hy doen, doen Hy en die Vader saam (vgl. 4:34; 5:30,36) en sy woorde is die Vader se woorde (3:32; 8:26,28) . Hy spreek God aan as ‘Vader’ (nie ‘onse Vader’ soos Hy die dissipels geleer het nie), meer direk en persoonlik. Hy weet vas en seker dat God Hom altyd verhoor – en deel is van sy beplanning sedert 11:4,6.  Sy gebed is meer danksegging as ‘n versoek. Hy bid egter dat  mense tot geloof oortuig sal word deur die wonder, nie dat Hy ‘n wonderwerker is nie, maar dat die Vader Hom in die gestalte van ‘n gewone mens gestuur het as die Messias (gesalfde koning) vir die verlossing en heil van die  wêreld; die wonder moet ‘n teken wees van die koningskap van God. Dit gaan alles om die heerlikheid van God (doksa 11:40, NAV mag van God), wat deur Jesus werk. So wil Jesus ook dat elke gelowige ‘n werktuig en kanaal van God se heerlike liefde word, deur ‘n konstante gemeenskap met God deur die Heilige Gees wat in ons woon.

11:43 Met ‘n luide stem roep Jesus so hard dat almal kan hoor (soos in 7:37; in 5:8 en 9:7 word slegs ‘n persoonlike opdrag gegee): ‘Lasarus kom uit!’ Met slegs drie luide woorde geskied die wonder (deur die Woord skep God, Joh. 1:2; Gen.1:3, en herskep Hy, Hy is die opstanding en die lewe, in wie die Lewe is, Joh.11:25, 1:4; 5:25-26). 

11:44 Met hande en voete nog verbind en ‘n doek om die kop kom Lasarus uit die graf. Die toneel eindig met Jesus se opdrag om hom los te maak en te laat gaan. Daarmee word die bewys gelewer van die belofte van 11:23: Jou broer sal uit die dood opstaan.  Jesus is self die opstanding en die lewe (11:25), en wie in Hom glo sal lewe al sterf hy ook… en elkeen wat lewe en in Hom glo sal in alle ewigheid nooit sterwe nie (11:25-26).

Hierdie sewende wonderteken deur Jesus, wat Johannes opteken, is die klimaks van die reeks tekens in hierdie Evangelie, maar wys ook na die grootste wonderteken van Jesus se opstanding uit die dood. Lasarus kom met die grafdoeke uit die graf as teken dat hy weer gaan sterf. Jesus se doeke lê opgerol in die graf as teken dat Hy nie weer sterf nie en die dood oorwin het. Lasarus word ‘n heenwysing na ons hoop op ons opstanding saam met Jesus, wat die opstanding en die lewe is, deur wie die Christusgelowige in alle ewigheid nooit sterwe nie (11:25,26); Marta is die heenwysing na ons geloof in Christus, die Seun van God wat moes kom om ons lewe van die dood te verlos tot ‘n lewe vir God (11:26); Maria is die heenwysing na ons liefde vir Jesus met haar salwing van Jesus se voete met kosbare olie, wat sy met haar hare afgedroog het (12:3).    

Skrywer: Prof Francois Malan

Those who observe suffering are tempted to reject God, those who experience it often cannot give up on God, their solace and their agony – Miroslav Volf

Dink nuut oor God se wil (2)

Frank Viola (Rethinking the will of God) het ‘n baie interessante siening oor die wil van God. Dit laat ‘n mens waarlik weer dink.

In die vorige blog het ons gesien dat dit verkeerd is om God se wil as ‘n treinspoor te sien – ons moet dit eerder as ‘n parkeerplek sien waarbinne ons ons vryheid moet ontdek.

Enige parkeergebied het grense, maar binne die gebied is daar baie keuses – parkeerplekke. Sekere keuses is beter  as ander, maar daar is baie plekke waar dit geen verskil maak waar ek parkeer nie.

Kom ons gaan terug na die begin.  God plaas vir Adam en Eva in ‘n tuin en gee sy eerste opdrag: Van al die bome in die tuin mag jy eet soos jy wil, maar van die boom van alle kennis mag jy nie eet nie (Genesis 2:16 – 17). Adam kon van al die bome eet, behalwe die een. Let wel: God sê nie vir Adam van watter boom hy moet eet nie, wanneer hy moet eet nie, ens. Dit is Adam en Eva se keuse.

Terug na ons beeld. God gee vir ons ‘n parkeergebied en trek die grense van die gebied. Solank as ek binne die grense bly, kan ek enige plek parkeer. Maar hoe bepaal ek die grense van die parkeerplek?

• Innerlik:In die Ou Testament gee God ‘n gedetailleerde uiteensetting van sy wil – 613 wette. Hulle weet wat hulle moet eet, wat hulle nie mag aantrek nie, ens. Maar na Jesus Christus se opstandig gee God aan ons ‘n nuwe verbond (Hebreërs 8 – 10). Nou gee Hy aan ons sy inwonende Heilige Gees. God se morele wil leef nou in ons. Die Heilige Gees leer vir ons wat die grense van die parkeergebied is. Dit is tog duidelik dat julle ‘n brief van Christus is, deur ons diens geskrywe, nie met ink nie, maar met die Gees van die lewende God, nie op klip nie, maar op die harte van mense (2 Korintiërs 3:3). Die wil van God is iets wat in ons leef. Ons is nou nie meer onderhewig aan honderde wette nie – die liefde moet alles wat ons doen bepaal. Die innerlike impuls is altyd om te gee, te help, te dien en lief te hê.
• Uiterlik – buite onsself. Hier staan die Skrif sentraal: Die hele Skrif is deur God geïnspireer en het groot waarde om die waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede reg te stel en ‘n regte lewenswyse te kweek, sodat die man wat in diens van God staan, volkome voorbereid en toegerus sal wees vir elke goeie werk (2 Timoteus 3:16 – 17). Die Skrif is die lewende woord van God: Die woord van God is lewend en kragtig. Dit is skerper as enige swaard met twee snykante en dring deur selfs tot die skeiding van siel en gees en van gewrigte en murg. Dit beoordeel die bedoelings en gedagtes van die hart (Hebreërs 4:12). Dit is belangrik om te onthou dat die Heilige Gees nooit iets teenstrydig tot die Skrif sal sê nie.

Die grense van die parkeergebied is getrek. Die Heilige Gees en die Woord van God sal my help om die grense te bepaal. Is daar dalk nog iets wat ons kan doen om die grense duideliker te sien?

• En nou doen ek ‘n beroep op julle, broers, op grond van die groot ontferming van God: Gee julleself aan God as lewende en heilige offers wat vir Hom aanneemlik is. Dit is die wesenlike van die godsdiens wat julle moet beoefen. Julle moenie aan hierdie sondige wêreld gelyk word nie, maar laat God julle verander deur julle denke te vernuwe. Dan sal julle ook kan onderskei wat die wil van God is, wat vir Hom goed en aanneemlik en volmaak is (Romeine 12:1 – 2). God openbaar nie sy wil aan diegene wat onwillig is om Hom te volg nie: As iemand gewillig is om die wil van God te doen, dan sal hy weet of hierdie leer van God af kom (Johannes 7:17). As ons ons geestelike instinkte wil verskerp, moet ons ons denke vernuwe. Dit doen ons deur tyd in die teenwoordigheid van God te spandeer.
• Volwasse gelowiges word volwasse deur te oefen:  Vaste kos is vir grootmense, vir mense wat oor insig beskik en wat deur ervaring geoefen is om tussen goed en kwaad te onderskei (Hebreërs 5:14).
• Elkeen het ‘n gewete – ‘n interne monitor; ‘n alarm wat afgaan as jy oortree: My gewete, wat deur die Heilige Gees gelei word, getuig saam met my (Romeine 9:1)

Ons het gesien daar is vyf vuurtorings wat  ons lei ten opsigte van God se morele wil:

• Die werking van die Heilige Gees geskrywe op ons harte en denke.
• Die getuienis in die Skrif.
• Die vernuwing van ons denke.
• Die oefening van ons geestelike sintuie.
• Die voorskrifte van ons gewete.

Moet daarom nie onverstandig optree nie, maar probeer te wete kom wat die Here wil dat julle moet doen (Efesiërs 5:17).

Ons het nou na die grense van die parkeergebied gekyk. Maar hoe kies ek nou ‘n parkeerplek?