“What we call Man’s power over Nature turns out to be a power exercised by some men over other men with Nature as its instrument.” ― C.S. Lewis

Is ons aanspreeklik teenoor God?

Jesus Christus het vir ons sondes gesterf. Dit is waarskynlik die sin wat jy die meeste in die kerk gaan hoor. Maar sonde is nou nie juis iets waarvan ons moderne wêreld praat nie. Net so staan aanspreeklikheid ook sentraal in ons interaksie met God. Oor aanspreeklikheid praat ons nog minder. Wat vereis ons verhouding met God van ons?

‘n Goeie plek om te begin is by Miga 6. God is hier in ‘n hofsaak met sy volk gewikkel en Hy roep die hele skepping op as getuies – God kla Israel aan: Wat het Ek jou aangedoen? Hoe het Ek jou moeg gemaak? Dit is nie God wat iets verkeerd gedoen het nie, maar sy mense. Daarna herinner God hulle aan wat Hy alles vir hulle in die verlede gedoen het (vers 4 – 5).

In vers 6 – 7 is dit nie meer God wat praat nie, maar die mens. Die mens vra ‘n vraag: Wat sal ek saamvat as ek na die Here toe gaan, as ek voor die hoë God gaan kniel? Onmiddellik dink hy aan offers, olie en selfs sy eersgeborene. Ons soek altyd groot gebeure wat alles moet regstel. God soek iets eenvoudig … maar moeiliker. God vra dat ons dag na dag in aanspreeklikheid tot Hom sal lewe.

Vers 8 sê dat God verwag dat ons respek vir Hom sal hê en hierdie respek aan ander sal oordra: Hy vra van jou dat jy reg sal laat geskied, dat jy liefde en trou sal bewys, dat jy bedagsaam sal lewe voor jou God. God se probleem is nie offers nie, maar die mens se bereidwilligheid om ander uit te buit.

Vers 9 – 12 klink nogal baie soos wat ons vandag in ons koerante lees. Ons leef nou nie so dat vir God vreugde gee nie. Lees ons die res van hierdie boek, sien ons dat God ons daarvoor aanspreeklik hou. Die basis van ons verhouding met God is ons aanspreeklikheid teenoor Hom.

Vers 13 – 16 beskryf God se reaksie op die hofsaak: Daarom het Ek jou begin straf; Ek het jou begin verwoes oor jou sondes. Dit is baie duidelik dat God nie sommer sonde ignoreer nie.

Soms oordeel God onmiddellik; soms wag God voor Hy reageer, maar ons bly aanspreeklik teenoor Hom.

Hoekom sou God dan omgee hoe ons leef? Lees weer Genesis 1:26 – 28: Kom ons maak die mens as ons verteenwoordiger, ons beeld sodat hy kan heers … God het die mens geskep as sy verteenwoordiger, as beeld van God het Hy die mens geskep, man en vrou het Hy hulle geskep. Beeld en verteenwoordiger van God – dit geld net vir die mens. God gee aan die mens die hele skepping om te bestuur. Maar ons rol in “bestuur” maak ons nie onafhanklik van God nie.

Daar is baie mense wat leef asof God nie bestaan nie – hulle wil hulle eie ding doen. Ons is gemaak om ’n verhouding met ons Skepper te hê. Dit impliseer aanspreeklikheid teenoor Hom.

Skeiding tussen siendes en blindes (9:39-41) – Francois Malan

9:39 Jesus wys op die les van die gebeure. Die genesing van die man word ‘n simbool van die genade én van die oordeel wat Jesus in die wêreld bring. Die doel van Jesus se koms na die wêreld word uitgespel: dat ‘dié wat nie kan sien nie, kan sien; en dat dié wat sien, blindes word’ – sodat mense wat geestelik in die duisternis lewe tot die volle lig van die verlossing kan kom en die Lig van God, God se selfopenbaring in Jesus, kan sien; maar daar is ook mense wat meen dat hulle ‘sien’, maar Jesus nie ken nie of verwerp (Jn 3:17-21, 36; 12:46-48). Die mense wat ontdek dat hulle blind is, kan by Jesus die lig van die lewe kry; dié wat in hulle verwerping van Jesus volhard, bly in die duisternis van hulle blindheid (vgl. Jes 6:10). Die gebondenheid aan die Joodse wetsleer het hulle onbekwaam gemaak om ‘siende’ te word.

9:40 Van die Fariseërs wat Jesus se tweede ontmoeting met die blindgeborene meegemaak het, het Jesus se beoordeling van die gebeure gehoor en aanstoot geneem. Hulle vraag veronderstel ‘n besliste ‘nee’ van Jesus: ‘ons is immers nie blindes nie, is ons?’ Die naam Fariseër kom waarskynlik van die Hebreeuse parasj  ‘afsonder’ – ‘n toegewyde aan die wet, maar het ook die betekenis van ‘verklaar’, ‘uitlê’ en ‘onderrig’. Hulle bestudeer die wet van God, leer dit vir die volk en beywer hulle vir die nougesette toepassing daarvan, veral van hulle onderskeiding tussen rein en onrein. Daarop roem hulle, en beskou hulleself verhewe bo die gewone volk (vgl. 7:49 ‘vervloektes’ – wat deur God veroordeel is); hulle is immers die manne met insig in God se woord.

9:41 Jesus sê nie hulle is blind nie, maar: as hulle blind was, sou hulle nie verkeerd (teen God se wil en wet) opgetree het nie. As hulle onkundig was oor die woord van God, wat juis oor Hom in die Ou Testament praat, sou hulle nie skuldig gewees het aan die sonde van ongeloof nie (Jn 16:9). Maar nou sê hulle: ‘ons sien’ – hulle leef in die waan dat hulle die volle lig het en kan sien. Daarom het hulle die oë gesluit vir God se openbaring in Jesus, die Lig vir die wêreld, en wil Hom doodmaak omdat Hy hulle reëls vir rein en onrein oortree het. Omdat hulle nie wil sien nie, bly hulle sonde van verwerping van God en sy openbaring, en veroordeel hulleself tot hulle selfgekose duisternis. So vervul hulle Jesaja 56:10 ‘Dié wat oor my volk moet waak, is almal blind.’ Jesus het gekom om mense voor ‘n beslissing te stel, óf hulle wil sien, óf hulle wil nie (Jn 9:39).

Hoofstuk 9 wys hoe openbaring en oordeel saamgaan. Jesus word geopenbaar as die Lig vir die wêreld, wat die lig van die ewige lewe bring vir dié wat Hom aanvaar.  Maar dié wat die openbaring en verlossing, wat Jesus bring, verwerp, word oorgelaat aan hulle selfgekose duisternis.

            Die gawe van insig ontwikkel by die blinde: van sy oë wat oopgaan deur te doen wat ‘die man wat Jesus genoem word’ hom beveel, al weet Hy nie waar Hy is nie (vv11-12), tot die erkenning van Jesus as ‘profeet’ (v17), dan as gestuurde van God (v 33), en dan as ‘die Seun van die mens’ en ‘Here’ (vv37-38). Daarteenoor verklaar die Fariseërs ‘Jesus kom nie van God af nie (v16), Hy is ‘n sondaar en hulle ontken die wonder (v24), hulle weet nie waar Hy vandaan kom nie en ontken sy leer en gesag (v29), hulle verban die man uit hulle gemeenskap en daarmee saam, vir Jesus (v34). So is die verhaal ‘n voorbeeld van die voortgaande werk van die Woord as die Lig vir die mense; sy lig kan nie uitgedoof word deur die duisternis van  mense nie (1:4-5), en illustreer die proses van verlossing en oordeel wat in 3:17-21 uiteengesit is as die reaksie op God se liefde vir die wêreld en die gee van sy Seun (3:16).

            Hierdie wonderwerk is ‘n kragtige getuienis vír Jesus, as die Een wat deur God gestuur is vir die verlossing van ‘n wêreld in duisternis. Deur die eeue is gelowiges, wat dieselfde keuse gemaak het as die blindgeborene, ook verwerp deur familie en die gemeenskap op grond hulle geloof en aanvaarding van Christus as die Here van hulle lewe.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Uitbanning van die blindgeborene (9:30-34) – Francois Malan

9:30-33 Met groot vrymoedigheid bevraagteken die man die godsdienstige leiers se kennis oor Jesus en veral hulle ongeloof. Ironies sê hy, dit is tog ‘n ‘wonder’ dat hulle nie weet waar Jesus vandaan kom nie, al het hulle die wonder gesien, dat Hy die oë geopen het van ‘n man wat blind gebore is.

Hulle sê hy moet  God prys vir die wonder, want hulle weet ‘hierdie Man’ is ‘n sondaar (v24). Maar almal weet God luister nie na mense wat in sonde volhard nie, maar na mense wat God se wil doen – dit was juis die leiers se punt. Hier het ‘n wonder gebeur waarvan nog nooit in die bestaan van die wêreld gehoor is nie. Dit is mos ‘n duidelike bewys, die Man kom van God af (Ps 146:8). Die ‘blindheid’, stiksienigheid van die godsdienstige leiers, wat nie wil glo wat vir almal logies is nie, is vir die blindgeborene ‘n ‘wonder’. Hulle ongeloof is die ‘wonder’. As dit ‘n genesing van iemand was wat blind geword het, was dit reeds ‘n wonder. Maar van ‘n blindgeborene is dit ‘n unieke wonder. Daarom moet Jesus in ‘n unieke verhouding tot God staan. Sy werke bewys dat God Hom gestuur het (Jn 5:36). Die wondergenesing het Hom gelegitimeer, as eg bewys. Die man verwonder hom oor hulle blindheid vir die waarheid.

9:34 In woede beledig hulle hom en bewys hulleself skuldig: ‘in sondes (meervoud) is jy gebore, geheel en al…’ Hulle beskou sy blindheid van geboorte af  as ‘n bewys dat hy in sondes gebore is. Die dissipels se vraag in 9:1 of sy blindheid die gevolg is van sy eie sonde of sy ouers se sonde, was die algemene geloof van die Jode. Met hulle uitspraak oor die man erken hulle dat hy blind gebore is – iets wat hulle nie wou glo nie (9:18-19). Met hulle onlogiese belediging erken hulle indirek dat ‘n wonder van God deur Jesus plaasgevind het, maar steeds verwerp hulle die Lig wat op hulle skyn (1:4,5,9) en verval verder in hulle blindheid/duisternis (3:19-21). Hulle, die geleerde godsdienstige leiers van die volk, laat hulle nie leer deur so ’n ellendige sondaar nie (vgl. 7:49). Hulle ban hom uit die sinagoge, soos hulle vooraf al besluit het, (vgl. 9:22). 

Die blinde kom tot volle lig (9:35-38)

9:35 Jesus laat die uitgeworpene nie alleen nie. Hy soek hom op, vind hom, en bring so sy werk, wat hy met die man begin het, tot sy reddende einde, deur hom in sy gemeenskap op te neem. Jesus begin met ‘n direkte vraag, op die man af, en in teenstelling met die Jode:  ‘Jy, glo jy in die Seun van die mens’?  Die Joodse verwagting van ‘n Messias as politieke verlosser is o.a. gebou op Dan.7:13,14, waarby Jesus hier aansluit.

9:36 Die man is blykbaar bewus van die Joodse verwagting van ‘n Gesalfde Verlosser, en wil weet of die Mense-seun van Daniël 7, wat die verlossing van God se koninkryk bring, nou reeds gekom het. Beleefd vra hy:  ‘wie is Hy, meneer (kurios), dat ek in Hom kan glo?’ Uit homself kan die man nie onderskei watter persoon die ewige koning van Daniël se visioen is nie, maar die man is bereid om Jesus se leiding te aanvaar.

9:37 Jesus openbaar Homself aan die man wat dit nie uit homself kan doen nie: ‘Jy het Hom gesien en Hy wat met jou praat, Hy is dit’ (aan die Samaritaanse vrou  het Jesus Homself ook openbaar: ‘Dit is Ek, Ek wat met jou praat’).

9:38 Die man antwoord: ‘Ek glo, Here (kurios)’ – die Griekse woord kurios word gebruik vir respekvolle aanspreek van ‘n persoon: meneer; of deur ‘n slaaf vir sy eienaar: my heer; of deur ‘n onderdaan voor sy koning: my heer; maar ook deur ‘n aanbidder teenoor God: my Here. Na Jesus se selfbekendmaking word die man se ‘meneer’ van v36, ‘Here’ in v38. Dit blyk uit sy optrede: hy val voor Jesus op die grond in aanbidding, bewus van sy goddelike teenwoordigheid (die Griekse woord proskuneoo sluit kuneoo  ‘om te soen’ in; Oosterlinge het voor die vors of goddelike verteenwoordiger neergeval en hulle voete gesoen, vgl. Luk 7:38,45) . Deur die woord van ‘die Woord van God’ en die werking van God se Gees in die man, gaan sy oë verder oop vir die Lig vir die wêreld, die Lig wat lewe gee (8:12). So neem Jesus die man, wat deur die Jode uitgewerp is, op in sy nuwe gemeenskap van gelowiges. 

Skrywer:  Prof Francois Malan

Unlike His first coming, Jesus’ second coming will be with power and splendour. The Bible states that everyone wil see Him, and everyone will appear before Him in judgement. Simply put, He will confront every personand pronounce his or her destiny –  C. S. Lewis

Die Koninkryk van God (2)

In die vorige blog het ons gekyk na wat die koninkryk van God is. Maar hoe kom ons in daardie koninkryk? Die antwoord is tweërlei, maar dit is twee kante van dieselfde muntstuk.

• Etiek

Hier kry ons ‘n paar uitsprake wat vir ons verwar:

• Nie elkeen wat vir My sê: ‘Here, Here, sal in die koninkryk van die hemel ingaan nie, maar net hy wat die wil doen van my Vader wat in die hemel is (Matteus 7:21).
• Die grootste in die koninkryk is die kindertjies.

Soos die dissipels kan ons met reg vra maar wie kan dan gered word? In Markus 1:15 is daar twee woorde waaraan ons aandag moet gee:

• Bekeer julle. Dit beteken ‘draai weg van die sonde en na God toe.’ ‘n Baie goeie beskrywing kry ons in die gelykenis van die verlore seun: Ek sal dadelik na my pa toe teruggaan en vir hom sê: Pa, ek het teen  God en teen Pa gesondig! Ek is nie meer werd om Pa se seun genoem te word nie. Behandel my soos een van Pa se dagloners (Lukas 15:18 – 19). Hier sien ons bekering in aksie: die seun sien sy eie mislukkings; hy besef hy het misluk; hy bely sy sonde; hy vra vir en vertrou op sy pa se genade; hy los sy vorige lewe en keer terug huis toe.
• Glo. As ek iemand glo, beteken dit dat ek hom vertrou. On in Jesus Christus te glo, beteken dat ek van Hom moet leer, maar ook dat ek op Hom vertrou en dat Hy in my woon – en dat ek daarop reageer

My leefwyse word nou deur die soeke na geregtigheid, vergifnis en my deernis teenoor armes gedemonstreer.

• Liefde

Die koninkryk van God beteken dat daar ‘n persoonlike verhouding tussen God en myself is. Liefde is die belangrikste gebod van almal – liefde vir God en liefde vir my medemens: Ek gee vir julle ‘n nuwe gebod: julle moet mekaar liefhê. Soos Ek julle liefhet, moet julle mekaar ook liefhê. As julle mekaar liefhet, sal almal weet dat julle dissipels van My is (Johannes 13:35).