It is almost as presumptuous to think you can do nothing as to think you can do everything. —Phillips Brooks

‘n Nuwe Kategismus: Vraag 38

Vraag:

Wat is gebed?

Antwoord:

Gebed  is om ons harte in lof, belydenis van sonde, smeking en danksegging voor God uit te stort. [Onderstreepte gedeelte is die antwoord vir kinders.]

Skrifgedeelte:

Vertrou altyd op Hom, my volk, stort julle hart voor Hom uit! God is vir ons ‘n toevlug (Psalm 62:9).

Kommentaar:

Die vyande van ons siel is diepgewortel, subtiel en magtig,  en ons geestelike raamwerk veranderlik – daarom is dit noodsaaklik dat ons gedurig hieraan herinner moet word. Wat is meer raadsaam, wat is meer noodsaaklik vir jou as om omsigtig te loop; om waaksaam te wees en te bid anders sal jy in die versoeking val. Kennis van jou eie swakheid en onvoldoendenheid mag nie jou denke oorheers of jou optrede bepaal nie.  Die bedorwenheid van jou natuur is ‘n vyand wat altyd naby aan jou is, altyd in jou in hierdie wêreld is. Dit versterk elke versoeking van buite. Daarom moet jy jou hart met groot toewyding bewaar. Waak met toewyding oor al die neigings van jou hart. Maak seker van hulle oorsprong en waarheen hulle neig voordat jy iets daaromtrent doen … Hierdie oorweging moet verseker dat elke kind van God sy knie gereeld, nederig en met ywer  in smeking buig, Jy moet as ‘t ware by die genadetroon leef. Jy moenie van die genadetroon weggaan voor die gevaar verby is nie. Hoe meer ons van die krag van ons vyande sien en van die gevaar waarin ons verkeer, hoe meer sal ons onsself oefen is ernstige gebed – kan jy as Christen ongeërg en onverskillig wees as die wêreld, die begeertes en die duiwel jou onversetlike vyande is wat nie moeg word nie?

Hierdie kommentaar is deur Abraham Booth 1734 – 1806) geskryf. Hy was ‘n Engelse Baptiste leraar wat as pastor van Prescot Street Church in Whitechapel, Londen, vir 35 jaar gedien het. Hy was ook die stigter van wat vandag as Regents Park College vir die opleiding van predikante in Oxford bekend staan.  Sy bekendste werk was The Reign of Grace(waaruit hierdie aanhaling kom).

Uit:The Reign of Grace in “The Reign of Grace” in Booth’s Select Works (London: Chidley, 1839), 187–188.

Verdere leesstof:

“Prayer” in Concise Theology, deur J. I. Packer.

Gebed:

Laat ons daagliks bid: “Here, vergroot my geloof.” Laat ons dan nie twyfel dat as God ‘n ding sê, daardie ding vervul sal word nie.

Hierdie gebed is deur  John Charles Ryle (1816 – 1900) geskryf.  Hy was die eerste Anglikaanse biskop van Liverpool, Sy aanstelling as biskop was op aanbeveling van  die eerste minister, Benjamin Disraeli. Hy was ‘n skrywer en leraar, maar ook ‘n atleet wat vir Oxford Universiteit geroei en krieket gespeel het. Hy was ook verantwoordelik vir die bou van veertig kerke.

Hierdie gebed kom uit  Luke by J. C. Ryle, reeks redakteur Alister E. McGrath (Wheaton: Crossway, 1997), 24.

Copyright © 2012 by Redeemer Presbyterian Church

We encourage you to use and share this material freely—but please don’t  charge money for it, change the wording, or remove the copyright information. Ek het slegs die gedeeltes vertaal.

Die loofhuttefees in Jerusalem (7:1-52) – Francois Malan

Na die lang redes in hoofstukke 5-6, volg hier in hoofstukke 7-8 korter strydgesprekke tussen Jesus en die vyandige Joodse leiers, ook met elemente uit die massa; soms selfs onderlinge stryd oor Jesus tussen feesgangers, en dan weer onder die Joodse leiers in Raad (7:40-52).

7:1 In Judea het die vyandigheid teen Jesus so toegeneem dat hulle Hom wou doodmaak (5:18). Daarom vertrek Jesus na Galilea waar Hy rondgaan met sy boodskap.  Die ‘Jode’ verwys veral na die leiers: lede van die Joodse Raad (7:26),  die priesterhoofde (Sadduseërs) en Fariseërs (7:32,45),  in 7:12-13 durf die feesgangers nie openlik oor Hom praat nie, uit vrees vir die Jode. Terwyl die sinoptiese Evangelies heelwat skryf oor Jesus se bediening in Galilea, sê Johannes slegs Jesus het daar rondgegaan, waarskynlik op die platteland. Jesus wou nie nou al na Jerusalem toe gaan nie, want dit was nog nie sy tyd daarvoor nie (7:6; vgl. 2:4).

7:2 In 6:4 is gesê die paasfees was naby. Hier, die huttefees was naby. Paasfees word in April gehou met die grootvee- en kleinvee-oes (Deutr.16:1,2) en die huttefees ses maande later in Oktober met die olywe- en druiwe-oes (Deutr. 16:13); pinksterfees 50dae na paasfees in die tyd van die koringoes (Deutr.16:9,10). Die Griekse naam vir die huttefees is skenopegia ‘fees van die tente’; in Hebreeus chag hassukkoth ‘fees van die groentakskuilings’ of ‘hutte/tente’, in Engels ‘booths’ of ‘tabernacles’ soos in Latyn tabernaculum ‘klein tabernakeltjies’; ‘loof’-huttefees verwys na die groen takke waarmee die tydelike skuilings gebou is om die reis deur die woestyn te gedenk. 

7:3-5 Die broers van Jesus (vgl. Mk 6:3 vir die vier se name) dring by Hom aan om na Judea toe te gaan ‘sodat jou dissipels die ‘werke’ (NAV wondertekens) wat jy besig is om doen, sal sien/belewe.’ Die dissipels waarna verwys word, sluit volgelinge van Jesus in Judea in (3:22; 4:1). Die huttefees sal ‘n goeie geleentheid wees om sy ‘werke’ aan die hele Joodse wêreld ten toon te stel. Sy broers meen skynbaar dat Hy die wêreld wil imponeer – ‘’n mens wat welbekend wil wees.’ Johannes die broers was ongelowiges, wat nie begryp het wie Jesus is en waarvoor Hy gekom het nie. Sy broers dink Hy werk te plaaslik, terwyl Hy eintlik in die openbaar moet optree.

7:6  Jesus se tyd is nog nie daar om op te gaan na die fees nie. Sy tyd word deur sy Vader bepaal. Sy broers bepaal hulle eie tyd, en kan self besluit wanneer hulle sal optree. Daarom kan hulle nou al na die fees toe gaan. Jesus sal op sy Vader se tyd en wyse gaan.

7:7 Baie beslis en duidelik stel Jesus sy oordeel oor die werke van die wêreld se mense, dat dit boos en korrup is – teen God se wil. Daarom haat die wêreld Hom vir die blootlegging van hulle waardelose godsdiens en hulle siek samelewing. Sy broers is nie deel van hierdie stryd nie; daarom haat die wêreld hulle nie.   

7:8,9  ‘Ek gaan nog nie op na dié fees toe nie, want my tyd het nog nie ten volle gekom nie’ (sy tydglas is nog nie vol nie). Daarom beveel Hy sy broers om na die fees toe gaan. Hy bly vir eers in Galilea.

7:10 Toe sy broers, wat ‘n ophef van sy verskyning by die fees wou gemaak het, weg is, gaan Jesus ook op na die fees, nie na waar die mense Hom opsigtelik kan sien nie, maar  sonder om aandag op Homself te vestig; nie soos in 12:12-15, toe Hy op ‘n donkie die stad binnegery het om daar te gaan sterf nie. Toe het Hy geweet dat sy uur gekom het (12:23, 13:1). Jesus verlaat Galilea om nie weer daarheen terug te kom tot na sy opstanding uit die dood nie.

7:11 Die Jode wat soek om Hom dood te maak (7:1), soek Hom ook by die fees, en doen oral navraag of iemand  nie ‘daardie een’ (minagtend) gesien het nie.

7:12 Daar was baie onderling gemor en gekla oor Jesus onder die feesskare – ‘n onderlangse onrustigheid. Hý is die onderwerp van bespreking by die leiers en die feesskare. ‘Goed’ verwys onder die Jode as ‘optrede volgens die wet’ – Hy doen niks wat teen die wet is nie. Ander beskou Hom as ‘n misleier, op ‘n pad wat strydig is met die wet, bv. teen die sabbatswette. In Deutr.13:1-5 word die doodstraf beveel vir ‘n profeet wat wonders doen, maar die volk weglei van die wet van die Here om ander gode te dien, wat hulle nie voorheen geken en gedien het nie, want so iemand mislei (LXX planesai) julle weg van die Here af. In die latere Joodse tradisie word Jesus ook gebrandmerk as die misleier van die volk. 

[In die Talmud  Sanhedrin 43astaan: Aan die vooraand van die paasfees het hulle Yeshu gehang…want Hy het toordery beoefen en Israel verlei en mislei.]

7:13 Niemand waag dit om vryuit te sê wat hy van Jesus dink nie, omdat almal bang is vir die leiers van die volk, die Sanhedrin, die Joodse Raad van 71. Die meeste daarvan behoort aan die party van die Sadduseërs, terwyl die Fariseër-skrifgeleerdes die meeste invloed op die volk gehad het. Dit was veral die Fariseërs wat die volk geterroriseer het met strenge onderhouding van die wet (4:1). Daarom wou niemand met hierdie volksleiers in ‘n meningsverskil betrokke raak nie. 

Skrywer: Prof Francois Malan

Die belydenis van Petrus (6:67-71) – Francois Malan

 6:67 Vir die eerste keer word in hierdie Evangelie na ‘die twaalf’ verwys (vgl. ook 20:24 toe Thomas nie by hulle was nie). Hulle het die binnekring van Jesus se volgelinge/leerders gevorm. Johannes vertel net van die eerste ses se roeping (1:35-51). Jesus se vraag suggereer ‘n ontkennende antwoord: ‘Julle wil nie ook weggaan nie?’ Hy weet ook wie dit is wat in Hom glo, maar hier stel Hy die twaalf voor ‘n beslissing.

6:68,69 Petrus antwoord namens die twaalf. Sy antwoord behels drie uitsprake wat sy besluit en sekerheid beklemtoon:

(i) Here, na wie toe sal ons gaan – ons kan na niemand anders gaan nie. Hulle wat Jesus waarlik ‘gesien’ en ‘gehoor’ het, weet daar is niemand anders nie (vgl. Jes.49:9 ‘Ek is God, daar is geen ander nie. Ek is God, daar is niemand soos Ek nie’). Later  sou Petrus voor die Joodse Raad oor Jesus verklaar: Hy bring die verlossing en niemand anders nie. Daar is geen ander naam op die aarde aan die mense gegee waardeur God wil dat ons verlos moet word nie (Hand. 4:12).

            (ii) U het die woorde wat ewige lewe gee – daarmee bevestig Petrus dat hulle die selfgetuienis van Jesus in 6:48,63 aanvaar.

            (iii) En ons glo en weet dat U die Heilige van God is – die twee werkwoorde ‘glo’ en ‘weet’ is altwee in die voltooide tyd. Dit beteken hulle het reeds geglo en het geweet, en dit bly so. Hulle is oortuig. ‘Die Heilige van God’ is ‘n uitsonderlike benaming vir die Messias (vgl. Mk 1:24; Lk 4:34 in die mond van duiwelbesetenes). Israel het van God gepraat as ‘die Heilige van Israel’ (2 Kon 19:22; Ps 71:22; Jes 1:4; Jer 51:5; Eseg 39:7). Om Jesus die Heilige van God te noem, is ‘n reaksie op Jesus se ‘Ek is’ van v20; en omdat hulle Hom as God erken, kan Hy die ewige lewe aan hulle gee. (In die ander drie Evangelies bely Petrus Jesus as die Christus; Matteus voeg by: die Seun van die lewende God; Mt 16:16, Mk 8:29; Lk 9:20). 

6:70 Jesus ken die mens deur en deur (2:25). Hy het die twaalf uitgekies, en van die begin af geweet, een van hulle sal Hom verraai (6:64). Dit is deelhê in sy lydensweg. Hier noem Hy daardie dissipel ‘n duiwel (die Griekse woord diabolos kom van die werkwoord diaballoo  ‘skinder, kwaadpraat’; vir Petrus noem Jesus ‘Satan’ toe hy probeer om Jesus te keer teen sy lydensweg; Mt 16:23; Mk 8:33; satan is ‘n Aramese woord vir ‘teenstander’). Jesus ken die planne van die duiwel (Johannes het nie die versoeking in die woestyn van Mt 4; Mk 1; en Lk 4 opgeteken nie). In Jn 13:18-30 wys Jesus sy verraaier aan, ook sonder om sy naam te noem, as ‘n laaste oproep tot Judas om tot inkeer te kom. Maar Jesus verwys daar na Ps 41:10 wat lui ‘Selfs my boesemvriend op wie ek vertrou het, wat altyd by my geëet het, het my in die rug gesteek (letterlik: ‘het sy hakskeen teen my opgelig’ – sy rug op sy vriend draai en wegstap). Jesus sien Judas se verraad as ‘n vervulling van die Skrif (13:18).  Hy weet Hy is op sy lydensweg na die kruis om die sonde van die wêreld te dra.   

6:71 Johannes gee die naam van die verraaier as Judas, die seun van Simon Iskariot (‘man van Keriot’, in die gebied van Juda; Josua.15:24). Hy is die enigste van die twaalf wat nie van Galilea af kom nie, maar soos Jesus in Judea gebore is. Johannes voeg by dat Judas een van die twaalf was, een van die vertroude binnekring, om daarmee die afskuwelikheid van die daad skerp in die lig te stel. In Jn 12:4,6 verwys Johannes weer na Judas wat Jesus sou verraai, en noem hom ‘n dief, wat nogal die dissipelgroep se beursie gehad het en van die bydraes gevat het. Johannes 18:2-5 noem ook dat Judas die soldate en wagte wat Jesus gaan vang het na Getsemane gelei het.

Die Evangelie volgens Johannes het nie die instelling van die nagmaal deur Jesus soos Mt 26:26-30; Mk 14:22-25; Lk 22:31-23; 1 Kor 11:23-25 nie. Maar wat die wese van die nagmaal is, word in Jn 6 duidelik uiteengesit, met die reaksie van Jesus se volgelinge op sy openbaring van Homself as die Brood wat lewe gee – party glo, ander nie. Met kos- en drank -metafore word die intieme geloofsverhouding tussen Jesus en die gelowiges verduidelik: wie my liggaam eet en my bloed drink, bly in My en Ek in hom (v56). Met Jesus wat in ons bly, hét ons reeds die ewige lewe (vv57,58), want Hy ís die lewe (vv47-51). Hy bly in ons deur die Heilige Gees wat in ons kom woon (v63). Ons bly in Hom deur in Hom te glo en Hom gehoorsaam te volg (vv29,45,57).

Skrywer: Prof Francois Malan

In the Old Testament the New is concealed; in the New the Old is revealed – Augustinus

Bybelverse wat verkeerd gebruik word:  Afsluiting

Eric J. Bargerhuff het ‘n baie interessante boek – The Most Misused Verses in the Bible – geskryf. In hierdie reeks gaan ek onder andere van hierdie boek gebruik maak.

Paulus gee raad aan sy jong leerling, Timoteus: Die gesonde leer is in ooreenstemming met die evangelie wat aan my toevertrou is, die evangelie van die heerlikheid van die goeie God (1 Timoteus 1:11). Paulus vertel hom van die inherente krag van die woord van God: Die hele Skrif is deur God geïnspireer en het groot waarde om in die waarheid te onderrig, dwaling te bestry, verkeerdhede reg te stel en ‘n regte lewenswyse te kweek, sodat die man wat in diens van God staan, volkome voorberei en toegerus sal wees vir elke goeie werk (2 Timoteus 3:16 – 17). Paulus dring daarop aan dat Timoteus die woord versigtig moet hanteer, want dit is ‘n kragtige wapen.

Hebreërs 4:12 bevestig dit: Die woord van God is lewend en kragtig. Dit is skerper as enige swaard met twee snykante en dring deur selfs tot die skeiding van siel en gees en van gewrigte en murg. Paulus verlang dat Timoteus vol ywer moet wees, wat hom nie vir sy werk hoef te skaam nie en wat die woord van die waarheid suiwer verkondig (2 Timoteus 2:15). Ons moet die woord van God reg lees, verstaan, interpreteer en toepas.

Daar is egter sekere foute wat lei tot wangebruik. Ons kan nie net oppervlakkig lees nie; ons kan nie net ‘n versie lees sonder om die konteks in ag te neem nie; ons moet die Skrif gebruik om die Skrif te interpreteer, want God se woord weerspreek hom nooit nie. ‘n Groot gevaar is dat ons graag wil hê ‘n gedeelte moet by ons siening inpas – al moet ons dit forseer.

Daar is net een regte interpretasie van die teks – daar mag wel verskeie toepassings wees. Voordat ons hierdie toepassings kan maak, moet ons eers seker maak presies wat die gedeelte beteken – wat wou die oorspronklike skrywer sê. Ongelukkig benader ons die Skrif met sekere aannames en vooroordele wat dien as filter as ons die teks interpreteer.

Daar is baie hulpmiddels om ons te help – studiebybels, woordeboeke, kommentare ens. Selfs op die Internet is daar uitstekende hulpmiddels. Maar die heel belangrikste is die Heilige Gees: Wanneer Hy kom, die Gees van die waarheid, sal Hy julle in die waarheid lei (Johannes 16:13). Ons nederige afhanklikheid van die Heilige Gees is ‘n noodsaaklike komponent om die Skrif reg te lees en te verstaan.

Luister na Jesus se wil vir ons: As julle aan my woorde getrou bly, is julle waarlik my dissipels; en julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vry maak (Johannes 8:31 – 32). Belangrik vir die verstaan van die woord is medegelowiges wat gereeld saam met ons die Skrif lees, bestudeer en toepas – die geloofsgemeenskap.

Jesus bid vir sy dissipels voor sy kruisdood. Hy bid onder andere: Laat hulle aan U toegewys wees deur die waarheid. U woord is die waarheid (Johannes 17:17)