Die Woord word mens! (Johannes 1:14-17) – Francois Malan

In 1-13 is die verhouding van die Woord tot God, die wêreld, mense en Israel aangestip. In 1:14-18 word die hoogtepunt van die himne ingelei met die Woord wat mens word.

1:14 ‘Die Woord het vlees, sarks,geword’  dit beteken ‘n swakke brose mens, die menslike natuur aangeneem. Die Skepper word ook skepsel. Daarmee is die kloof tussen God en mens oorbrug. Hy word God met ons, ‘Immanuel’  (Jes 7:14). Hy het sy tent onder ons kom opslaan (eskenoosen  van skene tent), onder ons kom woon. Israel het die tempel beskou as die woonplek van die Here (Eks 25:8), dat Hy tussen hulle woon (Eks 29:46) en  in die hemel woon (Ps 2:4). Die tempel nie is nie meer God se woonplek nie, maar die persoon Jesus is van nou af die woning van die lewende teenwoordigheid van God (12:45; 14:9).  Ons het sy heerlikheid aanskou (Hebreeus sjekinah met dieselfde konsonante as die Griekse skene) – die uitdrukking herinner aan die heerlikheid van die Here by die Rietsee (Eks 14,15), by Sinaiberg (Eks 19), maar veral by die tent van ontmoeting (Eks 33:7-11,19) en aan die heerlikheid in en op die tabernakel (Eks 40:34-38). Dit gaan in dié Evangelie oor die tweede uittog (exodos) uit die slawehuis van sonde, met baie sinspelings op die Ou Testament.

            ‘ons het aanskou’ – die skrywer is ‘n ooggetuie van die bediening van die Christus (vgl. 19:35). Die woord ‘aanskou, theaomai, beteken om vir ‘n tydlank stip na iets besonders te kyk en te oordink, hier na Christus se heerlikheid, doksa, die openbaring van sy goddelike wese; ‘aanskou’ kom 15 maal in dié Evangelie voor.Hy dink aan die tekens  wat Christus gedoen het (in dié Evangelie word sewe wondertekens genoem), dat Hy aan ‘n kruis verhoog is (19:35), dat Hy opgestaan het uit die dood (20:24-29), aan sy liefde vir ons. So ’n openbaring van die heerlikheid kon alleen kom van God se enigste Seun – die enigste van sy soort, uniek, sy geliefde Seun (3:16,18).

‘vol genade en waarheid’ – in Eks 34:6 sê die Here vir Moses: ‘Ek is…vol liefde en trou (Hebreeus: gesed we emet – lojale verbondenheid en waarheid. So word God se verbondsbarmhartigheid beskrywe in die Ou Testament (Ps 25:10; 40:12; 57:4; 89:25). Hierdie genadige betroubaarheid van God se liefde word in sy volheid openbaar in die Woord/Seun van God wat gekom het as Verlosser (Jn 3:16; 13:1,34; 15:9).

Die woord ‘genade’word in dié Evangelie slegs in 1:14,16,17 gebruik, maar die drie keer toon die belangrikheid daarvan vir die skrywer. Dit is die liefde wat God onverdiend gee aan sondaars wat sy wil oortree. ‘Waarheid’ is ‘n sleutelterm in die Evangelie (s.nw. 20 maal,  b.nw. 29 maal). Die Hebreeuse term druk vastigheid, betroubaarheid, bestendigheid, getrouheid en waarheid uit. Vir die Grieke het dit uitgedruk wat werklik is. In hierdie Evangelie word daarmee dikwels die ewige werklikheid uitgedruk soos dit aan mense geopenbaar word. In hierdie vers word die persoonlike aard  van God en sy openbaring  beklemtoon.    

1:15 Die argument word onderbreek met Johannes die Doper se getuienis, wat in v30 verder uitgewerk word. ‘Hy wat ná my kom, is my vóór (in status), want Hy was voor my al daar (voor in tyd). Die Woord/Jesus Christus is deel van die ewige voorrang van God. Johannes getuig steeds oor die Woord, wat ons swakke menslike natuur aangeneem het. Hy het ‘hard uitgeroep’, krazein (NAV gesê), soos die Ou Testamentiese profete wanneer hulle ernstige aankondigings maak (Jes 61:2). Johannes se getuienis beteken: Al het Hy mens geword, bly Hy ewig God.

1:16 Die argument van vers 14 word hervat. Die Woord wat  ‘n swakke mens geword het, was vol genade en waarheid ‘want uit sy volheid het ons almal ontvang genade op (anti – in die plek van) genade’ – genade wat ons ontvang het word telkens vervang met genade, en sal gedurig so voortgaan. Die verlossing, wat die Woord bring, word gekenmerk deur onuitputlike genade, ‘n belangrike uitspraak veral omdat genade nie verder as v17 genoem word in dié Evangelie nie, maar wat eintlik die hele verhaal van dié Evangelie kenmerk. Die ganse lewe van elke gelowige staan onder die goddelike volheid van die mensgeworde Woord se genade. Alles wat God in sy ontferming aan die mens wil meedeel, is in oorvloed aanwesig in Jesus. Daaruit ontvang ons ‘n onophoudelike stroom van genade, soos golwe genade oor ons.

1:17 Die genade en waarheid van die openbaring en verlossing wat met die Enigste Seun van God gekom het, word vergelyk met die ou verbond wat deur Moses bemiddel is. God se verlossing deur Moses het gelei tot  God se gawe van die wet, as die openbaring van God se wil vir sy verloste volk (Eks 20:2 – joú God..wat joú  bevry het). Die verlossing deur Jesus Christus is egter ‘n openbaring van God self, gekenmerk deur genade en waarheid. Getrou aan sy eerste verbond wat God vervul met ‘n tweede eksodus/uittog wat lei tot die nuwe orde van die ewige koninkryk en genadige en regverdige koningskap van God oor die lewe van elke mens. Die naam Jesus Christus word vir eerste maal genoem. Jesus beteken ‘die Here is Verlosser’, Christus: ‘Gesalfde’ as  priester en offer vir ons sonde, profeet met God se woord, koning wat regeer oor die heelal en sy kerk.

Skrywer: Prof Francois Malan

 What counts in life is not the mere fact that we have lived. It is what difference we have made to the lives of others that will determine the significance of the life we lead – Nelson Mandela

Nabootsing van God

Imitatio dei [Latyn imitat, imitari = kopieer] is een van die pilare van Bybelse etiek – in beide Nuwe en Ou Testamente. Die Here roep mense op om heilig soos Hy te wees: Wees heilig, want Ek is heilig (Levitikus 11:44; 19:2; 20:7; 1 Petrus 1:16).

In Deuteronomium 10 roep Moses vir Israel op om die Here se deernis na te volg. Net soos die Here deernis met die weduwee, die wese en die vreemdeling het, moet sy mense hierdie beginsel toepas. Jesus pas hierdie beginsel toe as Hy sy dissipels oproep om mekaar lief te hê net soos Hy hulle liefhet:  Ek gee aan julle ‘n nuwe gebod: Julle moet mekaar liefhê. Soos Ek julle liefhet, moet julle mekaar ook liefhê (Johannes 13:34;  basies dieselfde in Johannes 15:12)

Johannes daag sy lesers uit om mekaar lief te hê,  omdat Christus ons daartoe beveel het: En dit is sy gebod: Ons moet in sy Seun, Jesus Christus, glo en ons moet mekaar liefhê ooreenkomstig die gebod wat Hy ons gegee het  (1 Johannes 3:23). Dit is egter nie die enigste rede om mekaar lief te hê nie – ook omdat God Hom aan ons toegewy het: Geliefdes, as dit is hoe God sy liefde aan ons bewys het, behoort ons mekaar ook lief te hê (1 Johannes 4:11). Die liefde wat gelowiges bewys, is die bewys dat God in hulle woon: Geliefdes, ons moet mekaar liefhê, want liefde kom van God, en elkeen wat liefhet, is ‘n kind van God en ken God (1 Johannes 4:7); Niemand het God nog ooit gesien nie, maar as ons mekaar liefhet, bly God in ons en het sy liefde in ons volkome sy doel bereik (1 Johannes 4:12).

Hoe kan ek God se deernis vir mense naboots? Liefde … liefde vir my vyande, liefde vir dié wat op die rant van die samelewing leef … maar veral liefde vir God.

 A nation should not be judged by how it treats its highes citizens, but its lowest – Nelon Mandela

Wat vra die Here van ons?

In ons huidige oorloë oor onder andere aanbiddingstyle, vra die kerk dikwels vrae soos: “Waarvoor vra die kerklos of nominale lidmate?” In ‘n poging om ons geboue vol te maak – en oënskynlik suksesvol voor te kom – beplan gemeentes hulle aanbidding om aan die smaak en eise van die grootste getal potensiële lidmate te voldoen.

Dié vraag wat gelowiges altyd moet vra, is: “Wat vra die Here van ons?” Ons vergeet dat as ons nie tydens die week op God se pad loop nie, niks wat ons Sondae in die erediens doen Hom sal beïndruk nie. Ons moet God se pad loop, ons onderhorige status voor Hom aanvaar en sy gebooie onderhou. Dit is die vrugte van ons liefde vir Hom. Woorde van toewyding klink hol sonder ‘n lewe van toewyding.  Ware geloof word nie gedemonstreer deur woorde van waarheid te sê nie, maar om ‘n lewe van waarheid te leef. Gelowiges wat sê dat hulle aan God behoort, maar optree asof hulle aan ‘n ander god behoort, is nie ware gelowiges nie.

Paulus word skoon driftig as hy aan die Galasiërs skryf: Julle byt en verskeur mekaar; pas op dat julle mekaar nie later heeltemal verslind nie … Laat julle lewe steeds deur die Gees van God beheers word, dan sal julle nooit swig voor begeertes van julle sondige natuur nie. Daarna gee hy ‘n lys van die praktyke van die sondige natuur en ‘n lys van die vrug van die Gees …Ons lewe deur die Gees; laat die Gees nou ook ons gedrag bepaal. Ware geloof word gedemonstreer deur ‘n veranderde lewe – ons weier om volgens die eise van ons sondige natuur leef (Galasiërs 5:13 – 26).

Studies bewys dat die gesindhede van gelowiges en ongelowiges teenoor etiese sake soos materialisme, die armes, seksuele onsedelikheid, rasisme, ens skaars van mekaar onderskei kan word. Die etiek van baie wat hulle Christene noem, lyk soos die etiek van die wêreld.

Moses herinner ons dat ware geloof deur deernis vir die sosiale en ekonomiese randfigure in ons samelewing  gedemonstreer word. Ons vergeet dat sonder die genade van God ons almal vreemdelinge en slawe van die sonde is – burgers van die koninkryk van die duisternis. In sy genade het God ons gered en burgers van sy koninkryk gemaak.  Laat julle lig so voor die mense skyn, dat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemel is, verheerlik (Matteus 5:16).

As mense ons raakloop, weet hulle dat hulle nou ‘n geloofsgemeenskap van mense met genade betree het.

I have fought against black domination, and I have fought against white domination. I have cherished the ideal of a democratic and free society in which all  persons live together in harmony and with equal opportunities. It is an ideal I hope to live for and to achieve. It is an ideal for which I am prepared to die – Nelson Mandela 

Hoeveel is jou Bybel werd?

By ‘n veiling in New York is Einstein se Bybel vir $68 500 verkoop. Voor in het hy geskryf: “Hierdie boek is ‘n groot bron van wysheid en vertroosting en moet gereeld gelees word.” (Die oorspronklike is in Duits geskryf.) In die VSA is daar ‘n kerk en buite lees ons die volgende: “A Bible that’s falling apart, belongs to someone who isn’t.”

Val jou Bybel uitmekaar? Hoeveel is jou Bybel vir jou werd?