Mariana vra:

Charismatiese kerke bied deesdae kursusse aan wat mense leer hoe om te profeteer. My vraag: Is dit moontlik? Is daar vandag nog profete? Charismate glo dat, omdat dit die laaste dae is, God deur mense met die gawe van profesie aan die kerk nuwe openbaringe gee. Hierdie mense beskou hulself as moderne profete en staan ook by sekere kerke bekend as profeet so en so of as profetes so en so en sê dan dat hulle ‘n profetiese woord direk van God ontvang het.
Dis ’n ernstige dwaling! Christus waarsku in Mt 24:24 teen die profete van die laaste dae en sê dat daar baie van hulle sal wees en baie mense gaan mislei. 
Die Bybel waarsku dat dwaalleraars die kerk onder die dekmantel van uiterste vroomheid sal binne-kom om mense te mislei: “Want sulke mense is vals apostels, bedrieglike arbeiders wat hulself verander in apostels van Christus.” En geen wonder nie! Want die Satan self verander hom in ’n engel van die lig. Dis is dus niks besonders wanneer sy dienaars hulle ook voordoen as dienaars van geregtigheid nie” (2 Kor 11:13-15).

Hier is ‘n voorbeeld van ‘n advertensie wat mens help om jou roeping as profeet te kry. Kan dit waar wees?

You’ve heard the holy call to prophetic ministry. Now what? In this book, leading prophetic voice Jennifer LeClaire guides readers along the journey of a prophet – from the initial call all the way through to maturity. This “making” process is anything but easy. But LeClaire offers honest, accessible counsel to help you move into your prophetic call. Her spiritual insights will help you overcome the fear of man, identify and eliminate wrong motives and, above all, pursue intimacy with God. Many prophets are called . . . but not everyone endures the “making process” to his or her prophetic destiny. God is looking for people to entrust with the secrets of His heart. Embrace the journey toward your call with this comprehensive, practical guide, and experience the awesome process of being formed into a mouthpiece for the God of the universe – See more at: http://www.jenniferleclaire.org/the-making-of-a-prophet#sthash.IWDYWDPF.dpuf

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Dit is nie my bedoeling om uitsprake teen die sogenaamde charismatiese kerke te maak nie, want die verskynsel waarna die vraesteller verwys, kom in ‘n mindere of meerdere mate by gelowiges van alle kerke voor. Dit is weliswaar meer tiperend van die charismatiese kerke omdat dáár normaalweg meer gemaak word van die direkte spreke van God tot gelowiges as wat die geval is by die nie-charismatiese kerke. Ek gaan dus eerder in die algemeen ‘n standpunt stel oor profesie en hoe profetiese aansprake wat vandag voorkom na my mening beoordeel moet word.

Die blote feit dat daar in die Bybel onderskeid getref word tussen ware en vals profete wys dat dit nie so maklik is om tussen die twee te onderskei nie. Albei maak immers aanspraak daarop dat hulle ‘n boodskap van God ontvang het. So lees ons byvoorbeeld in Jeremia 23:9-40 van profete wat in die Naam van God optree, m a w hulle beweer hulle het ‘n besondere boodskap van God ontvang, maar Jeremia sê dat hulle geen boodskap of opdrag van God ontvang het. Hulle boodskap is dus nie te vertrou nie. ‘n Kenmerk van hierdie “profete” was (a) dat hulle immoreel gelewe het (Jer 23:11,13-14) en (b) dat hulle gerusstellende boodskappe aan die volk verkondig het wat nie waar was nie (Jer 23:16-17). In plaas daarvan dat hulle die volk tot bekering oproep, verkondig hulle soetklinkende leuens wat die mense graag wil hoor. In die aangesig van die dreigende Babiloniese gevaar het hulle die volk gepaai dat Jerusalem veilig is. Hulle roep uit: “Dit is die Here se tempel, dit is die Here se tempel, dit is die Here se tempel” (Jer 7:4), bedoelende: Ons is veilig, God woon onder ons, geen kwaad sal ons tref nie. Dit was egter Jeremia, die ware profeet, se taak om hierdie blinde geloof in die tempel en God se beskermende teenwoordigheid as vals uit te wys; hy moes die volk waarsku om nie hulle vertroue in leuens te stel nie, en hulle oproep tot bekering en om te doen wat reg is (Jer 7:3-11).

Die vraag is nou: Wie moes die volk glo? Hoe onderskei gelowiges tussen ware en vals profete?

In die Nuwe Testament word ook van vals profete gepraat. Dáár word gesê dat mens hulle aan hulle vrugte sal uitken (Matt 7:15-20). ‘n Vals profeet se algemene optrede en lewe wys uiteindelik dat hy/sy nie regtig God se boodskapper is nie, maar eintlik met bedrog besig is.

Maar hoe nou gemaak as die vals profeet nie so opsigtelik immoreel lewe of hom/haar met valshede besig hou as wat hierbo van gepraat word nie? Dit was waarskynlik die situasie wat in die Korintiese gemeente voorgekom het. Daarom gee Paulus die raad dat iemand wat daarop aanspraak maak dat hy/sy ‘n profetiese woord het, deur die ander beoordeel met word (1 Kor 14:29), m a w, daar moet geoordeel word of dit in ooreenstemming is met die geloofswaarhede wat die gemeente van die apostels gehoor het.

Hier kom ons dus by ‘n belangrike beginsel – hoe ons vandag moet maak wanneer mense daarop aanspraak maak dat hulle profetiese insigte van God ontvang het. Want mense kom dikwels met allerlei aansprake, en dring gewoonlik daarop aan dat dit ‘n onfeilbare insig of woord is wat hulle van God ontvang het en dat dit aan die gelowiges deurgegee moet word as God se openbaring oor een of ander saak, bv wanneer die einde van die wêreld sal wees, oor wie die anti-Chris is, ensovoorts. En wee jou as jy dié “profete” se woord in twyfel trek. Maar gelukkig is gelowiges nie sonder insig oor die wil van God nie. Net soos die Christene van Korinte die woord van die apostels gehad het, so het gelowiges vandag die Bybel en die historiese geloofsuitsprake (belydenisskrifte) van die kerk. Hieruit kan hulle self oordeel of die sogenaamde nuwe insigte van mense wat beweer dat hulle direkte opdragte van God gekry het inderdaad in ooreenstemming is met die geopenbaarde waarhede van die Woord van God of nie. Ons is dus nie heeltemal uitgelewer aan mense wat met allerlei profetiese aansprake kom nie. Ons kan hulle beoordeel, of dit werklik insigte is wat van God kom en of dit vroom duimsuigery is wat meer misleidend is as wat dit waarheid is.

Persoonlik sal ek dus baie skepties wees oor sogenaamde profeteskole waar mense opgelei word om hulle profetiese gawes te ontwikkel. Dit is dikwels net ‘n manier om vanuit sogenaamde meerdere kennis ander gelowiges te manipuleer. Om werklik te hoor wat God vir ons vandag sê, kan ons maar net fyn luister na die geopenbaarde wil van God in die Bybel, soos dit op ‘n verantwoordelike manier deur die kerke se amptelike geestelike leiers uitgedra word. Die groot geheim is dat die hele kerk die gawes van God se Gees ontvang het, en dat almal kan saampraat oor hoe God se wil vandag verstaan moet word, nie net dié wat aanspraak maak op sogenaamde profetiese gawes en insigte nie.

Dit beteken egter nie dat die toets vir ware profesie net in die kollektiewe wysheid van die kerk geleë is nie. Die teendeel is ook waar: die kerk kan as geheel so ontspoor dat hy weer opnuut aan sy aard en roeping in die wêreld herinner moet word. En dit doen God deur van tyd tot tyd individue te roep om op onverskrokke manier weer die wil en koers van die Here aan te dui. Ons tref hierdie figure in die bladsye van die Bybel aan – Jesaja, Jeremia, Hosea, Amos, ensovoorts, en natuurlik Jesus Self, wat ook die tipiese trekke van die Ou-Testamentiese profetiese figure openbaar het (kyk hoe Jesus Homself identifiseer met die OT profete in Matt 23:33-39). Maar ook in die loop van die kerk se geskiedenis het God sulke figure opgewek. Dink aan Martin Luther wat die misstande van die middeleeuse Roomse Kerk uitgewys het en uiteindelik die vader van die protestantisme geword het. Maar ook in meer moderne tye – ook in ons eie land – was daar sulke figure (sonder om name te noem) wat téén die gangbare kerklike opvattings in misstande in die Suid-Afrikaanse samelewing uitgewys en ‘n nuwe koers en rigting aangedui het. Aanvanklik was daar teenstand teen hierdie figure, maar by terugskou weet ons vandag dat hulle reg was; hulle was hulle tyd vooruit en moes aanvanklik baie weerstand en selfs verguising verduur voordat die meeste mense later tot die insig gekom het dat hulle inderdaad deur God geroep en gestuur is om die kerk op die ware Godspad te lei. Hulle het by wyse van spreke net soos die Ou-Testamentiese profete opgetree en gesê: “So spreek die Here”. En die kerkvolk het uiteindelik geluister.

Hierdie moderne profete het egter nie profetekursusse of -skole bygewoon waar hulle geleer is hoe om profete te wees nie. Hulle het gewoon die pad van goeie teologiese opleiding geloop, hulle mense en konteks bestudeer in die lig van God se Woord, en gaandeweg tot bepaalde insigte gekom (onder leiding van die Gees) waarvan hulle oortuig was dat dit die wil van God vir die kerk en samelewing was. En eers by terugskou kan daar behoorlik oor hulle profetiese insigte en optrede geoordeel word.

Die pad van ware profesie en ware profete is dus nie ‘n maklike en simplistiese pad nie. Uiteindelik lê dit nie in die hande van mense om ware profete te roep en toe te rus nie. Dit lê in God se hand wat roep, bekwaam maak en stuur.

In die lig van bostaande beredenering kan mens dus in die algemeen die volgende riglyne voorstel: Gelowiges moet wakker wees om nie deur allerlei dwaalgeeste ingeloop te word wat hulleself as profete aandien nie. Nie elkeen wat beweer, “die Here het my gestuur”, is inderdaad deur die Here gestuur nie. Deur God se genade beskik die kerk kollektief oor die geestelike vermoë om tussen waarheid en verdigsel te onderskei. Maar eweneens mag die kerk nie sy ore sluit vir die stem van die ware profete wat God van tyd tot tyd opwek en vir sy kinders stuur nie. Dit sal net so fataal wees as om te luister na elke wind van verandering.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Jan vra:

Jesus sê vir Nikodemus (Joh 3:3): “As iemand nie weer gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie SIEN nie.”
As Nikodemus dit dan soos ‘n natuurlike geboorte verstaan, sê Jesus (v5): “As iemand nie gebore word uit water en Gees nie, kan hy in die koninkryk van God nie INGAAN nie.”
Vers 10: Jesus sê vir hom: “Jy is die leraar van Israel en jy weet hierdie dinge nie?”

Hoekom sou Jesus eers sê “sien” en dan “nie ingaan nie”?
Hoe sou Nikodemus kon weet van wedergeboorte?

Antwoord

Prof. Hermie van Zyl antwoord:

Daar is nie regtig ‘n verskil in betekenis tussen Joh 3:3 se “sien” van die koninkryk van God en 3:5 se “ingaan” in die koninkryk nie. Kenners is dit eens dat die twee verse parallelle vir mekaar vorm. Vers 5 verduidelik eintlik net verder wat met vers 3 bedoel word. Om die koninkryk “te sien”, beteken om dit te ervaar, te beleef, daaraan deel te hê (kyk Joh 3:36; Luk 9:27 vir ‘n soortgelyke gebruik van “sien”). En dit is dieselfde as om in die koninkryk “in te gaan”.

Bloot taalkundig gesproke is daar uiteraard ‘n betekenisverskil tussen sien en ingaan. Moses het bv die beloofde land gesien, maar dit nie ingegaan nie (Deut 34:4). En so sien die ryk man die “hemel” of “koninkryk van God” waar Abraham en Lasarus is, maar hy het nie deel daaraan nie (kan daar nie ingaan nie) (Luk 16:23,26). Hierdie verskil in betekenis is egter nie die bedoeling van Joh 3:3, 5 nie. Hier word “sien” en “ingaan” as sinonieme gebruik. Mens sou hoogstens kon sê dat “sien” die gedagte tuisbring dat mens die verband tussen die koninkryk van God en die openbaring daarvan in die persoon van Jesus Christus moet kan sien, d w s begryp, aanvaar. Maar dit is in wese dieselfde as om deur Christus die koninkryk in te gaan.

Hierbo is gesê dat v5 eintlik net verder verduidelik wat dit beteken om “weer gebore” te word (v3). Vers 5 sê dat om “weer gebore te word” beteken om “uit water en Gees” gebore te word. Om die verband tussen hierdie twee verse te verstaan, moet ons eers iets sê oor die “weer” van weer gebore. Die Griekse woord (anōthen) wat in v3 met “weer” gebore (1933/53 Vertaling) of met “opnuut” gebore (1983 Vertaling) vertaal word, is dubbelsinnig en kan ook met “van bo-af” gebore vertaal word. Die Johannesevangelie is bekend daarvoor dat dit soms doelbewus begrippe gebruik wat dubbele betekenisse het. Beide die betekenisse van “weer” en “van bo-af” is dus moontlik en waar: as jy “weer” gebore word, word jy terselfdertyd “van Bo-af” gebore, d w s deur God se Gees nuut gemaak. Dan is dit asof jy weer soos ‘n kind van vooraf moet leer dink, praat en loop; jy moet leer hoe om te leef in God se koninkryk. En dit is dieselfde as wat Matt 18:3 sê: “As julle nie verander en soos kindertjies word nie, sal julle beslis nie in die koninkryk van die hemel kom nie.” Wedergeboorte is dus ‘n begrip wat dui op die werk van God se Gees wat mense nuut maak sodat hulle soos God kan begin dink en kan verstaan hoe God se koninkryk werk.

Vervolgens moet ons iets sê oor Nikodemus se onkunde oor die wedergeboorte. Hoe is dit dat hy as leermeester van Israel nie kon weet wat Jesus bedoel nie? Eerstens moet ons hierdie vermeende onkunde van Nikodemus sien as ‘n literêre tegniek van die Johannesevangelie om van letterlike na figuurlike betekenis, of van ‘n aardse na ‘n geestelike werklikheid te beweeg. Dit is ‘n bekende tegniek in die Johannesevangelie. Byvoorbeeld, in 13:36-14:14 is die dissipels onkundig oor waarheen Jesus gaan en wat presies sy verhouding met die Vader is. Daarom vra/versoek hulle: Waarheen gaan U?; toon ons die Vader. Maar eintlik is hierdie (onkundige) vrae net ‘n tegniek van Johannes om Jesus aan die woord te stel oor sy herkoms (naamlik sy hemelse tuiste), oor sy verhouding met die Vader, en oor die dissipels se eintlike woning en toekoms. Hulle onkunde lei dus tot dieper onderrig van Jesus oor sy – en hulle! – ware identiteit. In Joh 3 gebruik Johannes gevolglik Nikodemus se onkunde om hom te lei van letterlike geboorte na die geestelike geboorte wat God deur sy Gees bewerkstellig.

Tweedens, na regte moes Nikodemus nie so onkundig gewees het nie. As geestelike leermeester van Israel moes hy geweet het van die Ou-Testamentiese tradisie dat in die laaste dae God deur sy Gees sy volk sal nuut maak. Jes 32:15 en Joël 2:28-32 vertel van die Gees wat in die eindtyd van Bo uitgestort sal word. En in Eseg 36:25-27 word die verband tussen die reinigende krag van water en God se Gees gelê: Hy sal sy volk reinig met suiwerende water, ‘n nuwe gees in hulle binneste gee wat gewillig is om God se gebooie te doen, en sy Gees in hulle gee. Die gedagte vervat in Joh 3:5 dat iemand uit water en Gees gebore moet word, is dus nie onbekend vanuit die OT nie. Ook die gedagte van kinders van God te wees, d w s om deur God “verwek” te word, kom in die OT voor. Israel word God se seun genoem (Eks 4:22; Deut 32:6; Hos 11:1) en in die huis van Dawid word die konings ook seuns van God genoem wat deur God “verwek” is (Ps 2:7). Dus, hoewel Nikodemus miskien nie kennis sou gehad het van die spesifieke manier waarop Jesus oor ‘n geestelike hergeboorte praat nie, sou en moes hy vanuit sy kennis van die OT tog ten minste verstaan het waarop Jesus dui toe Hy begin praat het oor die wedergeboorte deur water en Gees, naamlik die nuwe bestaan waar God jou deur sy Gees sy kind maak, en reinig en geskik maak vir sy koninkryk.

Jesus se verbasing oor Nikodemus se onkunde is dus nie misplaas nie, en is gesien binne die groter geheel van die Johannesevangelie ook ‘n aanklag teen die Joodse geestelike leiers van Jesus se tyd, waarvan Nikodemus ‘n verteenwoordiger was, dat hulle nie die tyd van Israel se vernuwing deur Jesus se werk kon herken nie.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Gaby vra:

Ek stap gister in ‘n Woolworths winkel in en sien in hulle vertoonvenster ‘n kennisgewing: “We welcome all our Muslim clients and employees”.
Hoe reageer ek as Christen ? Vermy ek die winkel? Ons Christene is volgens my mening altyd stil en laat sulke opmerkings veels te maklik nou maar net verbygaan.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord

Ons het hier waarskynlik met ‘n amptelike beleidsbesluit by Woolworths te doen, want hierdie advertensies het ook al by takke in SA verskyn. Ek weet nie of die besluit dalk te make het met veranderinge in die bestuur of direksie van Woolworths nie. Dalk is daar nou Moslems onder hulle wat op hierdie strategie aandring. Of dalk het dit gewoon net te make met groter inklusiwiteit ter wille van goeie besigheid. Maar waarom dan Moslems spesifiek uitsonder vir verwelkoming? Het hulle gekla dat hulle nie welkom voel nie? Of was daar nie (genoeg) halaal-kos in die winkels nie?

Indien hierdie advertensies spruit uit doelbewuste propaganda vir die Islam-geloof (wat ek betwyfel), sal mens uiteraard die saak met die plaaslike Woolworthstak of met hulle hoofbestuur moet opneem. Ons leef immers in SA (én Namibië) in ‘n sogenaamd oorwegend Christelike gemeenskap, al is die staat in SA formeel sekulêr wat geen spesifieke godsdiens bevoordeel nie. Vanuit hierdie agtergrond kan mens dus ‘n saak daarvoor uitmaak dat sulke advertensies, wat Islam-aanhangers bevoordeel, aanstoot gee aan die sentimente van Christenkliënte.

Aan die ander kant moet mens nie oorboord gaan in jou reaksie nie. Nie net leef ons in ‘n land en in tye waar godsdiensvryheid en -verdraagsaamheid – om goeie redes – toenemend belangrik word nie, maar ons aanbid na alles ook ‘n God wat sy son laat skyn oor goeies en slegtes. En as dít waar is, kan ons seker ook die son, by wyse van spreke, bietjie laat skyn oor die aanhangers van ander godsdienste, al is hulle min in getal in SA/Namibië? Op hierdie manier sal ons waarskynlik meer wen as verloor. Mens wen nie harte deur “bloedige kruistogte” te voer nie, maar eerder deur die genadige en liefdeshart van God in jou optrede bekend te stel.

Maar dit is inderdaad ‘n sensitiewe aangeleentheid wat met omsigtigheid, wysheid en Christelike liefde hanteer moet word. Ek sou sê dat mens eers die feite op die tafel moet kry. Wat sit agter hierdie advertensies? Is hulle relatief onskuldig, of is daar ‘n verskuilde godsdienstige agenda? En dan moet mens met Woolworths in gesprek tree en die Christelike kant van die saak stel. Dis nie dat ons die aanhangers van die Islam-geloof nie ook alles gun wat ons vir onsself opeis nie, maar die speelveld moet net gelyk gemaak word. Woolworths sal dan ook pertinente Christelike advertensies moet toelaat, of die praktyk heeltemal staak. (Hulle sal waarskynlik sê dat hulle tydens die Christelike feesdae genoeg “propaganda” gee aan die Christelike geloof.) Feit van die saak is, Woolworths is ‘n openbare besigheid en hulle moet al hulle kliënte se sentimente in ag neem. Ons hoef dus nie skaam te wees om ons stem te verhef nie, maar ons moet net die “stryd” op ‘n manier voer wat die Naam van Christus nie in oneer bring nie.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Celesté vra:

Ek wou net weet of dit verkeerd is om ‘n droom op te soek in ‘n droom-woordeboek genaamd “Hoor God Droom-woordeboek”. Dit is geskryf deur Martin van der Merwe.

Ek leen die boek by my suster as ek ‘n droom het wat nie lekker was nie. Ek droom eintlik nie snaakse goed nie en eintlik droom ek nie veel nie. Maar die afgelope tyd droom ek baie van tornado’s. Ek weet nie of daar ‘n boodskap daarin is nie. Wanneer ek van die tornado’s droom is dit vreeslik erg, maar ek en wie ook al in my droom is, kom ongeskend daarvan af, maar daar is vreeslik verwoesting om ons.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Daar is twee kante aan drome. Enersyds is dit onteenseglik so dat drome en visioene ‘n besondere plek inneem in die Bybel. Op belangrike momente in die heilsgeskiedenis het God sy wil aan sekere mense bekendgemaak deur drome en gesigte. Dink aan die volgende: Abraham, die vader van die gelowiges, het meer as een keer in ‘n gesig opdragte van die Here ontvang (Gen 12:7; 15:1). Jakob het op pad na sy oom Laban in ‘n droom ‘n leer gesien wat tot aan die hemel reik; hy het toe van die Here ‘n herhaling van die belofte ontvang wat aan Abraham gemaak is (Gen 28:11-22). Josef was bekend as ‘n dromer en ‘n uitlêer van drome (Gen 37:1-11; 41), drome wat almal waar geword het. Moses het in die visioen van die brandende doringbos sy opdrag ontvang om die Israeliete uit Egipte te lei (Eks 3:14). Die profete in die Ou Testament het ook deur middel van drome en visioene die wil van die Here ontvang: Jesaja het in ‘n visioen die Here gesien (Jes 6); so ook Esegiël (Eseg 1:1) en Amos (1:1), om nie meer te noem nie. Daniël was ook bekend as ‘n uitlêer van drome (Dan 1:17). Ook in die Nuwe Testament word vertel van drome en gesigte. So ontvang Josef in twee afsonderlike drome die opdrag van God om Maria as sy vrou te neem, en om na Egipte te vlug (Matt 1:20; 2:13). Petrus sien ‘n gesig oor die insluiting van alle nasies in die volk van God (Hand 10:10-16). En Paulus ontmoet die verheerlikte Here Jesus in ‘n gesig op pad na Damaskus (Hand 9:3-6). Die hele Openbaringboek is ook gebaseer op ‘n gesig wat Johannes op die eiland Patmos gehad het (Op 1:9-11). En so sal mens talle ander voorbeelde kan noem.

Terloops, dit is nie altyd moontlik om skerp te onderskei tussen drome en gesigte nie. Soms word spesifiek gesê dat die Here in ‘n droom, dit wil sê, terwyl die persoon geslaap het, iets aan iemand bekend gemaak het (soos in die geval van Josef, Jesus se aardse vader). Ander kere lyk dit meer soos ‘n geestesverrukking of gesig helder oordag terwyl die persoon besig was met sy dagtaak of op reis was (soos in Paulus se geval). Hoe dit ook al sy, droom of gesig, die gemene deler is altyd dat dit telkens die bekendmaking van ‘n spesifieke opdrag of openbaring van God was wat plaasgevind het. Verder is dit ook opmerklik dat hierdie drome en gesigte nie maar sommer oor enige beuselagtigheid gaan nie, maar altyd verband hou met groot wendinge in die heilsgeskiedenis – God wat nuwe gebeure aankondig van hoe Hy sy kinders gaan verlos.

Vanuit bogenoemde oorsig kan mens sê dat daar ‘n verborge dimensie is aan die werklikheid wat God soms vir besondere geroepenes open om sy wil bekend te maak, tot voordeel van sy kinders en tot verheerliking van sy Naam. En die manier waarop Hy dit soms doen, is deur drome en visioene. Of dit hier gaan oor ‘n besondere soort persoonlikheid – mense wat byvoorbeeld sensitief is vir God se teenwoordigheid in die wêreld – en of laasgenoemde hoegenaamd ‘n rol speel, is moeilik om te sê. Wat mens wel in die algemeen kan sê, is dat mense wat ná aan God leef dikwels die ervaring het van God se teenwoordigheid op besondere maniere – noem dit drome, visioene, geestesverrukking, of wat ook al. Feit van die saak is egter dat hierdie manier van kommunikasie volledig in God se hande is en dat mense dit nie kan manipuleer deur middel van bepaalde tegnieke of deur doelbewus “vroom” te leef nie. As daar sulke vorme van kommunikasie plaasvind, is dit volledig afhanklik van God, sonder dat dit gesoek of afgebid kan word. God alleen beskik daaroor. Mens moet dus ernstige bedenkinge hê oor enige vorm van geforseerdheid as dit oor drome en visioene gaan. Sodra dit in hierdie rigting neig, bring dit onmiddellik die egtheid van die visioene in die gedrang. Want God laat Hom nie manipuleer nie. Hy alleen besluit in sy vrymag met wie, wanneer en hoe Hy op “besondere” maniere wil kommunikeer. Mens moet dus katvoet loop vir bedrog op hierdie terrein.

Daar is dus ook ‘n ander kant van drome – die misleidende aard daarvan. Uit die sielkunde weet ons dat drome (en nagmerries!) in die meeste gevalle gewoon uit ons onderbewuste opkom. Dis die manier hoe ons breine die daaglikse gebeure en ervarings verwerk. En meesal is daar geen betekenis in hierdie drome nie, behalwe dat dit die “boodskap” oordra dat ons miskien nie te veel moet eet voordat ons gaan slaap nie. Of as dieselfde droom herhaaldelik voorkom, is daar miskien in die onderbewuste ‘n onverwerkte vrees, begeerte of ideaal wat op dié manier manifesteer. Weer eens het dit geen ander betekenis nie as dat ons miskien moet probeer vasstel wat die onderliggende saak is wat dan verder rasioneel hanteer moet word.

Ek sal dus baie versigtig wees vir iets soos ‘n droom-woordeboek. Want dit veronderstel dat elke droom ‘n dieper (geestelike) betekenis het, iets wat die gemiddelde droom, kragtens hulle aard, juis nie het nie. Mens kan dus werklik op ‘n vrugtelose soektog geplaas word wat gewoon tydmors is. Probeer eerder met wysheid lewe, wysheid wat uit die Woord van God en die alledaagse lewe geput word. Ons moenie dat ons lewe deur sinnelose drome beheer word nie. Ons moet ook nie in die sieklike begeerte verval dat God op ‘n direkte manier aan ons sy wil moet oordra terwyl dit al die tyd in sy geopenbaarde wil – die Bybel – bekend is nie. Dan is ons juis ongehoorsaam. Dink aan die gelykenis van die ryk man en Lasarus (Luk 16). Toe albei hierdie mense hulle in die doderyk bevind, wou die ryk man hê dat iemand uit die dode sy broers gaan waarsku (waarskynlik in ‘n droom of gesig) sodat hulle nie ook in daardie plek van pyniging kom nie. Toe sê Abraham vir hom dat hulle Moses en die profete het (die Bybel) – as hulle hierna nie luister nie, sal hulle ook nie luister nie al kom iemand uit die dood (in ‘n gesig of droom) hulle waarsku. Die punt is, normaalweg kan drome ons nie méér meedeel as wat ons reeds weet vanuit die Woord van God nie.

Iets soos ‘n droom-woordeboek stry ook teen die gedagte dat drome baie spesifiek is tot iemand se persoonlike belewenisse en gedagtewêreld. Hoe kan mens in ‘n algemene woordeboek oor drome iets gaan oplees uit iemand anders se ervaringswêreld wat op my situasie van toepassing kan wees? So asof daar bepaalde drome is wat oor en oor by mense voorkom en wat dan ‘n soort generiese betekenis vir almal het wat dit droom. En selfs al is daar sulke “algemene” drome, gaan hulle nie noodwendig dieselfde betekenis vir my inhou nie, indien mens hoegenaamd betekenis aan sulke drome moet heg.

Verder, mense wat met drome te koop loop, laat mens ook dink aan die vals profete waarvan Jeremia praat (Jer 23:25-32). Hy waarsku die volk teen sogenaamde profete wat daarop aanspraak maak dat God met hulle in drome gepraat het. Maar dan sê die Here dat Hy geen opdragte aan hulle gegee het nie en dat hulle besig is om die volk met hulle leuens te mislei. Mense wat beweer dat hulle ander se drome kan uitlê, kan in bepaalde gevalle met vals profete vergelyk word. Hulle gee voor om iets te wees wat hulle nie is nie, en hulle mislei mense.

Om te veel betekenis in drome te lees, hou dus beslis gevaar in. Maar daarmee wil ek nie beweer dat God nie by geleentheid en in besondere gevalle deur middel van ‘n droom ons aan iets wil herinner nie. Dit kan wees dat iets al lankal by ons spook en dat ons eintlik alreeds die antwoord het (gesonde verstand, of goeie raad van ander), maar dit om een of ander rede nie wil erken of daarvolgens handel nie. En dan kan dit gebeur dat ons onderbewuste dit wat nog vaag by ons is, “uitsorteer” en daar deur ‘n droom helderheid oor ‘n saak kom. Maar hierdie soort van helderheid sal nie in stryd wees met wat ons reeds weet vanuit die Woord van God, of wat ons eintlik reeds oor sekerheid gehad het maar nie vir onsself wou erken nie. God het baie maniere om ons te herinner aan sy wil, maar uiteindelik sal dit in ooreenstemming wees met sy bekende Woord in die Bybel. Want laasgenoemde is die norm vir ons lewe, nie drome waarvan ons die betekenis nie eens ken nie of wat ons moet gaan oplees in ‘n droom-woordeboek, en waarvan ons dan nog steeds nie seker is of dit nou regtig sy wil vir my is nie.

Ons moet ook in gedagte hou dat dit nie om dowe neute is dat ons so dikwels van drome en gesigte in die Bybel lees nie. Die Bybel is die opgetekende wil van God wat oor honderde jare in die lewe van sy kinders gestalte aangeneem het. En omdat die kanon (die Bybel) toe nog in wording was, het God dit van tyd tot tyd nodig gevind om op ‘n direkte manier met bepaalde figure te kommunikeer. Maar sedert die Bybel tot stand gekom het, hét ons nou die volle openbaring van God se wil. Ons glo daarom aan die genoegsaamheid van die Bybel. Dit beteken dat daar genoeg in die Bybel oor die wil van God bekend gemaak is sodat sy kinders getroos kan lewe en sterwe. Ons het nie meer spesiale openbarings nodig om God se wil te probeer agterkom nie. Hoe meer ons onsself ingrawe in sy Woord, dit bestudeer, oordink, daaroor bid en dit uitleef, hoe minder behoefte sal ons hê aan allerlei kortpaaie, soos drome en gesigte.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl