Willie vra:

Aan die iemand wat bereid is om na my te luister – as kind, ek was nog baie klein, het ek eenmaal amper verdrink. Ek het afgesak bodem toe en myself opgeskop met my voete en sodra my kop bo die water was het ek probeer roep maar geen geluid het uitgekom nie want my mond was vol water. Met hierdie hele worsteling voel dit net so, ek roep om hulp maar weet u, niemand hoor nie.
My geloofslewe is besig om totaal uitmekaar uit te val. Ek het soveel vrae in my kop en het niemand om dit mee te bespreek nie. Miskien is my Godsbegrip verkeerd. Miskien is dit Satan se werk maar die lewe, my lewe was nog nooit so sinloos, so sonder rede soos nou nie en daar is soveel dinge wat net doodeenvoudig nie sin maak nie. Dit voel vir my ek is besig om hierdie stryd stoksielalleen te baklei. Gister in die erediens het die beeld in my kop opgekom van iemand wat buite die kerk staan en deur die vensters binne toe kyk na al die mense wat God se guns het, wie se lewens een groot fees is en met niks worstel nie. Die mense wat al die regte keuses gemaak het en hulle lewens het uitgewerk. Ek staan buite en kan nie ingaan nie, want ek is die teenoorgestelde. Dit laat my twyfel of ek wel gered is en of ek wel iets vir God beteken – of is ek maar net ‘n oorlas vir Hom.

1. Bekering. Is dit nie die proses waar God my lei om die evangelie van Jesus Christus te hoor, te glo en waar die wedergeboorte deur HOM begin word nie? As iemand (‘n predikant) dan vra, het jy al tot bekering gekom, dan klink dit so ek moes iets doen, wat ek dalk nog nie gedoen het nie – solus Christus? Of besluit ek, ek hoor die boodskap en ek besluit of ek dit gaan glo of nie? Ek besef hoe groot my sonde is, ek gaan na Jesus toe. M a w, wedergeboorte kan nie begin voordat ek die besluit geneem het nie? Hoe kan solus Christus dan waar wees?
2. Heiligmaking. Hoe help God my? Ek lees Bybel, ek verstaan hoe ek moet lewe maar ek sukkel om dit reg te kry. Hoe help Hy my? Is dit ‘n geval van ek het die Bybel, volg die riglyne en kom self reg. Moenie iets ekstra verwag nie, want ek het mos die Bybel. Die beeld wat ek hier bo gebruik het is ter sprake – die ouens binne het dit reg gekry of God het iets spesiaals in hulle lewens gedoen, maar ek staan buite omdat ek nog niks reggekry het nie.
3. Krag van God. Wat is dit en hoe kry ek dit of hoe en wanneer gee God dit? Weereens, dit voel vir my ek baklei alleen teen die sonde, want ek het geen idee hoe dit werk nie. Moet ek dit net glo, of as ek in gebed daarvoor vra, wat kry ek en hoe? God weet, alleen gaan ek ten gronde gaan, maar al bid en vra ek daarvoor dink ek nie ek kry juis iets wat my gaan help nie.
4. Blydskap. Paulus sê wees bly in die Here. Wat beteken dit en hoe doen ek dit? Dit is seker nie ‘n emosie nie, dus, wat is dit dan? Tans meet ek my lewensvreugde, of gebrek daaraan, aan dié begrip, en die slotsom is: ek het dit nie, dus ‘n miserabele, sinlose bestaan.
5. Gebed. Nodeloos om te sê is dit tans nie wat dit moet wees nie. Ek het onlangs met ‘n dominee gesels en gesê God sê 99% van die tyd nee, sou ‘n mens iets vra. En hy sê ek is besig met welvaartsteologie, en miskien is hy reg. Maar is dit wat van dag tot dag met my gebeur nie ook belangrik nie? Vrae soos: Kan U ons help om ons tonnel se dak reg te maak (die wind het ons groentetonnels oor die laaste 7 jaar totaal vernietig); kan dit nou asb ophou! Geen versekering dek teen wind nie en om R80 000,00 in die hande te kry om dit te herstel is nie moontlik nie. Verlede week weer ‘n buitegebou se dak afgewaai. Die wind hou net aan verwoesting saai, en ja, dit is nou maar ek, ek ervaar dit baie, baie sleg.

Ek weet van mense wat bitter swaar kry en vir my gesê het hulle kan doodeenvoudig net nie meer nie. Hier onder is twee gevalle van mense wat ek vir baie jare ken.

• Ek het saam met haar gewerk vir baie jare. So ‘n paar jaar gelede het sy borskanker ontwikkel. Beide haar borste verloor. Sy het weer begin werk en haar firma maak toe na 4 maande wat sy daar begin het. Dit is nou die 4e keer wat dit met haar gebeur. Sy sê vir my sy weet nie meer nie. Sy is ook al in haar 50s en seker een van die skitterendste werkers met ongelooflike kennis en vaardighede in ons bedryf en wat lang ure kan insit. Die Bybel sê ons sal nie bo ons kragte beproef word nie, maar dié vrou word ver bo haar kragte beproef en dit word net donkerder. Sy is op ‘n ouderdom waar sy bitter moeilik gaan werk kry. Wat hou die toekoms vir haar in?
• Hy werk ook tans by bg firma wat gaan toemaak. Ken Deon en sy vrou sedert 1980. So ‘n paar jaar gelede het sy vrou ‘n gewas in haar brein ontwikkel. Sy is geopereer. Sy het weer ‘n gewas ontwikkel en is weer geopereer. Vroeër die jaar weer ‘n gewas in die brein maar op so ‘n plek dat hulle nie kan opereer nie. Toe nog bo op dit ‘n gewas in haar nier. Sy ken net siekwees die afgelope klompie jare. Deon het vir my gesê hulle het
God gevra vir ‘n wonderwerk om sy vrou gesond te maak. Sy word net sieker en sieker – lang uitgerekte lyding.
My oudste seun is gebore as ‘n spastiese kwadrupleeg en vir 26 jaar het Kobus net swaarkry geken (siekwees, rugpyn, wurg aan jellie, kon nooit net doodgewoon lekkers eet soos ander kinders nie, kon nie praat nie, kon nie self regop sit nie). Totdat sy aorta geskeur het en hy inwendig dood gebloei het – letterlik dood gebloei het

1. Ek weet die Bybel sê ons gaan swaar kry en dat alles nie maanskyn en rose gaan wees nie. Beteken dit dan dit gaan ook nooit ophou nie? God gaan geen verligting vir sulke mense bring nie en hulle maar aan die swaarkry oorlaat, want wonderwerke gaan nie gebeur nie, maak nie saak hoe hard Deon hulle daarvoor smeek nie? Die antwoord gaan “nee” wees. Die antwoord van “God dra hulle deur die situasie” is ek ook maar baie skepties oor, want om sy vrou te moet sien stadig maar seker doodgaan en die vooruitsig te hê om teen die einde van die maand sonder werk te sit, dus ook sonder ‘n mediese fonds, beteken sy gaan met ‘n helse klomp pyn en lyding doodgaan. Ek het onlangs die stelling gemaak dat as dit so is, dan is God ‘n tiran wat behae daarin skep dat sy kinders deur hierdie verskrikking moet gaan om sogenaamd mense se geloof te toets. Hoekom, hoekom, hoekom?
2. My gevolgtrekking is dat die lewe op aarde is sinloos, dien geen doel nie want daar is geen vreugde nie – niks om na uit te sien nie, net swaarkry en preke waarvan die predikers self nie alles mooi verstaan nie en sodra ‘n mens hulle uitvra, is dit vae antwoorde of geen antwoorde nie.

Soos ek ten aanvang gesê het, is my Godsbegrip dalk heeltemal verkeerd. Dít is wat ek glo:

• Ek glo sonder twyfel dat Jesus Christus vir my gesterf het – geen vrae daaroor nie.
• Ek glo Hy het opgestaan, sonder die geringste twyfel – geen vrae nie.
• Ek glo Hy kom terug – geen vrae nie.
• Ek sukkel om te glo dat Hy elke dag by ons is om ons by te staan. Ek dink Hy het ons sy Woord gegee en ons moet self regkom.
• Ek sukkel om te glo dat ek Hom kan vra om my te help met daaglikse menslike probleme wat ek bitter, bitter erg ervaar.
• Ek dink die “krag” waarvan die Bybel praat, is net vir sekere Christene waar, maar nie vir mense soos ek nie. Ek dink daar is bitter min mense (teoloë ingesluit) wat weet wat dié krag werklik is.
• Ek dink die bly wees waarvan Paulus praat, is net vir sekere Christene waar, maar nie vir mense soos ek nie. Daar is net te veel mense wat kinders van God is wat net die bitter van die lewe ken, niks anders nie. My lewe van 60 jaar is ‘n bewys hiervan.
• As ek verkeerd is, hoop ek die God teen wie ek rebelleer, sal my genadig wees soos met die tollenaar en my help om reg te verstaan sodat ek kan seker wees van sy liefde, dat dit vir my ook bedoel is en dat Hy vir mense soos hierbo beskryf, wel omgee. Tans beleef ek Hom as dat Hy nie omgee vir my nie, net soos wat my pa bitter min in my belang gestel het.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

In wat volg kan ek nie op al die vrae van die korrespondent ingaan nie; dit sal ‘n te uitgebreide antwoord verg. Ek probeer eerder sy grondgedagte peil en daarop antwoord.

Ek wil graag reg aan die begin die korrespondent verseker dat daar baie gelowiges is wat – een of ander tyd in hulle lewe – soos hy voel. Hy hoef dus nie skuldig te voel oor sy “ongelowige” gedagtes oor God en geloof nie; gedagtes soos: Wat help dit om in God te glo, al die regte dinge te doen, tot Hom te bid, en tog lyk dit nie of God antwoord nie. Want niks in jou lewe verander ten goede nie. Alles bly net soos dit was. En, moet mens eers wag tot ná jou dood voordat dinge met jou goed sal gaan? Is hierdie lewe nie ook bedoel om as kind van God die guns en gawes van God te geniet nie?

Laat my dadelik sê dat daar nie eenvoudige en maklike antwoorde op hierdie vrae is nie (iets wat die korrespondent waarskynlik al dikwels gehoor het). Maar hoewel ‘n cliché, bly dit nogtans waar. Die lewe in die algemeen en spesifiek die verhouding met God is net te kompleks om in sy omvang en diepgang volledig te deurgrond. Nie al ons vrae word aan die duskant van die graf beantwoord nie. Dit is iets waarmee mens – in die geloof – moet vrede maak. Verder, God loop ook met elkeen ‘n unieke pad. Wat geld vir die een, is nie net so oordraagbaar op die ander nie. Dit is dus nie altyd wys om jou lewe met dié van ander te vergelyk nie, want dan spoel die twyfelvrae nog sterker oor ‘n mens, veral as dit oënskynlik met ander beter gaan as met jou.

Die dilemma dat God skynbaar nie ingryp in ons lewens om dit beter te maak nie, is nie ‘n onlangse probleem nie. Dis so oud soos die mens se verhouding met God. Die bladsye van die Bybel is vol hiervan. Dink maar aan die klassieke verhaal van Job. Sy lewe beweeg van ryklik geseënd, tot alles verloor, tot weer ryklik geseënd. Was dit werklik nodig dat sy geloof op so ‘n (verskriklike) manier getoets word, in so ‘n mate dat selfs sy vrou vir hom die raad gee om God te vloek en te sterwe (Job 2:9)? Het God een of ander behae geskep in Job se lyding? Kon Hy Job nie op ‘n ander manier sterker aan die ander kant laat uitkom het nie? Want dis nie asof Job ‘n ongelowige was nie – inteendeel. So ook die digter van Ps 73. Hy worstel daarmee dat dit so voorspoedig gaan met die goddeloses terwyl hy wat die Here met oorgawe dien, terugslag op terugslag beleef (Ps 73:13-14; vgl ook Ps 37). En Paulus, die groot apostel van die Here Jesus, se geloofspad was ook glad nie met rose besaai nie. In 1 Kor 4:10-13 en 2 Kor 11:16-31 vertel hy van al die verskriklike ontberings wat hy ondergaan het in diens van die Here. En dis nie asof hy ‘n masochistiese genot geput het uit hierdie lyding nie. Nee, hy sou wat wou gee om daarvan ontslae te raak; hy praat daarvan as ‘n doring in die vlees wat hom teister (2 Kor 12:7-10). Daarom dat hy die Here drie maal (beteken eintlik “herhaaldelik”) gevra het om dit weg te neem, maar die Here het gesê dat sy genade vir hom genoeg is. Geen wonder nie dat Paulus in Gal 6:17 sê dat niemand hom moeite moet aandoen nie aangesien hy in sy liggaam die littekens van Christus dra. Hiermee wil hy sê: ek ken die weg van Christus; dis geen maklike pad nie, ek dra die bewyse daarvan aan my lyf.

Met bogenoemde oorsig oor Bybelse gelowiges se lyding wil ek nie mense soos ons korrespondent se persoonlike worsteling met God probeer afmaak as onbelangrik nie, as iets waarmee ons maar almal worstel nie. Ek wil maar net die punt vanuit die Skrif maak dat geloof in God geen vrywaring is teen die aanslae van die lewe nie. Gelowiges is net so blootgestel aan die gevare en teisterings van die lewe as hulle wat nie in God glo nie. Ook ongelowiges moet leer om die teenslae en teleurstellings van die lewe die hoof te bied. Ons is immers almal mense met dieselfde emosies, behoeftes, vrese en ideale. Ons verlang almal na geluk en ‘n rustige lewe.

Maar wat is dan die verskil tussen die gelowige en ongelowige? Dit lê daarin dat gelowiges die teenslae van die lewe doelbewus, op ‘n manier wat alle verstand te bowe gaan, in verband bring met hulle lewe saam met God. Hulle vind troos in die wete dat hulle naby God lewe (Ps 73:21-28), dat niks en niemand hulle van die liefde van God in Christus kan skei nie (Rom 8:35-39), dat God se genade vir hulle genoeg is en dat sy krag losgelaat word juis wanneer hulle swak is (2 Kor 12:9), en dat op een of ander manier alles tog ten goede meewerk vir dié wat vir God liefhet (Rom 8:28). Hulle lewensvreugde is dus nie primêr afhanklik van omstandighede nie, maar is diep gesetel in hulle verhouding met God. Al bot die vyeboom nie, al misluk die druiweoes, al word die vee minder, nogtans juig hulle in God, hulle Redder (Hab 3:17-18).

Die rede hoekom dit moontlik is, is omdat die gelowige weet dat sy of haar lewe vir ewig geborge is in God, nie net vir hierdie lewe nie. Daarom dat Paulus vanuit die opstanding van Christus redeneer as hy sê dat as mens net vir hierdie lewe op Christus hoop, ons die bejammerenswaardigste van alle mense is (1 Kor 15:19). God het in Christus ‘n nuwe lewe begin wat tot in alle ewigheid duur. Ons beleef op aarde nog maar net die begin hiervan; deur die Heilige Gees proe-proe ons nog net daaraan. Ons hoop lê in Christus wat die bose en die dood oorwin het. In die mate wat ons aan Christus verbind is deur die geloof (geloof as lewenswyse van vertroue in Christus), in daardie mate word ons getroos met die wete dat ons deel het aan die ewige lewe en dat God eendag die trane van ons oë sal afvee, eendag wanneer lyding, hartseer en dood, wat so deel is van hierdie wêreld, geen houvas meer op ons sal hê nie (Op 21:4). Hoe onwerklik God se nuwe wêreld ook al klink wanneer ons daagliks moet worstel met die onbeantwoorde vrae van die lewe, was hierdie wete en vaste geloof nog altyd die troos en krag van die gelowige. Vreemd, onlogies, maar waar.

Verder, omdat ons vanuit hierdie ewigheidsperspektief lewe, kan ons ook in geloof na die wêreld rondom ons kyk en nou reeds daarvan ‘n beter plek probeer maak. Ons weet immers dat elke daad wat in liefde gedoen word, tot in ewigheid standhou (1 Kor 13:8), dat ons so belê in die hemelse skatte wat nie deur mot en roes verniel kan word nie (Matt 6:19-21). Ja, geloof vrywaar ons nie van aardse ellendes nie, maar dit open ‘n hemelse perspektief (Heb 11:1) van waaruit ons elke dag se uitdagings aanpak. En presies dit gee moed, krag en vreugde in die lewe.

Verder, ons put ook krag en vreugde uit die geloofsverhale van ander. Die Bybel is vol hiervan, maar ons word ook daagliks omring deur mense wat dieselfde stryd as ons stry. So word ons verryk en versterk, en dra ons mekaar se laste (Gal 6:2). Ons moet ons dus nie onttrek van die geloofsgemeenskap nie. Die Hebreërbrief vertel byvoorbeeld van so ‘n groepie gelowiges wat klaarblyklik weens die talle aanslae van die wêreld geloofsmoeg geword het, tot op die punt dat hulle afvallig wou raak. Maar dan bemoedig die skrywer hulle met allerlei aansporings om te volhard. Hy spoor hulle aan om die gemeenskap met ander gelowiges te beoefen (Heb 10:25), hy herinner hulle aan die geloofshelde uit die OT wat God se onsigbare (maar werklike) wêreld in die oog gehou het (die hele Heb 11, veral vv13-16). Hulle word herinner daaraan dat hulle op aarde pelgrims is sonder ‘n vaste woonplek en so Christus se smaad moet dra (13:13-14). Hulle word dus aangemoedig deur die medegelowiges wat klaar die aardse stryd voltooi het, terwyl hulle die oog gevestig hou op Jesus, die Begin en Voleinder van die geloof (12:1-3).

Ek is maar te bewus daarvan dat al bogenoemde, hoe waar ook al, deur elke gelowige in sy of haar persoonlike omstandighede geïnternaliseer moet word. Niemand anders kan dit vir jou doen nie. Party vind dit “makliker” as ander; sommige se omstandighede is net soveel moeiliker as ander s’n. Maar elkeen kan daaraan vashou dat God ons nie alleen laat nie, al voel dit so. (Ook Christus het geworstel met Godverlatenheid [“My God, my God, waarom het U My verlaat, Matt 27:46].)

My hartewens is dat ons korrespondent op die een of ander manier krag sal ontvang vir sy persoonlike geloofspad op aarde.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Mariana vra:

Charismatiese kerke bied deesdae kursusse aan wat mense leer hoe om te profeteer. My vraag: Is dit moontlik? Is daar vandag nog profete? Charismate glo dat, omdat dit die laaste dae is, God deur mense met die gawe van profesie aan die kerk nuwe openbaringe gee. Hierdie mense beskou hulself as moderne profete en staan ook by sekere kerke bekend as profeet so en so of as profetes so en so en sê dan dat hulle ‘n profetiese woord direk van God ontvang het.
Dis ’n ernstige dwaling! Christus waarsku in Mt 24:24 teen die profete van die laaste dae en sê dat daar baie van hulle sal wees en baie mense gaan mislei. 
Die Bybel waarsku dat dwaalleraars die kerk onder die dekmantel van uiterste vroomheid sal binne-kom om mense te mislei: “Want sulke mense is vals apostels, bedrieglike arbeiders wat hulself verander in apostels van Christus.” En geen wonder nie! Want die Satan self verander hom in ’n engel van die lig. Dis is dus niks besonders wanneer sy dienaars hulle ook voordoen as dienaars van geregtigheid nie” (2 Kor 11:13-15).

Hier is ‘n voorbeeld van ‘n advertensie wat mens help om jou roeping as profeet te kry. Kan dit waar wees?

You’ve heard the holy call to prophetic ministry. Now what? In this book, leading prophetic voice Jennifer LeClaire guides readers along the journey of a prophet – from the initial call all the way through to maturity. This “making” process is anything but easy. But LeClaire offers honest, accessible counsel to help you move into your prophetic call. Her spiritual insights will help you overcome the fear of man, identify and eliminate wrong motives and, above all, pursue intimacy with God. Many prophets are called . . . but not everyone endures the “making process” to his or her prophetic destiny. God is looking for people to entrust with the secrets of His heart. Embrace the journey toward your call with this comprehensive, practical guide, and experience the awesome process of being formed into a mouthpiece for the God of the universe – See more at: http://www.jenniferleclaire.org/the-making-of-a-prophet#sthash.IWDYWDPF.dpuf

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Dit is nie my bedoeling om uitsprake teen die sogenaamde charismatiese kerke te maak nie, want die verskynsel waarna die vraesteller verwys, kom in ‘n mindere of meerdere mate by gelowiges van alle kerke voor. Dit is weliswaar meer tiperend van die charismatiese kerke omdat dáár normaalweg meer gemaak word van die direkte spreke van God tot gelowiges as wat die geval is by die nie-charismatiese kerke. Ek gaan dus eerder in die algemeen ‘n standpunt stel oor profesie en hoe profetiese aansprake wat vandag voorkom na my mening beoordeel moet word.

Die blote feit dat daar in die Bybel onderskeid getref word tussen ware en vals profete wys dat dit nie so maklik is om tussen die twee te onderskei nie. Albei maak immers aanspraak daarop dat hulle ‘n boodskap van God ontvang het. So lees ons byvoorbeeld in Jeremia 23:9-40 van profete wat in die Naam van God optree, m a w hulle beweer hulle het ‘n besondere boodskap van God ontvang, maar Jeremia sê dat hulle geen boodskap of opdrag van God ontvang het. Hulle boodskap is dus nie te vertrou nie. ‘n Kenmerk van hierdie “profete” was (a) dat hulle immoreel gelewe het (Jer 23:11,13-14) en (b) dat hulle gerusstellende boodskappe aan die volk verkondig het wat nie waar was nie (Jer 23:16-17). In plaas daarvan dat hulle die volk tot bekering oproep, verkondig hulle soetklinkende leuens wat die mense graag wil hoor. In die aangesig van die dreigende Babiloniese gevaar het hulle die volk gepaai dat Jerusalem veilig is. Hulle roep uit: “Dit is die Here se tempel, dit is die Here se tempel, dit is die Here se tempel” (Jer 7:4), bedoelende: Ons is veilig, God woon onder ons, geen kwaad sal ons tref nie. Dit was egter Jeremia, die ware profeet, se taak om hierdie blinde geloof in die tempel en God se beskermende teenwoordigheid as vals uit te wys; hy moes die volk waarsku om nie hulle vertroue in leuens te stel nie, en hulle oproep tot bekering en om te doen wat reg is (Jer 7:3-11).

Die vraag is nou: Wie moes die volk glo? Hoe onderskei gelowiges tussen ware en vals profete?

In die Nuwe Testament word ook van vals profete gepraat. Dáár word gesê dat mens hulle aan hulle vrugte sal uitken (Matt 7:15-20). ‘n Vals profeet se algemene optrede en lewe wys uiteindelik dat hy/sy nie regtig God se boodskapper is nie, maar eintlik met bedrog besig is.

Maar hoe nou gemaak as die vals profeet nie so opsigtelik immoreel lewe of hom/haar met valshede besig hou as wat hierbo van gepraat word nie? Dit was waarskynlik die situasie wat in die Korintiese gemeente voorgekom het. Daarom gee Paulus die raad dat iemand wat daarop aanspraak maak dat hy/sy ‘n profetiese woord het, deur die ander beoordeel met word (1 Kor 14:29), m a w, daar moet geoordeel word of dit in ooreenstemming is met die geloofswaarhede wat die gemeente van die apostels gehoor het.

Hier kom ons dus by ‘n belangrike beginsel – hoe ons vandag moet maak wanneer mense daarop aanspraak maak dat hulle profetiese insigte van God ontvang het. Want mense kom dikwels met allerlei aansprake, en dring gewoonlik daarop aan dat dit ‘n onfeilbare insig of woord is wat hulle van God ontvang het en dat dit aan die gelowiges deurgegee moet word as God se openbaring oor een of ander saak, bv wanneer die einde van die wêreld sal wees, oor wie die anti-Chris is, ensovoorts. En wee jou as jy dié “profete” se woord in twyfel trek. Maar gelukkig is gelowiges nie sonder insig oor die wil van God nie. Net soos die Christene van Korinte die woord van die apostels gehad het, so het gelowiges vandag die Bybel en die historiese geloofsuitsprake (belydenisskrifte) van die kerk. Hieruit kan hulle self oordeel of die sogenaamde nuwe insigte van mense wat beweer dat hulle direkte opdragte van God gekry het inderdaad in ooreenstemming is met die geopenbaarde waarhede van die Woord van God of nie. Ons is dus nie heeltemal uitgelewer aan mense wat met allerlei profetiese aansprake kom nie. Ons kan hulle beoordeel, of dit werklik insigte is wat van God kom en of dit vroom duimsuigery is wat meer misleidend is as wat dit waarheid is.

Persoonlik sal ek dus baie skepties wees oor sogenaamde profeteskole waar mense opgelei word om hulle profetiese gawes te ontwikkel. Dit is dikwels net ‘n manier om vanuit sogenaamde meerdere kennis ander gelowiges te manipuleer. Om werklik te hoor wat God vir ons vandag sê, kan ons maar net fyn luister na die geopenbaarde wil van God in die Bybel, soos dit op ‘n verantwoordelike manier deur die kerke se amptelike geestelike leiers uitgedra word. Die groot geheim is dat die hele kerk die gawes van God se Gees ontvang het, en dat almal kan saampraat oor hoe God se wil vandag verstaan moet word, nie net dié wat aanspraak maak op sogenaamde profetiese gawes en insigte nie.

Dit beteken egter nie dat die toets vir ware profesie net in die kollektiewe wysheid van die kerk geleë is nie. Die teendeel is ook waar: die kerk kan as geheel so ontspoor dat hy weer opnuut aan sy aard en roeping in die wêreld herinner moet word. En dit doen God deur van tyd tot tyd individue te roep om op onverskrokke manier weer die wil en koers van die Here aan te dui. Ons tref hierdie figure in die bladsye van die Bybel aan – Jesaja, Jeremia, Hosea, Amos, ensovoorts, en natuurlik Jesus Self, wat ook die tipiese trekke van die Ou-Testamentiese profetiese figure openbaar het (kyk hoe Jesus Homself identifiseer met die OT profete in Matt 23:33-39). Maar ook in die loop van die kerk se geskiedenis het God sulke figure opgewek. Dink aan Martin Luther wat die misstande van die middeleeuse Roomse Kerk uitgewys het en uiteindelik die vader van die protestantisme geword het. Maar ook in meer moderne tye – ook in ons eie land – was daar sulke figure (sonder om name te noem) wat téén die gangbare kerklike opvattings in misstande in die Suid-Afrikaanse samelewing uitgewys en ‘n nuwe koers en rigting aangedui het. Aanvanklik was daar teenstand teen hierdie figure, maar by terugskou weet ons vandag dat hulle reg was; hulle was hulle tyd vooruit en moes aanvanklik baie weerstand en selfs verguising verduur voordat die meeste mense later tot die insig gekom het dat hulle inderdaad deur God geroep en gestuur is om die kerk op die ware Godspad te lei. Hulle het by wyse van spreke net soos die Ou-Testamentiese profete opgetree en gesê: “So spreek die Here”. En die kerkvolk het uiteindelik geluister.

Hierdie moderne profete het egter nie profetekursusse of -skole bygewoon waar hulle geleer is hoe om profete te wees nie. Hulle het gewoon die pad van goeie teologiese opleiding geloop, hulle mense en konteks bestudeer in die lig van God se Woord, en gaandeweg tot bepaalde insigte gekom (onder leiding van die Gees) waarvan hulle oortuig was dat dit die wil van God vir die kerk en samelewing was. En eers by terugskou kan daar behoorlik oor hulle profetiese insigte en optrede geoordeel word.

Die pad van ware profesie en ware profete is dus nie ‘n maklike en simplistiese pad nie. Uiteindelik lê dit nie in die hande van mense om ware profete te roep en toe te rus nie. Dit lê in God se hand wat roep, bekwaam maak en stuur.

In die lig van bostaande beredenering kan mens dus in die algemeen die volgende riglyne voorstel: Gelowiges moet wakker wees om nie deur allerlei dwaalgeeste ingeloop te word wat hulleself as profete aandien nie. Nie elkeen wat beweer, “die Here het my gestuur”, is inderdaad deur die Here gestuur nie. Deur God se genade beskik die kerk kollektief oor die geestelike vermoë om tussen waarheid en verdigsel te onderskei. Maar eweneens mag die kerk nie sy ore sluit vir die stem van die ware profete wat God van tyd tot tyd opwek en vir sy kinders stuur nie. Dit sal net so fataal wees as om te luister na elke wind van verandering.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Jan vra:

Jesus sê vir Nikodemus (Joh 3:3): “As iemand nie weer gebore word nie, kan hy die koninkryk van God nie SIEN nie.”
As Nikodemus dit dan soos ‘n natuurlike geboorte verstaan, sê Jesus (v5): “As iemand nie gebore word uit water en Gees nie, kan hy in die koninkryk van God nie INGAAN nie.”
Vers 10: Jesus sê vir hom: “Jy is die leraar van Israel en jy weet hierdie dinge nie?”

Hoekom sou Jesus eers sê “sien” en dan “nie ingaan nie”?
Hoe sou Nikodemus kon weet van wedergeboorte?

Antwoord

Prof. Hermie van Zyl antwoord:

Daar is nie regtig ‘n verskil in betekenis tussen Joh 3:3 se “sien” van die koninkryk van God en 3:5 se “ingaan” in die koninkryk nie. Kenners is dit eens dat die twee verse parallelle vir mekaar vorm. Vers 5 verduidelik eintlik net verder wat met vers 3 bedoel word. Om die koninkryk “te sien”, beteken om dit te ervaar, te beleef, daaraan deel te hê (kyk Joh 3:36; Luk 9:27 vir ‘n soortgelyke gebruik van “sien”). En dit is dieselfde as om in die koninkryk “in te gaan”.

Bloot taalkundig gesproke is daar uiteraard ‘n betekenisverskil tussen sien en ingaan. Moses het bv die beloofde land gesien, maar dit nie ingegaan nie (Deut 34:4). En so sien die ryk man die “hemel” of “koninkryk van God” waar Abraham en Lasarus is, maar hy het nie deel daaraan nie (kan daar nie ingaan nie) (Luk 16:23,26). Hierdie verskil in betekenis is egter nie die bedoeling van Joh 3:3, 5 nie. Hier word “sien” en “ingaan” as sinonieme gebruik. Mens sou hoogstens kon sê dat “sien” die gedagte tuisbring dat mens die verband tussen die koninkryk van God en die openbaring daarvan in die persoon van Jesus Christus moet kan sien, d w s begryp, aanvaar. Maar dit is in wese dieselfde as om deur Christus die koninkryk in te gaan.

Hierbo is gesê dat v5 eintlik net verder verduidelik wat dit beteken om “weer gebore” te word (v3). Vers 5 sê dat om “weer gebore te word” beteken om “uit water en Gees” gebore te word. Om die verband tussen hierdie twee verse te verstaan, moet ons eers iets sê oor die “weer” van weer gebore. Die Griekse woord (anōthen) wat in v3 met “weer” gebore (1933/53 Vertaling) of met “opnuut” gebore (1983 Vertaling) vertaal word, is dubbelsinnig en kan ook met “van bo-af” gebore vertaal word. Die Johannesevangelie is bekend daarvoor dat dit soms doelbewus begrippe gebruik wat dubbele betekenisse het. Beide die betekenisse van “weer” en “van bo-af” is dus moontlik en waar: as jy “weer” gebore word, word jy terselfdertyd “van Bo-af” gebore, d w s deur God se Gees nuut gemaak. Dan is dit asof jy weer soos ‘n kind van vooraf moet leer dink, praat en loop; jy moet leer hoe om te leef in God se koninkryk. En dit is dieselfde as wat Matt 18:3 sê: “As julle nie verander en soos kindertjies word nie, sal julle beslis nie in die koninkryk van die hemel kom nie.” Wedergeboorte is dus ‘n begrip wat dui op die werk van God se Gees wat mense nuut maak sodat hulle soos God kan begin dink en kan verstaan hoe God se koninkryk werk.

Vervolgens moet ons iets sê oor Nikodemus se onkunde oor die wedergeboorte. Hoe is dit dat hy as leermeester van Israel nie kon weet wat Jesus bedoel nie? Eerstens moet ons hierdie vermeende onkunde van Nikodemus sien as ‘n literêre tegniek van die Johannesevangelie om van letterlike na figuurlike betekenis, of van ‘n aardse na ‘n geestelike werklikheid te beweeg. Dit is ‘n bekende tegniek in die Johannesevangelie. Byvoorbeeld, in 13:36-14:14 is die dissipels onkundig oor waarheen Jesus gaan en wat presies sy verhouding met die Vader is. Daarom vra/versoek hulle: Waarheen gaan U?; toon ons die Vader. Maar eintlik is hierdie (onkundige) vrae net ‘n tegniek van Johannes om Jesus aan die woord te stel oor sy herkoms (naamlik sy hemelse tuiste), oor sy verhouding met die Vader, en oor die dissipels se eintlike woning en toekoms. Hulle onkunde lei dus tot dieper onderrig van Jesus oor sy – en hulle! – ware identiteit. In Joh 3 gebruik Johannes gevolglik Nikodemus se onkunde om hom te lei van letterlike geboorte na die geestelike geboorte wat God deur sy Gees bewerkstellig.

Tweedens, na regte moes Nikodemus nie so onkundig gewees het nie. As geestelike leermeester van Israel moes hy geweet het van die Ou-Testamentiese tradisie dat in die laaste dae God deur sy Gees sy volk sal nuut maak. Jes 32:15 en Joël 2:28-32 vertel van die Gees wat in die eindtyd van Bo uitgestort sal word. En in Eseg 36:25-27 word die verband tussen die reinigende krag van water en God se Gees gelê: Hy sal sy volk reinig met suiwerende water, ‘n nuwe gees in hulle binneste gee wat gewillig is om God se gebooie te doen, en sy Gees in hulle gee. Die gedagte vervat in Joh 3:5 dat iemand uit water en Gees gebore moet word, is dus nie onbekend vanuit die OT nie. Ook die gedagte van kinders van God te wees, d w s om deur God “verwek” te word, kom in die OT voor. Israel word God se seun genoem (Eks 4:22; Deut 32:6; Hos 11:1) en in die huis van Dawid word die konings ook seuns van God genoem wat deur God “verwek” is (Ps 2:7). Dus, hoewel Nikodemus miskien nie kennis sou gehad het van die spesifieke manier waarop Jesus oor ‘n geestelike hergeboorte praat nie, sou en moes hy vanuit sy kennis van die OT tog ten minste verstaan het waarop Jesus dui toe Hy begin praat het oor die wedergeboorte deur water en Gees, naamlik die nuwe bestaan waar God jou deur sy Gees sy kind maak, en reinig en geskik maak vir sy koninkryk.

Jesus se verbasing oor Nikodemus se onkunde is dus nie misplaas nie, en is gesien binne die groter geheel van die Johannesevangelie ook ‘n aanklag teen die Joodse geestelike leiers van Jesus se tyd, waarvan Nikodemus ‘n verteenwoordiger was, dat hulle nie die tyd van Israel se vernuwing deur Jesus se werk kon herken nie.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Gaby vra:

Ek stap gister in ‘n Woolworths winkel in en sien in hulle vertoonvenster ‘n kennisgewing: “We welcome all our Muslim clients and employees”.
Hoe reageer ek as Christen ? Vermy ek die winkel? Ons Christene is volgens my mening altyd stil en laat sulke opmerkings veels te maklik nou maar net verbygaan.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord

Ons het hier waarskynlik met ‘n amptelike beleidsbesluit by Woolworths te doen, want hierdie advertensies het ook al by takke in SA verskyn. Ek weet nie of die besluit dalk te make het met veranderinge in die bestuur of direksie van Woolworths nie. Dalk is daar nou Moslems onder hulle wat op hierdie strategie aandring. Of dalk het dit gewoon net te make met groter inklusiwiteit ter wille van goeie besigheid. Maar waarom dan Moslems spesifiek uitsonder vir verwelkoming? Het hulle gekla dat hulle nie welkom voel nie? Of was daar nie (genoeg) halaal-kos in die winkels nie?

Indien hierdie advertensies spruit uit doelbewuste propaganda vir die Islam-geloof (wat ek betwyfel), sal mens uiteraard die saak met die plaaslike Woolworthstak of met hulle hoofbestuur moet opneem. Ons leef immers in SA (én Namibië) in ‘n sogenaamd oorwegend Christelike gemeenskap, al is die staat in SA formeel sekulêr wat geen spesifieke godsdiens bevoordeel nie. Vanuit hierdie agtergrond kan mens dus ‘n saak daarvoor uitmaak dat sulke advertensies, wat Islam-aanhangers bevoordeel, aanstoot gee aan die sentimente van Christenkliënte.

Aan die ander kant moet mens nie oorboord gaan in jou reaksie nie. Nie net leef ons in ‘n land en in tye waar godsdiensvryheid en -verdraagsaamheid – om goeie redes – toenemend belangrik word nie, maar ons aanbid na alles ook ‘n God wat sy son laat skyn oor goeies en slegtes. En as dít waar is, kan ons seker ook die son, by wyse van spreke, bietjie laat skyn oor die aanhangers van ander godsdienste, al is hulle min in getal in SA/Namibië? Op hierdie manier sal ons waarskynlik meer wen as verloor. Mens wen nie harte deur “bloedige kruistogte” te voer nie, maar eerder deur die genadige en liefdeshart van God in jou optrede bekend te stel.

Maar dit is inderdaad ‘n sensitiewe aangeleentheid wat met omsigtigheid, wysheid en Christelike liefde hanteer moet word. Ek sou sê dat mens eers die feite op die tafel moet kry. Wat sit agter hierdie advertensies? Is hulle relatief onskuldig, of is daar ‘n verskuilde godsdienstige agenda? En dan moet mens met Woolworths in gesprek tree en die Christelike kant van die saak stel. Dis nie dat ons die aanhangers van die Islam-geloof nie ook alles gun wat ons vir onsself opeis nie, maar die speelveld moet net gelyk gemaak word. Woolworths sal dan ook pertinente Christelike advertensies moet toelaat, of die praktyk heeltemal staak. (Hulle sal waarskynlik sê dat hulle tydens die Christelike feesdae genoeg “propaganda” gee aan die Christelike geloof.) Feit van die saak is, Woolworths is ‘n openbare besigheid en hulle moet al hulle kliënte se sentimente in ag neem. Ons hoef dus nie skaam te wees om ons stem te verhef nie, maar ons moet net die “stryd” op ‘n manier voer wat die Naam van Christus nie in oneer bring nie.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl