Celesté vra:

Ek wou net weet of dit verkeerd is om ‘n droom op te soek in ‘n droom-woordeboek genaamd “Hoor God Droom-woordeboek”. Dit is geskryf deur Martin van der Merwe.

Ek leen die boek by my suster as ek ‘n droom het wat nie lekker was nie. Ek droom eintlik nie snaakse goed nie en eintlik droom ek nie veel nie. Maar die afgelope tyd droom ek baie van tornado’s. Ek weet nie of daar ‘n boodskap daarin is nie. Wanneer ek van die tornado’s droom is dit vreeslik erg, maar ek en wie ook al in my droom is, kom ongeskend daarvan af, maar daar is vreeslik verwoesting om ons.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Daar is twee kante aan drome. Enersyds is dit onteenseglik so dat drome en visioene ‘n besondere plek inneem in die Bybel. Op belangrike momente in die heilsgeskiedenis het God sy wil aan sekere mense bekendgemaak deur drome en gesigte. Dink aan die volgende: Abraham, die vader van die gelowiges, het meer as een keer in ‘n gesig opdragte van die Here ontvang (Gen 12:7; 15:1). Jakob het op pad na sy oom Laban in ‘n droom ‘n leer gesien wat tot aan die hemel reik; hy het toe van die Here ‘n herhaling van die belofte ontvang wat aan Abraham gemaak is (Gen 28:11-22). Josef was bekend as ‘n dromer en ‘n uitlêer van drome (Gen 37:1-11; 41), drome wat almal waar geword het. Moses het in die visioen van die brandende doringbos sy opdrag ontvang om die Israeliete uit Egipte te lei (Eks 3:14). Die profete in die Ou Testament het ook deur middel van drome en visioene die wil van die Here ontvang: Jesaja het in ‘n visioen die Here gesien (Jes 6); so ook Esegiël (Eseg 1:1) en Amos (1:1), om nie meer te noem nie. Daniël was ook bekend as ‘n uitlêer van drome (Dan 1:17). Ook in die Nuwe Testament word vertel van drome en gesigte. So ontvang Josef in twee afsonderlike drome die opdrag van God om Maria as sy vrou te neem, en om na Egipte te vlug (Matt 1:20; 2:13). Petrus sien ‘n gesig oor die insluiting van alle nasies in die volk van God (Hand 10:10-16). En Paulus ontmoet die verheerlikte Here Jesus in ‘n gesig op pad na Damaskus (Hand 9:3-6). Die hele Openbaringboek is ook gebaseer op ‘n gesig wat Johannes op die eiland Patmos gehad het (Op 1:9-11). En so sal mens talle ander voorbeelde kan noem.

Terloops, dit is nie altyd moontlik om skerp te onderskei tussen drome en gesigte nie. Soms word spesifiek gesê dat die Here in ‘n droom, dit wil sê, terwyl die persoon geslaap het, iets aan iemand bekend gemaak het (soos in die geval van Josef, Jesus se aardse vader). Ander kere lyk dit meer soos ‘n geestesverrukking of gesig helder oordag terwyl die persoon besig was met sy dagtaak of op reis was (soos in Paulus se geval). Hoe dit ook al sy, droom of gesig, die gemene deler is altyd dat dit telkens die bekendmaking van ‘n spesifieke opdrag of openbaring van God was wat plaasgevind het. Verder is dit ook opmerklik dat hierdie drome en gesigte nie maar sommer oor enige beuselagtigheid gaan nie, maar altyd verband hou met groot wendinge in die heilsgeskiedenis – God wat nuwe gebeure aankondig van hoe Hy sy kinders gaan verlos.

Vanuit bogenoemde oorsig kan mens sê dat daar ‘n verborge dimensie is aan die werklikheid wat God soms vir besondere geroepenes open om sy wil bekend te maak, tot voordeel van sy kinders en tot verheerliking van sy Naam. En die manier waarop Hy dit soms doen, is deur drome en visioene. Of dit hier gaan oor ‘n besondere soort persoonlikheid – mense wat byvoorbeeld sensitief is vir God se teenwoordigheid in die wêreld – en of laasgenoemde hoegenaamd ‘n rol speel, is moeilik om te sê. Wat mens wel in die algemeen kan sê, is dat mense wat ná aan God leef dikwels die ervaring het van God se teenwoordigheid op besondere maniere – noem dit drome, visioene, geestesverrukking, of wat ook al. Feit van die saak is egter dat hierdie manier van kommunikasie volledig in God se hande is en dat mense dit nie kan manipuleer deur middel van bepaalde tegnieke of deur doelbewus “vroom” te leef nie. As daar sulke vorme van kommunikasie plaasvind, is dit volledig afhanklik van God, sonder dat dit gesoek of afgebid kan word. God alleen beskik daaroor. Mens moet dus ernstige bedenkinge hê oor enige vorm van geforseerdheid as dit oor drome en visioene gaan. Sodra dit in hierdie rigting neig, bring dit onmiddellik die egtheid van die visioene in die gedrang. Want God laat Hom nie manipuleer nie. Hy alleen besluit in sy vrymag met wie, wanneer en hoe Hy op “besondere” maniere wil kommunikeer. Mens moet dus katvoet loop vir bedrog op hierdie terrein.

Daar is dus ook ‘n ander kant van drome – die misleidende aard daarvan. Uit die sielkunde weet ons dat drome (en nagmerries!) in die meeste gevalle gewoon uit ons onderbewuste opkom. Dis die manier hoe ons breine die daaglikse gebeure en ervarings verwerk. En meesal is daar geen betekenis in hierdie drome nie, behalwe dat dit die “boodskap” oordra dat ons miskien nie te veel moet eet voordat ons gaan slaap nie. Of as dieselfde droom herhaaldelik voorkom, is daar miskien in die onderbewuste ‘n onverwerkte vrees, begeerte of ideaal wat op dié manier manifesteer. Weer eens het dit geen ander betekenis nie as dat ons miskien moet probeer vasstel wat die onderliggende saak is wat dan verder rasioneel hanteer moet word.

Ek sal dus baie versigtig wees vir iets soos ‘n droom-woordeboek. Want dit veronderstel dat elke droom ‘n dieper (geestelike) betekenis het, iets wat die gemiddelde droom, kragtens hulle aard, juis nie het nie. Mens kan dus werklik op ‘n vrugtelose soektog geplaas word wat gewoon tydmors is. Probeer eerder met wysheid lewe, wysheid wat uit die Woord van God en die alledaagse lewe geput word. Ons moenie dat ons lewe deur sinnelose drome beheer word nie. Ons moet ook nie in die sieklike begeerte verval dat God op ‘n direkte manier aan ons sy wil moet oordra terwyl dit al die tyd in sy geopenbaarde wil – die Bybel – bekend is nie. Dan is ons juis ongehoorsaam. Dink aan die gelykenis van die ryk man en Lasarus (Luk 16). Toe albei hierdie mense hulle in die doderyk bevind, wou die ryk man hê dat iemand uit die dode sy broers gaan waarsku (waarskynlik in ‘n droom of gesig) sodat hulle nie ook in daardie plek van pyniging kom nie. Toe sê Abraham vir hom dat hulle Moses en die profete het (die Bybel) – as hulle hierna nie luister nie, sal hulle ook nie luister nie al kom iemand uit die dood (in ‘n gesig of droom) hulle waarsku. Die punt is, normaalweg kan drome ons nie méér meedeel as wat ons reeds weet vanuit die Woord van God nie.

Iets soos ‘n droom-woordeboek stry ook teen die gedagte dat drome baie spesifiek is tot iemand se persoonlike belewenisse en gedagtewêreld. Hoe kan mens in ‘n algemene woordeboek oor drome iets gaan oplees uit iemand anders se ervaringswêreld wat op my situasie van toepassing kan wees? So asof daar bepaalde drome is wat oor en oor by mense voorkom en wat dan ‘n soort generiese betekenis vir almal het wat dit droom. En selfs al is daar sulke “algemene” drome, gaan hulle nie noodwendig dieselfde betekenis vir my inhou nie, indien mens hoegenaamd betekenis aan sulke drome moet heg.

Verder, mense wat met drome te koop loop, laat mens ook dink aan die vals profete waarvan Jeremia praat (Jer 23:25-32). Hy waarsku die volk teen sogenaamde profete wat daarop aanspraak maak dat God met hulle in drome gepraat het. Maar dan sê die Here dat Hy geen opdragte aan hulle gegee het nie en dat hulle besig is om die volk met hulle leuens te mislei. Mense wat beweer dat hulle ander se drome kan uitlê, kan in bepaalde gevalle met vals profete vergelyk word. Hulle gee voor om iets te wees wat hulle nie is nie, en hulle mislei mense.

Om te veel betekenis in drome te lees, hou dus beslis gevaar in. Maar daarmee wil ek nie beweer dat God nie by geleentheid en in besondere gevalle deur middel van ‘n droom ons aan iets wil herinner nie. Dit kan wees dat iets al lankal by ons spook en dat ons eintlik alreeds die antwoord het (gesonde verstand, of goeie raad van ander), maar dit om een of ander rede nie wil erken of daarvolgens handel nie. En dan kan dit gebeur dat ons onderbewuste dit wat nog vaag by ons is, “uitsorteer” en daar deur ‘n droom helderheid oor ‘n saak kom. Maar hierdie soort van helderheid sal nie in stryd wees met wat ons reeds weet vanuit die Woord van God, of wat ons eintlik reeds oor sekerheid gehad het maar nie vir onsself wou erken nie. God het baie maniere om ons te herinner aan sy wil, maar uiteindelik sal dit in ooreenstemming wees met sy bekende Woord in die Bybel. Want laasgenoemde is die norm vir ons lewe, nie drome waarvan ons die betekenis nie eens ken nie of wat ons moet gaan oplees in ‘n droom-woordeboek, en waarvan ons dan nog steeds nie seker is of dit nou regtig sy wil vir my is nie.

Ons moet ook in gedagte hou dat dit nie om dowe neute is dat ons so dikwels van drome en gesigte in die Bybel lees nie. Die Bybel is die opgetekende wil van God wat oor honderde jare in die lewe van sy kinders gestalte aangeneem het. En omdat die kanon (die Bybel) toe nog in wording was, het God dit van tyd tot tyd nodig gevind om op ‘n direkte manier met bepaalde figure te kommunikeer. Maar sedert die Bybel tot stand gekom het, hét ons nou die volle openbaring van God se wil. Ons glo daarom aan die genoegsaamheid van die Bybel. Dit beteken dat daar genoeg in die Bybel oor die wil van God bekend gemaak is sodat sy kinders getroos kan lewe en sterwe. Ons het nie meer spesiale openbarings nodig om God se wil te probeer agterkom nie. Hoe meer ons onsself ingrawe in sy Woord, dit bestudeer, oordink, daaroor bid en dit uitleef, hoe minder behoefte sal ons hê aan allerlei kortpaaie, soos drome en gesigte.

 Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Jan vra:

Ps 2: 7, Hand 13: 33 en Heb 1, 5, 5: 5 Staan daar ; vandag het Ek self U gegenereer. Amplified: Begotten.
Genesis 1: 1 sê: In die begin het God die hemel en die aarde geskape.
Voor dit was daar dus nog geen hemel of aarde nie.
Joh 1: 1 sê: In die begin was die Woord, en die Woord was by God en die Woord was God.

Wanneer was die “begin”? God het voor die begin reeds bestaan maar Hy was skynbaar toe nog alleen? Kan mens dan sê, alhoewel dit ‘n misterie is, dat God in Sy eensaamheid besluit het om vir Hom ‘n Seun uit Homself voort te bring toe Hy in Genesis 1: 3 gesê het dat daar lig moet wees en daar was lig wat rym met “vandag” soos dit voor kom in die skrifte hierbo genoem.?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Genereer beteken ‘voortbring, verwek’; en ook ‘tot stand bring, ontwikkel, opwek’ en kom van Latyn se generare om te verwek, te skep.

Die Hebreeuse woord jalad wat in Ps 2:7 gebruik word, beteken ‘om (kinders) te baar’ soos bv. in Genesis 3:16 vir Eva wat in pyn kinders sal baar; en in Gen 30:39 van skaapooie wat lammers kry. Dit word ook van die manlike aandeel gesê, op baie plekke in die geslagslyste soos bv. in Gen 4:18 Irad het Megujael verwek, ens. (1983-vertaling maak telkens daarvan: ‘was die vader van’). Dit word ook metafories gebruik soos bv. in Ps 7:15 om leuens voort te bring. Ook van God word dit metafories gebruik soos bv. in Deutr. 32:18 dat jy die Rots wat jou gebaar het, nie in ag neem nie; en van ‘n dag/die toekoms soos in Spreuke 27:1 jy weet nie wat die dag gaan baar/voortbring nie. In Ps 2:7 verwys die werkwoord na die nuwe gesalfde koning wat God oor Israel aangestel het – ‘vandag het Ek jou verwek.’ So gebruik 1 Joh 5:1 ook die Griekse woord gennaoo (die manlike rol om te bevrug, te genereer, verwek) in figuurlike sin vir gelowiges: Elkeen wat glo dat Jesus die Christus is, is uit God gebore/deur God gegenereer/verwek, en elkeen wat die Vader liefhet, het ook almal lief wat uit Hom gebore/deur Hom gegenereer/verwek is.

Volgens Handelinge 4:25 gaan Ps 2 oor Dawid wat deur die Here as koning oor Israel gesalf is.

Maar omdat die Here aan Dawid in 2 Samuel 7:13-14 belowe het dat sy koningskap altyd sal voortbestaan en dat die Here die Vader sal wees vir die koning uit die nageslag van Dawid (metafories gebruik, nie letterlik nie), en Jesus die Seun van Dawid genoem word in die Nuwe Testament (vgl. Lukas 1:32), is Ps 2:7 ook op Hom van toepassing gemaak, bv. in Handelinge 13:33 met verwysing na Jesus se opstanding uit die dood; en in Hebr 1:5; 5:5-10 wat verwys na Jesus se offer aan die kruis as ons hoëpriester.

Johannes 1:1-5 gee egter die sleutel om Genesis 1:1-3 te verstaan. Volgens Johannes 1 is Jesus die Woord van God, self God, en in die begin was Hy reeds daar, en het alles deur Hom ontstaan. Genesis 1:3 sê dat God geskep het deur sy Woord: Toe het God gesê laat daar lig wees, en daar was lig. 1 Korinthiërs 8:6 sê: vir ons is daar net een God: die Vader, uit wie alles is en vir wie ons lewe, en net een Here, Jesus Christus, deur wie alles bestaan en deur wie ons lewe. Dat Jesus die Woord van God is, wat God aan ons openbaar, beteken dat orals waar die Ou Testament praat van die woord van God, of dat die Here gesê het, dit Jesus is wat aan die woord is, om sy Vader se woord aan ons deur te gee. In Johannes 14:9-11 sê Jesus: Ek is in die Vader en die Vader in My. Soos die Vader, is Jesus ewig. In Joh 17:24 verwys Jesus in sy gebed dat die Vader vir Hom voor die grondlegging van die wêreld al liefgehad het.

Hebreërs 9: 14 praat daarvan dat Christus Homself as volkome offer deur die ewige Gees aan God geoffer het. Ook die Heilige Gees is ewig. Genesis 1:2 praat al van die Gees van God wat oor die waters gesweef het by die skepping om lewe en orde te bring in die woeste leegheid. Hy is die Gees wat lewend maak (Joh 6:63; 1 Petr 3:18). In Gen 2:7 blaas God sy asem in die mens se neus en die mens het ‘n lewende wese geword. So word alle lewe deur die Gees van God gegee en geneem, aan die mens (Gen 6:3; Job 12:10; 34:14-15; Pred 12:7; Dan 5:23) en aan diere en plante (Ps 104:29-30; Jes 42:5).

1 Johannes 4:8,16 sê: God is liefde! Liefde is ‘n verhouding. So is die eenheid tussen die Vader en die Seun en die Heilige Gees van ewigheid af ‘n volmaakte liefdeseenheid waarin elkeen Homself aan die ander in liefde gee. In Johannes 14:16 belowe Jesus dat Hy die Vader sal vra om die Heilige Gees te stuur om in ons te bly; en in dieselfde hoofstuk 14 vers 23 sê Hy: As iemand My liefhet, sal Hy my woorde ter harte neem; en my Vader sal Hom liefhê, en Ons sal na hom toe kom en by hom woon. Vader, Seun en Gees woon in hulle wat vir Jesus liefhet. Volgens Genesis 1:26 het God gesê: Laat ons mense maak na ons beeld en ons gelykenis.

Met die skepping in die begin van die hemel en die aarde, het die ewige God se liefde ook uitgereik na ‘n hele skepping buite die ewige liefdeseenheid tussen die Vader en die Seun en die Gees; ‘n skepping wat gebonde sal wees aan ruimte en tyd. Moses noem Hom die ewige God (Deutr. 33:27) – wat van ewigheid af was en sal wees (vgl. Openb 1:4). Paulus sê in Romeine 1:20 dat sy krag en Godheid ewigdurend is. Volgens Efesiërs 3:11 het God Hom van ewigheid af voorgeneem om sy verlossingsplan deur Jesus Christus ons Here, tot uitvoering te bring. Die begin verwys na die begin van die bedeling van ruimte en tyd wat God geskep het. Die ewigheid het egter geen begin of einde nie, en vir die Here is een dag soos duisend jaar en duisend jaar soos een dag (1 Petr 3:8; vgl Ps 90:4 Duisend jaar is vir U soos gister as dit verby is, soos een enkele wagbeurt in die nag).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Celesté vra:

My vraag is, waar staan dit in die Bybel dat wit mense met swart mense mag trou of nie? Ek hou nogal van Pastoor Robert Morris se preke, en ek het toevallig gesien sy dogter is met ‘n swart man getroud. Dit maak nou nie dat ek minder van Pastoor Robert hou nie, dit verwar my net. Vir jare wil ek graag weet wat God daaroor sê omdat ek grootgeword het dat ras by ras bly en ons nie meng nie. Verskeie mense glo ook so en so ook pastore met wie ek al gepraat het. Maar nogtans sien ek meer en meer wit en swart mense met mekaar trou. Ek myself is nie ‘n rassis nie. Ek glo dat ons almal God se eiendom is en wat God vir een ou wil hê, wil Hy vir ‘n ander een ook hê. Ek weet dat kleur ons nie bind nie, want ons almal is deur God geskape. Wat is God se siening oor die gemengde trouery en is dit ‘n sonde?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Vir Suid-Afrikaners wat in die “ou” Suid-Afrika grootgeword het waar huwelike tussen verskillende rasse deur die wet verbied is (die Wet op die Verbod van Gemengde Huwelike, 55 van 1949; en die sg Ontugwet, 21 van 1950), is dit uiteraard vreemd om vandag huwelike tussen mense van verskillende rasse te sien, of dat mense vrylik oor die rassegrense heen met mekaar verhoudings aanknoop. Hierdie wette was weliswaar tiperend van Apartheid Suid-Afrika van die 1950’s tot 1980’s, maar het ook vir periodes in ander lande soos die VSA (tot 1967) en Duitsland (tot 1945) voorgekom. (Die Wet op die Verbod van Gemengde Huwelike in SA, is reeds in 1985 geskrap, voordat die “nuwe” Suid-Afrika amptelik in 1994 tot stand gekom het.)

Die “ordening” van die samelewing deur ongeskrewe taboes en gebruike is so oud soos die mensdom self. Orals in die wêreld kom dit voor dat rasse of kulturele groepe wat dieselfde leefruimte deel, “apart” van mekaar lewe. Gewoonlik gebeur dit op ‘n spontane en natuurlike manier. Maar in SA is dit deur wetgewing afgedwing. Basies spruit sulke wette voort uit ‘n gevoel van rassemeerderwaardigheid van een groep teenoor ‘n ander. Die wette het dan ten doel om ‘n bepaalde ras (bv blankes) sogenaamd suiwer te hou, of om te keer dat in ‘n sekere konteks ‘n minderheidsgroep (bv blankes) deur ‘n meerderheidsgroep (bv swartes) ingesluk of gedestabiliseer word. Die apartheids-huwelikswet was net nóg ‘n poging om swart en wit uit mekaar te hou en rasvermenging te keer. Vóór hierdie wet het rasgemengde huwelike wel voorgekom, hoewel nie baie nie.

Die Bybel is egter duidelik daaroor dat alle mense van een voorvader af stam (Hand 17:26) en dat ons in daardie sin van die woord almal tot dieselfde “ras” – die menslike ras – behoort. Die feit dat ons nie almal dieselfde lyk of optree nie (en mekaar daarom wantrou), het niks te make met ewige Goddelike skeppingsordeninge wat ons van mekaar skei nie, maar het oor tyd heen ontstaan as gevolg van allerlei omgewingsfaktore en genetiese aanpassings en veranderings. Alles natuurlik, so glo ons, onder die voorsienige hand van God. Die punt is egter dat daar geen beletsel vanuit die Bybel bestaan dat mense van verskillende rasse met mekaar mag trou nie. So lees ons bv van Moses wat met ‘n Kussitiese vrou getroud was (Num 12:1). Sy was waarskynlik afkomstig uit Etiopië in Afrika en donkerder van kleur as die Semiete (Israeliete). Die punt is dat sy ‘n nie-Israeliet was en dat dít waarskynlik die aanleiding was vir Aäron en Miriam (veral lg) se afgunstigheid op haar – dat sy as nie-Israeliet meer invloed by Moses sou hê as hulle. Onmiddellik moet mens egter byvoeg dat daar onder die antieke volke rondom die Middellandse See-gebied nie groot rasseverskille was nie. Almal het min of meer dieselfde velkleur gehad. Uiteraard was daar wel kulturele en godsdienstige verskille, maar dit het nie gekeer dat daar dikwels ondertrouery tussen die volke in Palestina was nie. Ook die Israeliete het hieraan meegedoen, dikwels tot groot ontsteltenis van die geestelike leiers – nie vanweë rassevooroordele nie, maar weens godsdienstige redes (Neh 13:23-27). Wat my by die volgende gedagte bring.

Die enigste verbod wat die Bybel wel het as dit by trou kom, is dat gelowiges nie met ongelowiges behoort te trou nie, vanweë die potensiële verleiding tot afgodediens (Gen 28:1; 1 Kon 11:1-13; Esra 9-10; Neh 13:23-27), en omdat die intieme lewensverbintenis in die huwelik dit moeilik maak vir man en vrou om in een juk saam te trek as daar groot geloofsverskille is (1 Kor 7:39; 2 Kor 6:14-7:1). Hierin was daar egter ook soepelheid, veral as een party ná die huweliksluiting gelowig geword het maar die ander party nie (vgl 1 Kor 7:12-16). In elk geval was daar niks wat verhoed het dat iemand uit ‘n ander volk met ‘n Israeliet trou nie, mits daardie persoon die Israelitiese/Joodse geloof aanvaar. In die Ou Testament is die klassieke voorbeeld dié van Rut, die Moabitiese skoondogter van Naomi, wat met Boas, die Israeliet, getroud is en so die voorouer van koning Dawid geword het. Ten grondslag van die Bybelse verbod op gemengde huwelike weens geloofsoortuigings lê die gedagte dat die huwelik nie net ‘n liggaamlike en sosiale eenheid is nie, maar eintlik die kerk in die kleine is. Dis hier waar die geloofsgemeenskap primêr begin en gebou word. En as daar nie oor geloof eenstemmigheid tussen man en vrou is nie, word die volk van God benadeel. Dit is dikwels so dat as man en vrou aan verskillende gelowe behoort, daar geen duidelike geestelike leiding aan die kinders gegee word nie “ter wille van die vrede”. En so eindig die volgende geslag sonder God.

Die feit dat daar geen beletsel in die Bybel is op huwelike tussen verskillende rasse nie, beteken nie dat dit altyd aan te beveel is nie, gewoon omdat die huwelik ‘n intieme lewensgemeenskap tussen twee persone is. Dit is al klaar “moeilik” om met iemand vanuit jou eie ras- en kultuurgroep, waar daar met die wegspring baie gemeenskaplikhede is, oor die weg te kom. Hoeveel te meer nog as dit met iemand uit ‘n ander kultuur- of rasgroep is. Tog is daar talle voorbeelde van sulke gemengde huwelike wat baie geslaagd is. Dit kan werk. Punt is: Rasgemengde huwelike is ‘n persoonlike keuse tussen twee individue. Daar is niks in die Bybel wat dit verbied nie. Hulle moet net die konsekwensies vooraf baie goed bereken en vir die regte redes trou, nie om een of ander punt te bewys nie. Maar waar daar opregte aangetrokkenheid en liefde is, is daar geen rede waarom so ‘n huwelik nie kan slaag nie.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Mariana vra:

Kan Satan en demone “gebind” word? Kan gelowiges deur demone beïnvloed word? Die antwoord op demoniese beïnvloeding: “Onderwerp julle aan God; weerstaan die duiwel, en hy sal van julle wegvlug” (Jak. 4:7). “Wees nugter en waaksaam, want julle teëstander, die duiwel, loop rond soos ʼn brullende leeu en soek wie hy kan verslind. Hom moet julle teëstaan…” (1 Pet. 5:8, My beklemtoning). “Trek die volle wapenrusting van God aan, sodat julle staande kan bly teen die liste van die duiwel” (Ef. 6:11). (Let wel, weereens word daar niks gesê van die duiwel of demone wat gebind moet word nie). Hoe onderwerp jy jou aan God en hoe weerstaan jy die duiwel? Wat van Matt. 18:18?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Hier is twee sake ter sprake: 1. die binding van die duiwel/demone, en 2. die moontlike beïnvloeding van gelowiges deur die duiwel/demone.

Ek vermoed die agtergrond van die vrae is die hele verskynsel van duiwelbesetenheid en gevolglike “geestelike oorlogvoering” waar die duiwel “gebind” moet word, en nie maar net die algemene stryd wat elke gelowige daagliks teen die bose voer nie. My antwoord neem dus hierdie agtergrond in ag.

Eerstens die kwessie van die binding van die duiwel of demone. Ons lees net op een plek in die Nuwe Testament van die binding van die duiwel, naamlik Op 20:2 waar ‘n engel die duiwel bind en in die onderaardse diepte gooi, waar die duiwel vir ‘n duisend jaar opgesluit word, waarna hy vir ‘n kort rukkie vrygelaat word om sy verwoestingswerk aan te rig, net voordat hy en sy trawante finaal verslaan word (Op 20:10).

Ons moet onthou dat Openbaring ‘n apokaliptiese geskrif is wat oorvloedig van beeldspraak gebruik maak om sy boodskap oor te dra. Tradisioneel is daar ‘n verskeidenheid van interpretasies van Op 20, waarvan die chiliastiese interpretasie een is. Hiervolgens lê die duisendjarige vrederyk nog in die toekoms. Christus keer dan terug vir die eerste keer, bind die duiwel en heers letterlik vir ‘n 1000 jaar (die sg Messiaanse vrederyk), waarna die duiwel dan losgelaat word om vir ‘n kort rukkie “te heers”, net om by die tweede en finale wederkoms van Christus finaal in die poel van vuur, waar die draak en vals profeet reeds is, gegooi te word.

By verre die meerderheid van geleerdes lê Op 20 egter so uit dat die binding van Satan reeds plaasgevind het met die eerste koms van Christus 2000 jaar gelede, en dat ons nou in die simboliese duisendjarige vrederyk leef waar die werk van Satan, hoewel dit steeds voortgaan, beperk word deur die oorwinning wat Christus aan die kruis en deur sy opstanding en hemelvaart behaal het. Slegs “aan die einde van die tyd” (niemand weet wanneer nie) sal Satan sy “normale” verwoestingswerk intensiveer (hy word “losgelaat”), waarna die eindoordeel sal aanbreek. Volgens hierdie hoofstroominterpretasie – wat volle erkenning gee aan Openbaring as simboliese boek wat Christus se oorwinning oor Satan telkens in konsentriese sirkels regdeur die geskrif weergee – is Satan tans gebind (natuurlik relatief gesproke) en leef ons nou in die tyd van die wêreldwye verkondiging van die verlossing en oorwinning wat Christus gebring het met sy eerste koms. (Terloops, 1000 is ‘n simboliese getal – tien [volmaakte getal] tot die mag drie, wat dan die volkome mag van God oor die bose uitdruk.) Punt is: hierdie “binding” van Satan het die algemene betekenis dat die werk van Satan aan bande gelê is met die koms van Christus. Dit is dus slegs ‘n ander – simboliese – manier van beskrywing van wat ons in die Evangelies aantref waar ons lees dat Jesus die duiwels of demone uitgedryf het. So gesien is die binding van Satan saaklik gelyk aan die uitdrywing van die demone deur Jesus. En laasgenoemde het op sy beurt weer die betekenis dat met die koms van Christus die mag van die Bose gebreek is. Jesus is die sterker Een wat die koninkryk van God op aarde vestig en die greep wat die bose het op die mens, verbreek (vgl Luk 11:20).

Verder, Matt 18:18 (“wat julle op aarde bind, sal in die hemel gebonde wees”) het niks te make met die binding van die duiwel nie. Dit handel hier oor die leer- en dissiplinêre gesag van die kerk. “Bind” en “ontbind” is tegniese terme wat met die gesagvolle optrede van die kerk te doen het. Wanneer die kerk optree teenoor lidmate wat volhardend sondig, en hierin volgens die liefdeswil van God optree, dan sal God die kerk se optrede in die hemel bevestig. Daar is dus ‘n korrelasie tussen wat die kerk op aarde “bind” en “ontbind” en God se optrede in die hemel. Die kerk is so die verteenwoordigers van God se wil op aarde. Maar dit is saak vir ‘n ander gesprek.

Oor die tweede vraag – of gelowiges deur die duiwel/demone beïnvloed kan word – is die kort antwoord “nee”. Gelowiges wat naby Christus leef, het niks te vrees vir die bose nie. Uiteraard hét ons in die algemeen ‘n stryd teen die bose wat altyd gereed staan om ons te verlei tot die kwaad, maar dit het niks te make met toevallige binding en beïnvloeding soos om aan ‘n “heidense” voorwerp te raak waardeur die bose téén die wil van die gelowige toegang tot sy/haar lewe verkry nie. Die enigste manier waarop die bose beslag kan lê op ‘n mens, is wanneer jy doelbewus van God se pad afdwaal en jou met die werk van die bose begin besig hou. Maar so ‘n beslaglegging volg eers na ‘n lang tydperk van volhardende afdwaling, en het ook nie noodwendig “duiwelbesetenheid” tot gevolg nie. Die gelowige wie se hartlike begeerte dit is om in liefde en toegewydheid teenoor God en die naaste te lewe, het niks te vrees vir die binding deur die duiwel of toevallig duiwelse beïnvloeding nie. Die tekste wat die vraagsteller hierbo aanhaal (Jak 4:7; 1 Pet 5:8; Ef 6:11) sê ook duidelik dat daar maniere is om met “duiwelse beïnvloeding” te handel in die normale gang van sake.

Die groot saak is dat ons nie duiwelgefokus of duiwelbehep moet lewe nie. En ek is bevrees dat die hele bedryf rondom “geestelike oorlogvoering” ‘n vorm van duiwelbeheptheid is. Ons fokus moet op Christus en God wees, nie op die duiwel nie. Die duiwel en sy trawante is slegs die donker skaduwees wat sigbaar word wanneer die helder lig van Christus se oorwinning oor alle vyandelike magte in die wêreld, daarop val. Solank ons op die Lig fokus, hoef ons ons nie te veel aan die skaduwees te steur nie. Die duiwel is nie ons aandag, kragte en energie werd nie. Dan bekom hy ‘n status wat hy nie verdien nie. Soos Paulus in Kol 3:2 sê, ons moet ons gedagtes rig op die dinge daarbo, nie op die dinge wat op die aarde is nie. (Met “dinge op die aarde” word bedoel alles wat ons hier kan betower en kan aftrek van ons lewe saam met Christus.) Natuurlik moet ons nie naïef wees oor die verwoestingswerk wat deur die bose aangerig kan word nie. Maar die manier waarop die bose beveg moet word, is nie deur op hom te fokus nie; fokus eerder op die Een wat sterker is. By Hóm skuil ons. En hoe langer en meer ons dit doen, hoe minder word die behoefte om notisie te neem van die bose.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl