Breek die spiraal van vernietiging – Kobus Kok
Vraag:
My naam is …, ek is nie ‘n lid van die Ou Apostel Kerk nie, maar my Ma is. My Ma se suster se man is ‘n “Priester” in die kerk. Hy sit elke Sondag met sy vroom gesig in die kerk, dan is hy die Goddelikheid self, maar as hy daar uitstap, verander hy in ‘n duiwel. Hy sê en skree vir ander wat hy wil en almal moet stilbly, want hy is mos “God”. Almal bly maar stil en so kom hy weg met alles, niemand sê iets terug nie want hulle is almal bang vir hom. Hy is ook nie bang vir iemand nie, nie eens die “Oudste” of die “Apostel” of wie ook al nie.
Hy lieg soos ‘n tandetrekker en glo homself ook. Hy vertel vir almal my Ma en haar suster is “lesbene” en my ma se man, nou oorlede, is ‘n “haas”. Ons het Saterdag vir ‘n rukkie gaan kuier, en ons was nie mooi in die huis nie, toe maak hy groot moeilikheid, so erg dat ek my Ma gesê het ons ry, want ek kuier nie waar ek nie welkom is nie, toe maak hy my die sondebok. Ek het hom in sy gesig gesê “jy is flippen ongeskik, en jy praat nie so met my ma of met my nie”, in die kar geklim en gery, onder ‘n boom gaan sit om van die ergste skok en ongeloof oor sy gedrag te kom, my selfoon gevat en in ‘n sms hom vertel dat die liewe Vader ‘n wit vel op hom gemors het, my tuinjong is beter opgevoed as hy, hy is nie God nie, ek is nie bang vir hom nie en hy moet ophou lieg, hy glo homself al. Omdat my Oupa en Ouma my altyd kom haal het by my ma-hulle toe ek klein was en bietjie bederf het, hulle mag nie sy kinders opgetel het of met hulle gespeel het nie, het hy nog nooit tyd gehad vir my nie. Hy het geweet ons gaan daarheen en het vir my gewag, sy dinge mooi agtermekaar gekry en presies geweet wat hy gaan doen en sê. Dit eers daar gelaat, die storie is nog baie lank. Priesters, Oudstes en Apostels wat hom ken, weet hy is so, maar almal los hom dat hy maar so aangaan, hy kom weg met moord en niemand doen iets daaromtrent nie. My tannie sê reguit sy wil nie meer lewe nie, want waarvoor lewe sy? Nadat my ma se man in Aug 2011 oorlede is, sien die twee sussies mekaar nie baie nie, ek probeer my ma elke maand na haar suster toe vat. As ons daar kom en sy gee vir ons tee en iets saam met die tee, is daar altyd stories van sy gee vir ons maar as sy familie kom kuier maak sy niks ens. Sy mense is alles, en ons die “gemors”, dit gaan al die jare so, hy is beter as ons en ons is benede sy stand. Hy ly aan vervolgingswaansin, haal altyd ou koeie uit die sloot en as hy sien hy gaan verloor, ontgeld my Oupa, Ouma en Pa dit. Hulle is lankal al dood, hulle kan hulleself nie meer verdedig nie. En as hy nie sy sin kry nie, klink dit soos ‘n hond wat huil as hy praat. My tannie het hulle Oudste of wie hy ook al is, gebel en dié het later daarheen gegaan, maar toe kom die ouman weer met ander liegstories vorendag. Die man het gesê hy sal by ons ook hoor wat gebeur het, het een keer geskakel en die foon doodgedruk voordat ons kon antwoord, nog nie weer gebel nie en vir my tannie gesê hy het verskeie kere al probeer bel maar ons is nie beskikbaar nie. Kry ek vanoggend weer sms’e van my niggie af oor wat haar pa vir my wil se. Die ding kan nie net so gelos word nie, hy kan nie elke keer met sulke dinge wegkom en almal laat God’s water oor God’s akker loop nie, ek het nou genoeg gehad. As ek die sondebok was, sou ek dit daar laat, maar hy het vir my Ma en my geskree, en jy skree nie vir my Ma waar ek by is nie, ook nie vir my nie. Hierdie ding gaan nou al vir te veel jare aan om dit net daar te laat. Daar moet nou iets aan gedoen word, want my Tannie ly daaronder, hy kry lekker en ander kry seer. Ek is nou ‘n uitgegroeide, ou getroude vrou, en lekker keelvol vir sy nonsens. Nou hoor ek uit ander bronne dat ek “nooit” weer met hom mag praat of naby hom mag kom of hom bel of sms nie. Ek het hom nog net een keer in my lewe ge-sms en dis toe ek hom vertel het my tuinjong is beter opgevoed as hy. Hoe moet ek nou weer my ma en haar suster mekaar laat sien? Hy het nou gekry wat hy al die jare wou hê, om hulle uitmekaar te dryf. My tannie mag ook nie eens vir haar broer wat naby hulle bly gaan kuier nie, so sy sien hom ook nooit. Ons en sy is nie kwaad vir mekaar nie. Hy maak nou haar lewe hel. En sy dogter is nou ook posbode, alles wat hy vir my wil sê kom nou deur haar in sms’e. Hy is te geel om dit vir myself te sê want hy sien hy het nou groot moeilikheid gemaak. Dit spyt my om die saak op so ‘n manier te probeer hanteer, maar ons weet regtig nie meer wat om te doen nie. Hopelik is daar iemand wat ons met raad kan bedien en kan help.
[Daar is sekere stellings in hierdie brief wat baie skerp is. Miskien moes ons dit uitgehaal het, maar ons het gevoel dit sou die erns van die situasie afgewater het. Die antwoord wat ons gee, verwys na die algemene hanteringswyse vit vernietigende verhoudings. Dit verwys nie spesifiek na die Ou Apostel Kerk nie, maar na alle omstandighede waar verhoudings troebel is – Coen Slabber]
Antwoord
Prof Kobus Kok antwoord
Dit is baie belangrik dat mens in jou verhoudings die spiraal van vernietiging en afbrekende verhoudings verbreek. Indien mens dit nie doen nie, versuur dit jou lewe, en bring dit bitterheid. Sommige wonde word so diep dat dit baie moeilik genees. Wat dit dikwels nog moeiliker maak is as een van die partye nie bereid is om die spiraal te verbreek nie. In die brief lyk dit vir my of daar van albei kante af hout op die vuur gegooi word en dat die spiraal van seer nie vinnig gaan ophou indien iemand nie drasties besluit om dit te doen nie. Dit gaan van iemand baie moed en deursettingsvermoë vra. Die vraag is wie in hierdie proses die meeste verlies gaan ervaar as gevolg van die konflik. Ter wille van daardie persoon moet die twee partye wat konflik het, besluit om ter wille van die persoon in die middel, ‘n weg te vind. Dit is miskien die grootste les wat Jesus ons kom leer het. Hy het kom wys dat mense wel die spiraal van seer kan breek.
Hier is ‘n paar wenke wat julle kan help om dit te doen:
- Identifiseer die noodsaaklikheid van rekonsiliasie: Professors in veranderingsbestuur aan groot Universiteite soos Harvard toon aan dat indien daar nie ‘n behoefte of noodsaak is vir verandering in die bose spiraal nie, gaan daar geen drastiese bewegingsenergie in daardie rigting plaasvind nie. Die belangrikste is dus om op ʼn punt te kom dat albei partye besef dat die konflik meer negatiewe gevolge het as positiewe gevolge.
- Saam groepeer:
- Strategiese plan: If you fail to plan, you plan to fail. Dit gaan daaroor dat mens beplan hoe mens die krisis gaan bestuur en mekaar verantwoordelik hou vir optrede.
- Deursigtige evaluering: Verandering kan net gebeur indien planne of doelwitte bereik word en mens dit deursigtig kan evalueer en doelwitte kan bereik.
- Aanpassing: Sommige planne werk nie altyd nie. Die gloeilamp is nie woeps-waps ontdek nie. Die eindproduk was ʼn proses van probeer, foute maak, korrigeer en weer probeer.
As Christene, en mense wat lief is vir iemand/mense wat tussen konflikterende partye staan, is dit baie belangrik dat julle die saak aanspreek en iets drasties aan die situasie doen om die spiraal van negatiwiteit te breek, of ten minste op ʼn punt te kom dat ʼn werkbare of funksionele verhouding tussen julle ontstaan. Verder moet ons in ag neem dat die Bybel ook nie rekonsiliasie ter wille van rekonsiliasie voorstaan nie. Dikwels sê die Nuwe Testament dat die Christen homself kan onttrek van mense wat koelbloedig aanhou sondig. Die Nuwe Testament leer ons ook die waarde van grense. Wysheid is nodig om te bepaal wanneer die grense van Matteus 18:22 intree.
Skrywer: Prof Kobus Kok