‘n Leser vra:

Kan u asseblief vir my verduidelik wat is die verskil tussen die paradys en die hemel. As ’n gelowige nou sou sterwe, gaan jy eers paradys toe en later, wanneer Jesus weer kom, dan hemel toe?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die kort antwoord is dat daar in die Bybel nie regtig ’n verskil tussen die terme “paradys” en “hemel” is om die lewe na die dood voor te stel nie. Eintlik stel die Bybel nie veel belang in die toestand waarin die mens verkeer na die dood nie. Die gegewens hieroor is relatief skaars teenoor waarin die Bybel meer geïnteresseerd is, naamlik die opstanding van die dooies aan die einde van die tyd, wanneer die nuwe hemel en nuwe aarde aanbreek en die gelowiges dan vir ewig saam met die Here sal wees. In Openbaring word dit byvoorbeeld voorgestel as dat die hemelse Jerusalem sal neerdaal op die aarde en God dan vir ewig saam met sy mense sal woon (21:1-22:5). Paulus weer praat van die opstanding as dat die aardse, verganklike liggaam met ’n onverganklike liggaam, en die sterflike met ’n onsterflike liggaam beklee sal word (1 Korintiërs 15:53-54).

Die paar keer waar die Bybel wel oor die lewe na die dood praat, word dit op verskillende maniere voorgestel. Daar word gesê dat die gelowige saam met die Here in die paradys sal wees (Lukas 23:43), dat hy/sy “teen die bors van Abraham rus” (dit is: saam met Abraham aan tafel sal wees, Lukas 16:22), dat ons in Christus ontslaap om by Hom te wees (1 Tessalonisense 4:13-14; vgl ook Markus 5:39; Johannes 11:11-13), dat ons dan alles sal sien soos dit werklik is (1 Korintiërs 13:12; vgl Matteus 5:8), dat wanneer ons aardse tentwoning afgebreek word ons dan ’n vaste gebou in die hemel het (2 Korintiërs 5:1), dat ons opgeneem word in die huis van die Vader waar daar baie woonplek is (Johannes 14:2-4), dat ons behoue in die Here se hemelse koninkryk sal wees (2 Timoteus 4:18). Die laaste drie tekste het almal daarmee te doen dat ons opgeneem word in die hemel na ons dood. Daar is ander uitdrukkings wat ook verband hou met die gedagte dat ons “hemel toe gaan” na ons dood, naamlik dat ons loon of skatte in die hemel sal ontvang (Matteus 5:12; 6:20; Lukas 6:23; 1 Petrus 1:4). Al bogenoemde gedagtes kan egter saamgevat word met wat Paulus in Filippense 1:23 sê, naamlik dat ons na ons dood “met Christus” is (vgl ook 2 Korintiërs 5:6). Dit is vir Paulus die toppunt van wat dit beteken om “in die hemel” te wees na sy dood – nie soseer om geluksalig te lewe, vry van pyn en lyding, omring deur jou geliefdes nie, maar om “met Christus” te wees, dit wil sê, die volle lewensgemeenskap met Christus te ervaar. Dít is vir Paulus die hemel. Dit herinner aan wat die kerkhervormer, Martin Luther, gesê het, toe vir hom gevra is wat die hemel vir hom inhou. Hy het gesê: Vir my is die hemel om met Christus te wees; trouens, ek is eerder in die hel met Christus as in die hemel sonder Hom.

Dus, om die vraag van ons vraagsteller te beantwoord: “paradys” en “hemel” is dieselfde, hulle verteenwoordig nie verskillende stadia of fasette van die lewe na die dood nie, maar beide druk dieselfde gedagte uit, naamlik dat ons na ons dood saam met Christus in sy heerlikheid verkeer. En dáár is ons totdat die nuwe hemel en aarde aanbreek, of, anders gestel, totdat die opstanding uit die dood plaasvind en ons verheerlikte liggame ontvang, soos Paulus dit in 1 Korintiërs 15:35-57 beskryf (vgl ook 1 Tessalonisense 4:13-18).

’n Laaste gedagte: Hoewel “hemel” en “paradys” dieselfde beteken as aanduiding van die gelowige se bestemming ná die dood, kom hulle uit verskillende agtergronde in die Bybel. Ons kan lank hieroor uitwei, maar kortliks kom dit op die volgende neer.

Eerstens, “hemel”: Dit kan in die Bybel na drie dinge verwys – a. die lug bo die grond; b. die koepel bo die aarde wat die waters bo die koepel skei van die water op die aarde, en waarin daar “vensters” is waardeur dié water (= reën) op die aarde val; en c. die onsigbare woonplek van God, agter die koepel van b. Dit is veral laasgenoemde gedagte wat in die Bybel, meer spesifiek die Nuwe Testament, ontwikkel het in die konsep van die koninkryk van God/die hemele. Dit is die plek waar God in die besonder woon en vanwaar Hy die wêreld regeer (vgl Matteus 6:9-10). Dit is ook die “plek” waar die gelowige opgeneem word ná sy/haar dood, om daar saam met God/Christus te woon in Goddelike heerlikheid. Dit is egter te verstane dat “hemel”, so verstaan, vir die hedendaagse gelowige allerlei probleme oplewer. Vir die antieke gelowige, met sy verstaan van die kosmos as ’n drieverdieping-struktuur (hemel, plat aarde, en onderaardse diepte) was dit nie ’n probleem nie, maar vir ons vandag, waar is “hemel” – bo, onder die ronde aarde, aan die buitenste rand van die uitspansel? Miskien moet ons vandag eerder dink aan die hemel – as die “plek” vanwaar God alles regeer en waarheen ons gaan ná ons dood – as ’n ander dimensie van bestaan, nie verwyder van die aarde nie, maar hier by ons, net aan die “ander kant” van wat ons met ons sintuie kan waarneem.

Tweedens, “paradys”: Die woord is ontleen aan oud-Persies waar dit ’n ommuurde tuin voorstel. In die Ou Testament verwys dit na die tuin van Eden, en meer spesifiek dit wat die mens verloor het vanweë sy sonde. Gevolglik het daar reeds in die Ou Testament spekulasies ontstaan oor die herwinning van die paradys (vgl Jesaja 51:3; Esegiël 36:35). Veral in die Joodse buite-Bybelse literatuur het hierdie spekulasies wilde verbeeldingsvlugte aangeneem. Dit word dan ook spesifiek in hierdie literatuur as die woonplek van gelowiges na hulle dood aangedui, ’n gedagte wat ook in die Nuwe Testament voorkom (bv Lukas 23:43). Die tipies Joodse spekulasies oor die paradys is egter nie in die Nuwe Testament oorgeneem nie, waarskynlik omdat, soos reeds genoem, die gemeenskap met Christus hier as die belangrikste kenmerk gesien word van die lewe na die dood. Dit is ook die rede waarom die woord “paradys” net drie keer in die Nuwe Testament voorkom (Lukas 23:43; 2 Korintiërs 12:3-4; en Openbaring 2:7). Paradys-motiewe kom egter meer dikwels voor, veral as aanduiding van die paradys wat in die eindtyd herwin sal word. Vrede, oorvloed en volkome harmonie sal dan heers, soos aan die begin. So sê die Openbaringboek dat daar in die nuwe Jerusalem ’n rivier met die water van die lewe sal wees wat uit die troon van God en die Lam stroom (22:1); die boom van die lewe sal ook daar voorkom, wat twaalf keer per jaar sy vrugte oplewer (22:2,14,19); die slang, wat in die paradys die groot verleier was, sal vernietig word (20:2,10); en daar sal geen lyding en dood meer sal wees nie (21:4).

Om saam te vat: Hoewel die terme “hemel” en “paradys” in die Bybel uit verskillende agtergronde ontstaan het, is hulle vir alle praktiese doeleindes sinonieme as aanduiding van die “plek” waarheen gelowiges gaan ná hulle dood.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

‘n Leser vra:

 Is dit verkeerd om jou kind Ruach te noem? Familie van my het, en die arme kind ken net pyn en lyding. Hy is meer in die hospitaal as by die huis. Sy longe is swak en nog baie ander.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Naamgewing van kinders was nog altyd ’n sensitiewe saak. Miskien nie meer vandag só soos ’n geslag of twee, drie gelede nie toe dit in sekere gemeenskappe (veral tradisioneel Afrikaner-gemeenskappe) nog baie belangrik was om die grootouers te vernoem. Vandag is daar baie groter rustigheid daaroor om nie noodwendig die grootouers pertinent te vernoem nie, veral waar dié name nogal “swaarwigtig” kan oorkom. Wat ’n mens dus deesdae aantref, is óf kombinasie-name (Susanna Maria wat Sumarie word), óf waar heeltemal wegbeweeg word van familiename in die rigting van eie skeppinge. Daar word dan geredeneer dat die kind nie belas moet word met ritse familiename wat “verleentheid” kan veroorsaak nie. Mooi-klinkende name word dan gekies, wat geen inherente betekenis dra nie, maar gewoon net lekker op die (hedendaagse) oor val. Die invloed van die rolprentindustrie en sosiale media moet in hierdie verband nie onderskat word nie. Dit skep nuwe sosiale naam-norme waaraan almal graag wil meedoen.

’n Ander weg wat dikwels opgegaan word, is om doelbewus name te gee wat een of ander betekenis dra of suggereer. In hierdie verband is vreemdtalige name, of name met ’n godsdienstige konnotasie dikwels gewild. En ek vermoed dat die naam Ruach in hierdie kategorie val. Ruach beteken “wind” of “gees” in Hebreeus, wat ook soms na die Gees van God kan verwys (vgl Genesis 1:2), en moontlik wou die ouers hiermee aandui dat hulle kind ’n draer van die (Heilige) Gees sal wees. Inderdaad is dit binne Afrikaanse konteks ’n ietwat vreemde naam, maar myns insiens nie so vreemd dat dit die oorsaak van die kind se gesondheidsprobleme kan wees nie. Laasgenoemde se oorsaak moet waarskynlik elders gesoek word.

Indien dit egter blyk dat die kind se naam tog ’n (bydraende) rede tot stres en lyding by die kind is (dit sal mens mooi moet deurpraat met die kind), sal dit myns insiens beter wees om eerder die betekenis van die naam aan hom te verduidelik sodat hy uiteindelik ’n trots daaroor kan ontwikkel. Wat veral belangrik is, is dat niemand daaroor moet stres dat die naam dalk op disrespek teenoor die Heilige Gees sou neerkom nie, veral as die ouers die naam uit godsdienstige oorwegings gekies het. Daar is geen teologiese rede waarom dit verkeerd sou wees om so ’n naam te dra nie. Inteendeel, dit moet eerder so gesien word dat die band tussen die kind en God op hierdie manier bevestig word. Die kind is nie net die ouers se kind nie, maar ook God s’n. Trouens, name met ’n godsdienstige konnotasie is baie algemeen en is in die geskiedenis dikwels aan kinders gegee. Byvoorbeeld, die groot klassieke komponis, Wolfgang Mozart, se tweede naam is Amadeus, wat “deur God geliefd” of “hy wat vir God liefhet” beteken. En so sou mens talle ander voorbeelde kon noem. Verder, Amadeus is die Latynse weergawe van die Grieks, Teofilus, met dieselfde betekenis, en dit was trouens Mozart se amptelike doopnaam. En ons weet van ten minste een persoon in die Bybel met dié naam, naamlik die persoon aan wie die boeke Lukas en Handelinge opgedra is (Lukas 1:3; Handelinge 1:1). ’n Mens bevind jou dus in goeie geselskap as jy ’n naam met ’n sterk godsdienstige konnotasie het. Op sy minste moet dit aan die kind ’n gevoel van trots gee, eerder as ’n verleentheid te wees.

Ten slotte, enersyds moet ’n mens nie te hoog opgee oor ’n naam nie, nie te veel afleidings daaruit maak nie. Na alles is dit nie die naam wat die mens maak nie, maar die mens die naam. Andersyds moet mens met groot omsigtigheid besluit op ’n naam vir jou kinders, want dit is iets wat hulle vir die res van hulle lewe met hulle saamdra. ’n Mens moet veral so kies dat dit nie net jou ideale, voorliefdes of vooropgesette idees is wat die naam bepaal nie, maar dat dit ook iets sal wees waarmee jou kind gemaklik sal kan saamlewe.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Vraag

‘n Leser vra

Waar in die Bybel staan die woorde: As die Here dan vir my Here gesê het…..

Antwoord
Prof Jan van der Watt antwoord:

Ps 110:1; Mat 22:44; Mk 12:36; Dit is dus ‘n Nuwe Testament aanhaling uit die Ou Testament

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Vraag

‘n Leser vra:

Iewers is n persoon in die Bybel ‘n naam gegee wat beteken “Ek het jou van God Gebid”

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Lees die hele 1 Samuel 1 vir die agtergrond van 1 Samuel 1:20: Hanna het haar seun Samuel genoem, ‘want,’ het sy gesê: ‘van die HERE het ek hom gevra.’ Die naam Samuel is in Hebreeus ’n samestelling van twee woorde: sjama ‘hoor’ en ‘verhoor;’ ‘el ‘God.’ Samuel ‘verhoorde van God’ wat beteken ‘deur goddelike verhoring geskenk.’

Skrywer:  Prof Francois Malan