Doop: Weer doop – Francois Malan

Doop: Weer doop

Op die webblad is daar baie artikels en antwoorde op vrae oor die doop. U kan gerus die soek instrument gebruik om hierdie artikels saam met hierdie te lees.

Johannes het ’n vraag gevra of iemand wat groot gedoop is, weer in die Jordaanrivier gedoop kan word. Op Prof. Malan se antwoord, skryf ’n leser:

Johannes het gevra of dit toelaatbaar is dat mense wat “groot gedoop” is hulle weer laat doop in die Jordaanrivier op besoek aan Israel.

In sy antwoord aan Johannes slaag Professor Malan daarin om die kinderdoop prominensie te gee as sou dit die “waarborgseël” wees vir die genadeverbond wat God met Abraham gesluit het. En dan verwys hy na Kol 2: 11,12 en sê “word ons by die doop deur Christus besny, nie met die hande nie, maar deurdat Hy ons sonde wegneem omdat ons glo in die krag van God wat Hom uit die dood opgewek het”. Petrus sê agt mense is in die tyd van Noag deur die ark gered waarvan die teëbeeld, die doop, ons ook nou red, nie as ‘n aflegging van die vuilheid van die vlees nie, maar as ‘n bede tot God om ‘n goeie gewete deur die opstanding van Jesus Christus. Die vraag ontstaan dus of die stelling dat Christus by die doop ‘n besnydenis uitvoer korrek is? In wese het die baba wat betrokke is geen benul van wat met hom/haar gebeur nie. As ons sê dat hierdie besnydenis wat deur Jesus deur die werking van die Heilige Gees aan ‘n verstandelik bevoegde persoon bedien word inderdaad die wedergeboorte is wat hy/sy deelagtig word dan sou dit meer korrek wees maar dit geskied beslis nie tydens die doop nie. So ‘n persoon vereenselwig hom/haar met die dood en opstanding van Jesus – soos wat Hy begrawe is, word hy/sy in die watergraf van die doop neergelê en uit die water opgelig om saam met Hom in ‘n nuwe lewe te wandel.

Verder sê prof Malan: “Hy maak die genade verbond met ons wat ook ons kinders insluit (Hand 2: 38 en 39) en regverdig dit deur Johannes die Doper wat van sy geboorte af vervul is met die Heilige Gees (Luk 1: 15). Lydia se huisgesin (dus insluitend haar kinders) wat gedoop is en ook dié van die tronkbewaarder. Dan kom hy tot die gevolgtrekking dat wanneer die kind groter word en die Heilige Gees hom/haar oortuig van Christus se liefdesoffer en hy/sy besluit om vir die Here te lewe (bekering), dan is die tweede doop (groot doop) nie nodig nie.

Niemand het nog ooit weer die rol gespeel wat vir Johannes die Doper bestem was nie. Hy was die een wat die pad moes kom berei vir die Messias wat sou volg en volgens Jesus was daar nie ‘n groter profeet as hy nie. Om dus sy geval te veralgemeen om alle kinders in te sluit lyk nie vir my reg nie. In die geval van Lydia en die tronkbewaarder is die moontlikheid van klein kindertjies nie uitgesluit nie maar net sowel kon dit opgeskote kinders gewees het wat kon verstaan. In die geval van die klein kindertjies ontstaan die vraag onwillekeurig: Op welke wyse is hulle gedoop? Ek sou dink dat onderdompeling die enigste metode was want Johannes die Doper het in die Jordaanrivier gedoop omdat daar baie water was. Die Hofdienaar van Ethiopië het uitgeroep: “ Daar is water, wat verhinder my gedoop te word”. Met alle respek, sy drinkwater wat hy op die wa gehad het sou voldoende gewees het om hom te besprinkel.

Slegs die manlike geslag was by die oorspronklike verbond ingesluit en is besny. Indien die kinderdoop (besprenkeling) in die plek van die besnydenis gekom het hoe word die vroulike geslag nou ook ingesluit as die belofte volgens Joël betrekking het op die uitstorting van die Heilige Gees en nie die verbond met Abraham nie. (Joël 2: 28). Hy is immers die stamvader van die Israeliete na die vlees en vir die wat uit die geloof is, is hy ‘n geestelike vader omdat hulle glo soos wat hy geglo het. (Gal 3: 7).

Jesus is fisies op die agste dag besny en is gedoop net voordat Hy sy bediening begin het. Hy het geen sonde gehad nie en tog sê Hy: “Laat dit nou toe want só pas dit ons om alle geregtigheid te vervul”. ( Mat 3: 15).

Weer gedoop in die Jordaan kan slegs sentimentele waarde hê.

Antwoord:

Prof Malan reageer so op die leser se kommentaar:

1 Dat wedergeboorte nie plaasvind tydens die doop nie, is waar.

Volgens Johannes 3:5 sê Jesus vir Nikodemus: ‘Dit verseker Ek jou: As iemand nie uit water en Gees gebore word nie, kan hy nie in die koninkryk van God kom nie.’ Die water verwys waarskynlik na die doop van Johannes die Doper (1:31), as simbool van die reiniging van sonde (Mark 1:4), en die Gees na radikale vernuwing deur die Heilige Gees waarna Joh.1:33 verwys het as die doop met die Heilige Gees (vgl. Mark. 1:8). Die reiniging van sonde geskied deur die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem (Joh.1:29).

Die wedergeboorte geskied deurdat die Heilige Gees, God self, in ons kom woon en ons aan die dood en opstanding van Christus verbind (Joh.14:17; Rom.8:9-11). Na aanleiding van die besnydenis van Abraham en sy nageslag, wat Paulus as ‘n teken en seël beskryf in Rom.4:11, is die doop ook in die kerk gesien as ‘n teken en seël van God se genadige verbondsverhouding met die gelowiges. Wedergeboorte is God se werk aan ons om van ons sy kinders te maak deur ons aan sy Seun Jesus te verbind, en die doop is God se uiterlike teken en waarborgseël dat Hy ons as sy kinders aangeneem het (daarom word ons nie weer en weer gedoop nie).

2 Dit is waar dat Jesus gesê het, ‘dit verseker Ek julle: onder die mense op aarde is niemand gebore wat groter is as Johannes die Doper nie’ (Mat.11:11a) maar die teks gaan voort ‘…en tog is die geringste in die koninkryk van die hemel groter as hy’ (Mat.11:11b; vgl. Luk.7:28). Johannes is die profeet wat Mal.3:1 voorspel het, die voorloper van die Here wat kom. Maar die gawe om in die koninkryk van God te wees, oortref alle menslike grootheid.

3 Dat ‘verstaan’ ‘n voorvereiste sou wees vir die doop is my probleem. Dit beteken dat die mens wat gedoop word eers moet reageer op God se belofte deur dit aan te neem, voordat God se belofte vervul kan word.

Ef.2:8-10 lui letterlik soos volg: want deur genade is julle verlostes deur geloof; en dit is nie uit julle nie, dit is ‘n gawe van God; nie uit werke nie, sodat niemand kan roem nie. Want ons is sy handewerk, geskep in Christus Jesus vir goeie werke wat God vooraf voorberei het sodat ons daarin sou wandel .

Ons verlossing en ons geloof in Christus Jesus, dat Hy God is wat vir ons sonde gesterf het en opgewek is om saam met Hom te lewe met die soort lewe wat God vooraf vir ons gereed gemaak het, dit is alles God se werk vir ons en aan ons. Ja ook ons geloof is die werk van die Heilige Gees in ons.

Die Heilige Gees bring volwassenes tot geloof in Christus en sy werk vir ons, deur hulle te oortuig met die verkondiging van die woord van God oor Christus en sy werk vir ons. Dit is ons wedergeboorte deur die Gees, sodat ons kinders van God word. En God bevestig sy aanneem van die gelowige as sy kind deur die doop.

En vir hulle sê Petrus in Hand.2:39 ‘want die belofte (van God) is vir julle en vir julle kinders (die term geld vir seuns en dogters) en vir almal wat vér is, elkeen wat die Here ons God na Hom toe sal roep.’ Deur sy woord het God die heelal geskep (Gen.1). Deur sy beloftewoord skep Hy ons as sy kinders (Johannes die Doper het selfs gesê: God kan uit hierdie klippe kinders vir Abraham verwek; Mat.3:9; Luk 3:8).

1 Kor 7:14 sê dat die ongelowige man deur sy gelowige vrou geheilig is, en die ongelowige vrou deur haar gelowige man (letterlik: die geestelike ‘broer’); anders sou julle kinders onrein wees, maar nou is hulle heilig – dit beteken hulle is aan God gewy, hulle behoort aan God.

Skrywer: Prof Francois Malan

Die eindtyd: Merk op regterhand en voorkop – Kobus Kok

‘n Leser vra: 

Ons het ‘n e-pos gekry wat handel oor Motorola wat ‘n chip ontwerp het bekend as Mondex wat onder mens se vel of onder jou skedel of op jou hand ingeplant word. Weet julle enigiets daarvan?

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord: 

Die eindtyd: Merk op regterhand en voorkop

Dr. Kobus Kok

Deesdae sirkuleer verskeie eposse waarin daar beweer word dat ‘n bepaalde maatskappy “chips” ontwerp het wat die gewone bankkaart sal vervang. Hierdie “chip” word dan of in die hand of in die voorkop ingeplant. Baie mense wonder of dit na die merk van die dier verwys waarvan ons in Openbaring lees.

Die antwoord is eenvoudig nee. In Openbaring word daar wel verwys na die merk van die dier wat op mense se voorkoppe en hande sal wees. Dit moet egter simbolies verstaan word. Vandag sal ons byvoorbeeld sê: “Ag man, skryf dit maar op jou maag”. Daarmee probeer ons simbolies sê dat jy maar daarvan moet vergeet. Net so moet Openbaring se verwysing na die merk op die voorkop en die hand simbolies verstaan word as dat die merk op die voorkop verwys na besit aan die een kant, en mense se manier van dink aan die ander kant. In die antieke tyd is slawe dikwels gemerk op die voorkop en so word daar gewys aan die wie die slaaf behoort. Die slaaf het ook die verantwoordelikheid gehad om lojaal te wees aan die eienaar in woord en daad.

In Openbaring is dit nie net die kinders van die duiwel wat die merk sal dra nie. God se kinders word in Openbaring ook op die voorkop gemerk (vgl. Openb 7:3). Inteendeel, in die verhaal van Openbaring word die kinders van God op hulle voorkoppe verseël voordat daar nog enigsins sprake is van dat die duiwel se volgelinge ‘n merk dra. Daarom kan ons sê dat die duiwel die aksie van God eintlik dupliseer, hy kon dit nie eers self uitdink nie. Die merk waarmee God sy kinders merk dien as bewys dat hulle God se eiendom is en dat die duiwel nie reg op hulle lewens het nie. Die mense met God se merk op hulle voorkoppe is ook diegene wat in hulle denke en dade lojaal is teenoor God.

Myns insiens is die eposse wat die rondte doen verkeerd as hulle die mikro-chips verbind aan die merk van die dier in Openbaring. Ons moet onthou dat die boodskap van Openbaring vir die eerste lesers belangrike betekenis gedra het in die eerste eeu. Deur die boodskap te beperk tot ons tyd beteken dat ons die boodskap daarvan vir die eerste lesers ontken. Vir die eerste lesers twee duisend jaar gelede sou die merk op die voorkop die konnotasie dra van eienaarskap, met die duidelike boodskap dat mens of aan God of aan die duiwel behoort. Dit kan veral gesien word in die manier waarop mens dink en optree.

Hier onder verskyn die tekste uit Openbaring wat handel oor die merk van God en die merk van die dier:

Openbaring 7:1 En ná hierdie dinge het ek vier engele op die vier hoeke van die aarde sien staan, en hulle het die vier winde van die aarde vasgehou, sodat geen wind sou waai op die aarde of op die see of teen enige boom nie.

Openbaring 7:2 En ek het ‘n ander engel sien opkom van die opgang van die son, met die seël van die lewende God; en hy het met ‘n groot stem geroep na die vier engele aan wie dit gegee is om die aarde en die see te beskadig

Openbaring 7:3 en gesê: Moenie die aarde of die see of die bome beskadig voordat ons die diensknegte van onse God op hulle voorhoofde verseël het nie.

(Openbaring 13:16 AOV) En hy maak dat aan almal, klein en groot, en die rykes en die armes, en die vrymense en die slawe ‘n merk op hulle regterhand en op hulle voorhoofde gegee word;

(Openbaring 13:17 AOV) sodat niemand kan koop of verkoop nie, behalwe hy wat die merk of die naam van die dier of die getal van sy naam het.

(Openbaring 14:9 AOV) En ‘n derde engel het hulle gevolg en met ‘n groot stem gesê: As iemand die dier en sy beeld aanbid en ‘n merk op sy voorhoof of op sy hand ontvang,

(Openbaring 14:11 AOV) En die rook van hulle pyniging gaan op tot in alle ewigheid, en hulle het dag en nag geen rus nie hulle wat die dier en sy beeld aanbid, en elkeen wat die merk van sy naam ontvang.

(Openbaring 16:2 AOV) Toe gaan die eerste een weg en gooi sy skaal op die aarde uit, en kwaai en bose swere het aan die mense gekom wat die merk van die dier gehad het en sy beeld aanbid het.

(Openbaring 19:20 AOV) En die dier is gevange geneem, en saam met hom die valse profeet wat die tekens in sy teenwoordigheid gedoen het, waarmee hy húlle verlei het wat die merk van die dier ontvang en sy beeld aanbid het. Lewend is die twee gewerp in die vuurpoel wat met swawel brand.

(Openbaring 20:4 AOV) En ek het trone gesien, en hulle het daarop gaan sit, en aan hulle is die oordeel gegee; en ek het die siele gesien van die wat onthoof is oor die getuienis van Jesus en oor die woord van God, en die wat die dier en sy beeld nie aanbid het nie, en die merk op hulle voorhoof en op hulle hand nie ontvang het nie; en hulle het geleef en as konings geregeer saam met Christus die duisend jaar lank.

Skrywer: Dr Kobus. Kok

Hoe is die eerste Christene gedoop? Onderdompel of besprinkel, groot of klein? Nuutste navorsing onthul – Kobus Kok

In die Buite Bybelse (apokriewe) boek “Die Didagé” word daar vir ons gewys hoe die vroegste Christene die doop benader het teen die einde van die eerste eeu tot en met die eerste helfte van die tweede eeu.

Dit verteenwoordig van die vroegste getuienis wat ons het oor die lewe en gewoonte van die vroeë Christene. Die Didagé is in 1875 ontdek deur Breyennius in Konstantinopel nadat hy antieke Griekse manuskripte in die biblioteek van die Klooster van die Heilige Graf in Jerusalem ontdek het. Die Didagé was een van die manuskripte. Volgens geleerdes dateer die inhoud van die Didagé uit ‘n tyd tussen 100-150 n.C., ‘n tyd wat baie naby is aan sommige boeke wat ons vandag in ons Bybel het.

In Didagé 7:1-4 gee die skrywer raad oor hoe daar gedoop moet word. Hy sê:

“Met betrekking tot die doop, moet julle soos volg doop: “Vertel vir diegene wat gedoop gaan word allerleers hoe hulle behoort te lewe, en doop hulle dan in die naam van die Vader, en die Seun en die Heilige Gees. Doop hulle in lewende/lopende water. Indien daar nie lopende water is nie, doop hulle dan in stilstaande water. As jy nie in koue water kan doop nie, doop hulle dan maar in warm water. Indien daar nie warm of koue, lewende of stilstaande water is nie, gooi dan drie maal water oor die persoon se kop uit, in die naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees.

Dit is belangrik dat die persoon wat gedoop gaan word voor die tyd moet vas. Die een wat gedoop word en al die ander wat betrokke is by die doop moet ook vas. Die een wat gedoop gaan word, moet een of twee dae voor die tyd vas”

Nuutste navorsing onthul

Onlangs het daar ‘n uitstekende boek verskyn deur Everett Furguson (2009) oor die doop. Prof Ferguson is ‘n wêreldbekende geleerde in Amerika wat al vir meer as 50 jaar op die vroeë kerklike geskiedenis navorsing doen. Die boek se titel is: “Baptism in the Early Church: History, Theology and Liturgy in the first five centuries“, waar Ferguson die ontwikkeling van die doop in die eerste 5 eeue van die vroeë kerk bestudeer. In sy boek bekyk hy ook die voorgeskiedenis van die doop as verskynsel, nie net in die Joodse geloof nie, maar ook in die heidense gelowe. Ons moet in gedagte hou dat die doop as ritueel nie iets is wat die eerste keer uit die bloute uit gedoen is nie. Doop-rituele was praktyke wat vir eeue al in gebruik was. In die Christelike konteks kry die Christelike doop egter ‘n ganse nuwe betekenis! Tog was die praktyk van rituele wassing vir die antieke mense ‘n bekende gebruik in religieuse konteks.

Ferguson het ‘n interessante hoofstuk rondom pp 130 van sy boek waar hy voorbeelde gee van die doop in vroeë Christelike kuns, asook verskeie doopvonte wat in die argeologie na vore gekom het. In beide die kuns en die doopvonte sien ons hoe die vroeë kerk met die doop omgegaan het en hoe dit in verskillende kontekste verskil van mekaar.  Hierdie boek beslaan amper 1000 bladsye, en sal ‘n standaard verwysingsbron oor die doop in die vroeë kerk word.

Bo is ‘n voorbeeld van ‘n  vroeë Christelike kuns uitbeelding waar iemand gedoop word. Let daarop dat die water van bo af op die persoon gegooi word!

Ek was onlangs in Griekeland en het onder andere Filippi besoek, die stad waar Paulus die eerste kerk op Europese bodem geplant het. Dit was in Filippi waar Paulus vir Lidia en haar hele huisgesin in ‘n rivier gedoop het (Hand 16:11-15). Ons was ook daar by die plek waar Lidia en haar huisgesin volgens oorlewering gedoop is. Die doopvont  wat u in die foto sien is vandag oor die stroompie gebou, in die vorm  van ‘n kruis.

So entjie daarvandaan, naby die tronk van Paulus is daar die oorblyfsels van ‘n vroeë kerk met ‘n doopvont, ook  in die vorm van ‘n kruis, wat 1.5 meter diep was. In ‘n ander kerk het ons ook ‘n doopvont gesien soos die tipiese een wat ons vandag in die NG Kerk sien wat net vir beskrinkeling gebruik kon word.  Skaf gerus die boek van Ferguson aan om die teologiese ontwikkeling en gebruike rondom die doop in die eerste vyf eeue te bestudeer. Dit is geweldig interessant. Nadat u die boek bestudeer het sal u verstaan hoekom ons vandag doen wat ons doen en waar die misverstande dikwels intree.

Bronne:

• Van der Watt, J.G., & Tolmie, F., Apokriewe Ou en Nuwe Testament, CUM, pp. 766-767
  • Ek verwys diegene wat oor die doop vrae het graag na die goeie artikel van Prof Adrio König wat op die webblad verskyn (http://www.bybelkennis.co.za/Die-Groot-Geloofswoordeboek/Die-Groot-Geloofswoordeboek-Doop.html ). Prof Konig het ook ‘n boek geskryf oor die doop wat op die Suid Afrikaanse gehoor gemik is. Daar is ook baie ander artikels op ons webtuiste wat reeds oor die tema van die doop verskyn het. Druk gewoon “doop” in die soekfunksie en u sal ‘n hele aantal artikels vind.

Skrywer: Dr Kobus Kok

Hoe het die vroegste Christene se tafelgebede gelyk? ‘n Venster op die jaar 100-150 n.C. – Kobus Kok

Sommige mense bid nie elke keer by elke ete nie, omdat hulle glo een keer per maand bid as hulle die Pick en Pay of Woolies trollies vol kos koop en sê sommer dankie by voorbaat vir die hele maand. Ander mense vat gou ‘n happie kos voor hulle bid, net om seker te maak dat die kos waarvoor hulle nou gaan bid wel lekker is en mens daarvoor kan bid. Laasgenoemde is sommer ‘n paar grappies.

Van kleins af leer ons ons kinders dat ons bid voor ons eet, en dat ons vir die Here dankie sê vir die kos wat ons nou gaan geniet. Dit is vir ons baie belangrik, omdat ons vir die Here erkenning en dank gee, en erken dat alles wat ons het van hom af kom. In die Nuwe Testament sien ons nie werklik hoe die vroeë Christene gebid het vir kos nie, behalwe op een of twee plekke waar Jesus die brood breek en die Vader dank.

In die Buite Bybelse (apokriewe) boek “Die Didagé” word daar vir ons gewys hoe die vroegste Christene gebid het voor hulle geëet het. Die Didagé is in 1875 ontdek deur Breyennius in Konstantinopel nadat hy antieke Griekse manuskripte in die biblioteek van die Klooster van die Heilige Graf in Jerusalem ontdek het. Die Didagé was een van die manuskripte. Volgens geleerdes dateer die inhoud van die Didagé uit ‘n tyd tussen 100-150 n.C., ‘n tyd wat baie naby is aan sommige boeke wat ons vandag in ons Bybel het.

In hoofstuk 9 van die Didagé verduidelik die skrywer hoe daar gebid moet word aan die Nagmaalstafel [Ek haal enkele grepe uit]. Wanneer die brood gebreek is, sê hy, moet mens soos volg bid:

Ons Vader, dankie vir die lewe en die kennis wat u aan ons bekend gemaak het deur Jesus, u dienaar.

Ons prys u vir altyd!

As hulle klaar geëet, na die nagmaal, moes hulle so bid en dankie se vir die kos:

Dankie, Heilige Vader dat Uself in ons harte kom woon het.

Ons dank U vir kennis, geloof en ‘n ewige lewe wat u aan ons bekend gemaak het deur Jesus, u dienaar.

Ons prys u vir altyd

U het aan mense kos en iets om te drink gegee sodat hulle dit kan geniet en u kan loof, maar vir ons was U so goed dat U vir ons geestelike kos en drank, en ewige lewe deur u Dienaar Jesus geskenk het.

Bo alles dank ons u dat u almagtig is

Ons prys u vir altyd…

Maranatha (Kom, Here [Kom vinnig weer terug, Here])

Die gebruik wat ons vandag het, om te bid voor ons eet, en in sommige huise om te bid nadat ons geëet het, is ‘n gebruik wat twee duisend jaar teruggaan. Dit het veral gebeur tydens die gemeenskaplike liefdesmaaltyd van die gelowiges.

Mag ons die aflosstokkie nie laat val nie, en ons kinders leer om te bid. Miskien kan hierdie gebed uit Didagé gebruik word as u weer aan tafel bid. So eggo die stem van die vroeë Christene weer nuut in ons huise, en vat ons hande met die eerste Christene, diegene wat vervolg was vir die geloof en wat die geloofsgetuies is wat ons voorgegaan het.

Lees gerus meer:

Van der Watt, J.G., & Tolmie, F., Apokriewe Ou en Nuwe Testament, CUM.

Skrywer: Dr Kobus Kok