’n Leser vra:

Ek het ’n gay pastoor,.

Antwoord

Prof  Jan van der Watt antwoord:

Oor die gay pastoor: Die debat oor gays is baie sensitief. Die Bybel (Ou en Nuwe Testament – in die Nuwe Testament met name Paulus) keur seksuele verhoudings tussen mense van dieselfde geslag af. Dit is eie aan die Joodse siening van seksualiteit. In die Grieks-Romeinse wereld was die siening anders oor seksualiteit en beide gewoon seksuele dade (sonder ‘n langdurige ‘liefdesverhouding’) as seksuele dade tussen persone van dieselfde geslag wat ook in ‘n ‘liefdesverhouding’ was het voorgekom. Die Jode in daardie gebiede het gewys dat hulle ‘anders’ is deur nie aan wat hulle losbandigheid (wat ook ander dinge ingesluit het  – vgl. bv. 1 Pet 4:1-6) genoem het, deel te neem nie.

            Hoe het dit nou gekom dat party kerke gay pastore of dominees aanvaar? Dit hang saam met die manier waarop verskillende groepe die Bybel interpreteer (ons noem dit ‘hermeneutiek’). Die een groep sal byvoorbeeld sê dat die Bybel God se woord is wat letterlik verstaan moet word – hulle sal dan op grond van wat daar in die Bybel staan alles gay afkeur.

Die ander groep sal byvoorbeeld sê dat die Bybel nie letterlike toegepas moet word nie – ons trou nie meer soos die mense destyds nie, dra nie keer dieselfde klere nie (kyk maar op die strand Desembermaande) ens. Ons kan dus nie alles in die Bybel presies op ons vandag toepas nie. Wat nou gemaak? Hulle sê dan dat ’n mens moet kyk of dit waarvan die Bybel praat met dit wat ons vandag doen ooreenstem (ons noem dit ‘analogie’). Byvoorbeeld, as Jesus aan sy dissipels sê dat hulle saam met Hom in die hemel sal wees, kan jy dit nie sommer op alle mense in die wêreld toepas nie. Dit gaan oor mense wat Jesus se dissipels is, met ander woorde, sy volgelinge vandag. Nou sê die groep dus dat die verwysings na dieselfde geslag verhoudings in die Bybel nie ooreenstem met dit wat ons vandag tussen mense van dieselfde geslag sien nie. Mense vandag staan in vaste verhoudings (wil trou) en boonop het ons meer kennis vandag as wat die Jode gehad het. Baie gay mense is so gebore en kan hulleself dus nie help nie. Gay wees is vir hulle normaal. Omdat daar ’n verskil is tussen die gay-wees waarvan die Bybel praat en die gay-wees wat ons vandag ken, hoef of moet ons nie doen wat die Bybel sê nie. Boonop sê die Bybel ons moet alle mense liefhê – as gay mense nie aanvaar word soos hulle is nie, beteken dit dat die ander liefdeloos is.

Ander skuif doodgewoon die Bybel opsy en sê dit is ’n ou boek wat niks vir ons vandag te sê het nie. Ons kan wel dit waarvan ons hou toepas (naamlik dat God liefde is) maar dit waarvan ons nie hou nie, hoef ons nie ernstig op te neem nie.

            Tussen hierdie standpunte is daar ook nog hope ander, byvoorbeeld, dat gay mense aanvaar word, maar nie as pastore nie, want pastore moet ’n voorbeeld vir ander wees, terwyl ander sê dat as gay mense as normaal gesien word, geld dit ook van pastore, ens. Daar is baie gesprek oor en kritiek op al hierdie standpunte en daarom gaan die debat net aan en aan. Omdat mense die probleem uit verskillende hoeke sien en dit mense se geloof raak, is daar min wat bereid is om hulle standpunt te verander. Daarom gaan dit deesdae nie meer net om homosekualiteit nie, maar om alle vorme van seksuele of gender orientering.

            Waarskynlik een van die belangrikste redes waarom die gay debat nou so op die voorgrond is, is vanweë die verandering in die algemene opinie van die samelewing. Tagtig jaar gelede was dit nie aanvaarbaar nie, maar met die opkoms van menseregte het dit ’n belangrike tema begin word en het mense vir die gay regte ook begin opstaan. Soos dit in die samelewing meer aanvaarbaar geword het, het dit ook oorgespoel na die kerke toe. Daarom is dit hoofsaaklik ’n probleem in lande waar die Westerse konsep van ‘menseregte’ ’n sentrale rol speel. In ander lande, met ander sienings word dit nog verbied.

            Bogenoemde wys hoe kompleks die saak is en ’n eenvormige oplossing lyk hoegenaamd nie in sig nie – inteendeel.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Vraag

Suzette vra:

Die Bybel sê waar daar 2 of meer saam bid, daar is Ek. Dat God is daar as twee of meer saam bid. As dit jy alleen is, word die boodskap nog as ‘n gebed opgestuur deur die Heilige Gees?

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Gebed is ’n manier om met God te praat, of dit nou by wyse van ’n skietgebed, ’n lang gesprek, lof, aanbidding, vra vir hulp, altyd deur bid, of iets anders is. Dit maak nie saak of jy alleen is of nie. Daar is ‘n vraag of gebed net geldig is as daar twee of drie saam bid. Inderwaarheid staan daar in Matteus 18:20 dat waar twee of drie vergader, daar sal die Here by hulle wees. Hier word nie spesifiek na gebed verwys nie, maar daar word gesê dat twee of drie ’n wettige byeenkoms is. Dit is in die lig van sekere bepalings van die Jode wat vereis het dat daar eers ’n sekere hoeveelheid mans bymekaar moes wees voor dit ’n wettige godsdienstige byeenkoms genoem kan word. Die getal ‘twee of drie’ kom heelwat in die Bybel voor as getal wat in die hof genoeg is om te getuig. Dit is ’n wettige groep (vgl. Deut 17:6; 19:15; Matt 18:16; 2 Kor 13:1; Heb 10:28). Dit word nou op die Christelike samekoms toegepas – waar twee of drie bymekaar is, daar is die wettige gemeente van die Here bymekaar. Dus gaan hierdie gedeelte oor baie meer as net gebed.

            Help die Heilige Gees ons met gebed. Waarskynlik die bekendste uitspraak in die verband is in Romeine 8:26-27 waar daar gesê word dat die Heilige Gees vir ons by God intree as ons nie weet wat of hoe ons moet bid nie. Die versugtinge van ons hart kom dan deur die Heilige Gees by God uit. Op die manier staan die Gees ons ook in ons swakheid by. Omdat die Gees in elke gelowige is, ken die Gees ons gedagtes en bedoelinge. Dit is soos ’n tweesyndende swaard: dit is goed, soos ons hierbo gesien het, maar aan die ander kant kan ons God nooit bedrieg nie. Daarom is gebed so gevaarlik – ons kan nie voor Hom vals wees as ons bid nie. Ons kan nie van Hom vra om ons sonde te vergewe, maar ons is nie regtig jammer daaroor nie. Ons kan nie vir hom vra om mense in nood te help as ons nie bereid is om sy instrumente te wees wat dit doen nie. God sal weet as ons as ‘tweegesigte’ bid. Nee, gebed vereis altyd opregtheid.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Vraag

Maude vra:

Salomo: In die Etiopiese Kebra Nagast word in detail beskryf dat die koningin van Skeba ‘n seksuele verhouding met Salomo gehad het, iets wat ek nêrens in die Bybel raakgelees het nie.

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die Bybel word as die Woord van God aanvaar en dit is die basis waarop ons as Christene ons geloof baseer, naamlik, wat ons glo en wat nie. Nou moet ons onthou dat net soos vandag daar deur die eeue baie boeke oor die temas van die Bybel en die Bybel self geskryf is. Daarin het die mense na hulle eie idees neergeskryf oor wat hulle dink kon gebeur het. In sommige gevalle was daar mense wat gewonder het wat Jesus in sy kindertyd gedoen het (want die Bybel sê niks daarvan  nie) en dan het hulle ’n boek oor sy kindertyd geskryf, natuurlik met verhale in wat glad nie in die Bybel voorkom nie. Ander het weer gewonder wat gebeur het toe Jesus opgestaan het, en dan gee hulle wonderlike beskrywings van wat alles daar gebeur het, terwyl die Bybel niks daarvan sê nie. Ons moet nie die ‘stories’ met die Bybel verwar nie. Dit is maar hulle manier van die gebeure verklaar en word nie as die waarheid beskou nie.

Ons kan die ander verhale lees vir die interessantheid, maar moet dit nooit met die waarheid van die Bybel verwar nie. Dit Bybel bly ons bron van waarheid.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Fanie vra:

As die mens sterf verlaat die gees die liggaam en vertoef in rus dws “slaap” tot en met die wederkoms. Dus bestaan die siel dws denke, begrip, verstand, emosie, intellek nie meer nie. Die gees word deur Hom wat dit geskep het gehou dws God. Dus is die gees geen persoon nie en kan dus nie kommunikeer met geliefdes nie. So kan niemand wat as gelowige sterf reeds in die hemel wees nie want net die gees ‘bestaan’ en moet weer deur God teruggegee word. Dus almal moet geoordeel word met die wederkoms. Dus die ‘sondaar’ se liggaam moet ook weer met sening en vlees oorgetrek word, dus ‘n nuwe liggaam en sy gees moet teruggegee word en dan kan hy die oordeel ervaar.

ANTWOORD

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die reeks stellings is nie eintlik ’n vraag  nie en word geplaas vir interessantheid – lesers kan daaroor nadink en as hulle vrae het, kan hulle gerus skryf. Hier volg enkele opmerkings:

a)      Dit is heeltemal reg dat volgens die Bybel ’n mens uit liggaam en gees bestaan. Dit is so van die begin van die Bybel af, naamlik dat ’n liggaam (vlees) nie lewe en mens is, voordat dit nie met die gees verenig nie. Daarom lê die Nuwe Testament ook soveel klem daarop met die opstanding op die laaste dag mense as liggaam (wel ’n verheerlikte liggaam – 1 Kor 15) en gees sal opstaan – alleen so is hulle volledig mens. In die Evangelie van Johannes word daar, byvoorbeeld, gepraat van die laaste dag as mense, wat reeds die ewige lewe het, opgewek gaan word, d.w.s. hulle liggame gaan met hulle geeste verenig word (Joh 6:39, 40, 44).

b)      Die terme liggaam, siel en gees word nie deurgaans in die Bybel gebruik nie (sien die artikel in Bybelkennis.co.za oor liggaam, siel, en gees). Dit was terme, soos hierbo ook genoem word, om verskillende funksies van die mens mee te beskryf, en selfs van die Griekse filosowe (nie-Christene) het die woorde so gebruik. Die liggaam het na die fisiese deel verwys, die siel na die denke en die gees na die godsdienstige vermoeëns van die mens. In die meeste gevalle praat die Bybel egter  net van liggaam en gees om so die fisiese en geestelike dele van ’n mens te onderskei. Dit word dan gewoonlik gesê dat as die liggaam sterf en tot niet gaan, die gees bly voortbestaan. Johannes sal byvoorbeeld sê dat ons die ewige lewe het, wat beteken dat hoewel die liggaam sterf, die gees van die gelowige bly leef (Joh 11:25-26). In die Evangelies sê Jesus byvoorbeeld dat gelowiges nie bang hoef te wees vir mense wat hulle liggaamlik kan doodmaak, maar niks verder aan hulle kan doen nie. Hulle moet liewer omgee wat God (ook met hulle as mense, dus gees en liggaam) kan doen (Matt 10:28, sien ook Luk 12:4-5). Ander skrywers is bietjie meer terughoudend, maar veral 1 Kor 15 is bekend as die gedeelte wat oor hierdie dinge praat.  

c)      Oor kommunikasie met geeste van die dooies is die Bybel baie negatief. Die rede is hoofsaaklik omdat dit God wil ‘kortsluit’. Wat nodig is om te weet, deel God ons mee. Kyk maar wat sê Abraham vir die ryk man in Luk 16:19-31toe hy vra dat daar deur Lasarus op ’n buitengewone manier met sy familie gekommunikeer moet word. God se woord is genoeg.

d)      Oor die finale oordeel, sien die artikels in Bybelkennis.co.za. Hier kan net genoem word dat volgens Openbaring 20:11-15 alle mense finaal geoordeel sal word, soos Matt 25:31-46 ook sê. Vir gelowiges sal die laaste oordeel egter net lekker wees. Johannes sê dat gelowiges nie eers regtig geoordeel sal word nie, omdat hulle reeds deur Jesus se woorde as lewend en God se kinders verklaar is. Jesus het self gesê dat die wat in Hom glo die ewige lewe het en Hy sal nie sy woord breek nie. In 1 Joh 4:17-18 sê hy dat gelowiges die finale oordeel met selfvertroue tegemoed kan gaan. Ander, soos Petrus en Paulus, beklemtoon weer dat God vir gelowiges hulle erfdeel in die hemel hou, met ander woorde, hulle kan seker wees van die finale oordeel se uitspraak (Ef. 1:9-11; Kol 3:1-4; 1 Pet 1:3-5). In elke geval, wie kan die gelowige aankla as Jesus die gelowige se advokaat is? (Rom 8:31-39).

Skrywer:  Prof Jan van der Watt