Ter helle neergedaal – was Jesus in die hel? – Fanie Rudolph

Inleiding:

Ons bely elke Sondag dat ons glo in Jesus wat “ter helle neergedaal” het.  Wat sê ons hiermee?  Was Jesus regtig in die hel?

Ter helle neergedaal:

Die woorde “ter helle neergedaal” wat ons Sondae as deel van ons geloofsbelydenis herhaal, kom self nie in die Bybel voor ten opsigte van Jesus nie.  Jesus het wel “helse smarte” gely.  Sy hele lydensweg word hierin opgesom (vgl. Jesaja 53:5; Matteus 26:38; Hebreërs 5:7).  Die diepte van sy lyding was die Godverlatenheid wat Hy op Golgota beleef het (Matteus 27:46).  Om geen toegang tot God te hê nie, is ‘n ervaring van die hel.  Jesus het hierdie lyding namens ons verduur, sodat ons daarvan bevry kan word.  Dit was sy volkome offer om ons met God te versoen (2 Korintiërs 5:21).

Die algemene denke was dit iemand wat sterf, se siel na die doderyk toe gaan.  Daar wag dit dan op die oordeelsdag.  Ons lees veral oor hierdie lyding in die hel by die boek Henog.  Die Nuwe Testament skrywers, en veral Johannes in Openbaring, bring egter die gedagte na vore dat gelowiges by God in die hemel is, en nie in die doderyk wag nie (vgl. Openbaring 6:9-11; 20:1-6).  Die ongelowiges word by die wederkoms “opgewek” vir die oordeel (Openbaring 20:11-15).  Daarna word hulle in die hel gegooi (Openbaring 20:15).

Was Jesus in die hel?

Daar is geen bewyse vanuit die Bybel dat Jesus regtig in die hel was nie.  Die Bybel sê slegs dat Jesus dood was, en dat Hy vir drie dae in die graf was.  Wat met sy gees in daardie tyd gebeur het, is die Bybel stil oor.  Daar was wel ‘n gevoel dat ‘n mens se siel vir drie dae na jou dood by die liggaam gebly het, waarna dit die liggaam verlaat het en na die doderyk gegaan het.  In die lig hiervan is dit duidelik dat niemand rondom Jesus verwag het dat Hy êrens anders as in die graf was nie.

Die Bybel maak geen verklaring oor waar Jesus na sy dood was nie.  Die algemene afleiding onder mense in Jesus se tyd sou wees dat Hy in die doderyk was.  Dit is egter nie vir die skrywers van die Nuwe Testament ter sake nie.  Wat belangriker was, is om te weet dat die dood Hom nie kon vashou nie.  Hy het dan die sleutels van die dood en die doderyk (Openbaring 1:18).  Deur self deur die dood (en die doderyk) te gaan, het Hy vir ons ‘n deurgang bewerk.  Die dood kan ons ook nie meer vashou nie, want Jesus sluit die deur na die lewe vir ons oop.

Wat van 1 Petrus 3:19?

Hierdie vers word deur baie mense aangegee as bewys dat Jesus in die hel was.  Tog was die teks nie aanvanklik so verstaan nie.  As ‘n mens 1 Petrus 3:18-22 chronologies lees, vind jy dat vers 19 volg na Jesus se sterwe en opstanding.  Sy preek is dus nie in die hel gelewer nie, maar aan mense wat gesterf het, wie “in die gevangenis” was.  Die gevangenis verwys moontlik na die doderyk.  In vers 20-21 word hierdie preek in verband gebring met Noag se preek voor die sondvloed.  Dit wil voorkom asof die mense in die gevangenis die mense is wat nie na Noag wou luister nie (vgl. vers 20).  Sommige verklaarders reken selfs dat Jesus se Gees deur Noag met die mense in die gevangenis praat.  Vers 19 stel dit egter duidelik dat Christus self sy oorwinning aangekondig het.  En aangesien Jesus waarskynlik die preek na sy opstanding lewer, vind dit nie plaas terwyl Hy in die graf is nie.  Sy tyd in die graf was bloot om sy oorwinning oor die dood en die doderyk te verklaar.

Vir hulle wat nie gehoorsaam was nie, bring Christus dan die boodskap van sy oorwinning (vgl. vers 19).  Hierdie is nie ‘n bekeringsboodskap nie.  In die doderyk is bekend gemaak dat daar verlossing en oorwinning is vir dié wat geglo het, en veroordeling vir hulle wat nie wou glo nie.  Die kern van 1 Petrus 3:18-21 is die verlossing en hoop omdat Christus oorwin het.

Gevolgtrekking:

Die Bybel sê nie vir ons of Jesus in die hel was of nie.  Dit is eintlik nie ter sake nie.  Ons kan aanvaar dat Jesus nie daarnatoe hoef te gegaan het nie.  Die oorwinning oor die duiwel het nie in die hel plaasgevind nie, maar in die hemel en aan die kruis (Openbaring 12:7-12).  Die “ter helle neergedaal” wat ons bely, verwys na die “helse smarte” wat Jesus tydens sy lyding moes deurmaak, so erg dat Hy geheel en al van God verlate gevoel het (Matteus 27:46).

Outeur: Dr Fanie Rudolph

Om God oral te kan sien – selfs in “onheilige” plekke – Kobus Kok

Is dit waar dat God ons slegs in stiltetyd ontmoet en nie in die wind, storms, aardbewings ens. nie? Met ander woorde nie in ons daaglikse lewensstryd nie.

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord:

In 1 Konings 19:11 en verder lees ons inderdaad dat God vir Elia ontmoet – nie in die aardbeweging en die donderweer en die vuur nie, maar in die stilte. In daardie tyd het mense God se teenwoordigheid veral verwag in die teofaniese verskynings, met ander woorde die donderweer en die aardbewegings. Selfs die heidene het gedink as die blitse slaan dan praat die gode of dan is hulle baie kwaad. Hier in 1 Konings sien ons egter die mooi gedeelte dat God nie in die donderweer met Elia gepraat het nie. Elia het seker gedink dat God nooit met hom gaan praat nie. En toe kom daar skielik ‘n reuse wind, en in die Hebreeus word die woord roag gebruik vir wind en vir God se gees. Net toe spits Elia sy ore want sekerlik sal God nou met hom praat. Maar steeds was God nie in die wind soos mense van daardie tyd dit sou verwag het nie.

Daarna was daar ‘n skielike stilte. Arme Elia het seker gedink God gaan nooit met hom praat nie. Maar toe hoor hy in die mees onverwagte stilte die stem van God.

In die geweldige besige tyd waarin ons leef raak ons min stil. Ons moet egter onthou dat God meer as dikwels nie bo ons selfoon en bo die radio en die televisie met ons praat nie. Stilte is baie belangrik omdat dit ons help om te kan fokus – veral in die buitengewone besige tyd waarin ons leef.

Natuurlik praat God ook in alledaagse dinge op dikwels op ʼn manier waarop ons dit die minste verwag. Die wat naby aan God leef ervaar hom immers heeltyd en sien iets van God oral waar hulle gaan. In die boemelaar langs die pad hoor mens God, in die natuur- daar in die wildtuin- sien mens God. Soms ervaar mens God in die middel van die besige verkeer in die middestad – daar tussen duisende mense wat soos miere rondskarrel kan mens God ervaar – die God wat almal wat daar loop en wat rondom ons beweeg ken en wat in ‘n verhouding met ons wil staan. In ‘n nagklub kan ons God hoor en ervaar, want God is ook daar. Dit is juis die punt van die Nuwe Testament. Die Jode het gemeen dat God net op sekere plekke teenwoordig is en dat hy nie daar is waar goddelose en onrein mense is nie. In Lukas 15:1vv lees ons dat Jesus egter meer as dikwels God se teenwoordigheid daar gebring het waar mense gedink het dit nie gevind kan word nie, soos tussen die tollenaars en die sondaars. In die Nuwe Testament word onheilige ruimtes skielik heilige ruimtes met die potensiaal dat God se heerlikheid en lig daar te voorskyn kan kom. Sommige kerkleiers soos Ervin McManus van Amerika hou hulle kerk in nagklubs omdat hulle juis wil sê dat God oral is en dat kerk oral is waar gelowiges in die naam van Jesus bymekaar kom – en dat God se stem oral kan tuiskom, nie net in tradisionele kerke nie.

God is dus nie net in stilte nie, God is letterlik sigbaar in alles omdat Hy die skepper van alles is. Niks wat bestaan, het sonder hom bestaan nie – dit is dalk in die verkeerde hande, maar dit skree eintlik uit om deur die lig omskep te word. God is dus oral, ook in die konteks van ons alledaagse lewensstryd – die vraag is net of ons ore oop is om Sy stem te hoor en ons oë oop is om te sien wat Hy ons wil wys… Persoonlik dink ek tog dat stilte kosbaar is omdat dit ons op ʼn besondere wyse help om net op Hom te fokus.

Outeur: Dr Kobus Kok

My denke teenoor die Gees se denke – Jan van der Watt

Vraag:

Annetjie vra:

Ek het hierdie jaar net na ek van vakansie af terug gekom het, dit was net na Maart, begin siek word. My nek was styf en het al hoe stywer geword. Ek het al hoe meer begin worry en gedink ek het verskillende siektes en so aan. Ek het naderhand soveel vrese gehad, dat ek nie geweet het hoe om daaruit te kom nie. Ek het begin twyfel aan die Woord, maar tog baie gelees uit die Bybel en in my gedagtes het gekom, gaan lees Jesaja 41:10. Ek het dit gelees, maar nog steeds nie toegelaat dat God my help nie. Ek glo daar is ʼn God, ek glo dat Jesus vir ons aan die kruis gesterwe het en weer opgevaar het na die hemel. Ek het selfs n wonderwerk in my lewe beleef toe ek 12 jaar oud was. So dis nie dat ek aan God twyfel nie, maar dit voel net of ek nie by Hom uitkom nie. Ek weet nie wanneer dit my eie denke is wat met my praat en of dit God of die Heilige Gees is nie. Hoe onderskei mens jou eie denke en die van God of die Heilige Gees? Hoe kan ek as mens weer op die regte pad met God kom? Ek het God aangeneem as my Saligmaker. Hoe kan ek die Heilige Gees ervaar en hoe kry ek myself om nie te veel vrae in my gedagtes te hê nie.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Annetjie vra hoe onderskei ’n mens jou eie denke van die Gees s’n? Hoe kry ’n mens dat daar nie te veel twyfelgedagtes in ’n mens se kop opkom nie?

Die Nuwe Testament is baie duidelik dat elke gelowige die Heilige Gees in hom of haar het. Daaraan hoef ons nie te twyfel nie. Dit staan vas. Annetjie se vraag is nou hoe ’n mens seker kan wees dat jy die stem van die Gees hoor sonder om dit met jou eie gedagtes te verwar. Dit is ’n belangrike vraag, want in 1 Johannes 4:1-2 sê Johannes al dat die vreeslik maklik is om die woorde van die ware en die valse Gees te verwar. Dit is nie so maklik om daartussen te onderskei nie. Johannes gee dan vir ons die manier waarop ’n mens wel kan onderskei: die boodskap (evangelie) van Jesus is die kriterium. (Lees ook Galasiërs 1:8 – ^‘Maar al sou een van ons of selfs ’n engel uit die hemel aan julle ’n evangelie verkondig wat in stryd is met die evangelie wat ons aan julle verkondig het—die vloek van God sal hom tref!). Kom ons wees konkreet: as jy voel die boodskap van die G(g)ees sê vir jou dat jy jou broer moet haat, hoef jy nie te twyfel nie – dit is nie God se Gees wat praat nie, want daar sal mos nie van jou iets anders verwag word as wat Jesus ons geleer het nie. Die funksie van die Gees is dus net om die boodskap van Jesus in jou lewe te beklemtoon, afhangende van jou situasie.

Dieselfde geld vir mense wat sê dat hulle een of ander openbaring van die Gees gekry het. As die openbaring nie met die boodskap van Jesus in lyn gebring kan word nie, moet ’n mens ernstige vrae daaroor vra. As iemand vir jou sou sê dat die Gees vir hom of haar dit of dat oor jou gesê het, moenie dit sommer net so aanvaar nie. As God vir jou ’n boodskap wil stuur, sal hy dit ook in jou eie hart bevestig. As jy dus nie bevestiging kry van dit wat die ander persoon sê nie, kan jy aanvaar dat dit waarskynlik nie vir jou bedoel is nie. Dan moet jy egter eerlik en oop wees om God se stem te hoor.

Wat van twyfel. Twyfel is nooit sleg nie, want dit is God se manier om jou sterk te maak. In daardie oomblikke wat jy voel ‘alles is weg’ moet jy maar net aan God se hand vashou. As jy dink jy voel nie meer sy hand nie, bly tas en soek. Sy hand is daar. En as jy deur die krisis is, en tog ontdek het dat God se hand al die tyd daar was en Hy jou nooit verlaat het nie, sal jy weet: volgende keer sal dit makliker gaan om deur die twyfel heen staande te bly. Gebruik die twyfel dus om meer van God te leer. Een ding moet jy onthou: God sal jou nooit los as jy sy kind is nie. Lees maar Johannes 10:28-29.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Romeine 9:10 – 18 – Gys Loubser

Marguerite van Niekerk  vra:

Kan julle asseblief vir my verduidelik wat Romeine 9 vers 10 tot 18 beteken. Baie dankie vir die diens.

Dr Gys Loubser antwoord:

Hierdie is een van daardie tekste wat ons nooit so kan verklaar dat ons nie nog vrae het nie.  Die rede daarvoor is hoofsaaklik dat Paulus hier skryf oor dinge wat só uitsluitlik op God se vlak lê, dat ons nooit binne ons logika, wat deur tyd en ruimte bepaal word, finale bevredigende antwoorde kan voorsien nie.  Wat ons wel kan doen, is om ten minste te probeer verstaan wat Paulus binne die konteks van ons teks en sy tyd wou oordra.

Kom ons kyk eers na die konteks in Romeine. In Rom. 1-8 het Paulus baie sterk beklemtoon dat God ten spyte van sy verkiesing van Abraham en sy beloftes aan hom en sy nageslag, sou wou hê dat alle mense gered word.  Hy wou juis al die nasies deur middel van Abraham seën.  Deur Abraham wou Hy as’t ware by almal uitkom (Romeine 4:9-12).  Hy beklemtoon ook dat God regtig niemand iets geskuld het nie.  Almal het gesondig (Romeine 3:9-18).  Hy red mense net uit genade en nie omdat hulle genoeg goeie goed gedoen het om gered te word nie.  Maar natuurlik, as mense nie gered wil wees nie, as hulle die beloftes nie wil aanvaar nie, sal dit nie hulle deel word nie.  Hier vra ons alreeds binne ons logika hoekom God hulle nie maar dwing nie.  Hy is tog ʼn God van liefde en wil tog hê almal moet gered word, en Hy weet mos dis die beste vir hulle. Nee, dis nou maar van God – waarskynlik oor Hy liefde is – Hy dwing nie sy liefde op iemand af nie.  Hy kan jou ook nie dwing om Hom terug lief te hê nie, want dan is dit nie meer liefde nie.  God het die belofte aan Abraham in vervulling laat gaan in Jesus Christus en redding is nou deur Hom (Romeine 5 – 8).

Nou kom ons by Romeine 9:1-5.  Paulus is besorg dat sy volksgenote – die fisiese nageslag van Abraham – nie in Jesus glo soos mens sou verwag nie, maar Hom verwerp.  Sy vraag wat hy in Romeine 9:6-18 probeer beantwoord, is: wat nou van God se beloftes aan Israel?  Het Hy dit teruggetrek, en as Hy dit teruggetrek het, is dit nie onregverdig van Hom nie?  Belofte maak tog skuld!  Hy kom dan tot die volgende konklusies:

§  Selfs binne die fisiese volk Israel was daar oor die geslagte mense wat nie die Here gedien het nie en sy beloftes verwerp het.  Ware kinders van Abraham het nog altyd net ʼn deel van die fisiese volk uitgemaak.  Só verteenwoordig Isak die ware volk, terwyl Ismael nie deel daarvan is nie (Romeine 9:6-9).

§  God is vry om te kies soos Hy wil.  Die mens se prestasies of disprestasies is nie in die eerste plek wat deurslag gee nie.  Wat agter alles lê, die inisiatief wat die deurslag gee, is God se liefde wat jou uitkies. Jakob en Esau is ʼn besondere voorbeeld hiervan, want hulle was ʼn tweeling met dieselfde geleenthede en al twee ewe min verdienstelik (Romeine. 9:10-13).

§  God is nie onregverdig nie.  In sy vryheid mag Hy Hom ontferm oor wie Hy wil en barmhartig wees oor wie Hy wil (Romeine 9:15-16).

Dit is die hoofsaak in hierdie gedeelte, nl. dat alles van God se inisiatief en barmhartigheid afhang en nie van ons goeie werke nie.  En as God mense in Abraham se bloedlyn red, is dit sy saak soveel as wat dit sy saak is as Hy mense buite daardie bloedlyn red.

Wat Romeine 9:10 ev. betref, moet ons net op die volgende let.  Paulus haal direk uit Maleagi 1:2-3 aan.  Die woorde wat hier met liefde en haat vertaal word, is eintlik in ons moderne konteks nie die beste nie, omdat ons ʼn emotiewe waarde daaraan heg.  Dis vir ons begrippe wat emosie insluit.  Onthou, God is nie ʼn mens nie.  Hoe Hy voel, kan ons nie regtig bepaal nie.  Wat belangriker is as gevoelswaarde, is dat sy liefde vir die ware Israel meer te doen het met sy uitkies van hulle om hulle met sy beloftes te begunstig sonder dat hulle ʼn positiewe bydrae gemaak het.  As daar staan dat Hy Esau gehaat het, moet ons nie menslike emosie en doelgerigte slegte intensie daarin lees nie.  Sy uitverkiesende liefde vir Jakob was nie gegrond op Jakob se goeie dade nie.  Sy getuigskrif lyk maar sleg.  Net so was sy nie-verkiesing van Esau ook nie gegrond op Esau se dade nie.  Hy het Esau basies oorgelaat aan sy eie wil om God se beloftes te geringskat.

Daar is nog ʼn element wat ons in ag moet neem.  Die ouens het destyds in terme van groepe gedink.  Jy was nooit ʼn individu nie, maar altyd deel van ʼn groep.  Jou familie was jou mees basiese groep.  Net so het die familie dan ook ʼn naam gehad om hoog te hou.  Hulle het probeer om te glo en te leef soos hulle aartsvader geglo en geleef het.  Hulle is ook gedefinieer by ander aan hulle oorspronklike aartsvader.  Maar ook hy was nie ʼn individu op sy eie nie.  Hy was ook een met sy nageslag.  Dit gaan hier dus nie net oor Jakob nie, maar ook oor sy nageslag wat saam met God geloop het en sy beloftes geglo het.  Dit gaan ook nie net om Esau nie, maar om sy nageslag, die Edomiete (Maleagi 1:3), wat die Here nie gedien het nie.  Verder was groepe geneig om ander uit te sluit.  God is egter anders en sluit die oninsluitbare in sy vryheid in, en het ook die reg om die wat van nature ingesluit sou wees, uit te sluit.  Hy is God en werk volgens sy eie orde.

Maar, terug na ons hele Skrifgedeelte, die belofte is selfs vir die heidene beskikbaar.  Op een of ander onverstaanbare manier is ons keuses en God se uitverkiesing nie los van mekaar te make nie. 

Outeur: Dr Gys Loubser