Bertus vra:

As die Corona-virus nie deur die Here geskep is nie, wie het dit dan geskep en onder die mensdom ingestuur? Satan? Maar waarom laat die Here dit dan toe, want ons Here Jesus Christus is tog in beheer, nie waar nie? Ons lewe in die laaste dae en Jesus het gewaarsku dat in die laaste dae hier op aarde rampe en pessiektes sal wees. Net wedergebore, bloedgewaste kinders van die Here kan hulle op die beskerming van die bloed van Jesus beroep. Ongereddes is onder die beheer van Satan en blootgestel aan die toorn van God. Verkondig in die koerant redding sodat mense die Here by die kruis kan ontmoet.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Daar lê ten minste drie vrae opgesluit in die vraagsteller se uiteensetting hierbo: 1. Wie is die oorsaak van die Covid-19 pandemie wat tans die wêreld teister? 2. Is hierdie pandemie ’n teken dat ons in die “laaste dae” is? En 3. Is die kinders van die Here gevrywaar van God se oordeel, alternatiewelik: van hierdie pandemie?

Ek probeer so kort as moontlik op hierdie vrae antwoord.

Eerstens, wie is die oorsaak van die Covid-19 pandemie? Hierdie vraag het nie net betrekking op Covid-19 nie, maar slaan op al die vorme van lyding wat in die wêreld teenwoordig is, soos oorloë, peste, natuurrampe, sonde, ensovoorts. Wie is daarvoor verantwoordelik? God? Satan? As ons uitgaan van die veronderstelling dat God in beheer van alles is, beteken dit dan dat Hy agter alles sit wat op aarde gebeur, ook die allerverskriklikste dinge, soos dat duisende mense aan hierdie pandemie sterf? Maar as ons dit aanvaar, hoe bring ons dit in verband met God as ’n God van liefde? Verder, as Hy liefdevol én almagtig is, kan Hy dan nie verhoed dat so ’n pandemie hoegenaamd uitbreek nie?

Daar is nie eenvoudige antwoorde op hierdie vrae nie. Bowendien is dit vrae wat gelowiges al lank besig hou. In die verlede was daar allerlei pogings gewees om die voorkoms van rampe en peste, wat soveel lyding veroorsaak, met God se beheer oor en bestuur van die wêreld te versoen. Die twee gewildste pogings is om te sê (a) dat ons alles uit God se hand moet aanvaar as sy wil (Calvyn), of (b) die sagter opsie dat God nie alles wil nie, veral nie slegte dinge nie, maar dat laasgenoemde ook nie buite sy wil om gebeur nie; Hy laat dit daarom wel toe (Arminius). By beide hierdie oplossings is die kwelvraag egter waarom ons God dan nog as liefdevolle en almagtige Vader kan vertrou as Hy hierdie dinge kán keer maar dit nie dóén nie? (By Calvyn is hierdie kwelvraag net meer prominent teenwoordig as by Arminius.)

Die antwoord wat deesdae as die mees gangbare deur teoloë aanvaar word, is dat ons nie die wreedhede, rampspoed en lyding van die lewe (waaronder ook pandemies soos Covid-19) voor God se deur kan lê nie, nie direk nie (Calvyn), ook nie indirek nie (Arminius). God is nie verantwoordelik daarvoor nie. Ja, Hy is almagtig, maar ons moet die manier waarop God sy almag uitoefen, ook reg verstaan. Hy bewys sy almag veral daarin deur die skepping uit niks daar te stel, en deur in die geskiedenis (soos onder andere in die Bybel beskryf) sy uiteindelike doel met Israel te bereik ten spyte van hulle weerstand en ongehoorsaamheid. Dit maak dat ons kan glo dat Hy ook sy uiteindelike doel van ’n nuwe hemel en aarde sal bereik. Daaraan kan ons onwrikbaar vashou en ons kan ons geloof daarop bou. Maar intussen het Hy die skepping so gemaak, of dit het so geword (hoekom weet ons nie, dis ’n misterie), dat daar ook dinge gebeur wat téén sy wil is en al die ellendes tot gevolg het. Daar is met name ook ander rolspelers in die wêreld teenwoordig, elk met sy “eie agenda”, naamlik die mens, die bose en “die natuur” wat téén God kan werk en dit inderdaad doen. En om een of ander rede kies God om sy almag nie so te gebruik dat Hy in elke moontlike geval van onreg of lyding ingryp en dit keer nie. Veral wat die mens betref, verkies Hy om eerder sy sagte, oorredende mag – die mag van die liefde en die plaasvervangende lyding van sy Seun – te gebruik om die mens te oortuig van sy goedheid, barmhartigheid en liefde. So daag hy as ’t ware die mens uit en maak Hy dit deur sy Gees moontlik dat ons Hom daarin kan volg om van die wêreld ’n beter plek te maak.

Omdat dit waar is, kan ons sê dat God se almag in diens van sy liefde staan. God is liefde, Hy wil daarom nie die kwaad en lyding nie, dit mag onder geen omstandighede op God se rekening geplaas word nie. Omdat God liefde is, het Hy deur sy almag die wêreld in aansyn geroep, en onderhou en bestuur Hy dit steeds op weg na sy eindbestemming. En Hy het ook die mens gemaak, na sy beeld, sodat dié sy Skepper en medemens in vryheid kan dien. Maar die mens draai téén God en sy medemens, en is daarom (ook onder aanhitsing van die Bose, wie se ontstaan in duister gehul is) vir baie van die lyding verantwoordelik. Verder, klaarblyklik is die skepping, die natuur, ook nog nie afgerond nie. Allerlei peste broei uit – letterlik, soos hierdie Covid-19 pandemie – wat groot ellende veroorsaak. God is dus ook met die natuur nog op weg na die volmaakte. Maar waarvan ons seker kan wees, is dat God dit net goed met ons bedoel en dat Hy sy almag so aanwend dat Hy uiteindelik sy liefdesdoel met ons sal bereik, op die nuwe hemel en nuwe aarde waar daar geen teenspraak meer tussen God se almag en liefde sal wees nie.

En intussen kan ons weet dat God selfs uit die grootste lyding, wat téén sy wil is, die goeie kan voortbring. Daaruit blyk sy liefde én almag. Daarom kan ons seker wees dat wanneer die ongeluk ons tref, soos nou met Covid-19, Hy by ons teenwoordig is om ons te omvou met sy liefde (Matt 10:29). En Hy is só teenwoordig dat daar selfs iets goeds uit die pyn en leed kan voortspruit (vgl Rom 8:28). Om net een ding te noem: Hoewel ons nog midde-in die Covid-19 pandemie is, kan mens al klaar sien hoeveel innoverende denke, aksie en uitreiking hierdie uitbreking by mense ontlok. Die liefde en die lewe seëvier te midde van die ellende. En dáárin kan en moet ons die almag van God aan die werk sien. Hy los ons nie in die ellende nie, maar skep daaruit nuwe lewe met die oog op die toekoms waarheen Hy met sy skepping op weg is.

Die tweede vraag wat voortvloei uit ons vraagsteller se stellings aan die begin, is die volgende: Is hierdie pandemie ’n teken dat ons in die “laaste dae” is? Hierdie vraag het as agtergrond ’n teks soos Lukas 21:11 waar daar melding gemaak word van hongersnode en epidemies wat op baie plekke sal voorkom. Dis ’n uitspraak van Jesus wat ons aantref in sy sogenaamde profetiese rede oor die eindtyd (vgl ook die parallelle in Matteus 24 en Markus 13). Hieroor kan ons baie sê, maar kortliks net die volgende:

Die basiese gedagte van die profetiese rede is dat gelowiges nie weet wanneer die einde kom nie en dat mens dit ook nie uit allerlei voortekens kan bereken nie (Lukas 17:20). Die doel van die tekens van die tyd is dus nie dat ons berekenings moet maak nie, maar dat ons altyd gereed sal wees. Met die tekens wil Jesus ten diepste die gelowiges se houding en gedrag bepaal terwyl hulle wag op die einde. Die klem lê op hierdie lewe, nie op die einde van hierdie lewe nie. Ja, daar sal ’n einde wees, maar dis nie vir ons om die tyd en omstandighede te weet wat die Vader in sy eie mag bepaal het nie (Handelinge 1:7). Ons fokus moet op hierdie lewe wees. Die klem van die tekens van die tyd verskuif dus weg van berekening na voortdurende bekering. In elk geval is die tekens nie goed vir berekening nie, want hulle is uiters non-spesifiek. Die rampe en ander gebeure wat genoem word is dinge wat met reëlmaat in die geskiedenis van die wêreld voorkom. Daar is niks uniek aan hulle nie. Daar was byvoorbeeld al baie sulke pandemies in die wêreld soos Covid-19. Dink maar aan die Groot Griep van 1918 wat miljoene mense afgemaai het. Ons mag dus nie op hol gaan elke keer as daar ’n groot natuurramp plaasvind of epidemie uitbreek nie. Natuurlik, dit mag ons nie koud laat nie – inteendeel – maar dit moet die regte reaksie by gelowiges tot gevolg hê, naamlik dat die einde inderdaad aan die kom is, maar dat die dag en datum hiervan nie vir ons beskore is om te weet nie; dit lê in God se mag. Ons taak is net om gereed te lewe. En die manier hoe ons gereed lewe, is om elke dag God se wil en liefde uit te lewe. Dan is ons gereed vir die einde.

Die derde vraag: Is die kinders van die Here gevrywaar van God se oordeel, alternatiewelik: van hierdie pandemie? Dis nie duidelik nie uit die vraagsteller se formulering of hy bedoel dat die kinders van die Here nie deur die laaste oordeel getref sal word nie, met ander woorde, dat hulle ewige heil verseker is omdat hulle onder die bloed van Jesus verkeer, en of hulle beskerm word teen die Covid-19 pandemie. Ek vermoede eersgenoemde. Indien wel, is dit uiteraard reg. Dit is inderdaad so dat ons as kinders van die Here deel het aan die ewige lewe en dat niks of niemand ons daarvan kan beroof nie (Johannes 10:28; Romeine 8:31-39). Ons hoef daarom ook nie die laaste oordeel te vrees nie, maar kan dit met vrymoedigheid tegemoet gaan, omdat ons bedek is met die bloed van Christus (Johannes 3:18; 5:24). Maar indien die vraagsteller bedoel dat die kinders van die Here teen die Covid-19 pandemie beskerm word, kan dit nie aanvaar word nie. Gelowiges was nog nooit gevrywaar van aardse gevare, pyn en leed nie. Dit behoef nie ’n lang betoog nie; die Bybel is boordensvol van gelowiges wat allerlei lyding, pyn en selfs die dood moes trotseer. Om maar net een te noem: Paulus vertel in 1 Korintiërs 4:9-13 en 2 Korintiërs 11:23-29 van al die ontberings wat hy moes deurmaak ter wille van die evangelie van Christus. En uiteindelik het hy, volgens kerklike tradisie, die martelaarsdood gesterf in Rome. En dan praat ons nie eens van Job in die Ou Testament nie wat die allerverskriklikste lyding moes deurmaak. Nee, die bloed van Christus is nie ’n “teenmiddel” teen die Corona-virus nie, of teen watter gevaar of lyding ook al nie. Om bedek te wees met die bloed van Christus is ’n Bybelse metafoor wat sê dat ons deur die geloof deel gekry het aan die lewe en dood van Christus, en so vir tyd en ewigheid geborge is in Hom.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Corina vra:

Is die genooides in Jesus se gelykenisse oor die bruilof (bv. Matt 22:1-14), (uiteindelik) ook die Bruid? Die wat goed doen aan die geringstes (uiteindelik) sy skape? bv. In Matt. 25. Beteken dit dat die Bruid en die genooides dieselfde mense is?

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Hierdie vraag gaan oor die manier waarop die Bybel praat.  Om oor godsdienstige sake te praat is nie altyd maklik nie, want ons kan God nie sien nie en hoe praat ons dan oor Hom? Wat Jesus vir ons gedoen het, is so groot en ryk, hoe praat mens daaroor. Net so praat die Bybel op baie verskillende maniere oor God se mense. Daar is byna 100 beelde wat in die Nuwe Testament vir die kerk gebruik word (bv. skape, tempel, mosterdsaadjie, lote in ’n wingerdstok, uitverkorenes, volk van God ens.).

Elke beeld het sy eie boodskap en moet dus nie met ander beelde gemeng word nie. Byvoorbeeld, in die Bybelse tyd het almal geweet hoe ’n herder sy skape oppas en hoe lief hy vir hulle is. Nou gebruik die Bybelskrywers die beeld om te verduidelik hoe God (of Jesus) ons oppas en hoeveel Hy vir ons omgee (Joh 10:11-18). Dit beteken nou nie skielik dat gelowiges skape of net is nie – hulle word net vergelyk met skape sodat die Bybelskrywer iets daarmee vir ons kan sê. As hy byvoorbeeld wil verduidelik hoe heg die verhouding tussen gelowiges en Jesus moet wees, sê hy dat ons so naby Jesus is soos takkies in ’n wingerdplant (Joh 15:1-8). Dieselfde gelowiges word dus met takkies en skape vergelyk om twee verskillende dinge oor hulle te sê.

Net so word gelowiges in Matt 22 die uitgenooides genoem. Die bruid word nie in die verhaal genoem nie, want die klem is op alle mense (nie net die Jode nie) wat uitgenooi word na God se feesmaal. In Open 19:7-8 of 21:2 word van die bruid gepraat. Daar word die gelowiges inderdaad vergelyk met ’n bruid wat haar vir haar man gereed maak en dan na haar man toe kom. Dit lê weer die klem op gelowiges wat gereed moet wees vir die Here wat kom.

Die feit dat die Bybelskrywers soveel verskillende bekende beelde gebruik om vir ons te vertel wie ons as gelowiges is, of wie God is, maak die Bybel ’n baie ryk.   

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Jan vra:

Op watter gronde kan mens sê dat die voorspellings in Matt 24 nie al almal plaasgevind het, behalwe die wederkoms van Christus nie.

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Dit gaan hier om die vervulling van profesieë – daar is artikels (bv. van Adrio König) oor die vervulling van profeseë op die web van Bybelkennis.co.za. Die inligting hoef nie weer herhaal te word nie, maar kan daar nageslaan word. Kortliks kan net gesê word dat profesieë, (veral in die OU Testament) baie soos preke was wat sake aangespreek het in die tyd toe die profesie gemaak of geskryf is. (daar is natuurlik ook profesieë wat wel na die toekoms verwys, soos die profesieë in Openbaring oor die eindtyd). Dit het dan God se wil vir daardie situasie beskryf. Omdat God onveranderlik en altyd dieselfde is, sal Hy in die toekoms in dieselfde situasie dieselfde optree. Daarom het die Jode bv. Hiskia se profesieë, wat vir die ballingskaptyd bedoel is, later op die Romeine (honderde jare later) toegepas. As die volk in nood is, sal God hulle help, of dit nou in Hiskia se tyd is of in die Romeine se tyd.

Toe Jesus gekom het, het die gelowiges besef God en sy koninkryk is hier. Wat God dus lank gelede vir sy mense belowe (profesie) het en wat in hulle tyd ook gebeur het, word nou ook op ‘n baie beter en meer spesiale manier van Jesus ook waar. Hy is die Messias wat die bose gaan oorwin en die heerskappy van God gaan bevestig. As bewys dat God by Jesus betrokke is en dat sy woord in Jesus waar word, het die eerste gelowiges daarop gewys dat God lank gelede al gesê het dat dit die manier is waarop Hy gaan optree. Dit was vir die gelowiges belangrik om te wys dat wat God in die Ou Testament gesê het, ook van Jesus waar is – die God van die Ou Testament is die God wat Jesus kom openbaar. Nie alle profesieë is in Jesus vervul nie, en daarom is daar in die Nuwe Testament nog profesieë oor die toekoms, byvoorbeeld in Openbaring as dit gaan oor die nuwe Jerusalem.

Kom ons by die Matt 24 word daar voorspel dat daar verwoesting, oorloë, aardbewings en hongersnode sal kom. Daar word selfs na Daniël se woorde verwys as dit oor die swaarkry en verwoesting gaan. Daniël het daarop gewys dat dit in sy tyd so sal gaan – Matteus beklemtoon dat dieselfde sal gebeur in die tyd rondom en net na Jesus, net baie erger.Soos die einde van die tyd nader kom, gaan die duiwel harder en harder probeer om God te dwarsboom. Openbaring sê vir ons dat verwoesting, oorloë, aardbewings en hongersnode ook net voor die wederkoms van Jesus die lewe sal kenmerk. Daar is dus drie tydperke (Daniël se tyd, Jesus se tyd en net voor die wederkoms van Jesus) waar dieselfde gebeure plaasvind. Hoe werk dit?

As mens na die aard van profesie kyk, kan ’n profesie homself herhaal, soos ons bo gesê het, omdat ’n profesie van die onveranderlike God en wat Hy beplan vertel. Wat al drie die gedeeltes wil sê is dat die bose ’n pogings gaan aanwend om God se planne in die wiele te ry, en dat dit net erger en erger gaan word. Oorloë of aardbewings kom tog al oor die hele geskiedenis voor, en ons weet dit is verwoestend. Dit word nie vir net ’n spesiale tyd gebêre nie. Die bose se pogings het in die verlede voorgekom en sal in die toekoms steeds daar wees om God te probeer dwarsboom. Dit is dus al vervul en sal nog weer in vervulling gaan as tekens van die bose in hierdie wêreld wat teen God wil veg.

Dus, dit lyk dus problematies om die opmerkings in Matt 24 net as eenmalig te sien, naamlik of daar net een maal sulke dinge sal gebeur en nie weer nie.

Met die wederkoms van Jesus en die nuwe Jerusalem is dit egter anders – daar sê die Bybel vir ons dat dit ’n eenmalige gebeure gaan wees wat alles gaan verander.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Kobus vra:

Ek wil graag weet wat ‘gode in Psalm 82:6 en Johannes 10:34 beteken. Is ons goddelike wesens?’(Ek glo nie ons is goddelike wesens nie want Psalm 86:10 en Jesaja 45:18 sê daar is geen ander God en Psalm 8:6 sê God het ons minder as ‘n goddelike wese gemaak).

Antwoord

Prof Jan van die Watt antoord:

Kobus is reg, die gedeeltes sê nie dat mense gode is of word nie. In Ps 82:6-7 lyk dit meer na die omgekeerde, naamlik of wesens wat as gode gesien is, mense word. Geleerdes stem nie presies ooreen met wat in Ps 82 bedoel word nie en daar word nie hier op verder ingegaan nie.

Johannes 10:34 haal Ps 82:6 aan, maar gebruik dit in ’n baie spesifieke konteks waar Jesus met die Jode argumenteer. Ons lees in 10:33-37: ‘³³“Dis nie oor ’n goeie daad dat ons jou wil stenig nie,” antwoord die Jode Hom, “maar oor godslastering, omdat jy, wat ’n gewone mens is, jou as God voordoen.” ³⁴Daarop sê Jesus vir hulle: “Staan daar nie in julle wet geskrywe: ‘Ek het gesê: Julle is gode’ nie? ³⁵God noem hulle tot wie sy woord gekom het, dus ‘gode’, en wat daar geskrywe staan, kan nie verander word nie. ³⁶Hoe sê julle dan vir My wat deur die Vader afgesonder en na die wêreld toe gestuur is: ‘Jy praat godslasterlik’, omdat Ek gesê het: ‘Ek is die Seun van God’? ³⁷As Ek nie die werke van my Vader doen nie, moet julle nie in My glo nie’.

Jesus is hier in ‘n tipiese ‘Joodse argument’ betrokke. In Jesus se tyd was ‘strydgesprekke’ een van die mees algemene maniere waarop gewone Jode kon sien watter van hulle rabbi’s of geleerdes die waarheid beet het – natuurlik die een wat die argument wen. Ons sien Jesus dikwels in sulke gesprekke, byvoorbeeld in Mat 22:34-40 (vgl. Luk 10:25-26) waar ‘n wetsgeleerde Hom probeer ‘vastrek’. In Joh 10 het Jesus sopas gesê dat Hy en die Vader EEN is (Joh 10:30) en die Jode wou Hom stenig (v. 31) omdat Jesus Homself op die manier godslasterlik ‘as God sou voordoen’ (v. 33). Die Jode is natuurlik reg, naamlik dat dit godslastering volgens hulle wet is om jou as die enige God voor te doen (vgl. die eerste twee gebooie van die Wet).

In hierdie ‘strydgesprek’ kom Jesus met ‘n teenargument wat gaan oor die gebruik van die woord ‘god’.  Hy haal hulle ‘Wet’ (= Skrif) aan (Ps 82:6) wat almal sal erken die waarheid is en wys vir hulle dat die woord ‘gode’ ook wyer gebruik kan word as net vir die enige God. As die woord ‘god’ gebruik word, kan dit wel vir die enige God gebruik word, maar dit kan ook vir ander wesens gebruik word wat naby hierdie God staan, soos Ps 82:6 sê. Die punt is dat Hy vir hulle wys dat die woord ‘god’ dus ook ‘n wyer betekenis kan hê, soos mens in die Skrif self sien (Ps. 82:6). Om te sê iemand is god hoef nie noodwendig net na die enige God te verwys nie.

In Joh 10: 36-37 pas Jesus dan sy argument toe: “Ek het gesê: ‘Ek is die Seun van God’? ³⁷As Ek nie die werke van my Vader doen nie, moet julle nie in My glo nie”. Hy beweer nie Hy is die enige God nie, maar die ‘Seun van God’. Hy is dus geen bereiging vir die enige God nie en moet ook nie met die enige God verwar word nie. In die term Seun van God word die Seun en God duidelik van mekaar onderskei. Die tweede punt wat Hy maak is dat Hy wel baie naby aan God is – wat hulle doen is dieselfde (sien ook 10:28-30). In die sin is hulle EEN en sou dit volgens Ps 82:6 nie verkeerd wees om die term god ook van Hom te gebruik nie.

Interessant genoeg sê Ps 82:6 dat die ‘gode’ se groot probleem was dat hulle nie soos God regverdig geoordeel het nie. Hulle verdien dus nie hulle posisie nie en gaan soos gewone mense hanteer word. Jesus doen egter presies wat God doen en daarom bewys Hy dat Hy aan God se kant staan.

Die feit dat die Seun nie God die Vader is nie, maar tog goddelik (wat beteken dat die term god ook vir Hom gebruik kan word) word bevestig in Joh 1:1 waar Jesus (die Woord) beskryf word ‘as God, maar ook as by God’. Mens kan tog nie ‘n persoon wees en ook tegelyk teenoor daardie persoon staan nie (dit is wat die Griekse woord ‘by’ impliseer). Hier word van Jesus gesê dat Hy van God die Vader onderskei moet word (Hy is by Hom) maar dat Hy ook in sy optrede en karaktertrekke ooreenstem met die Vader as die een wat Hom stuur om in die wêreld te kom wys hoe lyk God die Vader (1:18).   

Skrywer Prof Jan van der Watt