Jurgens vra:

Martin Luther het gesê ons is terselfdertyd regverdige en sondaar. Die praktyk bewys dit tog duidelik. Wat is die oorsprong van sonde ná regverdigmaking? Pelagius het geglo die mens sondig sommer net uit navolging of gewoontes. Wat is die bewys dat ons steeds sondig ná regverdigmaking uit ons sondige natuur? Met verwysing na 2 Petrus 1:4 wat leer ons het die verdorwenheid ontvlug en nou ook deelgenote geword van die Goddelike natuur.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Ons vraagsteller stel ‘n baie interessante en belangrike saak aan die orde, wat op die volgende neerkom: Wat is die status van ons lewe nadat ons deur God regverdig verklaar is? Bly ons (ou) natuur presies dieselfde of verander dit? Indien dit verander, hoekom lyk dit of ons ou sondes steeds ongebreideld voortwoeker? Om hierdie vrae na behore te antwoord, wil ek begin by die sogenaamde heilsorde of heilsweg.

Regverdigmaking maak deel uit van die heilsorde of heilsweg. Ander sake wat gewoonlik ook hier ter sprake kom, is uitverkiesing, wedergeboorte, roeping, bekering, geloof, verlossing/redding en heiligmaking. Hierdie begrippe beskryf almal die manier waarop ons deel kry aan die heil wat God ons in Christus skenk. Van nature is ons slawe van die sonde, maar op bogenoemde maniere skenk God aan ons sy genesing of heil. Soms word dit so voorgestel dat hierdie begrippe ‘n bepaalde volgorde van gebeure voorstel, byvoorbeeld ons word eers uitverkies, dan wedergebore, dan geroep, ensovoorts (vandaar die term heils-orde), maar dit is eerder so dat elkeen van hierdie begrippe die hele heil beskryf, hoewel elke keer net vanuit ‘n ander perspektief of hoek. Dis soos ‘n diamant met verskillende vlakke – elke vlak laat ons die hele diamant waardeer, maar telkens vanuit ‘n ander hoek.

Wat wil regverdiging ons dan laat sien van God se heil? Regverdiging beskryf die gebeure waar God ons vryspreek, of onskuldig of regverdig verklaar, op grond van Christus se verdienste. In onsself is ons sondaars, ons het geen gronde om aan God te bied waarom Hy ons moet vryspreek nie. Maar nou het Hy in genade self Iemand voorsien wat nie net in ons plek vir ons sonde gestraf is nie, maar wat ook in alle opsigte sonder sonde was. En wanneer ons volledig afstand doen van ons eie floue poginkies tot selfregverdiging en onsself werp op Christus se verdienste, dan verklaar God ons regverdig om Christus wil; dan beskou Hy ons asof ons geen sonde meer het nie. Regverdiging beteken dus die vryspreek van sondaars op grond van Christus se verdienste. My status voor God is dan dié van regverdige, van sondelose. (Lees veral Rom 3:21-31; 4:5; 2 Kor 5:21 en Gal 2:15-21 hieroor.)

Maar nou die vraag van ons vraagsteller: Waar kom die sonde dan vandaan ná ons regverdiging? Is ons dan nie hiervan vrygespreek nie? Het ons dan nie van status verwissel in die oë van God – van sondaar na regverdige nie? Op grond van baie Skrifuitsprake moet ons sê dat ons status voor God inderdaad verander het. So moet die gemeente in Korinte van Paulus hoor dat God hulle “geroep het om aan Hom te behoort”. Letterlik staan daar dat die gemeente “geroepe heiliges” is (1 Kor 1:2). Juis hierdie gemeente waar daar soveel probleme en sonde voorgekom het, se status voor God is dié van heiliges. En so verklaar Paulus dit ook van die gelowiges in Rome (Rom 1:7), van al die gelowiges in Agaje (2 Kor 1:1), van die Efesiërs (Ef 1:1), ensovoorts. Heiliges – dít is wie hulle is in Christus; dis hulle status. Maar hierdie status moet nou verwerklik en uitgeleef word; hulle moet as ‘t ware ingroei in hulle status. Gelowiges moet nou word wat hulle reeds is kragtens hulle geloof in Christus. En dit gebeur nie eensklaps nie; dit vat ‘n leeftyd om aan hierdie status gestalte te gee. En selfs dan gebeur dit nie volkome nie. Daarom dat 1 Kor 15:42-44 sê dat hierdie verganklike bestaan van ons op aarde uiteindelik met onverganklikheid vervang moet word, hierdie geringe gestalte na heerlikheid omgeskakel moet word, ‘n natuurlike liggaam met ‘n geestelike liggaam vervang moet word. En dit gebeur in die opstanding. Dan word dit duidelik wie ons eintlik is: geheiligdes in Christus.

As ons die situasie soos hierbo geskets in ietwat geleerder, teologiese spraakgebruik moet verduidelik, kan ons sê dat ons status as regverdiges en heiliges in Christus ‘n forensiese en etiese werklikheid is. Dit beteken dat ons kragtens God se hoë reg vrygespreek is van alle skuld voor God (forensies, soos in ‘n hof deur ‘n regter). Ons status is nou dié van ‘n vrygespreekte. Maar terselfdertyd word ons opgeroep om volgens hierdie nuwe status te lewe (eties). Ons lewenswyse moet pas by ons nuwe status; ons moet soos ‘n vrygespreekte leef. Dis soos toe Jesus vir die vrou wat in owerspel betrap is, gesê het: “Ek veroordeel jou ook nie. Gaan maar en moet van nou af nie meer sonde doen nie” (Joh 8:11). Die “gaan maar” is die vryspraak of regverdigverklaring (forensiese handeling), en die “moet van nou af nie meer sonde doen nie” is die etiese; sy moet nou haar status as vrygespreekte gaan uitleef. Verder, teoloë is baie huiwerig om te sê dat hierdie forensiese uitspraak ook inhou dat ons natuur (wese, syn) verander het. (Dis ‘n lang debat waarop ek nie nou kan ingaan nie.) Die relatiewe konsensus onder ten minste Protestantse teoloë is om te sê dat regverdiging wel ons forensiese status voor God verander, maar nie ons ontologiese status (syns- of wesenstatus) nie. Dit beteken ons is nog steeds mense met ‘n brose natuur wat tot sonde geneig is. Ons wesensaard is nie eensklaps vergoddelik nie; ons aard het nie so verander dat ons soos God geen sonde het en tot geen sonde verlei kan word nie (Jak 1:13). Regverdiging beteken eerder dat ons nou in ‘n nuwe personele verhouding tot God staan. As persone is ons steeds sondaars, maar as persone staan ons nou met ons volle sondige menswees ook in ‘n nuwe verhouding tot God. En God kom ons tot hulp in hierdie nuwe verhouding deurdat Hy deur die inwoning van sy Gees ons ‘n nuwe geneigdheid, koers en rigting in ons lewe gee, en ons ook in staat stel om dit uit te lewe.

Vanuit bogenoemde moet ons dus sê dat dit in hierdie lewe ‘n voortdurende stryd is om aan die suigkrag van ons ou natuur te ontkom en Christus toe te laat om in ons gestalte te kry. Daarom dat Paulus so sterk daarop staan dat ons vanuit ons status sal leef. In Rom 6 sê hy dat ons saam met Christus gesterf het vir die sonde; ons is dood vir die sonde; dit het nie meer ‘n houvas op ons nie. Terselfdertyd het ons reeds saam met Hom opgestaan uit die dood om vir Hom die nuwe lewe te leef. Hy moedig die Romeinse gelowiges dus aan om nie toe te laat dat die sonde langer oor hulle heerskappy voer nie, en om hulle sigbare lewens in diens van God te stel. Geen wonder nie dat Luther sy uitspraak van simul justus et peccator – tegelyk regverdige en sondaar – gemunt het om uitdrukking te gee aan hierdie bestaan van die gelowige op aarde. Ons is op weg na volkome heerlikheid, maar hier aan die duskant van die graf is ons nog besig met die stryd teen ons ou natuur, om te wees wat ons reeds in Christus is: heiliges, regverdiges.

Mens sou hierdie aard van die Christelike lewe op aarde ook kon beskryf as ‘n beweeg tussen twee pole: tussen die alreeds en die nog nie. Ons het in Christus alreeds volledig deel aan die nuwe lewe wat God gee, maar hierdie nuwe lewe het nog nie volkome in gelowiges gerealiseer nie. Dit sal eers gebeur by die wederkoms van Christus, wanneer Hy sy koninkryk aan die Vader sal gee en God alles sal wees vir alles (1 Kor 15:28).

Nou kan ons ook aandag gee aan die teks waarna ons vraagsteller verwys (2 Pet 1:4). Dis baie relevant vir hierdie gesprek. Tradisioneel was dit ‘n teks wat veral deur Rooms-Katolieke teoloë gebruik is om daarop te wys dat gelowiges deel kry aan die natuur van God via die genade wat ingestort word in die gelowige se natuur, amper asof daar ‘n uitruil van wese en eienskappe van God plaasvind sodat die gelowige nou op fisiese manier dieselfde natuur as God het, maar sonder dat die mens sy menslike natuur verloor. Wat dan sou beteken dat omdat ons menslike natuur substansieel vergoddelik is, ons eintlik nie meer kan sondig nie.

Hierdie verstaan van 2 Pet 1:4 gaan egter mank aan ‘n paar besware. Eerstens, “deel kry” aan die Goddelike natuur het in die Nuwe Testament altyd ‘n interpersoonlike betekenis; dit hef nooit die menslike aard en natuur op nie; dit is altyd die mens as mens wat persoonlik verbind is en gemeenskap hou met God. Dit gaan dus altyd oor ‘n persoonlike verhouding, nooit om ‘n fisiese deelname aan God se natuur nie. God bly God en ons bly mens. Tweedens, die deel kry aan die Goddelike natuur is nog iets toekomstig, dis nie iets wat nou gebeur nie. As mens hierdie vers meer letterlik vertaal, sal die toekomstige karakter van hierdie deelname aan die Goddelike natuur duideliker word. ‘n Letterlike vertaling van 2 Pet 1:3-4 sou kon lui: “³Sy Goddelike krag het ons alles tot lewe en godsvrug geskenk … ⁴waardeur Hy die kosbare en grootste beloftes aan ons gegee het sodat julle daardeur deelgenote aan die Goddelike natuur kan word, nadat julle die verdorwenheid wat deur die begeerlikheid in die wêreld is, ontvlug het.” Dit gaan dus hier oor die belofte van deelname aan die Goddelike natuur. Derdens, selfs wanneer hierdie deelname aan die Goddelike natuur in die toekoms plaasvind (in die opstanding), beteken dit ook nie dat ons dan letterlik vergoddelik sal word nie. Ons bly mense – weliswaar verheerlikte mense – en as mense sal ons in ‘n nuwe verhouding tot God staan soos wat tans op aarde nie moontlik is nie. Hierdie verhouding sal so nuut en anders wees as waaraan ons tans gewoond is dat die skrywer van 2 Petrus dit in terme van die konsepte van die antieke tyd ‘n “deelname aan die Goddelike natuur” noem, ‘n deelname waar daar geen oorblyfsels van die sonde en die gebrokenheid van hierdie bedeling meer sal wees nie. Maar die gegewens wat ons in die Bybel het oor die aard en toekoms van die mens, gee ons nie die reg om van ‘n totale vergoddeliking van die mens te praat nie, nie nou nie, ook nie in die toekoms nie.

Ons slotsom is dus dat die aard van die regverdiging van die mens, soos hierbo geskets, sowel as die betekenis van 2 Pet 1:4, ons nie ‘n opening gee om van die sondeloosheid van die mens te praat ná regverdiging nie. Dis eerder so dat ons ‘n statusverandering ondergaan in die oë van God – nie speel-speel nie maar werklik – en dat ons deur die inwonende Gees van God nou in staat gestel word om te stry teen ons ou natuur én oorwinning te behaal. Hierdie stryd duur voort tot ons die dag ons kop neerlê. Daarom geld die spreuk van Martin Luther nog steeds: ons is tegelyk regverdige en sondaar.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

‘n Leser vra:

Ek is ‘n NG Kerk lidmaat wat in die buiteland woon vir die afgelope 10 jaar. Ek het my vrou in die buiteland ontmoet en sy is van die Russies-Ortodokse Kerk. Ons het ‘n baba wat ‘n jaar en ‘n half oud is. Waar ons tans woon, is daar nie ‘n NG Kerk of ‘n Russies-Ortodokse Kerk nie. Ons oorweeg dit om haar in een of albei kerke te laat doop. Om haar in beide kerke te laat doop is uiteraard ‘n moeilike vraag: Is dit gewens om ‘n kind in twee uiteenlopende Christelike Kerke te laat doop? In my “oop” gemoed is dit dieselfde God, maar ek verstaan ook dat beide kerke baie verskillende sienings aangaande godsdiens het en dus kan dit uiteraard miskien nie versoenbaar wees nie.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die doop is die een sakrament wat kerke saambind, ongeag leer-, tradisie- en liturgiese verskille. Dit is soos Efesiërs 4:4-6 sê: “Daar is net één liggaam en net één Gees, soos daar net één hoop is waartoe God julle geroep het. Daar is net één Here, één geloof, één doop, één God en Vader van almal: Hy wat oor almal is, deur almal werk en in almal woon.” Daarom erken die NG Kerk (en so ook die meeste hoofstroomkerke) die doop van alle ander Christelike kerke. Die NG Kerk doop dus niemand oor net omdat die persoon aanvanklik gedoop is in ‘n ander kerk as die NG Kerk nie. Die enigste voorwaardes vir die erkenning van die doop is dat dit bedien moes gewees het (a) in die Naam van die Drie-enige God: Vader, Seun en Heilige Gees; (b) met water; en (c) deur ‘n persoon met bevoegdheid in die betrokke kerkverband.

Die wese van die doop is dat dit ‘n eenmalige handeling is en nie nodig is om herhaal te word nie. Die doop staan vir die eenmalige opname van die kind in die ryk van God, selfs al verstaan die kind nog niks daarvan nie. Die doop illustreer juis die vooruitlopende genade van God; dit verkondig en verseël aan ons die genade van God selfs nog voordat ons daarom vra. Dít is wat tipies gebeur het toe God met Abraham ‘n verbond aangegaan het, en wat voortgesit word in die Nuwe Testament toe God hierdie verbond bekragtig en nuut gemaak het in Jesus Christus. Natuurlik moet dit die kind van gelowige ouers wees, want die verbond het twee kante: God wat sy genade aan ons verseël in die doop, maar die kind wat in hierdie genade moet grootword, daarvan vertel moet word, dit voor- en uitgeleef moet sien in sy/haar ouers se lewe, en dit self, soos sy opgroei, persoonlik moet toeëien.

Hierdie eenmalige karakter van die doop maak dat dit nie net onnodig is om die kindjie in twee verskillende kerke te laat doop nie, maar dat dit ook onwenslik en selfs onreëlmatig is. Want dit sou neerkom op ‘n herdoop, wat teen die karakter van die doop as ‘n eenmalige handeling ingaan. Ek sou dus aanbeveel dat die ouers moet ooreenkom in watter kerk die kindjie gedoop moet word. Uiteraard beteken dit ook dat hulle lidmate van daardie kerk moet wees, of – volgens die gebruik in die NG Kerk – toestemming verleen word deur hulle tuisgemeentes om hulle kind in ‘n ander gemeente te laat doop. Gegewe hulle situasie in die buiteland, kan dit selfs inhou dat hulle die doop in ‘n kerk anders as die NG Kerk of Russies-Ortodokse Kerk laat bedien. Dit gebeur immers dikwels dat ouerpare by ander kerke inskakel, as dié waarin hulle grootgeword het nie beskikbaar is in hulle omgewing nie. So ‘n inskakeling is ook te verkies, want dan wys die ouers dat hulle ‘n lewende verhouding met God in Christus het en dat hulle die doop vir die regte (gelowige) redes en nie uit gewoonte of bygelowigheid wil laat bedien nie. Want einde ten laaste gaan dit daaroor dat die kind nie net gedoop word nie, maar dat die ouers daardeur te kenne wil gee dat hulle hul kind in die boesem van die Christelike gemeente wil grootmaak.

Wanneer die ouers dan later moontlik sou inskakel by een van die kerke waarin hulle grootgeword het, dan kan hulle aansoek doen dat hulle kind se doop erken word in daardie gemeente. Hulle sou dan slegs die kind se doopsertifikaat, uitgereik deur die kerk waar die kind oorspronklik gedoop is, as bewys van haar doop kon indien. In die NG Kerk sou so-iets byvoorbeeld belangrik wees wanneer die kind belydenis van geloof wil aflê. Maar ander kerke, soos die Russies-Ortodokse Kerk, mag miskien ander gebruike hieroor hê.

Ter opsomming: Wat vasstaan, is dat die kind nie nou in twee verskillende kerke gedoop moet word nie, want dit sou neerkom op oordoop, wat teen die karakter van die doop as eenmalige heilshandeling ingaan. Maak net seker dat die vereistes vir erkenning van die doop, soos aan die begin genoem, nagekom word.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Annatjie vra

Ek weet nie regtig hoe om die vraag te stel nie. Hoekom laat God so baie ongelukkige en hartseer dinge in ‘n mens se lewe toe? Ek is 13 jaar terug geskei en het 3 pragtige dogters wat sonder ‘n pa groot geword het. Hy wou en was net nie deel van hul lewe nie, en as hy hul kom besoek het, was hy besope. So het hul maar hul stiefoupa as ‘n pa-figuur aanvaar. Hy het dit weer uitgebuit en die oudste en jongste verkrag.

Behalwe dit verloor ek ook my werk. Ek begin my eie besigheid ek sê elke dag vir God dankie vir die inkomste. Na ‘n jaar en ‘n half moet ek trek; nie dat ek die finansies gehad het daarvoor nie. Ek begin toe weer van vooraf met ‘n besigheid. Om alles te kroon is my middelste meisiekind so ongeskik. Als wat ek doen, is verkeerd; ek mag ook met niemand praat nie. Hoe kan God al die goed toelaat om met my te gebeur?

Ek moet sê ek sien vandag dinge anders as wat ek dit aanvanklik gesien het. Ek is nader aan God want ek is meer op my knieë as wat ek loop, om net vir krag te vra om aan te gaan.

As God ‘n God van liefde is, hoekom laat Hy toe dat al die lelike goed met ‘n mens gebeur?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

‘n Mens se hart gaan uit na ons vraagsteller wat met soveel onverstaanbare en onverklaarbare lyding in haar lewe te kampe het, veral vanuit ‘n gelowige perspektief. Want haar vrae is nie gebore uit opstandigheid nie, maar is eerlike vrae: As God liefde is en net die goeie vir ons wil, waarom is daar dan soveel ellende in my lewe? Wat in en met my lewe gebeur, rym eenvoudig nie met my verstaan van God as ‘n God van liefde nie.

Ek kan die vraagsteller verseker dat sy nie die enigste gelowige met hierdie kwelvrae is nie. Trouens, dis vrae wat gelowiges reg deur die eeue gevra het en nog steeds doen. Dink maar aan die digter van Ps 73 wat worstel met die vraag hoekom dit klaarblyklik met die goddeloses so goed gaan, maar hy wat getrou aan God bly, kry swaar. Hy stel dit so: “Dat ek die kwaad vermy het … het dus niks gehelp nie, want elke nuwe dag het vir my teenslae gebring en elke nuwe môre straf (Ps 73:13-14).” Hy voel dat dit hom niks in die sak bring om God te bly dien nie, want die goddelose is eintlik beter daaraan toe as hy. Waarom dus volhard met die goeie? God gee blykbaar nie om vir sy kinders nie. Of, Hy gee miskien om, maar is magteloos om iets aan hulle slegte situasie te verander.

Hoe beantwoord mens hierdie moeilike vrae waarop – laat my dadelik sê – daar geen maklike antwoorde is nie, nog nooit was nie en ook nooit sal wees nie. Daarmee moet mens vrede maak. Maar dit beteken nie dat daar geen antwoorde is nie, dat die gelowige geen troos het nie. Die digter van Ps 73 het byvoorbeeld vertroosting gevind in die feit dat die goddelose se pad net oënskynlik voorspoedig is; op die ou einde gaan hy onder en sy uiteinde is verskriklik (v18-20). Verder het hy ook vreugde gevind in die verhouding met God; hy is verseker van God se nabyheid, dat dit ‘n verhouding is wat vir altyd standhou; en hy vind sy plesier daarin om binne God se wil te lewe (v21-28).

En dit is steeds nog maar ten diepste die enigste antwoord wat daar werklik is. Maar kom ons kyk hoe dié saak – die gelowige se worsteling met slegte goed wat met hom/haar gebeur – vanuit ‘n breër Skrifperspektief belig kan word. Dalk help dit ons vraagsteller om ook ‘n breër perspektief op haar eie situasie te ontwikkel.

Die dilemma dat God skynbaar nie ingryp in ons lewens om dit beter te maak nie, is, soos reeds genoem, nie ‘n onlangse probleem nie. Dis so oud soos die mens se verhouding met God. Die bladsye van die Bybel is vol hiervan. Dink maar aan die klassieke verhaal van Job. Sy lewe beweeg van ryklik geseënd, tot alles verloor, tot weer ryklik geseënd. Was dit werklik nodig dat sy geloof op so ‘n verskriklike manier getoets word, in so ‘n mate dat selfs sy vrou vir hom die raad gee om God te vloek en te sterwe (Job 2:9)? Het God een of ander behae geskep in Job se lyding? Kon Hy Job nie op ‘n ander manier sterker aan die ander kant laat uitkom het nie? Want dis nie asof Job ‘n ongelowige was nie – inteendeel. En Paulus, die groot apostel van die Here Jesus, se geloofspad was ook glad nie met rose besaai nie. In 1 Kor 4:10-13 en 2 Kor 11:16-31 vertel hy van al die verskriklike ontberings wat hy ondergaan het in diens van die Here. En dis nie asof hy ‘n masochistiese genot geput het uit hierdie lyding nie. Nee, hy sou wat wou gee om daarvan ontslae te wees; hy praat daarvan as ‘n doring in die vlees wat hom teister (2 Kor 12:7-10). Daarom dat hy die Here drie maal (beteken eintlik “herhaaldelik”) gevra het om dit weg te neem, maar die Here het gesê dat sy genade vir hom genoeg is. Geen wonder nie dat Paulus in Gal 6:17 sê dat niemand hom moeite moet aandoen nie aangesien hy in sy liggaam die littekens van Christus dra. Hiermee wil hy sê: ek ken die weg van Christus; dis geen maklike pad nie, ek dra die bewyse daarvan aan my lyf.

Met bogenoemde oorsig oor Bybelse gelowiges se lyding wil ek nie mense soos ons vraagsteller se persoonlike worsteling met God probeer afmaak as onbelangrik nie, as iets waarmee ons maar almal worstel nie. Ek wil maar net die punt vanuit die Skrif maak dat geloof in God geen vrywaring is teen die aanslae van die lewe nie. Gelowiges is net so blootgestel aan die gevare en teisterings van die lewe as hulle wat nie in God glo nie. Ons is immers almal mense met dieselfde emosies, behoeftes, vrese en ideale. Ons verlang almal na geluk en ‘n rustige lewe.

Maar wat is dan die verskil tussen die gelowige en ongelowige? Dit lê daarin dat gelowiges die teenslae van die lewe doelbewus, op ‘n manier wat alle verstand te bowe gaan, in verband bring met hulle lewe saam met God. Hulle vind troos in die wete dat hulle naby God lewe (Ps 73:21-28), dat niks en niemand hulle van die liefde van God in Christus kan skei nie (Rom 8:35-39), dat God se genade vir hulle genoeg is en dat sy krag losgelaat word juis wanneer hulle swak is (2 Kor 12:9), en dat op een of ander manier alles tog ten goede meewerk vir dié wat vir God liefhet (Rom 8:28). Hulle lewensvreugde is dus nie primêr afhanklik van omstandighede nie, maar is diep gesetel in hulle verhouding met God. Al bot die vyeboom nie, al misluk die druiweoes, al word die vee minder, nogtans juig hulle in God, hulle Redder (Hab 3:17-18).

Die rede hoekom dit moontlik is, is omdat die gelowige weet dat sy of haar lewe vir ewig geborge is in God, nie net vir hierdie lewe nie. Daarom dat Paulus vanuit die opstanding van Christus redeneer as hy sê dat as mens net vir hierdie lewe op Christus hoop, ons die bejammerenswaardigste van alle mense is (1 Kor 15:19). God het in Christus ‘n nuwe lewe begin wat tot in alle ewigheid duur. Ons beleef op aarde nog maar net die begin hiervan; deur die Heilige Gees proe-proe ons nog net daaraan. Ons hoop lê in Christus wat die bose en die dood oorwin het. In die mate wat ons aan Christus verbind is deur die geloof (geloof as lewenswyse van vertroue in Christus), in daardie mate word ons getroos met die wete dat ons deel het aan die ewige lewe en dat God eendag die trane van ons oë sal afvee, eendag wanneer lyding, hartseer en dood, wat so deel is van hierdie wêreld, geen houvas meer op ons sal hê nie (Op 21:4). Hoe onwerklik God se nuwe wêreld ook al klink wanneer ons daagliks moet worstel met die onbeantwoorde vrae van die lewe, was hierdie wete en vaste geloof nog altyd die troos en krag van die gelowige. Vreemd, onlogies, maar waar.

Verder, omdat ons vanuit hierdie ewigheidsperspektief lewe, kan ons ook in geloof na die wêreld rondom ons kyk en nou reeds daarvan ‘n beter plek probeer maak. Ons weet immers dat elke daad wat in liefde gedoen word, tot in ewigheid standhou (1 Kor 13:8), dat ons so belê in die hemelse skatte wat nie deur mot en roes verniel kan word nie (Matt 6:19-21). Ja, geloof vrywaar ons nie van aardse ellendes nie, maar dit open ‘n hemelse perspektief (Heb 11:1) van waaruit ons elke dag se uitdagings aanpak. En presies dit gee moed, krag en vreugde in die lewe.

Verder, ons put ook krag en vreugde uit die geloofsverhale van ander. Die Bybel is vol hiervan, maar ons word ook daagliks omring deur mense wat dieselfde stryd as ons stry. So word ons verryk en versterk, en dra ons mekaar se laste (Gal 6:2). Ons moet ons dus nie onttrek van die geloofsgemeenskap nie. Die Hebreërbrief vertel byvoorbeeld van so ‘n groepie gelowiges wat klaarblyklik weens die talle aanslae van die wêreld geloofsmoeg geword het, tot op die punt dat hulle afvallig wou raak. Maar dan bemoedig die skrywer hulle met allerlei aansporings om te volhard. Hy spoor hulle aan om die gemeenskap met ander gelowiges te beoefen (Heb 10:25), hy herinner hulle aan die geloofshelde uit die Ou Testament wat God se onsigbare (maar werklike) wêreld in die oog gehou het (die hele Heb 11, veral vv13-16). Hulle word herinner daaraan dat hulle op aarde pelgrims is sonder ‘n vaste woonplek en so Christus se smaad moet dra (13:13-14). Hulle word dus aangemoedig deur die medegelowiges wat klaar die aardse stryd voltooi het, terwyl hulle die oog gevestig hou op Jesus, die Begin en Voleinder van die geloof (12:1-3).

Ek is maar te bewus daarvan dat al bogenoemde, hoe waar ook al, deur elke gelowige in sy of haar persoonlike omstandighede geïnternaliseer moet word. Niemand anders kan dit vir jou doen nie. Party vind dit “makliker” as ander; sommige se omstandighede is net soveel moeiliker as ander s’n. Maar elkeen kan daaraan vashou dat God ons nie alleen laat nie, al voel dit so. Selfs Christus het geworstel met Godverlatenheid (“My God, my God, waarom het U My verlaat?”, Matt 27:46), sodat ons nooit weer van God verlate sou voel nie.

My hartewens is dat ons vraagsteller op die een of ander manier krag sal ontvang vir haar persoonlike geloofspad op aarde.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Jan vra:

In Deut 11 hou die Here die seen en die vloek aan Israel voor. Seën as hulle luister na die gebooie van die Here en vloek as hulle nie luister na die gebooie van die Here nie en afwyk om agter ander gode aan te te loop wat hulle nie geken het nie.

En dan as hulle in die beloofde land ingaan moet hulle die seën op die berg Gerisim lê en die vloek op die berg Ebal.

Wat sou die berge met hulle besetting van die beloofde land te doen gehad het en hoe is die aksie van die seën en vloek uitgevoer, asseblief?

Antwoord

Prof Herrie van Rooy antwoord:

Die saak wat in Deut 11 aangeraak word, van die vloek en die seen op die twee berge, word verder uitgewerk in Deut 27. Dit gaan oor ‘n seremonie van verbondshernuwing in die beloofde land. Die twee berge was wes van die Jordaan, in die gebied wat ingeneem sou word. Deuteronomium self speel af oos van die Jordaan en is as geheel ‘n hernuwing van die verbond. Dit moes egter in ‘n seremonie wes van die Jordaan bevestig word. Die twee berge was naby Sigem, bekend uit die dae van die aartsvaders as ‘n plek van aanbidding. Die volk is in twee groepe verdeel en op die twee berge geplaas. Daar moes hulle dan luister na die seeninge en vloeke wat die leviete sou uitspreek en dit dan met ‘amen’ bevestig. Volgens Deut 27 is net die vervloekinge uitgespreek en moes die volk dit dan bevestig. Die verdeling van die volk in twee groepe, volgens die stamme, maak dit duidelik dat die volk moes kies tussen twee moontlikhede, gehoorsaamheid aan God of ongehoorsaamheid. Die volk moes besef dat ongehoorsaamheid oordeel sou bring.

Skrywer: Prof Herrie van Rooy