Die tweede gedeelte oor Jesus se reis na Jerusalem (13:22-17:10) word afgesluit met drie segginge van Jesus en ’n gelykenis. Die eerste twee spreuke gaan oor sonde, wat jy aan ander doen en wat ander aan jou doen.

 17:1 Jesus waarsku sy volgelinge: Dit is onvermydelik dat (anendekton onmoontlik dat daar nie)  daar struikelblokke kom (skandala wippe; aanstoot of  struikelblokke; dit wat ander laat sondig – verleidings/misleidings). Die sonde word hier spesifiek as struikelblokke vir ander beskryf, dit wat ander kan mislei om hulle geloof prys te gee (soos die Fariseërs met hulle verlossingsleer van goeie werke om jou verlossing te verdien, 16:16:15), en om ander mense te verlei om sonde te doen (soos bv. die egskeier, 16:18).

 Jesus waarsku sy dissipels oor hulle optrede teenoor mekaar, teen die gevaar dat hulle voorbeeld, woorde, houding of nalaat van hulle roeping, ander mense verkeerd kan beïnvloed.  Daar is soveel misverstande tussen mense dat dit onvermydelik is dat ons mekaar kan mislei. Maar daarom moet ons steeds ons eie optrede beoordeel in die lig van Jesus se nederige liefdevolle voorbeeld as maatstaf. Jesus spreek ’n ‘o, wee’ uit om die erns van die saak en sy droefheid daaroor uit te druk. Ellende wag vir die een deur wie die struikelblok kom.

 17:2 Dit sou vir die verleier/misleier  beter wees om te sterf. Die sterwe word met ’n beeld beskryf as ’n gewelddadige dood. Dit sou vir hom beter gewees het as ’n maalklip (die boonste groot maalklip, met ’n gat in die middel waar die koring ingegooi word, en deur ’n donkie in die rondte gedraai word op die onderste klip) om sy nek gehang word  en hy in die see gegooi word sodat hy nie weer kan uitkom nie. Dit is wat met die onbarmhartige ryk man gebeur het, sodat hy nie weer uit die vlam kon kom nie (16:24).

 Eerder die dood as dat iemand ‘een van hierdie geringes laat struikel.’  Die persone wat tot struikeling gebring kan word, word hier die ‘geringes’ (mikrōn onbelangrikes) genoem, in Markus 9:42 word gepraat van een van hierdie geringe gelowiges, en in Matteus 18:6 een van die geringe gelowiges in My (wat in Jesus glo). Dit gaan om ’n mede-volgeling van Jesus. Sy volgelinge moet nie mekaar tot struikeling bring nie. Die koninkryk van Jesus is juis vir geringes (Luk 7:28; 10:21).

 17:3 Die tweede spreuk gaan oor die optrede van ’n gelowige as teen hom/haar gesondig word, oor hoe om ’n geskil op te los. Dit word ingelei met ’n waarskuwing om op hulle hoede te wees (prosechō waaksaam wees) wanneer jou broer, jou mede-gelowige, sondig (hamartanō om teen die wil en wet van God op te tree). Dan moet jy hom teregwys (epitimaō,  om sterk afkeuring uit te spreek). Moenie ’n grief dra, of hom haat, of vir hom kwaad wees nie, maar gaan konfronteer die oortreder daaroor en los die geskil op met sy berou en jou vergifnis. As hy berou het (metanoeō, om ‘n lewenswyse te verander as gevolg van ’n totale verandering van siening en houding oor sonde en die regstelling van die verhouding met God), vergewe hom (afiemi, die verkeerde wat hy gedoen het word nie uitgewis nie, maar sy skuld oor sy verkeerde optrede word hom kwytgeskeld). So word gemeenskap met hom weer herstel.

 17:4 Die sewe maal per dag beteken eintlik onbeperk vergewe as daar berou is ( In Matt 18:22 sê Jesus: 70×7). Daar is geen perke aan vergewe nie, soos God ons onbeperk vergewe telkens as ons na Hom toe kom (vgl Matt 6:14-15). In die wêreld word iemand wat sewemaal per dag vergifnis kom vra, nie aanvaar nie.Vir die gelowige is vergifnis sy daaglikse roeping voor sy Vader wat al die sondeskuld van jou hele lewe vergewe as jy in geloof en berou na Hom toe kom (vgl. Luk 5:20; 7:44-50). Vir Jesus is dit baie belangrik dat sy volgelinge in berou en vergifnis met mekaar sal saam lewe. Dan word sy gemeente bewaar teen verderf.

 17:5 Die derde spreuk van Jesus is’n antwoord op die apostels se versoek om hulle geloof te vermeerder (prostithemi, om te gee, te voorsien, of om by bestaande by te voeg). Waarskynlik nie slegs geloof vir hulle taak as apostels nie, maar veral om daagliks te kan vergewe en nie ’n struikelblok vir ander te wees nie. Geloof kan ’n mens nie self verskaf nie, dit is ’n gawe van Jesus aan sy mense. Volgens 1 Kor 12:9 is geloof ’n gawe wat deur die Gees in ’n mens gewerk word; vgl. Ef 2:8” Dit (geloof) kom nie uit julleself nie; dit is die gawe van God (vgl. Luk 22:32).

 17:6 Die apostels se vraag gaan oor meer of minder geloof. Jesus se antwoord gaan oor die egtheid van jou geloof, nie die grootheid van jou geloof in God nie, maar om jou geloof in die grootheid van God. Die mosterdsaadjie is spreekwoordelik klein, en die moerbeiboom kan tot 6 meter hoog groei. Dat die boom homself in die see sal gaan verplant op jou woord, is onmoontlik. Die beeld wat Jesus hier skilder van die boom wat homself verplant, sê eintlik dat die onmoontlike by God moontlik is. Egte geloof in God kan vermag wat ondervinding en menslike rede sal ontken, maar wat uitgevoer kan word as dit die wil van God is.

 17:7-9 Die gelykenis waarmee Lukas die tweede deel van Jesus se onderwysing van sy volgelinge op pad na Jerusalem afsluit, volg op ’n vraag wat Jesus aan hulle stel om hulle te laat dink. Die verhaal kom slegs in Lukas voor. Jesus skilder ’n voorbeeld uit die alledaagse lewe. ’n Boer wat ‘n slaaf het sal hom tog nie aan die einde van ’n werksdag nooi om by ‘n tafel te kom aanlê nie (soos die Jode destyds by ’n lae tafel met rusbanke rondom geëet het). Gewoonlik word die slaaf beveel om die ete vir sy eienaar reg te maak en te bedien. Hy word ook nie eers bedank vir die ete nie, maar kan eers daarna self gaan eet. In die koninkryk van Jesus is dit egter nie so nie. In 12:37 bedien die eienaar sy getroue slawe met ’n ete, en in 22:27 sê Jesus, Hy doen dit anders as die gewone mense; tussen sy volgelinge is Hy soos iemand wat dien). 

 17:10 In die toepassing van die gelykenis vergelyk Jesus sy volgelinge egter met die slawe wat hulle eienaar ná werk moet bedien sonder om ’n dankwoord te verwag. Dit was die posisie van slawe in die antieke tyd. Hulle dagtaak agter die vee of op die land het ook die aand se tafelbediening ingesluit. ’n Slaaf werk nie vir homself nie, nie vir sy eie sake nie. Sy hele lewe is in diens van sy eienaar. Dit is die posisie van ’n apostel, geheel aan Jesus Christus verbind. In die koninkryk van ons Skepper, wat ons mense juis geskep het om vir Hom te lewe, en vir die verlossing van ons sonde aan ’n kruis kom sterf het om ons terug te koop met sy bloed (1 Kor 6:20), kan ons nie aanspraak maak op loon nie, maar slegs in dankbaarheid Hom liefhê en dien (Rom 12:1-2). Ons moet onsself sien as slawe wat nie besondere lof verdien het nie (achreios sonder verdienste, sonder om lof te verdien; egter nie waardeloos, nikswerd nie), maar wat dankbaar en bly is oor die voorreg dat Hy ons toelaat om Hom te dien. Iemand wat in geloof ’n wonder laat geskied (Luk 17:6), is in die versoeking om daaroor te roem. Jesus vra, met die toepassing van die algemene gebruik van eienaars wat slawe het, dat sy volgelinge altyd nederig sal bly in sy diens, een van sy geringstes sal bly (Luk 17:2). Ons beste werke gee ons nie enige aanspraak voor God nie. Hy sal ons werk beoordeel, of dit goed en getrou was (Luk 19:17; vgl. 1 Kor 3:5-9). 

Die verhaal kom slegs in Lukas voor en sluit sonder verwysing na plek of tyd van vertelling direk aan by die voorgaande. Daarom is die gehoor aan wie Jesus die verhaal vertel waarskynlik dieselfde as in 16:1, sy dissipels, en 16:14, met die gierige Fariseërs ook teenwoordig. In 16:1 is ’n ryk man deel van die gelykenis, soos hier, en by die gelykenis van die ryk dwaas (12:13-21) het Jesus reeds gesê: so gaan dit met iemand wat vir homself skatte bymekaar maak en nie in God ryk is nie. Die seën oor die armes en hulle beloning in die hemel (6:20-23) en die ellende wat vir die rykes wag (6:24-28) word hier met dié gelykenis onderstreep.

 16:19 Die selfsugtige lewenswyse van die ryk man word beskryf: klere van purper is gedra deur konings, en die Fariseërs het gedink God is met purper beklee. ’n Bo-kleed van purper was kosbaar. Fyn linne vir ’n onderkleed word uit Egipte ingevoer en as ’n luukse beskou. Elke dag het hy swierig feesgevier, soos die ryk dwaas op aarde (12:19). In 16:15 het Jesus vir die Fariseërs gesê: dit wat deur mense hoog aangeskrewe word, is ’n gruwel voor God. 

 16:20-21 ’n Arm bedelaar, oortrek met swere wat slegs deur onrein honde gelek word, is neergesit (ebeblêto) voor die ryk man se ingang (pulōn); waarskynlik was hy lam en kon nie self loop nie. Hy begeer om gevoed te word met die afvalstukkies van die ryk man se tafel af – die rykes vee die vet van hulle hande af met brood wat hulle dan onder die tafel weggooi, waar die honde dit optel (vgl. Matt 15:27). Die man se naam Lasarus kom waarskynlik van die Hebreeuse  El’azar (God help). Hy is geheel en al van God se hulp afhanklik. Vir die Fariseërs was die ryk man se voorspoed teken van die Here se seën en die arme/sondaar daarsonder, soos Job se vriende ook geredeneer het (Job 8:4,20; 15:8,13).

 16:22 Albei, die arme en die ryke, sterf. Die lotsbestemming van die twee word teenoor mekaar gestel. Die arme word deur die engele gedra na die boesem van Abraham, die ereplek by die feesmaal van die Here. Daarmee word Lukas 6:20-25 vervul. Dit is die plek wat die Skrifgeleerdes vir hulleself as ‘regverdiges’ in die vooruitsig stel, vir dié wat reg doen, juis hulle wat vir hulleself die ereplekke opeis by die aardse feesmale.

 Die ryke sterf ook en is begrawe. Waarskynlik met ’n groot begrafnis, maar dit word nie eers gemeld nie.  Die belangrike is wat met die mens gebeur na sy dood, wat God van jou dink.  

 16:23-24 Anders as die arme in die hemelse fees, bevind die ryke hom gefolter in Hades, die plek waarheen mense wat sterf afdaal volgens die geloof van die mense van die Bybelse tyd. Nou herken hy van ver af vir Abraham oor wie hy geroem het dat hy ’n afstammeling van Abraham is en daarom in die Here se koninkryk hoort. Die ryke spreek Abraham aan as ‘vader’ van wie hy afstam en as besnede Jood deel is van God se verbond met Abraham. Nou sien hy ook die arm Lasarus raak, wat voor sy huis van ellende omgekom het, sonder dat hy daardeur geraak was. Nou soek hy sy hulp. Hierdie verhaal gaan oor die verhouding van mense teenoor mekaar, soos in die verhaal van die barmhartige Samaritaan (Luk 10:25-37). Hy wil van die bedelaar Lasarus sy dienskneg maak. Die ryk man is nou die bedelaar wat vra dat sy tong met water afgekoel word in sy vreeslike lyding in die vlam. Maar Lasarus se lyding op aarde het by hom verbygegaan sonder dat hy ’n vinger verroer het. Die maatstaf van God is anders as die mens s’n. Wat deur mense hoog aangeskryf word, is by God ’n gruwel (Luk 16:15).

 16:25 Abraham ontken nie die ryke se afstamming nie en spreek hom aan as ‘kind’ (teknon gebruik vir afstammeling). Maar om aan Abraham se huis te behoort is nie genoeg nie (Luk 3:7-8). Aangesien die ryke die goeie ontvang het en hy gekies het om sy lewe met sy rykdom vir homself ’n daaglikse fees met feesklere te maak, maar die honger Lasarus nie raakgesien het nie, verkeer hy nou in die pyn van God se oordeel. Die ryke se keuse was vir selfsugtige Mammon en nie vir die barmhartige God nie (Luk 16:13). Lasarus, wat in al sy nood sy hulp van God alleen gekry het, soos sy naam ‘God help’ aandui, word nou deur God getroos.  Die ryke pleit om barmhartigheid wat hy nie aan die arme tydens sy lewe op aarde gegee het nie (vgl. Matt 6:14-15).

 16:26 Daarby is daar ’n groot kloof (chasma ’n diep onoorbrugbare kloof) tussen ons en julle gevestig (estêriktai) – die perfektum passiewe werkwoord dui aan dat God dit daar gestel het en dat die gevolge daarvan blywend is. Niemand kan oor die kloof van die een kant na die ander gaan nie. Die keuses wat die mens op aarde maak, het ewige gevolge in die ewigheid.

 16.27-28 Die ryke het ‘n tweede bede wat hy ook aan Abraham as sy stamvader rig. Hy toon nou tog belangstelling in ander mense, wel nie in die armes nie, maar net in sy eie familiekring. Dat Lasarus gestuur moet word toon sy meerderwaardigheid om sy mindere rond te stuur. Hy impliseer ook dat hy nie regverdig behandel is nie. As hy sou gewaarsku gewees het, sou hy hom bekeer het. Lasarus praat nooit in die gelykenis nie, maar aanvaar wat die Here oor hom bring en aan hom doen.

 16:29-31 Tipies soos die Jode, wat ’n teken wil sien, en soos baie mense wat nuuskierig wil weet wat na die dood gebeur, versoek die ryk man dat Lasarus, met eerstehandse kennis van die lewe na die dood, na sy broers gestuur word om hulle te bekeer. Dit word afgewys met ’n verwysing na Moses (die wet) en die profete van die Ou Testament. Dit is die woord van God om mense te oortuig van God se genade en om te antwoord op sy roepstem om metanoia, bekering van hulle denke en optrede. Sy vyf boers is blykbaar soos hy, in hulle denke nie oop vir oortuiging deur die woord van God wat deur Moses en die profete gespreek is nie, en met harte wat selfsugtig gesluit is vir barmhartigheid.

 Die drie vrae en antwoorde in die gesprek gaan eers oor die noodkreet van die ryk man in pyn (16:24-26), dan oor sy broers wat nog die geleentheid tot bekering en barmhartigheid het (16:27-29) en laastens oor doofheid vir die woord van God in die wet en profete, ’n doofheid wat sal voortgaan al sou hulle ’n spesiale boodskap uit die hiernamaals ontvang. Op die eerste vraag en antwoord is dit duidelik dat die onoorbrugbare kloof sê: die geleenthede in sy lewe wat die ryke versuim het, is onherstelbaar na die dood. Vir sy broers is die wet en die profete genoeg om hulle te laat besef dat hulle met God te doen het. Geen verskyning van afgestorwenes kan mense oortuig nie as hulle doof en blind is vir wat God reeds vir hulle gegee het. 

 Vir Lukas is die stem van God in die Ou Verbond dieselfde as Jesus se woorde en werk in die Nuwe Verbond. As God se  stem in die Oue nie verstaan word nie, word Jesus ook nie verstaan nie. Die ryk man kan moontlik ’n Sadduseër wees wat nie glo aan die opstanding na die dood nie (Luk 20:27) en nou sy broers wil waarsku dat daar wel ’n lewe na die dood is waar rekenskap gegee moet word van jou lewe.

16:9 Jesus se tweede kommentaar op die gelykenis lui: ‘Maak vir julle vriende deur die oneerlike Mammon sodat, wanneer dit tot ’n einde kom, hulle julle in die ewige wonings mag ontvang.’ Teenoor die verkeerde gebruik van besittings word die regte gebruik van besittings gestel. Dien jy God met jou besittings of het jou besittings ’n afgod geword? Mammon is ’n Aramese woord met ’n sterk negatiewe konnotasie wat rykdom en besittings aandui. Jesus noem dit ook die oneerlike (adikia onregmatige) Mammon omdat besittings dikwels onregmatig verkry word, ten koste van iemand anders, maar veral ten koste van God (vgl. Joh 8:42-44). Om jou besittings, wat jy regmatig van die Here ontvang, te gebruik om armes te help, sal die regte gebruik daarvan wees (Luk 11:41; 12:33; 19:8-9). Die ewige wonings, letterlik tente (skênê tent, tabernakel) verwys na die tent van ontmoeting waar die Here met Moses soos met ’n vriend gepraat het (Eks 33:7-11). Die verhouding met God as sy vriend word deur Lukas gebruik as ’n beeld van die hemel. In die ewige wonings in die hemel (vgl Joh 14:2) sal die armes, wat jy met jou besittings gehelp het, jou met vreugde as vriend ontvang en vir jou getuig oor wat jy aan hulle gedoen het (vgl. ook Matt 25:40). Die ‘hulle’ wat jou sal ontvang kan ook na God verwys – die Jode was geneig om die meervoud te gebruik om na God te verwys – dat die Here jou in die hemel by Hom sal verwelkom as sy vriend, soos vir Moses by die tent van ontmoeting .

 16:10 Na die uitdeel van jou besittings wat die Here alles aan jou toevertrou het, volg die volgende woorde oor die getroue omgang met die besittings wat die Here aan jou geleen het, wat weer in Luk 17:10 en 19:17-19 ter sprake kom.  Die aardse goed is die geringste van God se gawes, terwyl die ewige heil die ‘baie’ is wat God aan die mens toevertrou. Betroubaarheid in die bestuur van die aardse gawes van God veronderstel dat die mens betroubaar sal wees in die bestuur van die ewige heilsgawes. Oneerlikheid met die aardse gawes veronderstel dat die mens onbetroubaar sal wees met die ewige gawes.

 16:11 Die aardse gawes word as ‘onregverdige Mammon’ beskryf omdat dit die mens so maklik kan bedrieg en vang (Mark 4:19). Die ewige gawes word die ware rykdom genoem, die egte wat nie verlei en mislei nie. Iemand wat deur sy besittings weggelei word van die Here en sy pad af, kan nie met die egte gawes vertrou word nie. Ons is slegs tydelik bestuurders van die gawes wat die Here aan ons toevertrou. As ons sy gawes selfsugtig misbruiik, wys ons dat Hy nie sy permanente hemelse gawes aan ons kan gee nie.

 16:12 As julle onbetroubaar was met ander se goed wie sal dan julle eie goed vir julle gee? Alles wat ons nou het behoort aan God; Hy het sy gawes aan ons toevertrou (1 Kron 29:14). Ons eie goed is die permanente hemelse gawes wat die Here vir ons voorberei het (Matt 25:34). As ons egter ontrou is met die gawes van die Here wat Hy aan ons toevertrou het, hoe kan Hy ons vertrou met die ewige goed wat Hy vir ons berei het?

 16:13 Jesus stel die samevattende slotvraag: God of Mammon? Aan wie behoort jy? Die sin begin met ‘Geen huiskneg…’  Elke mens is iemand se kneg aan wie hy behoort. Aangesien jy net een heer se kneg kan wees, moet jy nadink oor waar jy staan. As jy twee here probeer dien (soos soms in Israel gebeur het), sal jy een voortrek en die ander verwaarloos. Jesus onderskei tussen God en Mammon, jou besittings, jou afgod. Op wie vertrou jy om jou lewe te bepaal? Behoort jy aan God as ‘seun van die Lig,’ of het jy verval om ’n kind van die wêreldtydgees te word, wat in die kloue van Mammon/ jou besittings, geval het. Jesus vra nie of jy die bose of die goeie kies nie, reg of verkeerd nie, vroom of goddeloos nie. Hy vra nie wat jy uit jouself wil kies of doen nie. maar aan wie behoort jy? (vgl. Deutr 6:4).  As jy aan God behoort sê Kol 3:1-5 dat jy dan saam met Christus gesterf het en sedeloosheid en gierigheid afgesterf het en saam met Christus opgewek is om te strewe na wat daarbo is.

 Die gierige Fariseërs (Luk 16:14-15)

 16:14 Die Fariseërs wat saam met die skare na Jesus se woorde geluister het, het minagtend gelag (ekmuktêrizō letterlik neus optrek vir iemand, smalend van Hom praat) toe Jesus die skerp keuse tussen God en Mammon en die onverenigbaarheid van diens aan God en die sug na geld vir hulle voorhou, want hulle was geldgierig (vgl. Luk 20:47). Gieriges hou daarvan om hulle sonde te verbloem en hulle besittings te sien as die seën van die Here op hulle aktiwiteite. Gierigheid is ’n probleem vir alle mense (vgl. bv. Luk 12:13 en die twee verlore seuns van hulle vader), ook vir Sadduseërs en tollenaars. [Rabbi Joganan wat in 279 n.C. gesterf het, het gesê: Alles hang van jou hart af, en jou hart hang van jou geldsak af]. Die Fariseërs het gemeen dat die verlange na geld onskuldig is en vir ’n vrome toelaatbaar is, terwyl hulle hulle nie bekommer oor hulle hart, waar die begeerte na geld ontstaan nie. En toe die arm Jesus met sy groepie arm volgelinge God en Mammon, die god van besittings en geld, teenoormekaar stel, het hulle Jesus geminag. Jesus en sy groep se armoede was vir die Fariseërs juis die bewys dat hulle nie deur God geseën word soos hulle Fariseërs geseën word nie.  

 16:15  Jesus ken egter die hart en begeertes van die mens en spesifiek van die Fariseërs: ‘Dit is julle wat julle voor die mense regverdig voordoen…’ (vgl. die gelykenis van die Fariseër en die tollenaar in Luk 18:8-14), ‘maar God ken julle harte.’ Hy ken ons deur en deur, en wat vir mense beïndruk, beïndruk Hom nie. Die hart is die uitdrukking wat die persoon, sy binneste, aandui, waaruit sy denke, wil en optrede uitgaan. In God se oordeel is alles wat uit elke klein mensie se grootheid- en hoogheidswaan kom, alles wat deur mense hoog aangeskryf word, voor die grote God ’n gruwel, wat Hy verafsku (vgl. Jesaja 2:12-19;  5:14-16; Luk 1:51-53; 14:11). Die begeerte om mense te beïndruk is vir God afgodsdiens, waardeur die mens van homself ’n god maak voor mense. Die Fariseërs dien God vir hulle eie eer, om deur die mense gesien te word, maar vergeet dat God die hart van die mens, die hele mens, deur en deur ken en daarvolgens oordeel (Ps 139). Jesaja het die vernedering van die hoës op die dag van die Here aangekondig. Lukas het dit in sy inleiding opgeneem in Maria se loflied. Met Jesus se koms het die dag van die Here aangebreek soos die volgende verse verduidelik.

Die gelykenis word aan die voorafgaande gelykenis verbind met die woord ‘verkwis.’ Die verlore seun het sy deel van die eiendom in die ver land met sy losbandige lewenswyse verkwis (15:13 diaskorpizō). Die oneerlike bestuurder word  aangekla dat hy die ryk man se besittings (ta huparchonta) verkwis het (16:1 diaskorpizō). Die verlore seun kom na sy pa toe terug. Die onregverdige bestuurder betrek sy vriende by sy bedrog. Die vraag is hoe om reg om te gaan met besittings. Vir die oudste broer het besittings ook ’n probleem tussen hom en sy pa en sy broer veroorsaak. Hy was bang sy broer kry weer ’n aandeel aan sy deel, en het nooit besef dat alles wat aan sy pa behoort syne is nie. In 14:33 sê Jesus dat slegs dié wat van al hulle besitttings (ta huparchonta) afstand doen, sy dissipels kan wees. In 16:9-17 en 16:19-31 gaan die onderrig oor besittings voort, en moet die uitleg van die gelykenis van die oneerlike bestuurder ook daardie uitsprake in ag neem.

 16:1 Jesus vertel vir sy volgelinge van ’n ryk man wat ’n bestuurder gehad het wat aan hom rekenskap moes doen. Die bestuurder is beskuldig dat hy van sy heer se besittings verkwis het. Die bestuurder het van sy eienaar se besittings vir sy eie voordeel misbruik.

 16:2  Die eienaar konfronteer die bestuurder met die stories wat hy oor die bestuurder hoor, en kondig summier sy ontslag aan. Maar voordat hy verslag gaan doen, maak hy eers planne.

 16:3 Toe die bestuurder besef sy werkskontrak is beëindig, praat hy in radeloosheid met homself, soos die verlore seun tot homself gekom het (Luk 15:17). Hy is gewoond aan ’n gemaklike lewe en weet hy is nie fisies sterk genoeg (ischuō) om te spit nie. Vir bedel is hy te skaam voor sy besigheidsvriendekring wat hy opgebou het. Die bedrieër is op die man af eerlik met homself, soos die eienaar sonder om doekies om te draai oor sy afsetting van sy bestuurder.

 16:4 Die plan wat hy vinnig bedink is vir hom die enigste weg uit sy dilemma van die werkloosheid en gebrek wat hom in die gesig staar. Met ’n bedrieglike maneuver sal hy vir hom ’n verwelkoming in sy besigheidsvriende se huise verseker, deur verdere misbruik te maak van sy volmag as bestuurder vir die kort tydjie voordat hy sy amp verloor. Nadat hy uit sy eienaar se diens geval het, stort hy volledig in die duiwel se diepte met sy bedrogskema teen sy eienaar.

 16:5-7 Hy roep die skuldenaars een vir een  in, sodat sy optrede tussen hom en die betrokke skuldenaar geheim sal bly. Die man wat 100 bat olie skuld (ongeveer 2200 liter olie, waarvoor die oes van ongeveer 146 olyfbome nodig was) moet sy skuldbrief vinnig verander na 50 bat. Die man wat 100 kor koring skuld (ongeveer 2200 liter geoes van ongeveer 40 hektaar land;  ’n kor is ’n maat vir droë materiaal) moet gou 80 kor gaan skryf. Daarmee wil hy die blywende dankbaarheid van die skuldenaars verseker sodat hy in die toekoms geen sorge sal hê nie. Willens en wetens beroof hy sy eienaar om daarmee die goedgesindheid van die skuldenaars te koop.

 16:8 Die eienaar (kurios) het die onregverdige bestuurder geprys omdat hy wys, dit wil sê met insig, opgetree het in sy dilemma. Hy het ’n slim plan gemaak om uit sy verknorsing te kom en vir sy toekoms te sorg. 

                 [Verskillende verklarings probeer die eienaar se lof vir die onregverdige bestuurder se wyse optrede verklaar. Sommige wys na Eks 22:25; Lev 25:36 en Deutr 23:19 dat ’n Israeliet nie rente mag vra van ’n arm man uit die volk van die Here nie. Dan bou hulle ’n hele storie oor die bestuurder wat wel rente gevra het en dit vir homself gevat het, en toe die regte bedrag sonder rente laat skryf het, en dat die eienaars hom daarvoor geprys het. Maar dit is nie wat die teks sê nie.]

 Jesus se eerste kommentaar op die hele gelykenis is: ‘die kinders van die wêreld tree verstandiger teenoor mekaar op as die kinders van die lig.’ Daarmee keur Jesus nie die bedrog van die bestuurder goed nie, maar verwys na die slim planne wat wêreldse mense maak om vir hulleself te sorg. Die kinders van die lig behoort ook slim om te gaan met hulle besittings met die oog op die oordeelsdag van God wat aan die kom is. Die Here sal vra of jy behoeftiges gehelp het met die besittings wat Hy aan jou toevertrou het en of jy eerlik met die besittings van ander mense gehandel het (vgl Luk 12:42-44). Terwyl die oneerlike bestuurder vriende gemaak het van sy eienaar se skuldenaars, stoot die Fariseërs met hulle eiegeregtigheid en hoogmoed die tollenaars en sondaars weg met hulle koue veroordeling.

 Vir Jesus se tweede kommentaar, vgl. by Luk 16:9.