Johannes sien ‘n imposante figuur, ‘Een soos ‘n mens’ – letterlik staan daar ‘ek het omgedraai, sewe lampstaanders gesien en in die middel van die lampstaanders, soos ‘n seun van ‘n mens’ – ‘seun van ‘n mens’ is die Hebreeuse manier om te praat van ‘n mens, vgl. bv. ook ‘kinders van Israel’ vir ‘Israeliete.’ ‘soos ‘n Mens’ is die eerste van die drie hoofbeskrywings van Christus in hierdie boek. Die ander twee is ‘die geslagde-maar-opgestane Lam’ in hoofstuk 5, en ‘die goddelike Kryger’ in hoofstuk 19. ‘soos’ – Johannes gebruik vergelykings, want hy kan nie eintlik beskryf hoe die verheerlikte Christus lyk nie. Die vergelykings onderstreep die karakter van Christus met terme vir bekende dinge, om sy andersheid en grootsheid te probeer beskryf.

Hy begin met die omgewing: ‘sewe goue kandelare’ wat Hom omring – wat in vers 20 verduidelik word – Hy is by sy gemeentes, tussen hulle; Moses moes ‘n menora met drie houers weerskante van die stam vir die tabernakel laat maak (Eks. 35:31-40) as simbool van God se teenwoordigheid deur sy Gees (Sag. 4:1-6, en Sag. 4:10 dit is die sewe oë van die Here wat oor die hele wêreld kyk).

‘Iemand net soos die Seun van die Mens’ – vgl. Dan 7:13 aan wie die gesag gegee word vir ewig; en Jesus se selfbenaming in die Evangelies by sy werk (Mk 2:10,28), sy lyding (Mk 8:31) en sy verheerliking (Mk 8:38) – met ‘n lang kleed soos die hoëpriester gedra het (Eks 28:4), ‘n goue band om sy bors as teken dat Hy sy taak volbring het (nie om sy heupe om sy kleed op te hou vir werk nie, Dan 10:5). Dit word gevolg deur sewe beskrywings om die heerlikheid van sy funksies te beskryf:

i reinheid en wysheid met sy kop en hare ‘soos wit wol, soos sneeu’ (Dan 7:9)

ii insig en alwetenheid met oë ‘soos ‘n vlammende vuur’ (Dan 10:6)

iii standvastigheid met voete ‘net soos gloeiende koper in ‘n rooiwarm oond’ (Eseg 1:7; Dan 10:6)

iv kalmerende en onmisbare stem ‘soos die gedruis van baie waterstrome’ (Dan 10:6)

v sorg en beheer van die sewe sterre wat in sy regterhand gehou word (wat in v20 verduidelik word),

vi openbarende: oordelende en genesende woorde uit sy mond ‘soos ‘n skerp swaard met twee snykante’

Hy veg nie met oorlogswapens soos die konings van die wêreld nie, maar met woorde wat valsheid ontbloot en genesing bring in wie dit glo.

vii heiligheid en heerlikheid met sy gesig wat lig bring ‘soos die son wat in al sy felheid skyn’ (Eks 34:29; Mt 17:2; Ps 95:5). Sy gesig is die bron van lig vir die sewe lampe, vir die wêreld en vir die kerk; die lig wat lewe bring (Joh 1:4-5) deur sy liefdesoffer aan die kruis vir ons vergifnis, en deur sy opstanding uit die graf vir ons oorwinning oor sonde en die dood.

1:17-18 Johannes se reaksie is om op sy gesig neer te val en te lê soos een wat dood is – amper soos Jesus was in sy dood (1:18). Die Een wat die sterre van die heelal in sy hand hou en beheer, lê sy hand op Johannes om hom op te wek, te troos en gerus te stel, en toe te rus vir sy optekening van die gesigte en boodskappe.

Jesus stel hom gerus: ‘moenie vrees nie, Ek is (Eks 3:14; Jes 41:4; 44:6; 48:12; vier maal in Openbaring: 1:8,17; 2:23; 2:16):

i die Eerste en die Laaste – in 21:6 bevestig Jesus: ‘Ek is die Alfa en die Omega, die Eerste en die Laaste,’ soos die Vader is Hy die begin en die end – daar is niks buiten die Vader en die Seun nie; die oorsprong en die einddoel van die skepping is in God en Christus. Alles is onder sy beheer, al sê en maak die dier ook wat.

ii en die Lewende; Ek was dood, maar kyk, Ek lewe vir ewig en ewig – saam met die Vader wat ewig lewe;             en ons saam met Christus wat ons opwek tot die lewe.

iii Ek het die sleutels van die Dood en die Doderyk (Hebreeus: sjeool; Grieks: hades, die tydelike deurgangsfase, soos die Jode gedink het).’ – Hy was in die dood en het as oorwinnaar

opgestaan, die dood staan onder sy beheer. Dood is die straf op die sonde van die mens (Gen 2:17) wat deur Hom gedra en vir ons oorwin is. Nou het die dood die deurgang na die ewigheid geword saam met Hom wat ewig lewe.

1:19 Die opdrag aan Johannes om te skryf word herhaal (1:11) oor wat hy gesien het, wat is, en wat hierna sal gebeur – die verlede tyd, teenwoordige tyd, toekomstige tyd, word in Openbaring aanmekaar verbind om die tydloosheid van die openbaring te beklemtoon – dit is relevant in elke tyd, ook in ons tyd, soos in die tyd van die sewe gemeents in Klein-Asië.

1:20 ‘Die verborge betekenis’ (Grieks: musterion) sinspeel op die geheime wat vir die mens onbekend was en nou deur God ontsluit word – in 10:7 en 17:7 gaan dit oor die verhouding tussen Christus en sy kerk op aarde.

In die Griekse denke is die sterre, wat die heelal sou bymekaar hou, met die gode geassosieer; in die Joodse denkwêreld met engele; in die christendenke met die gelowiges (Dan 12:3; Op12:1) en hier verwys die sterre waarskynlik na die leraars van die gemeentes (soos bv. Op 3:1). Die goue kandelaar simboliseer die sewe gemeentes. Christus beheer die leraars en gemeentes, nie met mag of krag nie, maar op grond van sy liefdesoffer aan die kruis. Hy beheer die gang van die geskiedenis en van die kerk. Hy beskerm die gelowiges, en hou hulle verantwoordelik om getrou en gehoorsaam te leef. Dit is die prentjie soos van Bo-af gesien om hulle te bemoedig, so anders as die verdukking wat die gelowiges in die wêreld beleef. Teenoor die dier en die verleiding van die stad Babilon/Rome, en die kerk se versoeking om by die huidige samelewing aan te pas, is Jesus die heerser oor die wêreld in nood, die bron van lig vir die wêreld en die kerk. Die Iemand soos die Seun die Mens is aktief teenwoordig in sy kerk tussen die kandelare met die sterre in sy hand.

Skrywer: Prof Francois Malan

Johannes is die ooggetuie van wat in die boek beskryf word. Sy handtekening omsluit die hele boek:

1:9 ‘Ek, Johannes…was op die eiland Patmos deur die woord van God en die getuienis van Jesus.’

22:8 ‘En ek (is) Johannes, wat al hierdie dinge gehoor en gesien het.’

Daarmee onderstreep Johannes die egtheid van die openbaring wat Hy ontvang het. Waarskynlik was dit juis sy prediking van God se woord, nl. sy getuienis oor Jesus in Klein-Asië, dat hy verban was na die eiland Patmos, 104 km. van Efese af, en 60 km. see in van Milete af (dit was moontlik tydens die Christenvervolging onder die Romeinse keiser Domitianus 94-96 n.Chr.). Hy noem homself die broer, adelfos, ‘n mede-gelowige, van die lesers, wat saam met hulle, in gemeenskap met Jesus, deel het aan:

i die verdrukking – die geboortepyne van die laaste dae, vanaf Jesus se hemelvaart tot die geboorte van die nuwe wêreld met sy wederkoms (Mt 24:21,29; Rom 8:35). Die verdrukking is ‘n oproep om Babilon te verlaat en nie deel te neem aan haar sonde nie;

ii die koninkryk van God – waarin die gelowiges lewe en deel het, teenoor die lewe van die valse koninkryk van Babilon. Deur Christus se koningskap oor jou lewe te aanvaar, word jy deel van sy heerskappy op aarde.

iii geduldige uithou/volharding – die hoof Christelike deug is volgehoue verbondenheid aan Jesus met gehoorsaamheid aan sy liefdesgebod (Op 14:12; Joh 13:34); sewe maal word die hoorders opgeroep tot konstante weerstand teen die dier en Babilon se waardes en norms en teen geloof/vertroue op hulle en hulle misbruik van mag (1:9; 2:2,3,19; 3:10; 13:10; 14:12).

Johannes sien die gelowiges se antwoord op die afgodsdiens deur nie daaraan oor te gee of daarby aan te pas nie, maar ook nie as geweldadige teenstand daarteen nie. Dit is eerder ‘n aktiewe weerstand wat gemotifeer word deur Jesus se voorbeeld van nie-geweldadige weerstand – sy ‘Ja’ vir God en ‘nee’ vir menslike geweld. In Openbaring word dié weerstand gesimboliseer deur die beeld van die Lam as die gekruisigde Seun van God. Met sy liefdesoffer oorwin Jesus die sonde en die dood.

1:10 Die openbaring aan Johannes het ook ‘n tydsbepaling: ‘op die dag van die Here’ – dit is die vroegste gebruik in die geskrifte van die kerk van dié naam vir Sondag, die opstandingsdag (vgl. Didagé 14:1 – geskryf tussen 100-150 n.Chr.; 1 Kor 16:2 ‘die eerste dag van die week’) – dit is die dag van die begin van die nuwe lewe, van die viering van Christus se oorwinning oor die dood.

Op die betrokke Sondag was Johnnes ‘in die Gees/deur die Heilige Gees in besit geneem’ – onder die verligting en leiding van die Gees sien en hoor hy bonatuurlike dinge met sy sintuie en by sy volle bewussyn. Hy hoor ‘n stem so luid soos trompetgeskal (die sjofar/ramshoring was deel van die Sinaiverskyning, Eks. 19:16; 20:18; in die Griekse vertaling salpingos, trompet) – dit is tipies van die geluide en lawaai van hierdie raserige brief. Die harde geluide en rammelings skud Johannes en die hoorders wakker uit hulle selftevredenheid met die gewone. Daarom draai Johannes om, nie om te hoor wat gesê word nie, maar om te sien wie se stem(!) dit is (1:12).

1:11 Die volgorde van die sewe gemeentes volg die handelsroete van Efese aan die kus, met die kuspad noord na Smirna en Pergamum, dan suidoos, land in, na Tiatire, Sardis en Filadelfia, en terug op pad Efese toe deur die Likus-vallei tot by Laodisea. Johannes stop by die simboliese getal sewe as verteenwoordigers van die kerk oor die hele wêreld. Wat spesifiek van en aan elk van die sewe gemeentes gesê word, is waar van en vir elke gemeente op aarde deur die eeue.

Die opdrag aan Johannes is om wat hy sien in ‘n boekrol op te skryf en dit aan die gemeentes te stuur. Die opdrag om neer te skryf wat hy sien kom 12 keer in verskillende vorms in die boek voor (7 maal in hoofstukke 2-3). Johannes skryf nie sy eie verhaal nie, maar net wat hy sien en hoor, wat hy van Christus ontvang. Dit is die gesag van sy woord en ‘n waarskuwing aan ongehoorsames. In 1:19 word herhaal: ‘skryf neer wat jy gesien het…’ en 1:20 verwys weer na die sewe gemeentes. Tussen 1:11 en 1:19-20 word die gesig beskryf wat Johannes van ‘Een soos ‘n mens’ gesien het – ‘Een soos ‘n mens’ word beklemtoon deur die herhaalde skryf- en stuur-opdrag, wat die raam vorm waarin die gesig geplaas word.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Die aanhef (1:4) bestaan uit (i) die skrywer Johannes, sonder enige uitbreiding daarop – in 1:1 noem hy homself egter ‘n doulos, slaaf/dienskneg van Jesus Christus;

(ii) die geadresseerders – die sewe gemeentes in Asië as verteenwoordigers van die hele kerk: sewe as die getal van volkomendheid word 55 maal in Openbaring gebruik: sewe geeste (1:4); sewe sterre, sewe goue lampstaanders (1:12,20); sewe horings en sewe oë van die Lam (5:7); sewe koppe van die draak en die dier (12:3; 17:3); sewe seëls, sewe trompette, sewe bakke. Sewe is verbondstaal: 3 (Vader-Seun-Gees) + 4 wat die wêreld omsluit (oos-wes-noord-suid);

(iii) ‘n uitgebreide groete word aan die lesers/hoorders gestuur, met God se onverdiende genade en die resultaat daarvan, nl. vrede met God en met mekaar. Die vrede is God se regverdigheid wat uit sy genade besig is om die onderstebo wêreld reg te stel. Die drie persone van die Godheid se seën word aan die gemeentes gegee. God, die bron van die openbaring, word bekendgestel met ‘n reeks titels wat sy ewige natuur probeer weergee met drie beskrywings van wie die genade en vrede kom:

a          van Hom wat is, en wat was, en besig is om te kom (ho erchomenos) – Eks 3:14: ‘Ek is wat Ek is’ word ook vertaal as ‘Ek is wat Ek was en wat Ek sal wees’ as die aktiewe teenwoordige God. Dit fokus op God se huidige bestaan, en Hy kom in Christus om te verlos en te oordeel. Die gelowige luisteraars, wat swaar ly onder vervolging en verwerping deur die samelewing, moet vashou aan Hom wat God is ook in hulle hede, soos Israel in die Egiptiese slawediens; die valse god bied homself ook aan met drie kenmerke wat God naboots: 17:8 ‘wat was, en nie is nie, en sal wees/kom (parestai).’

b          en van die sewe Geeste voor sy troon – in 1:4; 3:1 word die volheid van die Gees se aktiewe teenwoordigheid en krag vanuit die troon van God in die wêreld beklemtoon; in 4:5 word die Gees verteenwoordig deur die sewe lampe van vuur voor God se troon; in 5:6 as die sewe oë van die Lam .

c          en van Jesus Christus, die getroue getuie – gedurende sy aardse lewe was sy lewe en prediking tot sy dood ‘n getuienis vir die waarheid van God, teenoor die valsheid en leuens van die bose – ‘n voorbeeld vir sy kerk as sy getuies in die wêreld (11:1-13).

die eersteling uit die dood – deur sy opstanding is Hy die eerste wat uit die dood opstaan en kwalifiseer Hy die gelowige se hele bestaan, waarborg Hy die gelowige se hede en toekoms. Soos Hy opgestaan het sal die hele ‘oes’ opstaan (1 Kor.15:22). God se nuwe skepping is ‘n werklikheid in Christus. Jesus is die oorwinnaar oor die dood en oor die dier se moord-aksies.

en die heerser oor die konings van die aarde – nou en met sy wederkoms. Regeerders is die verdrukkers van die gelowiges wat teen Christus optrek in die laaste veldslag en verslaan word (6:15-17; 17:12-14; 18:9; 19:18-19). Die dier maak aanspraak op heerskappy oor die wêreld, maar Jesus is die heerser oor die wêreld (Mt 28:18). Hy moet aanbid word en nie die keiser of watter heerser ookal nie.

Die groete word gevolg deur die eerste van baie lofprysings (1:5b-6; 4:11; 5:9,12-13; 7:10,12, ens.). Jesus word geprys vir sy verlossingswerk met die betekenisvolle drie stellings:

Aan die Een wat ons steeds liefhet – God se liefde vir ons word getoon in die liefde en werk van Jesus. Sy kruisdood is die hoogste bewys van sy liefde vir ons.

en ons deur sy bloed van ons sondes verlos het – soos die Israeliete deur die bloed van die Paaslam aan die kosyne in Egipte; al die offers wat in Levitikus beskryf is, wys na die offer wat God self vir die sonde van die wêreld gebring het (Hebr 10:1-14).

en ons ‘n koninkryk gemaak het, priesters vir God, sy Vader – ‘n koninkryk teen dié van die draak en die dier, die Farao’s van hierdie verhaal (vgl. Eks 19:6 se koninkryk van priesters). Soos die Israeliete is die lesers op pad, met ‘n nuwe eksodus, na ‘n beloofde land. Op pad ontmoet hulle nuwe Farao’s (die draak en die dier), en word beproef deur afgode, wat hulle van God af wil wegtrek op hulle woestynreis – naamlik om kompromië aan te gaan met Babilon. Openbaring vertel hoe die Lam sy volk uit slawerny en ballingskap lei na die nuwe Jerusalem. Die gelowiges is God se personeel op aarde: heersers namens en saam met Hom oor die sonde, en priesters in sy diens met direkte toegang tot God, wat Hom selfs tot die dood toe sal dien. Jesus word geprys as die bonatuurlike Seun van God. Sy goddelike mag en grootheid is ewig en oortref alle aardse mag. Die ‘amen’ (‘laat dit so wees’) waarborg en bevestig die voorafgaande.

Verse 7-8 is ‘n profetiese aankondiging en goddelike verklaring wat die tema van die boek in poëtiese liedformaat verduidelik en Jesus se wederkoms aankondig.

1:7 kondig aan ‘Kyk! Hy is aan kom met die wolke…’ (Dan 7:13) – Hy kom om God se geregtigheid en vrede te vestig op die aarde. Aan die einde (22:20) word die inhoud van die boek omsluit met: ‘Ja, vir seker, Ek kom gou, Amen, kom Here Jesus’ (22:7: Kyk, Ek kom gou; 22:12 ‘Kyk, Ek kom gou’).

‘en elke oog sal Hom sien, selfs hulle wat Hom deurboor het, en al die volke op die aarde sal oor Hom huil/rou (vgl. Dan.7:14 en Sag 12:10). Ja, vir seker, Amen’ Christus se wederkoms bepaal die res van die boek se verloop. Hy kom gewis weer. Die nasies word deurgaans opgeroep om hulle te bekeer, anders sal God se oordeel hulle tref. Die dringendheid van die wederkoms dring elke gelowige om geestelik waaksaam te wees.

1:8 God praat self twee maal in die boek (1:8; 21:6). In die dubbele versekering kondig Hy Homself albei kere aan met die eerste en laaste letters van die Griekse alfabet:

‘Ek is die Alfa en die Omega, sê die Here God,

wat is en wat was en wat besig is om te kom,

die Almagtige.

Hy is in beheer oor die ganse skepping en van die geskiedenis, van die eerste woord in die skepping tot by die laaste woord, tot in die nuwe skepping (vgl. Jes. 44:6; 48:12). Hy sal ook alles en almal tot vervulling bring aan die einde van alles. Hy is die oorsaak en finale doel van sy hele skepping. Jesus word ook die eerste en die laaste, die Alfa en die Omega genoem (1:17; 22:13). Hy behoort tot die volheid van die ewige wese van God. (Die Hebreeuse ekwivalent vir die Griekse Alfa en Omega is ’mt die eerste letter van hulle alfabet, ’, ‘alef’, die middelste mem, en die laaste letter tau. Dit spel ’emet = waarheid).

‘Wat is en wat was en wat besig is om te kom’ aan die begin van die paragraaf (1:4) word hier herhaal (1:8b), om die hele brief-opening te omsluit met die Ewige God se bestendige aktiewe teenwoordigheid in dié wêreld. Hy beheer die verlede, hede en toekoms.

‘die Almagtige’ beskryf God se absolute beheer oor hierdie wêreld en die wêreld wat kom. Die beskrywing kom 10 maal in die Nuwe Testament voor, 9 daarvan in Openbaring (1:8; 4:8; 11:17; 15:3; 16:7,14; 19:6,15; 21:22). In die Ou Testament word Hy genoem ‘die Heer van die leërskare.’, wat in die Griekse vertaling pantokrator ‘die Almagtige’ geword het. Daarmee word God se mag oor alle aardse magte en heersers uitgedruk. Hy het absolute mag en gesag. Die dier beweer dat hy totale beheer oor hierdie wêreld het (13:1-8), die heersers van die wêreld spog met titels wat hulle vergoddelik, en hulle misbruik hulle gesag deur dit met met mag en geweld te probeer afdwing (13:12-16). Maar God is alleen die Almagtige, die oorsprong en doel van die skepping. Hy toon sy almag deur Christus se liefdesoffer van Homself aan die kruis, deur God se liefde vir die wêreld. Daarom is Hy alleen waardig om die verseëlde boek van die toekoms oop te maak (hfst 5). Al sê die heersers van die wêreld ook wat, die gelowiges word bemoedig met die seker wete van God se almag, sy liedesmag wat die wêreld oorwin .

Skrywer: Prof Francois Malan

1:1-8 Die voorwoord antisipeer die naskrif (22:6-21) om die hele boek te omsluit. Tussenin is dit deurmekaar; die chaos deur die vervolging van die kerk in die wêreld. Maar die boek vertel eintlik hoe God alles en elkeen aan die einde in sy regte plek plaas. Die balans en simboliese parallelle van die begin en einde van die boek wek by lesers en hoorders die verwagting en uitsien na die orde en harmonie wat God uit die chaos skep. Dit bied ‘n gesig op dit wat in die wêreld agter die skerms gebeur, van Bo af gesien.

‘Ek is die Alfa en die Omega’ is die anker van die inleiding (1:8) en die slot (22:13). ‘Die bestemde tyd is naby’ in 1:3 en 22:10, kondig aan dat alles op die regte tyd in die regte orde geplaas sal wees. Die klimaks van die proloog en van die epiloog is die welkome nuus van Jesus se koms om die gebroke skepping te herstel (1:7; 22:20). Die antwoord van die gemeente op die nuus is die dubbele bevestiging: (i) in Grieks ‘nai’ – ja,/vir seker; en (ii) in Hebreeus: ‘amen’ – in der daad/waarlik (1:7; 22:20).

Die getalle en beelde is simbole uit die Ou Testament wat deur die eeue gebruik word om gebeure met gelowiges in ‘n ongelowige wêreld te tipeer, en is vir elke geslag van toepasssing.

Johannes se woordkuns blyk uit die inleiding se patroon van telkens ‘drie’ woorde en frases, met ‘n begin en einde wat die inhoud omsluit. Die woord vooraf het twee dele:

1:1-3 (i) titel, (ii) hoofkarakters in die verhaal, (iii) eerste van sewe saligsprekings in die boek.

1:4-8 (i) brief-opskrif, (ii) seën (iii) twee profetiese woorde.

Voorwoord (1:1-3)

Die voorwoord suggereer wat die leser in die werk gaan ontmoet – die woord ‘openbaring’ wys na ‘n nuwe gesigspunt om dinge van Bo af te sien. Die Griekse woord apokalupsis praat van iets wat bedek was en oopgemaak word, ‘n onthulling. Die leser kan dinge verwag wat slegs verstaan kan word as dit van Bo af oopgemaak word – anders as die gewone beperkte aardse gesigpunt van mense, is dit die gesigspunt van Bo af wat sin maak van die dinge en gebeure op aarde.

‘deur/van Jesus Christus’ wys na Hom as die bron van die openbaring van God, maar dit is ook die openbaring oor Jesus, wat vir ons Jesus Christus se verhaal en boodskap met lewendige prente skets, goeie hoopvolle nuus, in ‘n wêreld vol slegte nuus en nood. Dit openbaar die betekenis en belangrikheid van Jesus se lewe, dood, opstanding en finale verskyning vir die geskiedenis van die wêreld. Sy volle titel, Jesus Christus, word slegs driemaal in Openbaring gebruik (1:1,2,5): ‘Jesus’ beteken ‘Jahweh/die Here, is Verlosser’ (Mat 1:21); ‘Christus’ is die Grieks vir die Hebreeuse titel ‘Messias,’ ‘Gesalfde,’ gesalf/aangestel en toegerus as koning, priester, profeet. Dit is Hy wat God aan ons kom bekendmaak. Die ketting van openbaring is: God-Christus-engel-Johannes-slawe/diensknegte van Jesus.

Die inhoud van die openbaring is ‘wat gou/binnekort moet gebeur’ – dit word herhaal in 1:3 met ‘want die bestemde tyd is naby’ wat alles tussenin omsluit. Soos wat daar ‘n ruimtelike gesigspunt is (‘van Bo’ teenoor ‘van onder’) is daar ook in Openbaring ‘n tyd-gesigspunt: ‘gou,’ om die dringendheid van die boodskap te beklemtoon, teenoor ‘nog nie,’ om die noodsaaklikheid van volharding te ondertsreep. Jesus kom ‘gou’ weer, die bose word vernietig, en die nuwe hemel en die nuwe aarde word geskep. Die ‘nog-nie’ loop deur die hele boek. Die einde word vertraag. Die martelaars se vraag ‘hoe lank nog’ word beantwoord met ‘rus nog ‘n bietjie langer (6:10-11). Met die oopmaak van die sewende seël lyk dit of die einde om die draai is (8:1-5), maar dan ontvou die verhaal nog oor die volgende 18 hoofstukke. Met die sewende trompet lyk dit of die einde daar is (11:15), en dan gaan die tyd nog voort. Dié spanning is deel van God se naam (1:4) ‘die Een wat is, en wat was, en wat besig is om te kom’ – Hy is nou besig om in te breek in die lewe van sy hoorders om hulle wakker te skud vir nuwe en vars maniere van lewe. Die eindgebeure het alreeds begin met die oorwinning van die Lam, en sy wederkoms sal dit afsluit. Dit kom vir seker en die gelowiges moet elke dag gereed wees, deur nou al nuut te lewe in die verwarde wêreld. Die Satan weet hy het min tyd oor (12:12) en kom dus met ‘n felle aanslag. God is egter verhewe bo menslike en aardse tyd , en bly in beheer van die tyd. Hy wag tot die gelowiges voltallig is (Op 6:11; 2 Petr.3:8).

Die woord marturia ‘getuienis’ en marturein ‘getuig,’ wat drie maal in die opening voorkom, is ‘n belangrike tema van die boek. In 1:2 kom dit tweemaal voor: Johannes het vir die woord van God getuig; tot getuienis deur/van Jesus Christus. In 1:5 word Jesus Christus ‘die getroue getuie’ genoem. Dit word gebruik soos in die hof, waar getuies geroep word om oor die waarheid te getuig, soms selfs met hulle lewens. In hierdie boek getuig Jesus eerste en Johannes getuig verder oor die woord van God. Ander sal geroep word om te getuig, selfs met hulle lewe, soos Jesus, bv. Antipas 2:13 (vgl. 6:9; 12:11; 17:6; 19:10). Die twee getuies van Openb. 11, wat kwaai teenstand kry van die dier en die bewoners van die aarde, verteenwoordig die getroue getuienis van die kerk in die wêreld.

Die twee-stap stelling ‘die woord van God’ en ‘die getuienis van Jesus’ ontwikkel die inhoud van Johannes se getuienis. Die tweede deel verduidelik die eerste: die woord van God is die getuienis oor Jesus se woorde en dade, sy sterwe en opstanding. As ‘die getroue getuie’ is Jesus die voorbeeld vir die gelowiges (14:5) – die verdraaiing van die waarheid is die kenmerk van die dier wat vir Jesus na-aap (13:14).

Die voorwoord sluit met die eerste van die sewe saligsprekings (makarios – geseënd of gelukkig: 1:3; 14:13; 16:15; 19:9; 20:6; 22:7,14). Sewe is die volle verbondsgetal van God met sy skepsels – drie vir die goddelike, plus vier vir die skepping. Dit bevestig die volheid van die seën vir dié wat die woord hoor en daarby bly. Die dubbele seën, aan leser en hoorders, veronderstel dat iemand die woorde van die profesie hardop voorlees. Openbarings kom ook telkens met harde geluide om seker te maak dat almal hoor en dat die gemeentes dit onderhou. Dit veronderstel aandagtig luister, die woorde ter harte neem en daarvolgens lewe. Die tema van ‘ore wat luister’ word by elkeen van die sewe briewe herhaal (2:7,11,17,29; 3:6,13,22; vgl. 13:9; 14:12; 22:7). Die klem val op gehoorsaamheid aan God se opdragte as die vervulling van die gelowiges se volharding. ‘n Hele lewe volgens God se opdragte is wesenlik deel van hulle oorwinning..

Skrywer:  Prof Francois Malan