There is a history full of grace behind us, and a prophecy full of glory before us. –C.H. Spurgeon

Bou Christene op die ou manier op

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

So sê die Here: Staan by die kruispaaie en kyk, en vra na die ou paaie. Vra watter pad die beste is en loop dit, dan sal julle rus vind. Maar hulle het gesê: “Ons sal nie daardie pad loop nie.” (Jeremia 6:16).

As iemand vandag die Joodse geloof wil aanneem, is daar ‘n pad wat geloop moet word. Vir maande ontmoet jy elke week die rabbi wat jou in die Joodse geloof en praktyke onderrig. Daarna volg die mikvah – die rituele onderdompeling. Eers daarna word jy as lid van die Joodse geloofsgemeenskap aanvaar.

Wat gebeur in die meeste van ons gemeentes? As ‘n nuwe besoeker opdaag, word hy verwelkom (as hy raakgesien word) en kry hy iets oor die gemeente. Dit is baie onwaarskynlik dat iemand iets oor sy geestelike toestand gaan probeer uitvind en vir hom die geleentheid bied om verder oor sy geloof onderrig te word.

In ander gemeentes word programme soos Alpha aangebied. Wat opvallend  is, is hoeveel van die bestaande lidmate hierdie kursusse bywoon. Lidmate is honger vir meer kennis.

In die vroeë kerk was kategese baie belangrik. Toe die staat en die kerk nader aan mekaar beweeg het, is kategese verwaarloos. Die gevolg was dat Christene nie eintlik ‘n idee gehad wat dit beteken om ‘n Christen te wees nie. Die Hervormers, veral onder leiding van Luther en Calvyn, het probeer om dinge weer reg te stel. Beide van hulle druk en versprei kategismusse – klein handboekies om mense te onderrig oor die kern van die Christelike geloof en oor gebed, aanbidding en gedrag. Vir volwassenes was die onderrig meer in diepte. In 1548 skryf Calvyn aan die Lord Protector van Engeland: Believe me, Monseigneur, the Church of God will never be preserved without catechesis. Daar is toe aanvaar dat die leraar se belangrikste plig die onderrig van sy kudde was.

Die kerk in die Weste het grotendeels kategese as normale praktyk afgeskaf. Die woord kategese word selfs met suspisie bejeën. Ons soek altyd nuwe metodes en programme; ons verander voortdurend, want ons wil relevant bly; ons moet gedurig aanpas, want mense se behoeftes verander. Het dit wat ons tot dusver gedoen het vrugte gedra? Nee. Daarom moet ons aanhou verander, want die ou modelle en programme het nie vrugte gedra nie. Daarom soek ons nuwe modelle en programme of kyk wat “suksesvolle” kerke doen – net om hulle  na te aap.

Die antwoord: Die kerk moet weer kategese as ‘n ononderhandelbare praktyk terugbring.

How can we expect to live with God in heaven if we love not to live with him on earth? —John Mason

• Die geestelike opbou van gelowiges

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

In die Nuwe Testament lees ons gereeld van geestelike opbou: Laat julle as lewende stene opbou tot ‘n geestelike huis (1 Petrus 2:5). Hierdie woord  opbou, is ‘n woord wat algemeen in die boubedryf gebruik word. In die Bybel word dit as ‘n beeld van die verlangde resultaat van pastorale bediening gebruik. Opbou dui op goeie vakmanskap,  deeglike konstruksie, ‘n soliede, stabiele struktuur, geen swak plekke nie en geen wanfunksionering wat die gebou mag beïnvloed nie. Die gevolge van swak vakmanskap word gewoonlik eers na ‘n tyd duidelik

Ons kan nie ‘n geestelike huis met swak vakmanskap bou nie. Swak vakmanskap beteken ons ken die Bybel oppervlakkig en het maar net ‘n vae begrip van wie en wat God is en wat Hy gedoen het. Hierdie is vandag algemeen is ons kerke. Solank as wat kategese verwaarloos word en nie sy regmatige plek inneem nie, sal die tekortkominge nie verdwyn nie.

Kategete is leermeesters met ‘n spesifieke taak: hulle moet gelowiges van alle ouderdomme in die waarhede van die Christelike geloof en hoe Christene volgens hierdie waarhede moet leef, onderrig. Alle Christene, ook volwasse Christene, moet hierdie waarhede ken. Dit beteken hulle moet gereeld daarna kyk en dieper delf. So kry hulle nuwe wysheid en toepassings. Die probleem is dat ons vandag die leerstellings van die Christelike geloof vermy, want ons is bang dit mag dalk aanstoot gee.

Die Christelike geloof moet goed en met wysheid onderrig word, veral as ons na vandag se ingewikkelde lewe kyk. Gebeur dit nie sal ons geloof wyd en vlak bly – geen diepte nie.

No man should judge unless he asks himself in absolute honesty whether in a similar situation he might not have done the same. -Viktor Frankl, skrywer, neuroloog en psigiater (1905-1997)

Christelike dissipelskap en onderrig

Believe me … the Church of God will never be preserved without catechesis (Calvyn)

In J. I. Packer en Gary A. Parrett se boek Grounded in the Gospel sê hulle dat kategese ‘n integrale deel van die Christelike groeiproses is. Omdat kategese in baie gemeentes nie meer belangrik is nie, kry ons ‘n geleidelike toename in Bybelse ongeletterdheid.

Leer is ‘n baie algemene menslike aktiwiteit – skool, kollege, vakleerling … Dit gaan oor die oordrag van kennis en vaardighede. Die Christelike godsdiens het van die begin af leer en onderrig vereis. Daarvoor was daar ouers, priesters en Leviete in die Ou Testament. Elke nuwe geslag het hierdie opdrag om ander te leer. In Jesus Christus se tyd was dit die voltydse taak van die skrifgeleerdes. Jesus Christus self was ‘n uitstekende leermeester – dink maar net aan sy gebruik van gelykenisse. In Matteus 28:18 – 20 lees ons Jesus se laaste opdrag aan sy dissipels voor sy hemelvaart. Een aspek wat spesifiek gemeld word, is: Leer hulle om alles te onderhou wat Ek julle beveel het. Die Christen word dus geroep en kry ‘n spesifieke opdrag: Julle het geleer, reik nou uit en leer ander wat jy self geleer het.

Die vroeë kerk het hierdie opdrag ernstig opgeneem, nie net om foute reg te stel nie, maar ook vir die geestelike groei van die gelowiges. Wat jy my voor baie getuies hoor verkondig het, moet jy toevertrou aan betroubare manne wat bekwaam sal wees om dit ook aan ander te leer (2 Timoteus 2:2). Die kerk moet dus ‘n gemeenskap wees wat leer en onderrig gee. Dit is ‘n integrale en belangrike deel van die diens wat ons aan ander lewer.  Vraag: Is hierdie leer en onderrig nog ‘n deel van vandag se gemeentes?

 Paulus sien onderrig as ‘n geestelike gawe: As dit is om onderrig te gee, laat ons onderrig gee (Romeine 12:7). Elke Christen moet sy vaardigheid om onderrig te gee opskerp deur nadenke, voorbereiding, oefening en die onderwerping aan evaluering. Trots en hardkoppigheid maak enige verbetering onmoontlik.

Till men have faith in Christ, their best services are but glorious sins. —Thomas Brooks

‘n Nuwe Kategismus: Vraag 22

Vraag:

Hoekom moet die Verlosser ’n mens wees?

Antwoord:

Dat Hy in sy menslike wese volledig vir ons die hele wet kan gehoorsaam en die straf vir menslike sonde kan dra; ook dat Hy simpatie kan hê met ons swakhede. [Onderstreepte gedeelte is die antwoord vir kinders.]

Skrifgedeelte:

Daarom moes Hy in elke opsig aan sy broers gelyk word, sodat Hy ‘n barmhartige en getroue  Hoëpriester voor God kon wees om die sondes van die volk te versoen (Hebreërs 2:17).

Kommentaar:

Die Seun van God word ‘n mens om mense in staat te stel om seuns van God te word … Die Tweede Persoon in God, die Seun, word mens omdat Hyself in hierdie wêreld as mens gebore word – ‘n ware mens van ‘n sekere lengte, ‘n spesifieke haarkleur, wat ‘n spesifieke taal praat, en wat soveel kilogram weeg. Die ewige Wese wat alles weet en wat die hele heelal gemaak het, word nie net ‘n mens nie, maar voor dit ‘n baba … Die gevolg is dat ons nou een mens gehad het wat werklik was wat die mens bedoel was om te wees … Omdat die hele probleem vir ons is dat die natuurlike lewe, in ‘n sin, doodgemaak moet word. Hy verkies ‘n bestaan op aarde wat beteken dat sy menslike begeertes moet sterf – armoede, Hy word deur sy familie misverstaan, Hy word deur een van sy intieme vriende verraai; Hy word uitgejou en deur die polisie mishandel; Hy word gemartel tot Hy sterf.

En dan, nadat Hy so sterf – in ‘n sin elke dag doodgemaak word – word die mens in Hom, omdat Hy met die goddelike Seun verenig was, weer lewendig. Die Man in Christus staan weer op: nie alleen die God nie. Dit is die hele punt. Vir die eerste keer sien ons ‘n ware mens wat volledig weer lewend word.

Watter verskil het Hy aan die hele mensdom gemaak? Net dit: dat om  seun van God te word, om van die tydelike biologiese lewe na ‘n tydlose geestelike lewe oor te gaan, reeds vir ons gedoen is. Ons kan dit op baie verskillende maniere uitspreek. Jy kan sê dat Christus vir ons sondes gesterf het. Jy kan sê dat die Vader ons vergewe het op grond van wat die Seun vir ons gedoen het – iets wat ons eintlik self moes gedoen het. Jy mag sê dat God die dood oorwin het. Almal is waar.

Hierdie kommentaar is deur C. S. Lewis geskryf. Hy was lektor in Engelse literatuur aan die Universiteit van Oxford en professor van Engels aan die Universiteit van Cambridge. Hy skryf literêre kritiek, kinderliteratuur, fantasieliteratuur, sowel as teologie. Sy bekendste werke is Mere Christianity (waaruit hierdie kommentaar kom), The Srewtape Letters en The Chronicles of Narnia. Hy was ‘n lidmaat van die Anglikaanse Kerk. Sy bekering was deur sy vriend en kollega aan Oxford, J. R. R. Tolkien, beïnvloed

Uit  “Mere Christianity” in The Complete C. S. Lewis Signature Classics(New York: Harper Collins, 2002), 145–146.

Verdere Leesstof

 “The Incarnation” in A Faith to Live By, deur Donald Macleod.

Gebed

Wie kan my uit die hande van God verlos? Watter maatreëls kan ek tref of wie sal my Verdediging wees? Is daar nie wat genoem word die Redder en magtige Verlosser nie? In sy Naam sal ek hard uitroep; Jesus, die geseënde Jesus. Dit, dit is Hy, die Regter, voor wie ek bewe, maar ook die Verlosser op wie ek vertrou … O Jesus,  Jesus, in u wonderlike Naam pleit ek  dat U my sal hanteer  volgens die belang van hierdie Naam. Want dit is die Naam vol liefde, vol vreugde, vol vertroosting en vertroue vir elke sondaar wat toevlug in u Naam neem. Jesus is die Verlosser.  Hoekom het u daardie naam aanvaar?  Om te verklaar dat U u kinders van hulle sondes sal verlos. Ek pleit dat U inderdaad my Jesus sal wees:  U het my gemaak – moenie die werk van u hande vernietig nie. U het my verlos – moenie dit wat U met u kosbare bloed gekoop het, weggooi nie.

Ek bely dat my tekortkominge baie en ernstig is, maar u goedheid en mag ken geen perke nie. Daarom pleit ek, op grond van u liefde so oorvloedig in die verlede bewys, laat u genade by my wees – oneindig. Onthou Here, dat ek aan U behoort – U, wonderlike Verlosser,  wat saam met die Vader en die Heilige Gees aanbid en verheerlik word. Amen.

Hierdie gebed  is deur Augustinus  (354 – 430), die Biskop van Hippo in Noord-Afrika, geskryf.  Hy was ‘n teoloog en filosoof. Beide die Katolieke en Anglikaanse Kerk beskou hom as ‘n heilige. Hy skryf oor sy bekering in sy Confessions, sy bekendste boek. Hy was ‘n produktiewe skrywer en het geskryf in Latyn.  Baie van sy werke het behoue gebly – honderde titels. Dit sluit in apologetiese werke, werke oor Christelike leerstellings en kommentare en meer as 350 preke wat behoue gebly het.

Uit Pious Breathings: Being the Meditations of St Augustine, his Treatise of the Love of God, Soliloquies and Manual, vertaal deur Geo. Stanhope (London: J. Nunn & Co., 1818), 311–313.

Copyright © 2012 by Redeemer Presbyterian Church

We encourage you to use and share this material freely—but please don’t  charge money for it, change the wording, or remove the copyright information. Ek het slegs die gedeeltes vertaal.