Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Oorlog(4) – JP Louw

See-oorlog

Die Jode het geen vloot gehad nie, want hulle het geen groot hawestede gebou en oorsee handel gedryf nie. Dit was die Egiptenare, Filistyne, Fenisiërs, die Grieke en Romeine wat in die antieke tyd seevaarders was en ook soms oorlog ter see gevoer het.

‘n Geveg teen ‘n stad

Stede is op hoërliggende dele gebou en met sterk mure en poorte beskerm soos alreeds beskryf is. Die aanvallers het egter allerhande teg­nieke begin ontwikkel om ‘n stad binne te val. Tonnels is soms onder die mure gegrawe om die fondamente te laat sak sodat die muur kon val. Maar om dit te kon doen, moes hulle met allerhande beskermings soos groot skilde of afdakke op wiele hulleself teen dié bo-op die muur beskerm, want van bo is nie net geskiet nie, maar ook groot klippe afgegooi asook kokende water of olie, of soms net enige brandende materiaal. Stadspoorte is ook met beskermings bestorm en aan die brand gesteek. Soms is die kalksteen van die mure verswak deur groot vure teen hulle te laat brand om dan later met lang pale teen die muur te stamp tot dit breek.

‘n Baie effektiewe wapen was ‘n lang en baie dik balk met ‘n metaalpunt wat op ‘n toestel met wiele gestoot is. Dit is teruggetrek op sy skarnier onder op die toestel en dan met toue vinnig op en vorentoe getrek om sodoende as ‘n reuse hamer te dien om stadsmure of poorte stukkend te slaan.

As die boogskutters op die muur vanaf torings wat buite die muur gebou is, raakgeskiet kon word, het ander van onder lang lere teen die mure gehys en dit so vinnig gedoen dat nie almal deur dié op die muur gekeer kon word nie. As ‘n paar eers bo-op was, het hulle die verdedigers besig gehou sodat nog meer kon opklim en uiteindelik die stad kon oorweldig. By Masada het die Romeine ‘n reuse wal skuins teen die natuurlike muur van die berg gebou waarop hulle kon loop en hulle oorlogs­tuig kon optrek.

Tydens ‘n geveg is verskillende seine geflits om kommunikasie te bevorder. In Jeremia 6:1 word van vuurseine gepraat om te waarsku teen ‘n inval.

Esegiël 4:2-3 beskryf ‘n aanval met die volgende woorde: “Bou beleëringswerke … stel storm­ramme rondom op. . . . Vat ‘n ysterplaat en laat dit ‘n muur wees tussen jou en die stad.” Dieselfde word ook in Esegiël 26:8-9 gesê met byvoeging van beskermingsdakke wat teen die stadsmuur aangebring word.

 

‘n Veldslag

Buite die stadsmuur is veldslae gereeld gevoer as twee leërs mekaar aandurf. In 2 Samuel 11:1 lees ons “in die lente, die tyd waarin die konings gewoonlik optrek om oorlog te maak”. Dit was die tyd dat die koue verby is en voedsel makliker bekom kon word. Dan het die konings maar net uit hebsug teen mekaar opgetrek. Sodra die een die ander se gebied betree, was dit vanself ‘n verklaring van oorlog en het die wagte gesien dat ‘n vyand op pad is. Soms het die invaller voorwaardes aangebied soos byvoorbeeld die spaar van die stad se lewens teen betaling; ander kere weer is stede summier verwoes en die oorbly­wendes as slawe weggevoer. As ‘n stad nie wou toegee nie, het die geveg begin, of deur soldate wat mekaar buite die stad in die veld aandurf of deur beleëring van die stad self. Naas bestorming van die muur is ook ander middele aangewend deur ‘n stad net van kos en water af te sny. Toe die koning van Aram teen Samaria opgetrek het, is die stad van kostoevoer afgesny en het daar ‘n groot hongersnood ontstaan (2 Konings 6:24-25), so erg dat mense selfs oorweeg het om kinders te eet.

‘n Ander tegniek was hinderlae. Rigters 20:29-40 vertel hoe die Israeliete by Gibea die Benjaminiete uit die stad uitgelok het deur met ‘n klein groepie soldate aan te val wat gou gevlug het en toe hulle agtervolg is terwyl ander wat in hinderlae geskuil het, opgespring het en die stad ingeneem het. Toe rook uit die stad opgaan het die Benjaminiete besef hulle is om die bos gelei.

Soms is n beleërde stad gered deur die ingryping van die Here. So byvoorbeeld het die. Here die Assiriërs met die dood getref toe hulle Hiskia beleer het. ‘n Engel van die Here het in een nag 185 000 Assiriërs laat sterf sodat hul koning Sanherib opgepak en teruggegaan het na sy land toe. In ander gevalle het ‘n koning afgesien van sy veldtogte omdat ‘n sterker koning n gebied verower het en beskerming aan die inwoners gebied het (2 Konings 24:7).

Gewoonlik is al die mans doodgemaak wanneer ‘n stad ingeneem is terwyl die vroue en kinders as slawe weggevoer is. Soms is van die mans gespaar om ook slawe te word. Die besittings is dan deur die soldate gebuit en die stad met vuur verbrand. Die Assiriërs was bekend as besonder wreed en hulle het meestal al wat voorgekom het, vernietig. Soms is die leiers gevang en hulle oë uitgesteek as vergelding. In Rigters 16:21 lees ons hoe die Filistyne vir Simson gegryp het, sy oë uitgesteek het en hom met kettings geboei het. In 2 Konings 25:7 word vertel hoe Nebukadnesar van Babel teen koning Sedekia van Jerusalem opgetree het toe hy teen hom opgestaan het. Nebu­kadnesar het Sedekia se seuns voor hom geslag, sy oë uitgesteek en hom in kettings na Babel weggevoer. Die koning van Ai het ietwat beter daarvan afgekom. Hy is net in ‘n boom opgehang (Josua 8:29).

Skrywer:  Prof JP Louw