Jona en Johannes; Josef en Joses – Francois Malan

Wollie vra:

Dit wil egter voorkom asof daar “moontlikke” verkeerde vertalings met die Bybel plaasgevind het, asgevolg van tale.

Dit laat my nog steeds met n onduidelikheid oor wie dus die werklikke Vader van Simon was. Johannes of Jona.

Ek sal graag ook die volgende verklaring wil weet.

Markus 15 vers 47 “volgens die 33 vertaling” word daar genoem dat Maria die moeder van Joses was.

Markus 16 vers 1 word daar genome dat Maria die moeder van Jacobus was.

Was Jacobus en Joses broeres of is dit n ander Maria.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord

Johannes of Jona.

Jona is die Hebreeuse naam (bv. ook van die profeet tydens Jerobeam II se tyd, 784-753 v.C., 2 Konings 14:25. Jona is ook die Hebreeuse word vir ‘duif’).

Johannes is die Griekse weergawe van Jona in die Nuwe Testament, wat in Afrikaans gevolg word. Die Engelse weergawe van die Griekse Johannes is John.

 

Jakobus en Joses

(NB die Afrikaanse vertalings spel almal die naam Jakobus met ‘n ‘k’ soos in Grieks)

In Markus 15:40 word onder die vroue wat van ver af die kruisiging dopgehou het enkeles genoem. Die tweede Maria word genoem ‘die moeder van Jakobus die kleine (of: die jonge Jakobus) en Joses.’

Matteus, wat ná Markus geskryf is, en baie uit Markus oorgeneem het, noem haar volgens die oudste manuskripte in 27:56 Maria die moeder van Jakobus en Josef – soos in die 1983 vertaling. Die 1933 vertaling het dit verander na Maria die moeder van Jakobus en Joses, om by Markus te pas.

(Johannes 19:25 noem die vroue by die kruis: ‘sy moeder en die suster van sy moeder, Maria van Klopas, en Maria Magdalena’ – dis is onwaarskynlik dat Jesus se moeder se suster se naam ook Maria sou wees, en daarom is die Maria van Klopas nie die naam van Maria se suster nie, en is Maria van Klopas waarskynlik die derde van die vier vroue wat Johannes noem.

Die suster van sy moeder is waarskynlik Salome wat in Markus 15:40 en 16:1 genoem word. Sy was miskien die vrou van Sedebeus en die ma van Jakobus en Johannes na wie in Matteus 20:20 verwys word. )

Markus 15:47 se ‘Maria die moeder van Joses,’ en Markus 16:1 se ‘Maria die moeder/ma van Jakobus’ kan waarskynlik aandui dat Jakobus en Joses haar twee kinders was omdat Markus 27:56 haar noem: Maria die moeder van Jakobus en Josef. Maar wie sy of Jakobus of Josef/Joses was, weet ons nie verder nie.

(Lukas 24:10 noem die volgende vroue by die graf: Maria Magdalena en Johanna en Maria van Jakobus en die ander saam met hulle. In die lig van Markus moet die ‘van Jakobus’ beskou word as ‘die moeder van Jakobus’ en nie ‘die vrou van Jakobus’ nie).

Die Evangelies is lank na Jesus se dood geskryf op grond van mondelinge oorleweringe, en kon sulke verskille soos bv. Josef of Joses maklik ingekom het. Die kerklike tradisie wat die geskiedskrywer Eusebius na 310 n.C. neergeskryf het, vertel bv. dat die gemeente in Rome by Markus, as volgeling van Petrus, in die tyd van keiser Claudius (41-54 n.C.), aangedring het om die lering wat hulle van Petrus mondelings ontvang het op skrif te stel, en dat dit eventueel die Evangelie van Markus geword het wat deur die ander gemeentes aanvaar is. Jesus is ongeveer die jaar 30 n.C. gekruisig. Matteus, wat vir die gemeentes in Palestina en Sirië geskryf is, en Lukas, wat Asië en Griekeland waarskynlik op die oog gehad het, is albei waarskynlik rondom die jare 70 n.C. geskryf is, het o.a. gebruik gemaak van Markus se Evangelie. Johannes se Evangelie is eers tussen 90-95 n.C. geskryf met ou mondelinge oorleweringe wat daarin opgeneem is.

Totdat boekdrukkuns tussen 1440-1450 uitgevind is, is alle boeke met die hand oorgeskryf. Ons het geen oorspronklike geskrif in die Bybel nie, maar die Bybel is opgestel uit afskrifte wat deur die eeue afgeskryf is op Papirus (van plantmateriaal gemaak) en die meer duursame materiaal, Perkamente (van velle gemaak; vgl. 2 Timoteus 4:13).

 

Skrywer:  Prof: Francois Malan