Die Groot Geloofswoordeboek: Vervulling met die Gees

Vervulling met die Gees • In Christus • Algehele oorgawe • Tweede genadewerk

(*Doop met die Heilige Gees)

Ons lees omtrent ses keer van die vervulling met die Heilige Gees. Dit staan teenoor die *doop met die Heilige Gees wat na die Pink­stergebeure verwys en onherhaalbaar is. Die vervulling met die Gees is duidelik herhaalbaar en selfs ‘n staande opdrag aan die gemeen­te (Hand 2:4; 4:8, 31; 9:17; 13:9; Ef 5:18). Petrus wat op Pinkster­dag met die Gees vervul is, tree later weer vol van die Gees op (Hand 4:8), maar kort daarna word hy weer saam met die gemeente met die Gees vervul (Hand 4:31). Dit lyk half in Handelinge of dit by besondere geleenthede gebeur. Dit gebeur tydens die uitstorting van die Gees, en dan weer wanneer Petrus die eerste keer voor die vyandige Joodse Raad moet staan, dan weer direk ná die verbod van die Raad om in die Naam van Jesus iets te doen.

Dit lyk of dit elke keer gaan om krag tot getuienis – presies wat sekere Christene sien as die betekenis van die vervulling.

Die enigste verwysing buite Handelinge is Efesiërs 5:18 wat nie soos in Handelinge deel van ‘n verhaal is nie, maar ‘n bevel: “Word met die Gees vervul.” Die samestelling van hierdie sin is interessant. Hierdie bevel word in die Grieks gevolg deur vier deelwoorde (participia), dit beteken werkwoordsvorme wat afhanklik is van die hoofwerkwoord: Word met die Gees vervul. Die vervulling met die Gees sal dus uitloop op, en moet blyk uit, die dinge wat daarop volg:

•             sing vir mekaar

•             sing vir God

•             dank God

•             wees aan mekaar onderdanig

Hier gaan dit nie soseer om krag tot getuienis nie, maar eerder om ‘n besondere lewenstyl.

Dit is opvallend wat hier uit ons gewone lewe uitgelig word as tekens/uitvloeisels van die vervulling. Ons sang, ons gebed en ons huwelik. Sang is besonder belangrik in die geloofsgemeenskap se lewe. Die liedereboek is nie verniet die langste boek in die Bybel nie! Dit is ook belangrik dat hier twee opmerkings oor sang ge­maak word terwyl daar in die geheel maar drie dinge genoem word. Sang is baie belangrik in die lewe van die ge­loofs­gemeenskap. ‘n Mens hoor maklik aan die sang van ‘n groep mense hoe vol hulle van die Gees is.

Dit is net so belangrik dat dit eers om ons sang vir mekaar gaan, en dan om ons sang voor God. “Sing onder mekaar” beteken iets soos inspireer mekaar deur julle sang. En geesgevulde sang kan inspireer. Eers dan kom ons “sang met ons hele hart tot eer van God” ter sprake, want dis net as ons mekaar met ons sang geïnspireer het dat ons werklik tot eer van God kan sing. Dooie­rige, belangelose sang is ‘n belediging vir die Here.

Wat verder merkwaardig is, is dat Paulus daarna verreweg die grootste deel van sy behandeling van die vervulling met die Gees aan die huwelik bestee. Miskien is dit die verhouding waar­in ‘n mens se geestelike ligging die maklikste en duidelikste uit­kom. Ons ken die uitdrukking: “A street angel and a house devil.”

Efesiërs 5 is die enigste plek waar die woor­de “vervulling met die Gees” buite Handelinge voorkom. ‘n Mens kan daaruit aflei dat dit nie regtig so belangrik is nie. Dit is egter ‘n groot fout. Daar is verwante uitdrukkings elders in Pau­lus se briewe wat die bete­kenis baie ryk toelig. Veral in Romeine en Galasiërs kry ons ‘n verskeidenheid perspektiewe.

In Galasiërs 5 is daar ‘n hele paar uitdrukkings:

•             Om deur die Gees van God beheers te word (v 16).

•             Om ons deur die Gees te laat lei (v 18).

•             Om die Gees ons gedrag te laat bepaal (v 25).

Hierdie uitdrukkings kom voor in die verband waar die *vrug van die Gees bespreek word. En daar is geen konkreter be­skry­wing van ‘n Geesvervulde lewe as hierdie vrug nie.

Dis opvallend hoe belangrik verhoudings in hierdie verband is. Teenoor die vrug van die Gees staan die sondige lewe (5:19-21). En die lys sondes wat daar voorkom, het almal met slegte ver­houdings te doen. In die direkte verband gaan dit om ge­meentelede wat mekaar wil “byt en verskeur” (5:15). En die peri­koop eindig met die vermaning teen verwaandheid, afguns en uittarting, alles dinge wat verhoudings versuur. Die lys sondes (5:19-21) is almal vernietigend vir goeie verhoudings.

Daarteenoor is die vrug van die Gees ‘n wenresep vir goeie ver­houdings. Wat maak ‘n mens meer tuis by mense as om lief­de, ge­­duld en vriendelikheid te beleef? Wat skep meer ver­troue as ne­de­righeid en selfbeheersing? Wat laat ‘n mens makli­ker uitreik na iemand anders as juis sy of haar getrouheid (betrou­baarheid)?

Maar is hierdie kenmerke nie presies die lewe van Jesus nie? Sou ons nie een vir een van hierdie deugde net so in sy aardse be­die­ning kom identifiseer nie?

Dit beteken dat die vervulling of beheer van die Gees en die heer­skappy van Jesus dieselfde saak is. Trouens, hierdie verband tussen Christus en die Gees kry ons ook elders. Die Gees word die Gees van Christus genoem, Christus ontvang die Gees van die Vader en stuur Hom na ons, die Gees kom om Christus te verheerlik, Christus kom self in die Gees na ons toe (Joh 14:23; Rom 8:9; 16:7, 14).

 

In Christus

En bring dit ons nie by ‘n ander reeks uitsprake van Paulus nie, dié oor Christus in ons en ons in Hom?

Daar is ‘n hele reeks uitsprake oor Christus in ons en ons in Hom. Volgens Paulus kry ons deur die *doop en die *geloof deel aan die dood en die *opstanding van Jesus. Dit beteken dat ons in ‘n sin nie meer leef nie en in ‘n ander sin nou juis ‘n nuwe lewe het. “Ek is saam met Christus gekruisig, en nou is dit nie meer ek wat lewe nie, maar Christus wat in my lewe. Die lewe wat ek nou lewe, leef ek in die geloof in die Seun van God” (Gal 2:19-20). Elders lees ons van “Christus wat julle lewe is” (Kol 3:4).

Onder *heiliging en *perfeksionisme is verwys na die vreugde hiervan, die nuwe lewe, ons aandeel aan ‘n oorwinningslewe, selfs die gedagte van perfeksionisme. Maar dit alles is nie iets bui­ten­gewoons nie, dit is nie net ‘n paar besondere Christene wat met groot selfverloëning en opoffering so ver kom dat hulle lewe volkome onder sy beheer staan nie. Hy is die Here. As ons aan sy lewe deel kry, is dit die lewe van Iemand wat alle mag in die hemel en op aarde het, Iemand wat die dood oorwin het, Iemand voor wie die bose magte gevlug het, Iemand in wie die volheid van God beliggaam is, wat dit ook al beteken (Kol 2:9). Dít is die lewe waaraan ons deel het. Dit maak volheid, krag en oorwinning deel van die normale Christelike lewe.

Ons moet dus ophou om die vervulling met die Gees, die vol­heid in Christus, die oorwinning oor sonde en krag tot getuienis as buitengewone ervarings te sien wat net vir uitsonderlike Chris­te­ne beskore is. Wie Jesus Christus as Verlosser ken, ken Hom ook as Here, kan uit sy volheid lewe en het aan sy oorwinningslewe deel. Dit is nie net onnodig nie, dit is abnormaal om eers suk­kel-sukkel as Christen te lewe en dan ‘n spesiale ervaring te soek om krag of “heiligmaking” of volle oorgawe te kry. Natuurlik het baie Chris­tene dit nodig, maar net omdat hulle die Here nie van die begin af ernstig geneem het nie. Wie in Jesus Christus glo, het die Gees in sy volheid ontvang. Natuurlik kos dit ‘n leeftyd om uit sy volheid te leer leef. En in die proses kan daar baie en wonderlike en diep ervarings wees. Maar hierdie ervarings kan ons nie sistematiseer en indeel nie. Daar is nie ná ons oorgawe aan die Here spesifiek ‘n bepaalde tweede ervaring nodig (*Doop met die Gees of vervulling met die Gees) waarna alles dan eers kan regkom nie. Baie ervarings is nodig, maar dit verskil van mens tot mens en dit het nie tegniese name wat hulle van ander ervarings onderskei nie.

 

Skrywer : Prof Adrio König

Die Doop van Kinders – Jan van der Watt

Kotie vra:

Ek wil graag uitklaring kry van die volgende asseblief:

1. Deur te doop word ons deel van God se genadeverbond. Wat as ‘n persoon/kind/babatjie doodgaan voor hy/sy gedoop word, gaan die persoon dan outomaties hel toe?

2. As gelowige ouers hulle kinders laat doop, word dit dan outomaties aanvaar dat indien die kind/ers op ‘n baie jong ouderdom sterf, gaan die kind/ers outomaties hemel toe omrede die ouers gelowig is?

3. As ongelowige ouers hulle kinders laat doop, en die kind/ers gaan op ‘n vroeë ouderdom dood, gaan die kind/ers dan hel toe omdat die ouers nie gelowig is nie?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Daar is heelwat inligting oor die doop op bybelkennis.co.za. Wat hier gesê word is bloot aanvullend. Al drie die vrae het basies te doen met die funksie van die doop – moet iemand gedoop word om gered te word. Die Roomse en Ortodokse kerke verleen baie gewig aan die doop en sê dat die doop ook reddende krag besit. Die Protestantse kerke ontken egter dat die doop reddende krag besit. Die doop is bloot die teken van ‘n situasie wat reeds daar is – byvoorbeeld dat iemand aan God behoort. Dit doop veroorsaak nie dat ons kinders van God word nie, maar is ‘n teken daarvan, nes die trouring nie die huwelik veroorsaak nie, maar ‘n teken daarvan is.

In die lig hiervan inligting oor die drie vrae:

Wat die eerste vraag betref – nee, die baba gaan nie outomaties hel toe omdat hy of sy nie gedoop is nie. (Die Roomse kerk doen wel hul bes om sulke babas te doop – hulle het selfs ‘n gebruik om die baba in die baarmoeder te doop as hulle dink dat daar gevaar is dat die baba by geboorte mag sterf. Dit hang natuurlik daarmee saam dat hulle glo die doop het reddende krag).

Wat vraag 2 betref: volgens 1 Kor 7 lyk dit tog of die baba deur die geloof van die ouer geheilig word. Met ander woord, as jy deel is van God se familie (kind van God is) en jou baba word gebore, sien God die baba as deel van sy familie. Hy vat nie die baba en gooi die baba in die bos buite die familiehuis sodat die baba daar moet groot word nie. Nee, die baba moet binne die gesin van God grootgemaak word. As die persoon later, as hy of sy groter is, besluit om nie in die huis te bly nie en soos die verlore seun (Luk 15) wegloop is dit ‘n ander saak. Uit hierdie redenasie sou mens kon aflei dat die baba nie verlore gaan nie.

Wat die derde vraag betref: Die doop is vir gelowige ouers, nie ongelowige ouers nie. Dit gaan oor ‘n ooreenkoms wat tussen die ouers en God gemaak word en as die ouers nie dink God bestaan nie (nie in Hom glo nie) hoe kan hulle in ‘n verhouding met Hom staan. Konsekwent geredeneer lyk dit dus of die doop deur ongelowige ouers nie geldig is nie, maar mens moet onthou, die genade van God is baie groter as wat ons ooit kan dink.

 

Skrywer: Prof Jan van der Watt

 

Die doop as teken – Jan van der Watt

Johan vra:

In ‘n artikel waarin u raad gee aan ‘n vrou oor die doop, noem u dat die doop ‘n teken is. Kan u asb verduidelik waarvan die doop ‘n teken is asb. Ek sien dit nie duidelik in u antwoord aan die vrou nie.

Antwoord:

Prof. Jan van der Watt antwoord:

Die doop word in die Ortodokse en Rooms Katolieke kerke gesien as die instorting van genade in die mens. Daardeur sou die mens dan salig word. Dit is byna soos ‘n glas wat met geboorte halfpad vol water (genade) is, maar nog nie vol is nie. Met die doop word die glas dan heeltemal volgemaak met genade, wat beteken dat die persoon dan gered is.

Die Reformatore (Luther, Calvyn en andere) het ‘n ander pad ingeslaan. ‘n Mens word nie deur die doop gered nie, maar deur geloof in Jesus. As die doop dan nie red nie, waarom doop mens dan, is toe gevra. Die Reformatore het verduidelik dat die doop ‘n teken is van iets groters, net soos die ring aan die vinger van ‘n getroude die teken van iets groters is. Maar waarvan is dit ‘n teken?

Romeine 6 en Kolossense 2:11 help ons om die vraag te antwoord: Met die doop word die persoon saam met Jesus begrawe (die ou mens is weg) en saam met Hom opgewek (sodat hy of sy ‘n nuwe lewe kan leef (Romeine 6 en Kolossense 2 ).Die doop wil dus simboliseer dat mens van die dood na die lewe saam met Jesus toe oorgegaan het. Jy het nou ‘n nuwe identiteit, naamlik van iemand wat gered is en aan Jesus behoort. Daaraan moet die doop jou herinner en daarvan is dit ‘n teken.

 

Skrywer: Prof Jan van der Watt

 

Grootdoop en Kleindoop – Kobus Kok

Bernard vra:

Ek is steeds lidmaat van die NG Kerk en het lank met my dominee oor die doop gesels omdat ek baie deurmekaar geraak het want een sê so die ander sê so. Ek glo dit is sonde om die kleindoop te verwerp, want ek is kleingedoop en ek gaan oor na ander kerk soos die AGS en ek laat my oordoop. Die doop red niemand nie. Jesus het mos in die Jordaanrivier in ons plek gedoop. In Handelinge 2 vers 38 en 39 gee ek graag deur: in vers 38 voor Jesus se hemelvaart. Toe antwoord Petrus hulle:” Bekeer julle en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam van Jesus Christus. Dan sal God julle sondes vergewe (tien dae nadat Jesus opgevaar het na die Hemel) en sal julle die Heilige Gees as gawe ontvang. Die Heilige Gees was nog nie voor die hemelvaart onder hulle nie en die uitstorting van die Heilige Gees en doop met die Heilige Gees is dieselfde. Vers 39: Wat God belowe het, is vir julle en vir julle kinders en vir almal wat daar ver is, vir almal wat die Here ons God na Hom toe sal roep” Die vraag is is babas kinders? Ja, die babas is kinders. Nou wil ek vir iemand vra wat watter ouderdom af is die babas kinders pasgebore? Twee jaar oud? Ongebore? Dit staan presies en duidelik in handelinge 2:39 dit is die belofte wat God vir ons gegee het dat ons aan hom behoort die ou verbond was die besnydenis en die nuwe verbond die verbondsdoop. As iemand vir my vra waar staan daar in die Bybel geskrywe van babas wat gedoop was, kan ek dieselfde vraag vra waar staan daar in die Bybel geskrywe van vrouens wat nagmaal gebruik het? Daar staan nêrens in die Bybel geskryf dat doop onderdompel beteken nie.  Jesus het Hom in ons plek in Jordaanrivier laat doop en ons kan Hom nie naboots nie. Doop red ons nie en ek is kleingedoop in die NG Kerk en ek gaan my nie weer laat doop nie. Dit is sonde want Efesiërs 4 vers 5 sê daar is net een Here een Geloof een doop

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord:

Nuwe navorsing bewys Groot-doop en Klein-doop, besprinkeling en onderdompeling in Vroeë Christelike Kuns en argitektuur

Dr. Kobus Kok

Ek verwys diegene wat oor die doop vrae het graag na die goeie artikel van Prof Adrio König wat op die webblad verskyn (http://www.bybelkennis.co.za/Die-Groot-Geloofswoordeboek/Die-Groot-Geloofswoordeboek-Doop.html ). Prof Konig het ook ‘n boek geskryf oor die doop wat op die Suid Afrikaanse gehoor gemik is. Daar is ook baie ander artikels op ons webtuiste wat reeds oor die tema van die doop verskyn het. Druk gewoon “doop” in die soekfunksie en u sal ‘n hele aantal artikels vind.

Onlangs het daar ‘n uitstekende boek verskyn deur Everett Furguson (2009) oor die doop. Prof Ferguson is ‘n wêreldbekende geleerde in Amerika wat al vir meer as 50 jaar op die vroeë kerklike geskiedenis navorsing doen. Die boek se titel is: “Baptism in the Early Church: History, Theology and Liturgy in the first five centuries“, waar Ferguson die ontwikkeling van die doop in die eerste 5 eeue van die vroeë kerk bestudeer. In sy boek bekyk hy ook die voorgeskiedenis van die doop as verskynsel, nie net in die Joodse geloof nie, maar ook in die heidense gelowe. Ons moet in gedagte hou dat die doop as ritueel nie iets is wat die eerste keer uit die bloute uit gedoen is nie. Doop-rituele was praktyke wat vir eeue al in gebruik was. In die Christelike konteks kry die Christelike doop egter ‘n ganse nuwe betekenis! Tog was die praktyk van rituele wassing vir die antieke mense ‘n bekende gebruik in religieuse konteks.

Ferguson het ‘n interessante hoofstuk rondom pp 130 van sy boek waar hy voorbeelde gee van die doop in vroeë Christelike kuns, asook verskeie doopvonte wat in die argeologie na vore gekom het. In beide die kuns en die doopvonte sien ons hoe die vroeë kerk met die doop omgegaan het en hoe dit in verskillende kontekste verskil van mekaar.  Hierdie boek beslaan amper 1000 bladsye, en sal ‘n standaard verwysingsbron oor die doop in die vroeë kerk word.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bo is ‘n voorbeeld van ‘n  vroeë Christelike kuns uitbeelding waar iemand gedoop word. Let daarop dat die water van bo af op die persoon gegooi word!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vroeër die maand was ek in Griekeland en het onder andere Filippi besoek, die stad waar Paulus die eerste kerk op Europese bodem geplant het. Dit was in Filippi waar Paulus vir Lidia en haar hele huisgesin in ‘n rivier gedoop het (Hand 16:11-15). Ons was ook daar by die plek waar Lidia en haar huisgesin volgens oorlewering gedoop is. Die doopvont  wat u in die foto sien is vandag oor die stroompie gebou, in die vorm  van ‘n kruis.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

So entjie daarvandaan, naby die tronk van Paulus is daar die oorblyfsels van ‘n vroeë kerk met ‘n doopvont, ook  in die vorm van ‘n kruis, wat 1.5 meter diep was. In ‘n ander kerk het ons ook ‘n doopvont gesien soos die tipiese een wat ons vandag in die NG Kerk sien wat net vir beskrinkeling gebruik kon word.  Skaf gerus die boek van Ferguson aan om die teologiese ontwikkeling en gebruike rondom die doop in die eerste vyf eeue te bestudeer. Dit is geweldig interessant. Nadat u die boek bestudeer het sal u verstaan hoekom ons vandag doen wat ons doen en waar die misverstande dikwels intree.

Skrywer: Dr Kobus Kok