To call a Christian a “theist” is roughly equivalent to calling the space shuttle Atlantis a “glider.” —R.C. Sproul

Reëls vir Gebed

Calvyn het geglo dat gebed dissipline vereis. As ons nie ‘n sekere tyd van die dag vir gebed opsy sit nie, vergeet ons om te bid. Hy gee dan sekere reëls vir gebed.

1.‘n Opregte gevoel van eerbied

Ons moet onthou dat ons in gesprek met God is. Ons gesindheid moet dit bewys. Calvyn sê ons hart en denke moet gedissiplineerd wees. Ons mag nooit God se majesteit vergeet nie.

2.‘n Opregte gevoel van behoefte en belydenis

Ons moet soos bedelaars wees. Dit beteken nie dat ons vir alles wat in ons gedagtes opkom, moet bid nie. Ons moet volgens God se wil bid; ons moet altyd sy heerlikheid in gedagte hou.

3.‘n Opregte gevoel van nederigheid en vertroue in God.

Ons moet afstand doen van alle vertroue in onsself en nederig pleit dat Hy ons sal verskoon. Ons moet in sy genade alleen vertrou vir seën – geestelike en tydelik. Trots is fataal.

4.‘n Opregte gevoel van hoop

Ons vertrou dat ons gebede verhoor sal word. Hoekom? Deur die werking van die Heilige Gees in ons. Geloof en hoop oorwin vrees. Maar ‘n mens moet gelowig bid en nie twyfel nie (Jakobus 1:6).

Hierdie reëls klink vir ons oorweldigend – selfs onbereikbaar. Calvyn erken dat ons gebede vol swakhede is, maar God aanvaar ons gebrek aan woorde en onkunde. Ons gebedslewe gaan dikwels met twyfel gepaard. Dit is ‘n bewys dat ons moet aanhou bid.

We need never shout across the spaces to an absent God. He is nearer than our own soul, closer than our most secret thoughts. —A.W. Tozer

Die Sondaar se gebed

David Platt het die kat in die hoenderhok gegooi toe hy sekere negatiewe opmerkings oor die doeltreffendheid van die ‘Sondaar se Gebed’ gemaak het.

Hierdie gebed het die volgende elemente:

• Ek erken ek is ‘n sondaar;
• Ek het Christus nodig;
• Ek vertrou in Christus; en
• Ek beloof om Hom te gehoorsaam.

Hierdie gebed is die standaard vir duisende evangeliste, predikers en ouers.

Nou het Scot McKnight hom by David Platt aangesluit. Wat is hulle beswaar teen hierdie gebed?

• Die hart van die reaksie op die evangelie in die NT is berou, geloof en die doop (wat belydenis insluit). Ons kan berou en geloof in hierdie gebed inlees, maar die doop en belydenis gaan verder as hierdie gebed.
• Die gebed word vir baie mense kwasi-magies. Baie mense glo dit is voldoende en doeltreffend: as jy hierdie gebed gebid het, het jy genoeg gedoen. Jy het niks meer nodig nie en verlossing het plaasgevind. Die gebed vervang vir baie mense Jesus self. In plaas daarvan om verlossing in Jesus te soek en te weet dat Hy alleen verlossing moontlik maak, verplaas sommige hulle geloof na wat hulle self gedoen het om die verlossing te begin. Hulle fokus nie op Jesus Christus nie.
• Die gebed word gedryf deur ‘n denksisteem wat glo dat verlossing ‘n eenmalige besluit is. Verlossing is ‘n ware, lewensveranderende ondervinding. Die gebed lei nie mense in daardie rigting nie. Jesus het mense opgeroep om dissipels te word … nie om besluite te neem nie.

Die probleem is dat die sondaar se gebed dikwels ‘n oppervlakkige optrede is wat ver tekortskiet van wat die evangelie van ons verwag.

Hierdie laat ‘n mens dink. Hierdie gebed word baie algemeen in baie kerke aanvaar. Miskien is dit goed om weer daaroor te dink.

“What embitters the world is not excess of criticism, but an absence of self-criticism.” –  G. K. Chesterton

Gereeld bid

Is dit verkeerd om aan te hou bid vir dieselfde ding? Insinueer ek nie daarmee dat God nie luister of nie omgee of nie onthou nie? David McIntyre (The Hidden Life of Prayer) sê dat God verwag dat ons dinge wat vir ons belangrik is, moet vra: Maak is alles julle begeertes deur gebed en smeking en met danksegging aan God bekend (Filippense 4:6).

Nou die vraag: Hoekom? Hoekom wil God dinge juis op hierdie manier doen? McIntyre gee vier redes hiervoor:

• Afhanklikheid. Deur gebed wys ons dat ons in nederigheid op die genade van God vertrou.
• Gemeenskap. God wil graag hê dat ons in sy teenwoordigheid moet wees. Hy wil nie hê dat ons van Hom moet praat nie, maar met Hom.
• Voorbereiding. Baie moet in ons gedoen word voordat ons waardig is om sy gawes ten volle te ontvang. God berei ons harte voor deur nie ons versoeke onmiddellik toe te staan nie. So bly ons in sy teenwoordigheid totdat ons sy wil verstaan.
• Samewerking. Ons is, saam met God, mede-arbeiders. Net in gebed gaan ons dit regkry.

In Lukas 18 vertel Jesus die gelykenis van die weduwee en die regter: Jesus het vir hulle ‘n gelykenis vertel om duidelik te maak dat ‘n mens moet aanhou bid sonder om moedeloos te word. Hy eindig hierdie gelykenis met die woorde: Hoor wat sê die onregverdige regter. Sal God dan nie aan sy uitverkorenes, wat dag en nag tot Hom roep, reg doen nie? Sal Hy hulle lank laat wag? Ek sê vir julle: Hy sal hulle help en gou ook.

Gebed – Francois Malan

Alma vra:

Ek het weer ‘n vraag of liewer hulp nodig.  Ek hanteer die Gr 11 groep by ons kerk en moet by die komende kamp met hulle praat oor GEBED. Het julle dalk vir my ‘n paar aanknopingspunte, riglyne, hulp of enige inligting wat ek kan gebruik? 

Antwoord

Ware gebed is vir ons moontlik gemaak deur Jesus Christus. Die verhouding tussen ons en God is reggemaak deur sy offer aan die kruis vir die sonde van die wêreld (vgl. Joh 1:29 Daar is die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem!). Elkeen wat glo dat Jesus God is (Joh 1:1-3), dat Hy self die straf op ons sonde gedra het, ontvang die voorreg om kind van God te wees (vgl. Joh 1:12 Aan almal wat Hom aangeneem het, dié wat in Hom glo, het Hy die reg gegee om kinders van God te word).

Gebed is die gesprek van ‘n kind van God met sy hemelse Vader, wat hom/haar so liefhet, dat Hy sy enigste Seun vir die wêreld gegee het, sodat elkeen wat in Hom glo nie verlore sal gaan nie, maar die ewige lewe sal hê (Joh 3:16). So het Jesus in liefde en vertroue met sy Vader gepraat (vgl. Joh 16:23b,24b ‘Dit verseker Ek julle: Wat julle die Vader ookal in my Naam sal bid, sal Hy vir julle gee…Bid en julle sal ontvang, sodat julle blydskap volkome kan wees’). Vgl. ook Jesus se gebedslewe, sy gesprekke met sy Vader: Lukas 3:1 tydens sy doop; Lk 5:16 afgesonder op stil plekke; Lk 6:12 ‘n hele nag deur voordat Hy sy 12 apostels uit sy dissipelkring gekies het; Lk 9:18 eenkant besig om te bid voordat Hy aangekondig het dat Hy doodgemaak sal word en op die derde dag opgewek word; Lk 9:28,29 met Johannes en Jakobus en Petrus op die berg voor sy verheerliking; in Lk 10:21 het Jesus deur die Heilige Gees dit uitgejubel en sy Vader geprys vir sy genadige bedoeling; Lk 11:1 voordat Hy sy dissipels geleer het om die Ons Vader te bid; Lk 22:32 Jesus het vir Petrus gebid dat sy geloof hom nie moet begewe nie; Lk 22:41-46 in Getsemane voor sy gevangeneming, waar Hy vir Homself gebid het dat sy Vader die lydingsbeker sal wegneem, maar dat nie sy eie wil nie, maar die Vader se wil geskied; Lk 23:34,46 sy twee gebede aan die kruis: die eerste vir sy vyande v34, en die tweede sy oorgee van sy gees aan die Vader v46. 

God het nog verder gegaan nadat Hy sy Seun, Jesus Christus, gestuur het om ons verhouding met Hom reg te maak tot ‘n liefdesverhouding van kinders wat op Hom vertrou met alles in hulle lewe. Nadat Jesus sy werk afgehandel het aan die kruis en met sy opstanding uit die dood om die mag van die sonde en die dood te oorwin, en sy hemelvaart om aan die regterhand van God te regeer oor die ganse skepping en veral oor die gelowiges (Ef 1:18-23), het God die Heilige Gees gestuur (John 14:16,17). Hy kom om ons te oortuig van Jesus se liefdesoffer vir ons, sodat ons sal besluit om in Jesus te glo en dankbaarheid ons oor te gee aan die Here van ons lewe (vgl. Joh.14:26; 16:13,14). Die Gees verbind ons aan Jesus se selfopofferende liefde, sy dood en opstanding, sodat ons al meer sal sterwe aan ons self, om nie vir onsself te leef nie, sodat ons saam met Jesus ons eie ek  oorwin en vir God en ons medemens uit liefde te begin lewe (Matteus 16:24-26 As iemand agter Jesus aan wil kom, moet hy homself verloën, sy kruis dra en Hom volg. Wie sy lewe wil behou, sal dit verloor; maar wie sy lewe ter wille van Hom verloor, sal dit terugkry…’).  God die Heilige Gees het in ons kom woon (Joh 14:23) om ons daagliks te lei, in ons denke en beplanning (Joh 14:26; 16:8-11), ook in ons gebed (Rom 8:26-27), sodat ons al meer aan die beeld van Christus gelyk word en sy nederige selfopofferende liefde uitstraal (2 Kor 3:18).

Ware gebed is om in afhanklikheid na ons hemelse Vader toe te kom, in verbondenheid aan die Seun van God, en onder die leiding van die Heilige Gees in ons (vgl. Joh 4:23-24). Dit is ook die Gees wat ons leer dat God ons as sy kinders aangeneem het, sodat ons altyd en oral met vrymoedigheid na ons Vader toe kan kom (Rom 8:15-17; vgl. Joh 15:11-17, veral v16b).

In ons gesprek met ons hemelse Vader moet ons eers luister na wat Hy vir ons wil sê. Sy woord vind ons veral in die Bybel. Daarom is dit noodsaaklik dat ons daagliks die Bybel lees. Nie net dieselfde tekste of gedeeltes oor en oor nie, maar hele boeke in die Bybel, waarvan ons elke dag ‘n stukkie lees, en daaroor nadink oor wat die Here daardeur vir my wil sê. En dan antwoord ek daarop deur met my Vader in gebed te praat.

Aan die einde van die dag behoort ons ons Vader te dank vir alles wat Hy deur die dag vir ons gedoen het – vir sy leiding, bewaring, en versterking. Elke oggend behoort ons Hom te vra om deur die dag ons gedagtes te lei, ons te versorg en te bewaar van verkeerde gesindhede, woorde en dade. Hy is by ons, in ons; Hy is nie ‘n God wat vér van ons af is nie (Joh 17:23). Deur sy Gees woon Hy in ons (vgl. ook Ps 139).

Toe dissipels vir Jesus gevra het om hulle te leer bid, het Hy hulle die Ons Vader-gebed geleer (Mat 6:9-13, vgl. Luk.11:2-4). Daarin leer Hy ons om eers te bid vir die heiliging van God se Naam – dit beteken: ons vra Hom om ons en ons medemense so te laat optree dat God deur ons verheerlik word; ook te bid dat Hy sy koningskap sal laat kom, onder andere deurdat ons gelowiges Hom as ons koning sal dien, en dat ander mense, wat nog nie in Hom glo nie, ook daartoe sal kom om Hom as hulle koning te aanvaar; en te bid dat sy wil sal geskied deurdat ons sy wil en woord uitleef. Vgl. ook die gelykenis van die vriend om middernag en Jesus se aandrang by sy volgelinge om te vra en te soek en te klop, nadat Hy hulle die Ons Vader geleer het (Lk 11:5-13).

Nadat ons die drie ‘U’-gebede gebid het, begin die drie ‘ons’ gebede: met ons behoeftes wat ons as sy kinders aan Hom voorlê – nie selfsugtig nie, maar juis ‘ons brood’, om na mekaar se behoeftes om te sien; ons daaglikse brood verteenwoordig al ons behoeftes. Daarna vra ons om sy vergifnis van ons oortredings van sy wil, soos ons dit in die Bybel vind, saamgevat in die liefdesgebod (Mat 22:37-40). Maar ons kan nie om vergifnis vra as ons nie mekaar van harte vergewe nie (vgl. Mat 6:14,15). En dan vra ons Hom ook om ons teen versoekings te bewaar (vgl. hoe Jesus in die woestyn versoek is en hoe Hy daarop gereageer het met die Woord van die Here; Mat 4:3-11); en ons vra dat Hy ons van die bose sal verlos, ook van ons eie bose gedagtes en begeertes.

Voorbeelde van gebed deur gelowiges kry ons bv. van Abraham waar hy by die Here pleit vir Sodom waar sy nefie Lot gebly het (Gen 18:23-33); Moses se voorbidding vir die volk wat pas die goue kalf aanbid het (Eks 32:11-14); Hiskia se naïewe gebed in die tempel met die brief van die Assiriese gesante wat gekom het om Jerusalem te vernietig (2 Kon 19:14-19); die onvrugbare Hanna se gebed om ‘n kind te kry (1 Sam 1:9-11); Daniël se gewoonte om drie maal per dag te bid (Dan. 6:11); die gelykenis van die weduwee voor ‘n onregverdige regter (Luk 18:1-8).

Die opregte gebed word telkens ook aanbidding en lof aan die Here (vgl. Paulus se briewe wat met gebed begin, wat die lof van die Here verkondig; 1 Kor 1:4-9; 2 Kor 1:3-7; Efes 3:14-21; Flp 1:3-6; Kol 1:3-5).       

Ons gebed bestaan uit aanbidding en lofprysing van God (die psalms is vol daarvan). Gebed dit is die vernaamste deel van ons dankbaarheid teenoor ons Vader.

Ons gebed gaan oor al ons geestelike en liggaamlike behoeftes, soos Jesus dit in die Ons Vader-gebed uitgespel het (vgl. ook Jakobus 1:17 Elke goeie gawe en elke volmaakte geskenk kom van Bo; Mat 6:31-33). In Matteus 11:28 nooi Jesus ons uit om na Hom toe te kom met al ons ellende en ons nood.

Gebed is ook voorbidding vir ander mense, wie se nood en behoeftes ons na ons Vader toe bring. Jesus sê ons moet selfs ons vyande liefhê en bid vir dié wat ons vervolg – so sal ons soos as kinders van ons hemelse Vader optree (Mat 5:47-48).

Skrywer: Prof Francois Malan