Anna vra:

Ek is n baie stil persoon. Ek luister eerder voor ek sal praat. Daarom sukkel ek om met God te “gesels”, want ek weet nie wat om te sê nie, alhoewel ek dit baie graag wil doen. Hoe leer ek myself om meer vaardig met woorde te wees. Help my asb met dit.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

1. om met God te “gesels”

Volgens Johannes 14:15-17 sê Jesus: As julle My liefhet, sal julle my opdragte gehoorsaam. En Ek sal die Vader vra en Hy sal vir julle ‘n ander Helper gee sodat Hy vir ewig by julle kan wees. Hy is die Gees van die waarheid wat die wêreld nie kan ontvang nie, omdat die wêreld Hom nie sien nie en ook nie ken nie. Julle ken Hom, omdat Hy by julle bly (al sien julle Hom nie, vgl. Joh 3:8) en in julle sal wees (die lewende God woon in elkeen wat glo dat Jesus die Seun van God is wat as God al ons sonde aan die kruis kon dra. Ons verlossing en geloof in Jesus is ook ‘n gawe van God, Efesiërs 2:8).

Johannes 14: 26: Die Helper, die Heilige Gees, wat die Vader in my Naam sal stuur, Hy sal julle in alles onderrig (ook vir jou leer om te bid) en julle aan alles herinner wat Ek vir julle gesê het (en wat die dissipels toe opgeteken het en laat opteken in die boeke wat ons Bybel geword het, sodat ons ook die woorde van Jesus het wat met ons praat deur die Bybel te lees en te oordink).

Die woord Parakletos wat met ‘Helper’ vertaal is, beteken ‘die Een wat geroep is om by jou te wees, om jou te ondersteun.’ In die 1953-vertaling is dit met ‘Trooster’ vertaal; in die 1983-vertaling as ‘Voorspraak,’ wat altwee aspekte is van sy werk, maar ‘Helper’ omvat meer.

Romeine 8:26-27 sê: So kom die Gees ons ook in ons swakheid tot hulp (deur saam met ons te werk as ons Helper), want ons weet nie mooi waarvoor ons behoort te bid nie; maar die Gees tree self vir ons in met versugtinge wat nie verwoord kan word nie (as ons Voorspraak by die Vader – met die begeerte en versugtinge wat jy bv. nie onder woorde kan bring nie).

2 ‘ek weet nie wat om te se nie’

Ons ‘gesels’ met God beteken dat ons sy woord sal lees om te luister wat Hy sê, en dat ons sal bid om van ons kant af met Hom te praat.

Ons gebed gaan om vir Hom dankie te sê vir alles wat Hy elke dag vir ons doen, van ons verlossing deur Jesus en leiding deur sy Gees, vir ons lewe en beskerming, talente en geleenthede, gesondheid en daaglikse behoeftes, vir werk en ons familie en vriende wat Hy alles vir ons gee en aan ons voorsien. Maar ons bely ook ons sonde en tekortkominge van die dag aan Hom. Daarby gaan dit om God te loof en te prys vir sy goedheid, en Hom as jou God te aanbid, aan wie jy jou hele lewe by die huis en by die werk en by jou ontspanning toewy.

Kyk maar na Paulus se briewe wat meestal met ‘n dank aan God begin (Romeine 1:8;

1 Kor 1:4; 2 Kor 1:3 loof hy God; so ook Efesiërs 1:3 en dank in 1:16; Filipense 1:3; Kolossense 1:3; 1 Tes. 1:2-3; 2 Tes 1:3; ens.)

En dan doen ons voorbidding vir ander, ons kinders en ouers, en familie, mense wat ons ken wat ly en swaarkry, siek is of iets oorgekom het, of nog nie die Here ken nie, ens. Kyk bv. na Paulus se voorbidding vir die gemeente in Filippense 3:14-19.

Jesus het sy dissipels in die Onse Vader (Mt 6:9-13) geleer om eers te bid vir die heiliging van God se Naam veral deur ons mense en ons self, vir die koms van sy koninkryk in die wêreld dat Hy sal regeer oor die lewe en oor my lewe, en dat sy wil sal geskied met ons en ons mense, maar ook in ons samelewing en in die hemel;

om dan te bid vir ons behoeftes aan lewensmiddele, vir die vergifnis van ons oortredings, en vir ons verlossing van bose sondige gedagtes, woorde en dade.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Patrys vra:

Jy hoor dikwels iemand sê dat hy God seën of in Engels “Lord we bless your name”

My kontensie is dat die mindere nie die meerdere kan seën nie. Dit klink vir my erg aanmatigend.

Ek kan derhalwe God nie seën nie, want ek het niks om te gee nie. God kan my wel seën, want Hy het alles. Hy is immers die Almagtige.

Vraag 2: Mense bid so maklik “Here seën vir Piet met die keur van U seëninge.”
God se seëninge is nie soos geblikte groente wat in standaard graad of keurgraad kom nie. Daar kry jy net keurgraad.

Antwoord

Vraag 1

Die Afrikaanse werkwoord seën word ook gebruik in die sin van om te loof en te prys (vgl. HAT), en word so in Johannes 12:13 gebruik vir die skare wat Jesus met palmtakke tegemoetgegaan het en uitgeroep het: ‘Hosanna! Geseënd is Hy wat kom in die Naam van die Here!’ Dit is die bewoording ook van Ps 118:26 wat deel is van die prysliedere (Ps 113-118) wat die Jode met die Loofhuttefees met palmtakke se geswaai gesing het.

Ps 118:26 lui: Geseënd is hy wat kom in die Naam van die Here.

Ons seën julle (wat kom) uit die huis van die Here.

Die Hebreeuse woord vir seën, barak beteken ook in die eerste plek om te prys en te loof.

Die Nuwe Testament se Griekse woord vir seën, eulogeoo, beteken letterlik eu=goed logeoo=goed om oor iets of iemand in gunstige terme te praat, hom te prys of goed oor hom te praat.

Openbaring 15:13 Aan Hom wat op die troon sit en die Lam kom toe die lof eulogia en

eer en die heerlikheid en die sterkte, vir ewig en ewig.

Jakobus 3:9 met die tong/mond loof eulogeoo ons die Here.

Maar die Afrikaanse woord seën (soos die Hebreeuse barak in die Ou Testament, en die Griekse eulogeo in die Nuwe Testament) word veral gebruik vir die seën van God oor die mens en die skepping. Daarvoor word tot God gebid, veral vir voorspoed. Veral gunstige omstandighede word gewoonlik deur gelowiges gesien as die seën van die Here.

Vraag 2

Eintlik beteken die seën van die Here dat Hy aktief teenwoordig is met en by jou. Toe Moses vir God na sy Naam gevra het, het Hy volgens Eksodus 3:14 nie ‘n naam nie maar ‘n werkwoord as antwoord gegee ‘Ek is’ (Hebreeus êhejêh) wat beteken Ek is aktief teenwoordig. Daarvan is die Naam Jahweh in Eks 3:15 gevorm, wat in die Griekse vertaling as kurios ‘Here’ vertaal is en so in ons Afrikaanse Bybels oorgeneem is waar die Naam HERE (Jahweh Ek is) 6830 keer voorkom.

Toe Jesus gekom het het Hy ‘n paar keer gesê ‘Ek is’ (vgl. bv. Johannes 4:26; 8:58; 18:5) en Ek is die goeie Herder, die Weg en die Waarheid en die Lewe, ens. Maar Hy en die Vader het ook die Heilige Gees gestuur om in ons te bly, te woon, om ons te lei en by te staan in alle omstandighede. Die mens wat glo dat Jesus Christus die Seun van God is, self God is, wat mens geword het (Johannes 1:1-3,14) om ons van ons sonde en sondelas te verlos (Johannes 1:29) kan seker wees dat God in hom/haar kom woon het deur die Heilige Gees (vgl. Romeine 8:9-17).

Om te bid vir die keur van die Here se seëninge klink so asof die bidder net die Here se seëninge soek maar nie vir Homself nie, wat sy eintlike seën is, dat Hy by ons is, in ons woon, en ons daagliks lei en versorg. Die keur van die seëninge klink ook uitsoekerig, en dat die bidder nie bereid is om ook dit wat vir ons nadelig lyk uit die Here se hand te aanvaar nie. In Romeine 8:31-39 roem Paulus oor die liefde van God wat ons nooit verlaat nie en dat niks ons kan skei van die liefde van God nie, self nie die dood of enigiets anders in die skepping nie. In Romeine 8:17 sien hy selfs lyding as saam met Chrisus ly – as ‘n voorreg om saam met Christus te ly (vgl. Kol 1:24) – beskou ons lyding ook as die keur van God se seëninge?

Skrywer:  Prof Francois Malan

God en Allah: Is hulle dieselfde? – Francois Malan

Francois vra:

Is die God (vader van Jesus Christus) en die God wat die Moslem aanbid, dieselfde God. Volgens my dominee is dit nie. Die God van die Bybel word blykbaar anders beskryf/voorgestel as die van die Moslems. Allah is mos maar net `n ander naam as God.

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

God is ‘n soortnaam, nie ‘n eienaam nie. Daar is baie gode met verskillende eiename soos die Grieke se Zeus, Apollo, Aphrodite, ens. en die Romeine se Jupiter, Diana, ens.

Die God van die Bybel het Hom op Moses se navraag bekendgestel as ‘Ek is,’ wat in Hebreeus bekend geword het as Jahweh (Eks 3:14-15). Die Griekse vertaling het die naam Jahweh, wat 6,823 maal in die Ou Testament voorkom, vertaal met ‘kurios’, Here, soos dit ook in die Afrikaanse Bybel vertaal word.  Jahweh, ‘Ek is,’ is eintlik’n werkwoord, wat God beskryf as die ewige aktiewe teenwoordige;  vgl. Jesaja 52:6 ‘Daardie dag sal my volk my Naam bely: dat Ek die Here (Jahweh) is, dat dit Ek is wat sê: Hier is Ek!’

Johannes se Evangelie, laaste van die Evangelies geskryf, met besinning oor wie Jesus is in die lig van sy opstanding en die Ou Testament, begin deur Jesus te noem ‘die Woord van God’ wat self God is deur wie God alles geskep het met sy Woord (Jn 1:1-3). Jesus sê dan ook ‘Ek en die Vader is Een, die Vader is in My en Ek in die Vader, wie My gesien het het die Vader gesien’ (Jn 14:10-11). In Johannes sê Jesus  8 maal ‘Ek is’ en brei daarop uit in ander tekse met ‘Ek is die brood van die lewe’ (Jn 6:35), ‘Ek is die Lig vir die wêreld’ (Jn 8:12), ‘Ek is die deur vir die skape’ (Jn 10:7), ‘Ek is die goeie herder’ (Jn 10:11), ‘Ek is die opstanding en die lewe’ (Jn 11:25), ‘Ek is die weg en die waarheid en die lewe’ (Jn 14:6), ‘Ek is die ware wingerdstok’ (Jn 15:1), en in Jn 8:58 Voorwaar voorwaar Ek sê vir julle: ‘Ek is’ al voordat Abraham gebore is. Daarmee sê Johannes dat Jesus al by die skepping die woord was wat gesê het: Laat daar lig wees (Gen 1:3). Hy is die openbaarder van God, waar God in die Ou Testament gepraat het, was dit deur sy Seun wat na sy menswording (Jn 1:14) Jesus Christus genoem is (Jn 1:17 Jesus beteken die Here verlos, en Christus is die Grieks vir Gesalfde (as profeet wat God bekendmaak, priester wat vir ons sondes gesterf het, vgl. Jn 1:29; en koning aan wie God alle mag gegee het in die hemel en op die aarde, vgl. Matteus 28:18).  

Daarby stuur die Vader en die Seun vir God die Heilige Gees om in ons te kom woon (Jn 14:16-17), ons tot geloof in Jesus te lei, en ons daagliks te lei en te versterk om in liefde met mekaar saam te lewe soos Jesus, as kinders van God (vgl. Romeine 8:9-17). In Jn 14 sê Jesus Hy gaan om vir ons plek te berei in die huis van sy Vader met baie woonplek (14:2), en later Hy sal die Vader vra om die HG te stuur om in ons te woon en te bly (14:17), en: ‘as iemand My liefhet sal hy ter harte neem wat Ek sê, en my Vader sal hom liefhê, en Ons sal na hom toe kom en by hom woon (14:23).       

1 Johannes 4:8,16 sê God is liefde. Liefde is ‘n verhoudingswoord. Dit dui die eenheidsband van liefde tussen die Vader en die Seun en die Heilige Gees, waarin ons opgeneem word deur die Heilige Gees wat ons in ons kom woon en laat deel word van God se onbaatsugtige liefde (vgl. Romeine 8:38-39).

Terwyl Allah met 99 wonderlike name beskryf word oor alles wat Hy doen en is, o.a. as die Skepper, die Oorsprong, Enigste ware God,  het die Vader van Jesus Christus in ons kom woon deur die Heilige Gees. Islam verwerp die Drie-eenheid. Hoewel hulle Jesus as ‘n profeet erken, maar nie so belangrik soos Mohammed nie, aanvaar hulle gladnie dat Hy God is wat mens geword het om die sonde van die wêreld op Hom te neem en ons verhouding met God reg te maak sodat ons kinders van God is in wie Hy kom woon nie.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Hoe onderskei ons? – Francois Malan

Mandie vra:

Noem die drie maniere wat God in sy Woord ons leer om te onderskei.

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

Ek is nie seker wat die vraag bedoel oor waaroor onderskei moet word nie, want dit sal tot ‘n mate die manier van onderskeiding bepaal.

Levitikus 10:10 sê bv. Daar moet duidelik onderskeid gemaak word tussen wat gewyd en wat nie gewyd is nie, tussen wat rein en wat onrein is. As maatstaf om die onderskeiding te maak sê Lev 10:11: Julle moet al die voorskrifte van die Here deur Moses aan julle gegee het, vir die Israeliete leer. Lev. 11:47 vra onderskeiding tusssen rein en onrein voedsel wat in die voorafgaande deel van die hoofstuk uitgespel is (vgl. ook Lev 20:25).

            In Esegiël 22:26 beskuldig die Here die priesters in die land dat hulle sy wet geweld aandoen en ontwy wat aan die Here gewy is, deurdat hulle nie onskeid maak tussen wat gewyd en wat nie gewyd is nie en nie onderskeid ken tussen rein en onrein nie. Hulle moet eintlik die volk onderrig oor die onderskeid tussen wat gewyd en wat nie gewyd is nie en hulle leer om te onderskei tussen wat rein en ontrein is (Eseg 44:23).

In 1 Konings 3:9 vra Salomo van die Here ‘n ‘hart wat luister’ (1983-vertaling: gehoorsaamheid aan U) om u volk te rig/regeer, om te onderskei tussen goed en kwaad (1983-vertaling: in alles insig sal hê), want wie is tog in staat om u groot volk te regeer?

Maleagi 4:1-2 voorsien ‘n tyd waarin die volke na die huis van die Here sal stroom ‘sodat Hy ons sy wil kan leer en ons daarvolgens kan lewe, want uit Sion kom die openbaring, uit Jerusalem die woord van die Here.’

Met Jesus se koms het daar ‘n groot verandering gekom. Hy gee ons ‘n nuwe wet: Julle moet mekaar liefhê soos Ek julle lief gehad het (Johannes 13:34) – met selfverloëning (Matteus 16:24-28) tot die dood toe vir mekaar liefhê, as vriende van Jesus wat doen wat Hy ons beveel (Johannes 15:12-17), selfs ons vyande liefhê as kinders van God (Matteus 5:43-48).

            Waar die onderhouding van die wette van die Ou Testament die manier was om te onderskei tussen goed en kwaad, word Jesus se nuwe wet van selfopofferende liefde soos Jesus, die maatstaf vir ons onderskeiding van God se wil (vgl. bv. Matteus 25:35-40 se toepassing daarvan).

            Jesus in sy persoon vervang die tempel as ons manier om by God uit te kom (Johannes 2:19-21); Hy verander die Sabbat as Here van die Sabbat  (Markus 2:27-28) wat soos sy Vader aan die werk is, ook op die Sabbat (Johannes 5:7). Hy het ook alle kos rein verklaar (Markus 7:15-19). Jesus se woorde en lewe word ons maatstaf vir onderskeiding.

            In Matteus 16:3-4 verwyt Jesus die Fariseërs en Sadusseërs wat van Hom ‘n wonderteken uit die hemel eis dat hulle die natuurtekens kan lees wanneer dit mooiweer of onweer sal wees, maar die nie tekens van die tye kan onderskei nie – nie kan insien dat Hy van God af kom nie, dat hulle geen teken sal kry behalwe die teken van Jona wat eers na drie dae weer lewend uit die vis gekom het – soos Jesus op die derde dag uit die dood opgestaan het soos Matteus 12:40 sê.

Verder het Jesus na sy hemelvaart die Vader gevra om die Heilige Gees in ons harte te stuur om in ons te bly (Johannes 14:16-17). Die Heilige Gees stel ons in staat om alle dinge te beoordeel/onderskei (1 Korintiërs 2:10-15).

Die Heilige Gees gebruik die woord van die Here om ons te lei in ons onderskeiding van die goeie en die kwade (Johannes 14:26 Hy sal julle in alles onderrig en julle aan alles herinner wat Ek vir julle gesê het). Ons moet luister na wat die Gees ons deur die woord van Jesus leer. Die woord van Jesus kom na ons toe deur mense wat van Hom getuig en deur wie se voorbeeld van ‘n lewe in liefde ons oortuig word. So werk die Gees deur mense om ons te lei in ons onderskeiding en beoordeling.

Die drie maniere wat God ons in sy woord leer om te onderskei is dus:

            Jesus! Sy woorde en sy voorbeeld van selfverloënende liefde soos dit in die Bybel opgeteken is

            Die Heilige Gees, wat in ons woon om ons te lei met die woord van God en die voorbeeld van Jesus

            Gelowiges, wat deur Jesus en die Gees gebruik word om, as kinders van God omdat hulle deur geloof aan sy Seun verbind is, met hulle woorde en lewe getuig van God se liefde vir die wêreld.

Skrywer:  Prof Francois Malan