’n Spesiale salwing van die Gees? – Jan van der Watt

Naomi vra: 

Hoe verklaar ons Handelinge 8:12-17; 9:17; 19:1-10. Ek weet sekere kerke verwys na hierdie as ‘n invulling met die Heilige Gees. Ek stem saam dat niemand tot bekering kan kom behalwe deur die werking van die Heilige Gees nie. Is hier nie tog ‘n verdere ‘verdieping of salwing’ waarvoor ‘n mens moet vra of wat jou toegebid moet word deur ander gelowiges nie? Dit wil vir my lyk of hier wel na iets verwys word wat meer is as bloot ‘n ‘tydperk wat ons nader aan God en die Heilige Gees voel’.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Handelinge handel oor die eerste uitbreidings van die kerk. Die boek is self so saamgestel dat dit wys hoe die Evangelie sistematies in en deur die wêreld versprei het. ‘n Belangrike deurlopende tema in Handelinge is hoe die Evangelie met verskillende tipes religieë en gebruike in kontak gekom het en hoe die Evangelie daaroor geseëvier het. In Hf 8 word daar gewys dat die Heilige Gees sterker is as die magte wat byvoorbeeld in Simon was. Almal het Simon met die krag van God geassosieer, maar tog was die Gees sterker. In Hf 16 word gewys hoe die Evangelie met die filosofieë van die wêreld in konflik kom en wat gebeur. So kan ons voortgaan. Hierin het die Heilige Gees natuurlik ‘n groot rol gespeel. In die geval van Hf 8 het die apostels (leiers) byvoorbeeld die Gees gebring sodat die mense seker kan wees dit is die Heilige Gees wat deel is van die Christelike kerk. In ander gevalle aanvaar mense wel vir Jesus, maar ervaar nie ten volle wat Hy bied nie. As hulle die Gees ontvang, deel hulle ten volle aan wat God bied. As ons dus Handelinge lees moet ons baie bewus wees van die konteks asook die doel van die boek. Die skrywer van Handelinge wil wys hoe die Gees aan die begin in elke situasie die heidens aanvaarde leefwyse en opinies getroef het. Daarom word die Gees op ‘n spesifieke manier beskryf.

Nou is die vraag of ons nie aan ‘n spesiale salwing van die Gees moet dink nie. Paulus en Johannes is die twee groot teoloë, ook as dit by die Gees kom. Paulus ken nie so ‘n spesiale salwing met die Gees wat sekere mense van ander onderskei nie. Paulus het van die gelowiges in Korinte, wat op grond van die spreek in tale gevoel het hulle is belangriker as die ander, sterk vermaan teen so ‘n soort houding. Wat Paulus wel geken het, is dat sekere mense sekere gawes van die Gees kon kry om dan sekere dinge tot voordeel en nut van die gemeente te doen. Dit is ‘n gawe en nie ‘n spesiale ingieting of so iets nie. Kom ons by Johannes wat in Joh 14-16 baie van die Gees praat en ook in 1 Joh 2 praat van die ‘salwing’ wat eintlik ook maar na die Gees se werk en teenwoordigheid verwys. Soos Paulus ken ook hy gladnie so ‘n spesiale ingieting of salwing van die Gees nie. Die Gees is in al die gelowiges en lei almal. Dus: nie Paulus of Johannes, wat die meeste oor die Gees skryf, ken dit wat ons in Handelinge wil inlees nie. As daar wel so iets was soos wat ons in Handelinge wil inlees, moes die groot Gees-teoloë (Paulus en Johannes) tog iets meer daaroor gesê het. Nou het hulle nie. Goeie Bybeluitleg vra van ons om nou weer mooi na Handelinge te gaan kyk – ek dink wat ek hier bo gesê het, kan ons help om die boodskap van Handelinge in perspektief te sien.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Sonde teen die Heilige Gees – Francois Malan

Christa vra: 

Wat presies is: “Sonde teen die Heilige Gees”

Antwoord:

Prof Francois Malan antwoord:

Die kort antwoord is: Dit is die moedswillige veragting van en volgehoue weerstand teen Christus en die genade van God se liefde, wat die Heilige Gees vir ons aanbied en in ons wil toepas. (Iemand wat nog daaroor bekommerd is, het nog nie die sonde teen die Heilige Gees gepleeg nie).

In Markus 2:28 verwys Jesus na Homself as die Seun van die mens in sy vernederde toestand as mens. 3:1-6 vertel dat Jesus op die sabbatdag in die sinagoge die man met die gebreklike hand genees het. Daarna het Hy baie mense gesond gemaak (v10), en selfs die bose geeste wat Hy uitgedryf het, het gesê: U is die Seun van God (v11). Van die duidelike tekens dat die Gees van God deur Jesus werk sê die skrifgeleerdes egter ‘dit is met die hulp van die aanvoerder van die duiwels, naamlik Beëlsebul, dat Hy die duiwels uitdrywe (3:22). Daarop waarsku Jesus hulle: Alles sal die mense vergewe kan word, al die sondige en lastertaal wat hulle praat. Wie egter teen die Heilige Gees laster, word tot in ewigheid nie vergewe nie (v28,29).

Nadat Jesus in Matteus 12:8 gesê het die Seun van die mens is immers Here oor die sabbat, vertel Matteus 12:22-32 dat Jesus op die sabbat in die sinagoge die blind en stom man, wat in die mag van die duiwel was, genees het. Van die duidelike teken dat Jesus die duiwels deur die Gees van God uitdryf, sê die Fariseërs: Hy dryf duiwels alleen uit met die hulp van Beëlsebul, die aanvoerder van die duiwels. Daarop waarsku Jesus: Elke sonde en lastering kan die mense vergewe word, maar die lastering teen die Heilige Gees kan nie vergewe word nie; as iemand iets teen die Seun van die mens sê, kan dit hom vergewe word; maar as iemand iets teen die Heilige Gees sê, kan dit hom nie vergewe word nie, nie in hierdie bedeling nie en ook nie in die toekomstige nie.

Lukas 11:14-23 verbind dit aan die genesing van stomme uit wie Jesus ‘n duiwel uitgedryf het, en party van die mense dit aan die hulp van Beëlsebul toegeskryf het. Jesus waarsku: Aangesien Ek dus deur die vinger van God duiwels uitdryf, het die koninkryk van God inderdaad tot by julle gekom (v20).

In Lukas 12:1-12 waarsku Jesus teen die huigelary van die Fariseërs. Hy waarsku die mense om nie vir mense bang te wees nie, maar vir Hom wat mag het om, ná die dood, in die hel te werp (v5). Elkeen wat hom voor die mense openlik vir My uitspreek, vir hom sal die Seun van die mens Hom ook openlik uitspreek voor die engele van God. Maar hy wat My voor die mense verloën, sal voor die engele van God verloën word. Elkeen wat teen die Seun van die mens iets sê, kan vergewe word; maar hy wat teen die Heilige Gees laster, kan nie vergewe word nie (v10).

Na Jesus se hemelvaart kom die Heilige Gees bewys dat die wêreld skuldig is aan sonde, omdat hulle nie in Jesus glo nie; dat die reg aan Jesus se kant is, want Hy gaan na die Vader toe; en dat die oordeel al gekom het, want die owerste van hierdie wêreld, die Satan, is klaar veroordeel (Johannes 16:8-12).

Nadat die Joodse Raad vir Jesus skuldig bevind het aan godslastering, en hom van opstand teen keiser voor Pilatus aangekla het, het die Heilige Gees gekom om die valsheid van daardie verhoor te ontbloot. In werklikheid was dit ‘n hofsaak teen die wêreld voor God se hof in die hemel. Die Heilige Gees gebruik die getuienis van die apostels (soos dit in die Bybel opgeteken is; Efesiërs 6:17 noem die woord van God die swaard van die Gees) en die getuienis van die gelowiges, om vir die wêreld die ware aard van sonde, geregtigheid en oordeel aan die lig te bring. Dit het God deur Jesus gedoen, en die Heilige Gees kom die implikasies daarvan vir mense duidelik maak. Die vernaamste sonde is ongeloof, die verwerping van die verkondiging van evangelie van Christus. Die reg is aan Jesus se kant, want deur sy dood en opstanding het Hy ons verhouding met God reggestel om kinders van God te wees as ons in geloof aan Christus, God se Seun, verbind is. Die oordeel het al gekom, aangesien die ‘owerste van hierdie wêreld, nl. die Satan, al klaar geoordeel is. Toe Jesus aan die kruis verhoog is, is God se oordeel oor ons sonde aan Jesus voltrek, aan Hom vir wie die wêreld aan die kruis vermoor het, en vir wie God uit die dood opgewek en verhoog het tot aan sy regterhand. Daarmee word ons vrygespreek en ons verhouding met God reggestel. Daarmee word Satan as die owerste van die wêreld onttroon, en Jesus aangestel as die heerser oor die wêreld. Hy is nie meer die verborge Seun van die mens nie, maar geopenaar as waarlik die Seun van God. En die mense wat weier om in Hom te glo, weerstaan die werking van die Heilige Gees.

Daarom waarsku Hebreërs 10:26-31: wanneer ons opsetlik bly sondig, nadat ons die kennis van die waarheid ontvang het, is daar geen offer meer wat ons sondes kan wegneem nie (v26). Hy verwys na die verskriklike oordeel van God as ons die Seun van God verag, die bloed van die verbond (aan die kruis) waardeur Hy geheilig is, geminag het, en die Gees van genade beledig het (v27-29).

Hebreërs 6:4-6 waarsku: wanneer mense een keer deur God verlig is, die hemelse gawe ontvang en deel gekry het aan die Heilige Gees, die goeie woord van God leer ken het en die kragte van die toekomstige wêreld ondervind het, en dan nog afvallig geword het, is dit onmoontlik om hulle weer tot bekering te bring. In hulleself kruisig hulle immers weer die Seun van God en maak Hom in die openbaar tot bespotting.

Maar Hebreërs waarsku juis so ernstig, sodat mense tot bekering kan kom voordat hulle Christus heeltemal en permanent verwerp.

Die permanente verharding noem 1 Johannes 5:16 die sonde wat tot die dood lei.

In Handelinge 5:1-11 word die skielike dood van Ananias en sy vrou Saffira daaraan toegeskryf dat hulle vir die Heilige Gees gelieg/bedrieg het v3).

In Efesiërs 4:30 waarsku Paulus: Moenie die Heilige Gees van God bedroef nie, want Hy het julle as die eiendom van God beseël met die oog op die verlossingsdag (as Christus weer kom; vgl. Efesiërs 1:14). Die Gees van God kom in ons woon om ons deur ons hele lewe te lei tot Jesus weer kom om te oordeel. Intussen kan ons seker weet dat ons kinders van God is juis omdat die Gees in ons woon (Romeine 8:14-17).

In 1 Tessalonisense 5:19 waarsku Paulus: Moenie die Heilige Gees teenstaan nie. Hy gee ons die krag om nee te sê vir die sonde, en om God se wil te soek en te doen (vv21-24).

Efesiërs 3:5-6 sê dat God die geheim van sy verlossing deur Christus, aan ons bekendmaak deur die Gees wat Hy aan sy apostels en profete gee; en 5:8 sê: laat die Gees julle (alle gelowiges) vervul. 1 Korintiërs 6:19 sê die Heilige Gees woon in ons, ons is God se tempel, ons behoort nie aan onsself nie, maar God het ons gekoop met die dure prys van sy Seun aan die kruis.

Skrywer: Prof Francois Malan

Die Groot Geloofswoordeboek: Vervulling met die Gees

Vervulling met die Gees • In Christus • Algehele oorgawe • Tweede genadewerk

(*Doop met die Heilige Gees)

Ons lees omtrent ses keer van die vervulling met die Heilige Gees. Dit staan teenoor die *doop met die Heilige Gees wat na die Pink­stergebeure verwys en onherhaalbaar is. Die vervulling met die Gees is duidelik herhaalbaar en selfs ‘n staande opdrag aan die gemeen­te (Hand 2:4; 4:8, 31; 9:17; 13:9; Ef 5:18). Petrus wat op Pinkster­dag met die Gees vervul is, tree later weer vol van die Gees op (Hand 4:8), maar kort daarna word hy weer saam met die gemeente met die Gees vervul (Hand 4:31). Dit lyk half in Handelinge of dit by besondere geleenthede gebeur. Dit gebeur tydens die uitstorting van die Gees, en dan weer wanneer Petrus die eerste keer voor die vyandige Joodse Raad moet staan, dan weer direk ná die verbod van die Raad om in die Naam van Jesus iets te doen.

Dit lyk of dit elke keer gaan om krag tot getuienis – presies wat sekere Christene sien as die betekenis van die vervulling.

Die enigste verwysing buite Handelinge is Efesiërs 5:18 wat nie soos in Handelinge deel van ‘n verhaal is nie, maar ‘n bevel: “Word met die Gees vervul.” Die samestelling van hierdie sin is interessant. Hierdie bevel word in die Grieks gevolg deur vier deelwoorde (participia), dit beteken werkwoordsvorme wat afhanklik is van die hoofwerkwoord: Word met die Gees vervul. Die vervulling met die Gees sal dus uitloop op, en moet blyk uit, die dinge wat daarop volg:

•             sing vir mekaar

•             sing vir God

•             dank God

•             wees aan mekaar onderdanig

Hier gaan dit nie soseer om krag tot getuienis nie, maar eerder om ‘n besondere lewenstyl.

Dit is opvallend wat hier uit ons gewone lewe uitgelig word as tekens/uitvloeisels van die vervulling. Ons sang, ons gebed en ons huwelik. Sang is besonder belangrik in die geloofsgemeenskap se lewe. Die liedereboek is nie verniet die langste boek in die Bybel nie! Dit is ook belangrik dat hier twee opmerkings oor sang ge­maak word terwyl daar in die geheel maar drie dinge genoem word. Sang is baie belangrik in die lewe van die ge­loofs­gemeenskap. ‘n Mens hoor maklik aan die sang van ‘n groep mense hoe vol hulle van die Gees is.

Dit is net so belangrik dat dit eers om ons sang vir mekaar gaan, en dan om ons sang voor God. “Sing onder mekaar” beteken iets soos inspireer mekaar deur julle sang. En geesgevulde sang kan inspireer. Eers dan kom ons “sang met ons hele hart tot eer van God” ter sprake, want dis net as ons mekaar met ons sang geïnspireer het dat ons werklik tot eer van God kan sing. Dooie­rige, belangelose sang is ‘n belediging vir die Here.

Wat verder merkwaardig is, is dat Paulus daarna verreweg die grootste deel van sy behandeling van die vervulling met die Gees aan die huwelik bestee. Miskien is dit die verhouding waar­in ‘n mens se geestelike ligging die maklikste en duidelikste uit­kom. Ons ken die uitdrukking: “A street angel and a house devil.”

Efesiërs 5 is die enigste plek waar die woor­de “vervulling met die Gees” buite Handelinge voorkom. ‘n Mens kan daaruit aflei dat dit nie regtig so belangrik is nie. Dit is egter ‘n groot fout. Daar is verwante uitdrukkings elders in Pau­lus se briewe wat die bete­kenis baie ryk toelig. Veral in Romeine en Galasiërs kry ons ‘n verskeidenheid perspektiewe.

In Galasiërs 5 is daar ‘n hele paar uitdrukkings:

•             Om deur die Gees van God beheers te word (v 16).

•             Om ons deur die Gees te laat lei (v 18).

•             Om die Gees ons gedrag te laat bepaal (v 25).

Hierdie uitdrukkings kom voor in die verband waar die *vrug van die Gees bespreek word. En daar is geen konkreter be­skry­wing van ‘n Geesvervulde lewe as hierdie vrug nie.

Dis opvallend hoe belangrik verhoudings in hierdie verband is. Teenoor die vrug van die Gees staan die sondige lewe (5:19-21). En die lys sondes wat daar voorkom, het almal met slegte ver­houdings te doen. In die direkte verband gaan dit om ge­meentelede wat mekaar wil “byt en verskeur” (5:15). En die peri­koop eindig met die vermaning teen verwaandheid, afguns en uittarting, alles dinge wat verhoudings versuur. Die lys sondes (5:19-21) is almal vernietigend vir goeie verhoudings.

Daarteenoor is die vrug van die Gees ‘n wenresep vir goeie ver­houdings. Wat maak ‘n mens meer tuis by mense as om lief­de, ge­­duld en vriendelikheid te beleef? Wat skep meer ver­troue as ne­de­righeid en selfbeheersing? Wat laat ‘n mens makli­ker uitreik na iemand anders as juis sy of haar getrouheid (betrou­baarheid)?

Maar is hierdie kenmerke nie presies die lewe van Jesus nie? Sou ons nie een vir een van hierdie deugde net so in sy aardse be­die­ning kom identifiseer nie?

Dit beteken dat die vervulling of beheer van die Gees en die heer­skappy van Jesus dieselfde saak is. Trouens, hierdie verband tussen Christus en die Gees kry ons ook elders. Die Gees word die Gees van Christus genoem, Christus ontvang die Gees van die Vader en stuur Hom na ons, die Gees kom om Christus te verheerlik, Christus kom self in die Gees na ons toe (Joh 14:23; Rom 8:9; 16:7, 14).

In Christus

En bring dit ons nie by ‘n ander reeks uitsprake van Paulus nie, dié oor Christus in ons en ons in Hom?

Daar is ‘n hele reeks uitsprake oor Christus in ons en ons in Hom. Volgens Paulus kry ons deur die *doop en die *geloof deel aan die dood en die *opstanding van Jesus. Dit beteken dat ons in ‘n sin nie meer leef nie en in ‘n ander sin nou juis ‘n nuwe lewe het. “Ek is saam met Christus gekruisig, en nou is dit nie meer ek wat lewe nie, maar Christus wat in my lewe. Die lewe wat ek nou lewe, leef ek in die geloof in die Seun van God” (Gal 2:19-20). Elders lees ons van “Christus wat julle lewe is” (Kol 3:4).

Onder *heiliging en *perfeksionisme is verwys na die vreugde hiervan, die nuwe lewe, ons aandeel aan ‘n oorwinningslewe, selfs die gedagte van perfeksionisme. Maar dit alles is nie iets bui­ten­gewoons nie, dit is nie net ‘n paar besondere Christene wat met groot selfverloëning en opoffering so ver kom dat hulle lewe volkome onder sy beheer staan nie. Hy is die Here. As ons aan sy lewe deel kry, is dit die lewe van Iemand wat alle mag in die hemel en op aarde het, Iemand wat die dood oorwin het, Iemand voor wie die bose magte gevlug het, Iemand in wie die volheid van God beliggaam is, wat dit ook al beteken (Kol 2:9). Dít is die lewe waaraan ons deel het. Dit maak volheid, krag en oorwinning deel van die normale Christelike lewe.

Ons moet dus ophou om die vervulling met die Gees, die vol­heid in Christus, die oorwinning oor sonde en krag tot getuienis as buitengewone ervarings te sien wat net vir uitsonderlike Chris­te­ne beskore is. Wie Jesus Christus as Verlosser ken, ken Hom ook as Here, kan uit sy volheid lewe en het aan sy oorwinningslewe deel. Dit is nie net onnodig nie, dit is abnormaal om eers suk­kel-sukkel as Christen te lewe en dan ‘n spesiale ervaring te soek om krag of “heiligmaking” of volle oorgawe te kry. Natuurlik het baie Chris­tene dit nodig, maar net omdat hulle die Here nie van die begin af ernstig geneem het nie. Wie in Jesus Christus glo, het die Gees in sy volheid ontvang. Natuurlik kos dit ‘n leeftyd om uit sy volheid te leer leef. En in die proses kan daar baie en wonderlike en diep ervarings wees. Maar hierdie ervarings kan ons nie sistematiseer en indeel nie. Daar is nie ná ons oorgawe aan die Here spesifiek ‘n bepaalde tweede ervaring nodig (*Doop met die Gees of vervulling met die Gees) waarna alles dan eers kan regkom nie. Baie ervarings is nodig, maar dit verskil van mens tot mens en dit het nie tegniese name wat hulle van ander ervarings onderskei nie.

Skrywer : Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: Leiding van die Gees

Leiding van die Gees

Die Heilige Gees word baie sterk verbind met leiding. Dit is deel van Jesus se belofte dat die Gees ons in die hele waarheid sal lei (Joh 16:13). Alhoewel dit direk aan die dissipels beloof is, is daar geen rede om te meen dit het nie op ons ook betrekking nie. Die meeste Christene glo wel dat daar nie meer nuwe openbarings deur die Gees kom nie omdat Jesus die volheid van God is en omdat Hy die apostels afgerig en voorberei het om hierdie vol­heid aan die gelowiges deur te gee. Ons aanvaar dus dat ons in die *Bybel alles het wat ons nodig het om gered te word en God met ons hele lewe te dien. Daarom sal ons alle nuwe insigte wat gelowiges kry, aan die Woord probeer toets. Ons bely dan ook dat God ons lei deur sy Woord en sy Gees.

Maar gelowiges het nog altyd groot behoefte aan die leiding van die Gees. Enkelinge en groepe staan altyd voor nuwe uit­da­gings. Hulle moet telkens nuwe besluite neem oor hoe hulle God gaan dien in ‘n veranderende wêreld. Dit is ook nie net in “geestelike” sake wat ons leiding nodig het nie. En dis veral nie net die “geestelike” mense soos die pre­dikant/pastoor/priester wat daaraan behoefte het nie. Alle gelowiges het behoefte aan die leiding van die Woord en Gees.

Mense glo dat hulle die leiding van die Gees op verskillende maniere ontvang.

•             Sommige mense kry net eenvoudig ‘n sterk oortuiging.

•             Ander getuig dat die Gees direk met hulle praat.

•             Mense kry dikwels direkte leiding uit die Bybel.

•             Sommige maak net die Bybel oop en aanvaar die teks waarop hulle oë val as leiding van die Gees.

•             Ander maak baie van die gemeenskap van die kinders van God. Hulle sal hulle probleem met hul selgemeente deel of met ander kinders van die Here.

•             Nog ander neem ‘n besluit en kyk dan of hulle vrede daaroor het.

En daar sal wel ook nog ander maniere wees.

‘n Mens sou kritiek op hierdie metodes kon lewer. Die Bybel-oopslaan-metode lyk baie willekeurig. Dikwels moet mense die teks waarop hulle oog val, baie aanpas of rek om regtig dui­delikheid te kry. Soms is sterk vergeesteliking ook nodig. En ‘n mens sou ook kon vra na die oortuiging dat mense die stem van die Gees direk hoor.

Maar hierdie ervarings is nie eintlik op die vlak van rasionele denke en vrae nie. Dis baie sterk op ‘n ervaringsvlak. En dit lei min twyfel dat daar mense is met merkwaardige getuienisse van leiding wat hulle op hierdie maniere gekry het.

Dit word moeiliker as mense ander mense aan hierdie leiding wil bind. Veral wanneer Christene verskil oor ‘n saak en die een kant verklaar dat die Gees hulle gelei het, laat dit die ander kant in skaakmat. Hulle kan tog nie sê dat hulle nie die leiding van die Gees wil volg nie. Die gesprek beland dan gewoonlik in ‘n dood­loopstraat.

Dit is meer respekvol teenoor ander Christene om liewer te praat in terme van: “Ek is oortuig dat … ” Dit laat ruimte vir die ander om sinvol te reageer met hulle oortuiging.

Skrywer: Prof Adrio König