9:7-8 Na die wonderlike verwagting van ‘n nuwe lewe van 7:1-6, volg ‘n lang oordeelsuitspraak teen Israel/Jakob, die tien stammeryk, waar Efraim die leidende stam is met hulle hoofstad Samaria. Die uitspraak is simmetries opgebou met vier afdelings wat elkeen afsluit met dieselfde refein/keervers: 11,16,20; 10:4: ‘Ondanks dit alles word sy toorn nie weggedraai nie’ (1983-vertaling: bedaar die toorn van die Here nie); sy hand bly uitgesteek (teen hulle). Dit alles verwys na Israel se weiering om hulle lewe in te stem op die Here se bedoeling met hulle. Sy toorn bly op hulle omdat die Here nie verdra dat van sy alleenheerskappy ‘n bespotting gemaak word nie. Sy hand wat uitgestrek bly is dieselfde hand wat hulle uit Egipte gelei het (Eks 6:6 letterlik: Ek sal julle red met ‘n uitgestrekte arm, met groot oordele). In weerwil van al sy oordele, die tien plae oor Egipte as bewys van sy uitredding, en later Israel se 40 jaar in die woestyn, het die volk hulle nie tot die Here bekeer nie. Die aanleiding tot die Here se oordeel is: Die hele volk is trots-arrogant en selfversekerd (letterlik: praat met grootheid van hart).

9:9 Jesaja 26:9 sê: ‘Wanneer U die aarde straf leer sy inwoners wat geregtigheid is;’ maar die Here se eie volk verstaan nie die Here se woorde wat Jesaja aankondig nie. Ten spyte van die Here se oordeel, met huise wat val en bome wat afgekap is deur die Assiriërs, sê die volk, hulle sal self hulle eie herstel behartig. Daarom volg daar nog oordele.

9:10 Peka was wel Israel se koning, maar Resin van Damaskus het eintlik die seggenskap ook oor Israel gehad. Nou sê die Here, omdat Israel so trots en selfversekerd nie sy oordele ter harte neem nie, gaan Hy Resin versterk om dit vir Israel nog moeiliker te maak en dele van Israel laat oorneem waar hy met gekapte klip wil bou en seders plant.

9:11-12 Israel word bedreig deur sy vroeëre vriende, die Arameërs onder Resin (7:4) uit die noord-ooste, en die Filistyne uit die suid-weste. Van weerskante af, word Israel met een hap verslind. Maar selfs daarna bly die Here se straffende hand teen Israel uitgesteek omdat hulle nie nederig terugdraai na Hom toe nie. Hulle vra nie eers na die wil van die Here (Jahweh die Ek is aktief teenwoordige) van die leërskare (ook van Aram en Filistia se leërs) nie, Hy wat die volke bestier en gebruik as sy instrumente, ook om te straf.

9:13-16 Daarom sal die Here op een dag Israel se kop en stert (leiers en valse profete), palmtak en biesie (jongmense en weduwees en wese) van hom afsny (deur die brutaliteit van die oorlog). Die leiers het die volkmislei, en die volk het hulle laat mislei. Die jongmense is nie meer vir die Here ‘n vreugde nie, en die vaderloses en weduwees geniet nie meer sy barmhartigheid nie (soos blyk uit die optrede van die soldate se optrede teen hulle), want elkeen neig weg van die regte verhouding met God, is sleg/’n kwaaddoener, en elke mond praat dwase/skandelike/bose/ongoddelike woorde. Daarom bly die toorn en die straffende hand van die Here teen hulle uitgestrek.

In 9:17-20 word ‘n ooreenkoms geskilder tussen die sonde van die volk en die straf van die Here.

9:17 Die gooddeloosheid van die volk word voorgestel as ‘n vuur wat in hulle brand. Dit begin by dorings en dissels (7:24) wat maklik brand, en versprei soos ‘n bosbrand in die digte takke, tot alles in rook ‘opgaan’ (dieselfde woord ‘opgaan’ word ook vir trots/arrogansie gebruik). Dit is die resultaat van goddeloosheid wat al verder brand en harte verhard, wat nie deur bekering gestuit word nie (1:18-20).

9:18 Die oordeel van die Here is ‘n vuur wat die volk verwoes, deurdat hulle goddeloosheid die vuur is wat hulle lewens verwoes. So word die weduwees en wese in die steek gelaat deur die hardheid van die mense se harte wat hulle nie oor ander bekommmer nie. Die volk, wat God se instrumente moet wees om die weduwees en wese te versorg (1:17,23), het hulle roeping versaak en word gedryf deur die vuur van hulle goddeloosheid (vol silwer en goud, vol perde, vol afgode, 2:7-8).

9:19-20 Die lede van die Here se volk veg teen mekaar in ‘n orgie van selfvernietiging, en die samestelling van die sosiale en politieke lewe word gedompel in die chaos van geweld (vol perde). Niemand kry genoeg nie (vol silwer en goud), verslind mekaar en verteeer sy eie krag (letterlik: hy gryp aan die regterkant en is honger, hy eet aan die linkerkant en word nie versadig nie. Elkeen sal die vleis van sy eie arm eet – sommige verander ‘sy eie arm’ na ‘sy naaste’ deur een Hebreeuse konsonant uit te laat: re‘wo i..p.v. zero‘wo). Efraim en Manasse, Josef se twee kinders se stamme, was die grootste van die 10 stammeryk en verteenwoordig al tien se bevolking wat nou teen mekaar veg en ook vir Juda bykom. So lyk ‘n samelewing wat sy rug op die Here gedraai het en vir wie die Here in sy toorn aan hulle eie begeertes oorgee om hulleself te vernietig (Rom 1:18,23-24,28).

10:1-4 is ‘n reaksie op die donker prentjie van Israel se toestand, en kla oor die slegte leierskap, wat die huidige toestand veroorsaak het. Onderdrukkende wette teen die swakkes om daardeur ‘n onregverdige voordeel te verkry het die samestelling van die gemeenskap verswak en kan nie druk van buite weerstaan nie. Die uitbuiters sal soos die ander ly. Soos in 5:8-23 se ses weeklagte van ‘ellende’ is daar noodlottige gevolge in die dwaasheid van die oortredings teen die Here se aanwysings. ‘n Verkeerde lewenswyse bring sy eie ondergang.

10:1-2 ‘n Klaagsang word aangehef teen die wetgewers wat met hulle dwase selfsugtige wette die armes laat ly (vgl. Jer 8:8) en so ‘n gesonde en vredevolle samelewing ondermyn en vernietig. Die staat is dood, die rouklaershuil, en die leiers is vasgevang in hulle eie strik. Die Here roep leiers om as sy diensknegte die volk met reg en geregtigheid te lei en die gemeenskap te dien (1:17; 5:7). Maar as hulle deur eersug en hebsug gedryf word tree hulle reëlreg teen die Here se wil en wet op. Die misleiers van die volk (9:15) verdraai die reg en staan onder die oordeel van die Here (Eks 22:22-24). Hulle sien nie, en wil nie verstaan nie, hoe ‘n dienskneg van die Here moet optree nie (Jes 11:3-5), maar buit die swakkes uit en plunder dié wat magteloos staan onder hulle wette, waarmee hulle hulle probeer regverdig.

10:3-4 Die digter-profeet skilder die prentjie van die lot van die uitbuiters op die dag van afrekening (letterlik: dag van besoeking/straf). Die dag is nog vér maar die Assiriërs is aan die kom en daarmee die volk se ballingskap, wanneer niks van hulle besittings saamgaan, of vir die Assiriese soldate weggesteek kan word nie. Die keuse is tussen ‘n lewe as slaaf in ballingskap of die dood vir dié wat weerstand bied teen die aankomende leërs (2 Kon 17:6,23). Die profeet probeer met die baie beelde wat hy skilder om sy tydgenote in staat te stel om hulle lewens in te rig soos die Here dit wil hê. Hy wys daarop dat die Here aktief teenwoordig is as die fokus vir ons lewe. Sonder die Here as ons fokus, is die openbare lewe en samelewing van die volk verkeerd saamgestel, word dit vals verstaan en aangepak, en word gelewe sonder geloof en ‘n vaste hoop. Maar so’n siening op die werklikheid, met die Here in die sentrum, word deur die samelewing grondig misverstaan en vir hulle lyk dit asof dit nooit sekerheid, welsyn of vreugde kan bring nie. Daarom jaag hulle na hulle eie vernietiging.

Skrywer:  Prof Francois Malan

8:23 Hierdie uitspraak van die Here bied aan Juda ‘n ander moontlikheid. Teen die donker agtergrond van hulle politieke, militêre en ekonomiese nood, sien die profeet die lig van redding uit die ellende. Dit kom deur die geboorte van ‘n seun en onverdeelde trou aan die Here. Sebulon en Naftali, die noordelike stamme van die tienstammeryk, se gebiede is deur die Assiërs verwoes en die mense weggevoer in ballingskap (732 v.C., 2 Kon 15:29). Die pad na die see van Galilea toe en die Jordaanstreek word genoem die gebied van die heidene – die gebiede sal in die toekoms in ere herstel word (Nasaret is in die ou gebied van Sebulon en Kapernaum in Naftali). Die toekoms word teenoor die verlede gestel: die verlede se ellende as die tyd van Agas en die hoopvolle toekoms van sy seun Hiskia se regering; in die lig van die hele boek Jesaja is die verlede die tyd van die twee ballingskappe van Israel 722 v.C. en Juda 597 v.C. en die toekoms as die terugkoms ná die ballingskap. Met die koms van Jesus Christus is die verlede die tyd van die Ou Testament en die toekoms die tyd van die Nuwe Testament; die toekoms word telkens ingelei deur ‘n koning uit die geslag van Dawid. Maar die boodskap is ‘n heerlike bevestiging dat die Here, deur ‘n menslike koning uit die geslag van Dawid, telkens ‘n nuwe moontlikheid skep, selfs in die ellendigste van tye.

9:1-6 is ‘n gedig, ‘n loflied, wat uitdrukking gee aan die vreugde van die volk van die Here oor hulle verlossing uit die ballingskap deur die Here, en sy herstel van die land en sy mense. Die gedig word gekenmerk deur drie momente:

9:1-2 Die eerste eienskap: die skitterende nuutheid van die sosio-politiese horison van Juda. Die duisternis verwys na die wanhoop en verdrukking onder die hand van Assirië (8:22-23). Maar nou lig! Die lig van redding en bevryding sal weer oor die volk van die Here skyn. Lig word gereeld verbind aan die koms van die Here se ‘heerlikheid’(6:3), die sigbare bewys van die Here (Jahweh die Ek is) se aktiewe teenwoordigheid waar dit vir Juda gelyk het dat die Here totaal afwesig was.

Matteus 4:12-17 verbind hierdie teks aan Jesus se vestiging in die gebied van Sebulon en Naftali.

Om die diepte en krag van die vreugde te verduidelik, gebruik die digter twee situasies wat groot vreugde bring:

Die een is die vreugde oor die oes, wanneer die oes ingesamel is, veilig teen weersomstandighede, en waar die oorvloed die waarborg is vir die volgende seisoen.

Die tweede toneel skilder die verdeling van buit ná die vyand oorweldig is. Met sy teenwoordigheid by hulle, verbly die Here hulle met ‘n groot blydskap, vir die nasie wat nie meer ‘n nasie was nie, maar nou, ná die ballingskap, deur die Here baie gemaak is. Die toekoms is so seker dat dit reeds in die teenwoordige tyd gestel word.

9:3-4 Die tweede moment: die groot verandering word teweeg gebring deur lewendige militêre optrede deur die Here. Die volk se lot is deur die Here verander deurdat die Here die mag van hulle verdrukkers verbreek het. Die juk en die slaanstok verwys na Assirië in die hand van die Here van die leërskare. Die redding word vergelyk met die Here se optrede aan die hand van die Midianiete (Rigt 6:2-6), en Israel se verlossing deur Gideon en sy klein bende van 300 man (Rigt 7:6-7). Die gedagte om oorlog te voer en elke herinnering aan die ellende van die oorlog se geweld, word deur die Here uitgewis. Die Assirieers (en later die Babiloniërs) word uitgewis (deur die Meders en die Perse as werktuie van die Here van die leërskare).

9:5-6 In die derde deel van die gedig word die koninklike agent wat die Here gebruik genoem, ‘n seun wat die troonopvolger gaan wees, en van wie ‘n baie beter bedeling verwag word. Dit is ‘n rede vir groot vreugde. Die reeks oordrewe koninklike name dui aan dat die nuwe koning al die verwagtinge van die volk sal vervul en verantwoordelik sal regeer oor die Here se volk: ‘n wonderlike raadgewer – ‘n wyse koning wat baie goed kan onderskei en nie die dwaashede van sy voorgangers sal herhaal nie; magtige God – met al die mag wat nodig is vir ‘n leier sal hy sy volk teen elke moontlike bedreiging kan beskerm; ewige Vader – sy koninklike titel, onder wie se vaderlike sorg die volk rustig kan lewe na die angsvolle jare onder die vorige konings; Vredevors – wat die deurmekaar lewe en onderlinge stryd tot rus sal bring ook in die verhouding tot die ander nasies, en die vrede, welvaart en voorspoed van sy volk sal bevorder.

Die prysname was tipies van die Midde-Ooste en Egipte se lof aan hulle konings, en word hier in Israel se verbond met die Here opgeneem om die koning, wat die Here aanwys, te prys. Vir Juda was dit Hiskia wat sy pa opgevolg het en in Israel se geskiedenis opgeteken is as iemand wat gedoen het wat reg is in die oë van die Here (2 Kon 18:1-3). Soos Dawid sal sy heerskappy uitbrei, maar anders as Dawid sal dit nie met militêre geweld uitbrei nie, maar onder sy koningskap sal daar vrede en voorspoed heers. Hy sal op die troon van Dawid sit soos die Here beloof het in 2 Sam 7:12,16. Hy sal sy koninkryk vestig en in standhou, nie met wapengeweld soos Assirië nie (10:7), of deur verdrukking en politieke dienstigheid nie, soos dit voor hom geskied het nie (1:17,23; 3:14; 5:7), maar met reg en geregtigheid, van nou af en vir altyd. Die waarborg dat dit alles so sal wees, lê in die onverdeelde trou (letterlik: ywer – wat toewyding of jaloesie kan aandui) van die Here van die leërskare. Met sy toewyding sorg die Here vir Juda en Jerusalem se vooruitgang; met sy jaloesie beskerm die Here sy reputasie en geloofwaardigheid. Die nuwe Dawid se regering deur reg en geregtigheid sal die sigbare teken wees van die Here se ywer. In die koningin van Skeba se oordeel oor Salamo se regering besing sy sy wysheid, en dat hy reg en geregtigheid oor Israel handhaaf (1 Kon 10:8-9; 1983- vertaling: orde en reg). Dit is wat die Here van ‘n volk en ‘n regeerder verwag (Jes 5:7). Die poësie van hierdie visioen strek egter ook verder as die tyd van Jesaja, Agas en Hiskia. In Matteus 4:13-17 word die Jesaja-teks opnuut gehoor en toegepas op die geweldige verandering wat Jesus teweegbring. Hy is die groot Lig wat alles nuut maak, juis in die tyd toe Johannes die Doper in die tronk sit (Mt 4:12) en die volk verdruk word deur die mag van die Romeinse heersers. Jesus verkondig die koninkryk van die hemel (Mt 4:17) teenoor die heerskappy van Herodes.

So is die Jesaja-teks ook van toepassing op elke eeu, dat ons die groot Lig sal sien en ons tot God bekeer om te lewe as burgers van die hemelse koninkryk, met wysheid, reg en geregtigheid te midde van die duisternis van die aardse magsspel wat om ons woed.

Skrywer:  Prof Francois Malan

8:9-10 Dié digterlike verse is ‘n tussenspel in die vernietigende boodskap. Driemaal word gesê: Julle sal vernietig word/met vrees vervul word, want die nasies se aanslag op die Here se heerskappy sal tot niks lei nie, soos Ps 2 sê; want God is by ons! In 8:8 is ‘God is met ons’ ironies gesê aan Agas en Juda as ‘n bestraffing; maar hier, is ‘God is met ons’ ‘n bevestiging van God se oordeel oor Juda se vyande. Terwyl 8:7-8 ‘n massiewe neerlaag vir Jerusalem aankondig met die massas water wat die land gaan oorstroom met Assiriese soldate, bied 8:9-10 ‘n sterk kontras met ‘n massiewe versekering dat dit met Jerusalem sal goed gaan – moontlik verwys dit na die wonderbaarlike uitredding van Jerusalem, wat in hoofstuk 37 vertel word. God is hier en bepaal wat op aarde gebeur met Assirië en met Jerusalem. Die vér plekke verwys na Assirië wat ‘n klomp volke oorgeneem het en opgeneem het in sy leërs (vgl. 5:26).

8:11 Die vers knoop by ‘God met ons’ aan, met ‘want so het die Here vir my met ‘n sterk hand gesê, en my gewaarsku om nie te loop op die pad van hierdie volk nie, en gesê (Eseg 1:3; 3:14 praat ook van die hand van die Here op hom – 1983-vertaling: die mag van die Here was op my; hier in Jes 8:11: in sy groot mag) – die Here dring daarop aan dat Jesaja homself sal onderskei van ‘hierdie volk.’

8:12 Jesaja en sy volgelinge (‘julle’) moenie vir die Here se oordele terugdeins nie en nie bang wees waarvoor die volk bang is nie, en nie bewe van angs nie – dieselfde wat Jesaja vir Agas moes sê in 7:4, sê die Here nou vir dié wat op die Here vertou. Die sameswering verwys na Sirië en Israel se sameswering teen Assirië waarvoor Agas bang is, omdat hy nie bewus is van die Here se hand oor die leërs van die wêreld nie.

8:13 Die Here van die leërskare – wat beheer het oor alle leërmagte – moet julle as heilig/toegewyd beskou. Hom moet julle vrees en vir Hom bewe (vgl. Mt 10:28).

8:14 Die Here sal hulle beskutting wees, daarom hoef hulle nie te vrees nie. Die rots waarop die gelowiges vir sekerheid, beskerming en redding vertrou (Ps 18:3; 19:15) het nou teen die volk gedraai as ‘n rots waaroor hulle struikel; die beskermer teen die strik (Ps 141:9) en redder uit die strik van die voëlvanger (Ps 91:3) het ‘n vangnet en ‘n strik vir hulle geword, omdat hulle verstrik geraak het in die diens van afgode (Ps 106:36; vgl. 2 Kon 16:3-4,10-12).

8:15 Baie van hulle (nie almal nie!) sal in groot moeilikheid beland, want die Here is ‘n magtige teenstander. Die woorde, wat die moeilikheid omskryf, word opgestapel: struikel, val, gebreek, gevang (in ‘n strik), gevang (deur die vyand). Die skrywer sien duidelik Juda se dodelike afdraende pad in die hande van die Assiriërs, dan in die hande van die Babiloniërs, en die heel tyd in die hande van die Here.

8:16 De volgende verse is prosa. ‘Bind die getuienis eers vas, verseël die lering onder my dissipels.’ Omdat die volk as geheel die prediking van die profeet verwerp het, word dit as ‘n kosbare saak vir sy volgelinge vasgemaak om nie verlore te raak nie (vasbind en verseël). Die vers verwys na ‘n groep leerlinge, dissipels van Jesaja. Onder hulle los hy getuienisse van sy ander siening van die werklikheid. Hierdie getuienisse wat in die eerste persoon geskryf is (8:1-8,11-15), is moontlik die begin van die boek wat Jesaja opgeteken het en nou verseker dat dit behoue sal bly.

8:17 Die boodskap is dat Juda nie in ‘n selfvernietigende paniek hoef te lewe nie. Daar is ‘n ander denk- en lewenswyse, met baie risiko’s daaraan verbonde, nl. die weg van die geloof, wat vir ander na dwaasheid lyk, nl. van vertroue op die Here (letterlik: wag en hoop op die Here) in plaas van vrees, omdat die Here Hom verberg vir die nageslag van Jakob, die tienstammeryk, wat Hom tydens Jesaja se leefstyd verwerp het, en die twee stammeryk wat Hom gedurende die volgende 120 jaar al meer verwerp (vgl. Eseg 39:23 – 1983-vertaling: ‘Ek hulle verwerp het’ vir: ‘Ek het my gesig vir hulle verberg’). Waar die Here sy gesig verberg is dodelike moeilikheid te wagte. Jesaja skool sy volgelinge in vertroue en hoop op die Here. In die krisissituasie is die Here die lewensdraad waaraan hulle moet vashou, in die stellige verwagting dat die Here ‘n uitweg, ‘n nuwe en ander deur sal voorsien. Te midde van die rokende stomp van die buurlande se vuur, en die vloedwaters wat tot aan die nek raak, van die Assiriese leërmag, van elke eeu, die gejaag na besittings, en die verwarring oor wie god is, is die draadjie van hoop die naam van die profeet, Jesaja, ‘die Hére is redding’ (1:1; 7:3) en drie kindername: Sear-Jasub, ’n-Oorblyfsel-sal-terugkeer’ (7:3), Immanuel, ‘Gód is met ons’ (7:14-16) en Makeer-Sjalal-gaz-baz, ’Plunder-en-Roof-is-naby’ vir Resin en Peka (8:3-4).

8:18 Die afdeling van 7:1-9:7 is vol verwysings na tekens en simbole. ‘n Hele paar van hulle gaan oor die name van kinders. Hierdie vers bevestig die vorige verwysings. Dié kinders se teenwoordigheid in Jerusalem sal die inwoners herinner aan die uitspra e van die Here wat deur hulle name verkondig word, van die Here se teenwoordigheid en besluite ook gedurende die ‘stil jare’ wat gaan volg ná die tien stamme se wegvoering na Assirië 722 v.C. en tot die twee stamme se wegvoering na Babel 125 jaar later in 597 en 587 v.C. Die name is gegee as tekens en seëls in Israel, en kom van die Here van die leërskare wat op berg Sinai woon. Dit voorspel die ondergang van Israel en die Here se ondersteuning vir Jerusalem.

8:19 Verse 19 tot 22 is die antwoord van die inwoners van Jerusalem en die volk van Juda op Jesaja se profesië, so ook die grootste dele van hoofstukke 9-12. In hierdie verse is daar opvallende alliterasies in Hebreeus. Toe Saul ongehoorsaam geword het aan die Here en die Here sy rug op hom gedraai het, en die nood hom begin druk het, het hy die heks van Endor gaan raadpleeg (1 Sam 28). Die mense (hierdie volk) sê nou, hulle moet mediums en spiritiste gaan raadpleeg – iets wat die Here juis verbied het toe hulle die land ingekom het (Deutr

18:9-14). Dit is die heidene se pogings om verborge kennis oor die toekoms te bekom. Die volk wil nie slegs op die Here wag en hoop en vertrou nie. Hulle wil iets doen aan hulle toekoms en wil daarom mediums en spiritiste raadpleeg om te weet wat om te doen (wat sterrebeelde of teeblare sou voorspel). Maar die raadgewers fluister net in die geheim aan ingewydes, en mompel onverstaanbare woorde, terwyl die Here se woorde hard en duidelik uitbasuin word deur die profete (9:7), op kennisgewingsborde bekendgemaak word (30:8), en met die name van kinders herinner die Here hulle aan sy uitsprake oor die toekoms (8:18). Waarom raadpleeg lewendes die dooies en nie die lewende God, hulle God nie?

8:20 Terug na die torah onderwysing/wet van die Here, wat die priesters aan die kinders leer, en terug na die getuienis van die profete, dit is die maatstaf waarmee die valse profete getoets moet word. Die oproep is in die vorm van ‘n oorlogskreet (vgl. Rigters 7:18) en sluit aan by Jes 8:16 (vgl. Luk 16:29).

8:21-22 As die volk en die koning egter nie na die Here se wet en getuienis toe terugkeer nie, sal hulle sonder ‘n toekoms wees. Na die vernietiging en plundering deur die Assiriërs sal die volk verdruk en honger deur die land trek, en sê dit is die koning en die Here se skuld dat dit so sleg met hulle gaan, sonder dat dit iets sal help. Hulle moet maar net rondom hulle kyk hoe die Assiriërs reeds al die dorpe en landerye om Jerusalem oorgeneem het en verwoes het.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Die hoofstuk het frases en beelde wat onduidelik is en moeilik met sekerheid uitgelê kan word. Sommige metafore is dubbelsinnig sodat dit nie altyd seker is of dit oordeel of hoop simboliseer nie. Die hoofsaak is egter geloof in die Here, en hier en daar skemer daar ‘n gedagte van ‘n oorblyfsel deur, wat anders leef as die volk in die algemeen.

Die oordeel oor Damaskus en Samaria (8:1-8).

8:1-2 Die boodskap met ‘n groot inskripsie op ‘n groot skryftablet, lui: Lemaheer sjalal gas baz (Plunder en roof is naby) – dit is die misdade wat gepleeg word wanneer ‘n stad of land ingeneem en verwoes word. Volgens 8:4 verwys dit na die oordeel wat Damaskus, die hoofstad van Sirië van koning Resin, en Samaria, die hoofstad van Israel van koning Peka gaan tref. Die boodskap word bevestig deur twee geloofwaardige getuies vir die Here, soos deur Deutr 17:6 vereis vir ‘n doodsvonnis en Deutr 19:15 vir alle hofsake. Urjia die hoëpriester, wat die afgodsaltaar volgens Agas se opdrag gebou en bedien het (2 Kon 16:11) en Sagaria, uit die Asaf-sanggroep (2 Kron 29:13), ook genoem die seun van Jeberekja, wat volgens 2 Kron 29:1 die oupa aan moederskant was van koning Hiskia, wat sy pa Agas as koning opgevolg het. Die twee getuies kom uit die leiers in Jerusalem, die hoëpriester en koning Agas se skoonvader. Hulle name bevat verwysings na die naam Jahweh in: Urija ‘die Here is lig,’ Sagaria ‘die Here het onthou,’ en Jeberegja ‘mag die Here seën.’

8:3-4 ‘En ek het by die profetes gekom (naby kom – eufemisme vir geslagsgemeenskap met die profetes, Jesaja se eie vrou).’ Die naam van Jesaja se derde seun bevestig die boodskap op die inskripsie as ‘n lewende getuie daarvan: Maheer- Sjalal-gas-baz (Die Le vooraan die inskripsie kondig die saak aan). Die tyd wanneer die ‘plunder en roof’-oordeel sal uitbreek oor die twee volke kom nader, voor die seuntjie kan begin praat (tussen 9 maande en 1 jaar). In 7:14,16 is nog na die tyd van onderskeiding tussen goed en kwaad verwys, hier na die onderskeiding tussen pa en ma. Die rykdom van Damaskus en die buit (sjalal beteken ‘roof’ en die ‘buit’ wat geroof is) van Samaria sal weggedra word tot voor die koning van Samaria, soos met die mense as slawe en hulle besittings as oorlogsbuit in ‘n triomftog ná ‘n oorwinning gespog word en hulle God so bespot word. Die bedreiging deur die twee volke sal binne 9 maande na die geboorte van die seun verdamp. Daarom hoef Agas nie vir hulle te vrees nie. In ‘n inskripsie spog Tiglat-Pileser III : Israel met al sy inwoners en goedere het ek na Assirë toe gelei. Hulle het hulle koning Peka omvergewerp en ek het Hosea as koning oor hulle gekroon. Israel het toe ‘n Assiriese provinsie geword (2 Kon 15:29-30).

Die oordeel oor Juda (8:5-22)

8:5-8 Uit vrees vir die twee buurstate wat groot dele van Juda binnegedring het en Jerusalem omring het (2 Kon 16:5-6), het Agas onder die druk van Assirië geswig (2 Kon 16:7-8). Die noodlottige besluit word in hierdie verse ontbloot as dwaas en vernietigend. Hulle kon vir die kalm waters van Siloag in Jerusalem gekies het, wat deur die berg met die ou tonnel van die Gihonfontein af gevoed kon word, maar die gees van rebellie en opstand is haastig en het nie tyd vir kalm vertroue op die Here nie. Die Jebusiete, wat voor Dawid in Jerusalem gewoon het (voor 1,000 v.C.), het al ‘n tonnel van die Gihonfontein af tot binne die mure van Jerusalem gehad (2 Sam 5:8), voor die tonnel van Hiskia gegrawe is (700 v.C.; 2 Kron 32:30). Die Siloagbad was ‘n opgaarplek wat tydens ‘n aanval water kon verskaf aan die stad. Maar weens hulle keuse van Assirië laat die Here die waters van die Eufraat oorstroom, ’n simbool vir Assirië met sy hoofstad Nineve aan die Eufraat. Wanneer die sneeu op die berge begin smelt, oorstroom die waters die walle van die Eufraat en sy kanale. Jesaja gebruik die beeld in digterlike taal: So sal die magtige vloedwaters, nl. Assirië se leërs, Juda oorstroom en daardeur vloei tot skouerhoogte (leterlik: tot by die nek), om die hulpeloosheid van Juda teen die magtige ‘waters’ te skilder (vgl. 30:28).

Die tweede beeld van die besetting van Juda deur die Assiriese leërs is van ‘n roofvoël wat sy prooi vaskeer sonder ‘n uitkomkans wanneer hy sy vlerke bo-oor hom uitsprei. Agas en Juda word hier ironies Immanuel, God met ons, genoem. Die Here wat die leërs beheer en lei, is by hulle; dit is sy land en sy volk en sy koning, maar hulle het hulle rug op Hom en sy aanbod gedraai. Daarom het Hy hulle aan Assirië, hulle gekose verlosser, oorgegee.

Skrywer:  Prof Francois Malan