True friendship calls you out of the darkness of personal privacy into the loving candor of mutual concern. It moves you from being a sealed envelope to being an open letter – Paul Tripp.

Die Heidelbergse Kategismus – lees dit weer

Kevin deYoung sê dat ons weer die Heidelbergse Kategismus moet lees. Vir meeste van ons ouer mense was hierdie Kategismus ‘n straf. Ons moes dit leer en die leraar het gereeld Kategismus-preke gepreek. Hoekom moet ons dan nou weer die Kategismus lees?

• Die Kategismus is vanjaar 450 jaar oud – 19 Januarie 1563 tot vandag.
• Die Heidelbergse Kategismus is die persoonlikste belydenis uit die tyd van die Hervorming. Die tema is hoe die persoon en optrede van Jesus Christus die gelowige bevoordeel. Die patroon van vraag en antwoord maak die Kategismus toeganklik; die gebruik van die woorde “ek” en “my” maak die teologie warm en prakties.
• Die Kategismus is invloedryker as wat ons dink. Volgens Joel Beeke en Siclair Ferguson: The Heidelberg Catechism has circulated more widely than any other book except the Bible, Thomas à Kempis’sThe Imitation of Christ, and John Bunyan’sPilgrim’s Progress.
• Daar is goeie hulpbronne om ons te help om die geskiedenis en teologie van hierdie Kategismus te verstaan. Die belangrikste is seker Commentary geskryf deur Zacharius Ursinus – die hoofouteur van die Kategismus.
• Die Kategismus is vol van die evangelie. Dit is ‘n Bybelgetroue soeke na God se genade. ‘n Mens kry nie sommer ‘n beter uiteensetting as Vraag 1 nie. Wat is jou enigste troos in lewe en in sterwe? En dan die antwoord: Dat ek met liggaam en siel in lewe en in sterwe nie aan myself nie, maar aan my getroue Verlosser, Jesus Christus, behoort.

Miskien moet almal van ons wat so skepties oor die Heidelbergse Kategismus was net weer daarna kyk.

The Bible outlives, out lifts, outloves, outreaches, outranks, outruns all other books – A. Z. Conrad

 ‘n Nuwe Kategismus: Vraag 5

Vraag: Wat het God nog gemaak?

Antwoord:  God het alle dinge deur sy kragtige Woord gemaak, en sy skepping was baie goed; alles het onder sy liefdevolle heerskappy gefloreer. [Onderstreepte gedeelte is antwoord vir kinders.]

Teksvers:

Toe het God gekyk na alles wat Hy gemaak het, en dit was baie goed (Genesis 1:31).

Kommentaar:

God het deur sy mag uit niks die hemel, aarde en see gemaak; Hy het dit onmiddellik met alle soorte goeie dinge versier en verryk. In hierdie wêreld … het dit Hom plesier om die mens, aan wie Hy alle dinge onderwerp het,  te bring. Hoe groot is ons God; hoe groot is die mag van ons God; hoe ryk en vrygewig is ons God  teenoor die mens, wat  nooit sulke dinge uit sy hand verdien het nie. Ons kan Hom nie genoeg loof  vir die rykdom en voortreflike genietinge wat Hy vir die mens alleen gemaak het nie. Hy het hulle almal onderwerp aan die mens en hulle moet die mens as hulle heer en meester gehoorsaam. Maar hier, terloops,  in die skepping van die wêreld, moet ons die bewaring en beheer van alles deur hierdie selfde God gemaak is, oorweeg. Die wêreld kan nie staande bly en oorleef deur sy eie krag nie; hierdie dinge beweeg en roer nie vanself nie … Dit is verregaande om te sê dat God alle dinge gemaak het, maar dat Hy nie dit wat Hy gemaak het versorg nie; en dat sy skepsel, soos ‘n boot verlate sonder ‘n stuurman, deur winde heen en weer gewaai word en wat teen rotse vasgeslaan en gebreek word. God gee om en hou die toestand van die sterflike mens en al die dinge wat Hy gemaak het, dop. God het nie alleen die wêreld en alle dinge wat daarin is, gemaak nie, maar Hy beheer en bewaar hulle vandag en Hy sal hulle beheer en bewaar tot aan die einde.

Hierdie kommentaar is deur Heinrich Bullinger (1504 – 1575), ‘n Switserse hervormer en opvolger van Zwingli as hoof van die Switserse kerk, geskryf. Bullinger het teologiese en geskiedkundige werke geskryf – ongeveer 127 boeke.  Daar bestaan ongeveer 12 000 briewe aan en van Bullinger. Dit is die mees uitgebreide korrespondensie van die Hervorming wat behoue gebly het. Hy het met onder andere Henry VIII, Edward VI en Elizabeth I van Engeland, Christiaan II van Denemarke en Frederick III, keurvors van Rome, gekorrespondeer. Hierdie aanhaling kom uit: “That God is the Creator of All Things: The Fourth Sermon” in “The Other Eight Sermons of the Fourth Decade” in Decades of Henry Bullinger, vertaal deur H.I., Volume 4 (Cambridge: University Press, 1851), 177–179.

Verdere leesstof:

 “Creation” in A Faith to Live By, by Donald Macleod.
“Providence” in Concise Theology, by J. I. Packer.

Gebed:

Heilig, heilig, heilig, God Almagtig, wie was en weer sal kom; ewig, sonder begin en einde; oneindig, sonder grense of mate; die oneindige Vader, Woord en Heilige Gees. Die oneindige Lewe, Verstaan en Wil; oneindig magtig, wys en goed. Van U en deur U en tot U is alle dinge. Aan U die heerlikheid tot in alle ewigheid. Al u werke verkondig u heerlikheid, want u heerlike volmaaktheid is op alles. Vir die heerlikheid en vir die vreugde  van u heilige wil, het U alles gemaak. Die hemel en alles daarin; die son en die sterre met hulle beweging, lig en warmte; die aarde en alles wat daarop woon, met al die pragtige ornamente daarop; al die meteore; die groot dieptes en alles wat daarin swem: alles verkondig u lof en bevestig die heerlikheid van die grote Skepper. Hoe groot is daardie mag wat so ‘n groot wêreld uit niks gemaak het nie. U kragtige lewe gee lewe aan almal en bewaar die raamwerk van die natuur, wat U gemaak het. Hoe heerlik is daardie wysheid wat alles orden en aan elkeen sy plek toewys en deur sy volmaakte wette die skoonheid en harmonie van alles behou. Hoe wonderlik is u goedheid en liefde wat alles goed en mooi gemaak het. Ons loof en verheerlik U, ons Here en Eienaar. Want ons, en alle dinge, is U s’n. Amen.

Hierdie gebed is deur Richard Baxter (1614 – 1691), ‘n Engelse Puritein geskrywe. Hy was kapelaan in die leër van Oliver Cromwell. Toe James II onttroon is, is hy vervolg en sit vir 18 maande in die tronk. Hy hou aan preek en skryf:  “I preached as never sure to preach again, and as a dying man to dying men.” Hy was ook ‘n digter en skrywer van liedere. Hy skryf ook sy eie kategismus vir sy familie.

Uit “A Shorter Form of Praise and Prayer for the Lord’s Day” in “The Poor Man’s Family Book” in The Practical Works of Richard Baxter, Volume 19 (London: Paternoster, 1830), 635–636.

Copyright © 2012 by Redeemer Presbyterian Church

We encourage you to use and share this material freely—but please don’t  charge money for it, change the wording, or remove the copyright information.

Pride wants to earn divine acceptance; humility simply believes it. —Bob LaForge

‘n Nuwe Kategismus: Vraag 4

Vraag: Hoe en hoekom het God ons gemaak?

Antwoord: God het ons man en vrou gemaak na sy eie beeld om Hom te ken, lief te hê, met Hom te leef en om Hom te verheerlik. Dit is reg dat ons, wat deur God gemaak is, tot sy heerlikheid sal leef. [Onderstreepte gedeelte is die antwoord vir kinders.]

Teksvers:

God het die mens geskep as sy verteenwoordiger, as beeld van God het Hy die mens geskep, man en vrou het Hy hulle geskep (Genesis 1:27)

Kommentaar:

Die heerlikheid van God is die eerste ding wat God se kinders moet begeer. Dit is die onderwerp van een van die gebede van ons Here: Vader, verheerlik u Naam! (Johannes 12:28). Dit is die doel waarvoor die wêreld geskep is. Dit is waarvoor die gelowiges geroep en bekeer word. Dit is die belangrikste ding wat ons moet nastreef: So moet julle God in alles verheerlik (1 Petrus 4:11). Hy alleen verdien om alle heerlikheid te ontvang; ons gee aan Hom al die eer en lof en ons verheug ons dat Hy die Koning van die konings en die Here van die here is. Waar is ons harte? Wat het ons die meeste lief? Is dit ons liefde vir dinge op aarde of in die hemel?

‘n Enkele doelwit is die geheim van geestelike rykdom. As ons oë nie duidelik sien nie, kan ons nie loop sonder om te struikel of te val nie. As ons vir twee meesters probeer werk, sal ons nie een tevrede stel nie. Ons kan nie God en die wêreld terselfdertyd dien nie. Dit is tevergeefs; dit kan nie gedoen word nie. God moet die koning van ons harte wees. Sy wet, sy wil, sy voorskrifte verdien ons eerste aandag.

Ons het al die talente. Enigiets waarmee ons God kan verheerlik is ‘n talent – ons gawes, ons invloed, ons geld, ons kennis, ons gesondheid, ons krag, ons tyd, ons sintuie, ons rede, ons intellek, ons geheue, ons voorregte as lede van Christus se kerk, ons voordele as besitters van die Bybel – alles, alles is talente. Van waar kom al hierdie dinge? Watter hand het hulle aan ons gegee? Hoekom is ons wat ons is? Hoekom is ons nie die wurms wat in die grond rondkruip nie? Daar is net een antwoord op al hierdie vrae:  Alles wat ons het, het God vir ons geleen. Ons is God se rentmeesters. Ons is God se skuldenaars. Laat hierdie gedagte diep in ons harte insink.

Hierdie kommentaar is deur John Charles Ryle (1816 – 1900), die eerste Anglikaanse biskop van Liverpool geskryf. Ryle se aanstelling is aanbeveel deur Benjamin Disraeli, die destydse Eerste Minister. Hy was ‘n skrywer en pastor, maar ook ‘n atleet. Hy het vir Oxford Universiteit geroei en krieket gespeel. Hy was ook verantwoordelik vir die bou van meer as veertig kerke.

Uit Expository Thoughts on the Gospels: St. Matthew (New York: Robert Carter & Brothers, 1870), 51–56, 336–337.

Verdere leesstof

 “What is Man?” in A Faith to Live By, deur Donald Macleod.
“Humanness” en “Creation” in Concise Theology, by J. I. Packer.

Gebed:

Ek bid vir God, in die Naam van Christus … om my nou as volledig syne te ontvang en om my, onder alle omstandighede, so te hanteer, of dit nou tot my voor- of nadeel is. Hy kan met my, wat syne is, doen net wat Hy begeer. Van nou af sal ek nie weer as my eie optree nie – ek sal as my eie optree as ek ooit weer my eie krag gebruik om dinge te doen wat God nie verheerlik nie. Die verheerliking van God is my enigste besigheid. Amen.

Hierdie gebed is van Jonathan Edwards (1703 – 1758). Hy was ‘n Amerikaanse prediker, teoloog en filosoof en word pastoor van sy kerk in Northampton, Massachusetts in 1726. Hy is veral bekend vir sy beroemde preek: “Sinners in the Hands of an Angry God.” Hy het ook baie boeke geskryf, insluitend  The End For Which God Created the World en A Treatise Concerning Religious Affections. Edwards sterf as gevolg van ‘n inenting teen pokke kort nadat hy as president van die College of New Jersey (later Princeton Universiteit) aangestel is.

Copyright © 2012 by Redeemer Presbyterian Church

We encourage you to use and share this material freely—but please don’t  charge money for it, change the wording, or remove the copyright information.

The vigor of our spiritual life will be in exact proportion to the place held by the Bible in our life and thoughts – George Müller

‘n Nuwe Kategismus: Vraag 3

Vraag: Hoeveel persone is daar in God?

Antwoord: Daar is drie persone in die een ware en lewende God: die Vader, die Seun en die Heilige Gees. Hulle is dieselfde in in wese, gelyk in mag en heerlikheid. [Deel onderstreep is die antwoord vir kinders.]

Teksvers:

Die genade van die Here Jesus Christus en die liefde van God en die gemeenskap van die Heilige Gees sal by julle almal wees (2 Korintiërs 13:13)

Kommentaar:

Die Drie-eenheid, Vader, Seun en Heilige Gees, wat een God is, is iets wat ons moet glo, nie alleen vir die ewigheid nie, maar veral om te weet van die drie groot werke wat God in die mens doen: as ons Skepper en die God van die natuur; as ons Verlosser, die God van genade; as ons Heiligmaker.

Die Skrif sê vir ons dat daar drie, maar tog net een God, is. Ons moet gedoop word in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees (Matteus 28:19).God is oneindig en onverdeel, en tog is Hy Vader, Seun en Heilige Gees. Dit moet ons glo. Van Hom en deur Hom en aan Hom is alle dinge. Hy is ons absolute Eienaar, Heerser en Vader – ons Maker en Verlosser en Heiligmaker.

Hierdie kommentaar is deur Richard Baxter (1614 – 1691), ‘n Engelse Puritein geskrywe. Hy was kapelaan in die leër van Oliver Cromwell. Toe James II onttroon is, is hy vervolg en sit vir 18 maande in die tronk. Hy hou aan preek en skryf:  “I preached as never sure to preach again, and as a dying man to dying men.” Hy was ook ‘n digter en skrywer van liedere. Hy skryf ook sy eie kategismus vir sy familie – hierdie gedeelte kom daaruit.

Gebed:

Nie sonder bewing, pleit ons by die heilige geheimenis van die Drie-eenheid: die Vader, die Seun en die Heilige Gees van wie ons in die Skrif geleer het:  in alle nederigheid aanbid ons hierdie Eenheid in die Drie-eenheid en hierdie Drie-eenheid in eenheid. Laat ons hierdie verdeling soos verklaar in die Skrif en die eenheid ook nougeset aan ons oorgedra, in gedagte hou en erken. Daar is net een God.  As ons dus lees dat God die wêreld geskep het, verstaan ons dat die Vader, van wie alle dinge is, deur die Seun, van wie alle dinge is,  in die Heilige Gees, van wie alle dinge is, die wêreld geskep het.

As ons dan lees dat die Seun mens geword, gely, gesterf en opgestaan het vir ons verlossing, glo ons dat die Vader en die Heilige Gees, alhoewel hulle nie aan sy menswording en lyding deelgeneem het nie, hulle, desnieteenstaande, ons verlossing deur die Seun bewerk het. En as daar gesê word dat ons sondes deur die Heilige Gees vergewe word, glo ons dat hierdie seëning, en alle ander seëninge wat aan ons gegee word, deur een, ware, lewende en ewigdurende God – die Vader, die Seun en die Heilige Gees – gegee word. Aan Hom ons lof en dank vir ewig en ewig. Amen.

Hierdie gebed is deur Heinrich Bullinger (1504 – 1575), ‘n Switserse hervormer en opvolger van Zwingli as hoof van die Switserse kerk, geskryf. Bullinger het teologiese en geskiedkundige werke geskryf – ongeveer 127 boeke.  Daar bestaan ongeveer 12 000 briewe aan en van Bullinger. Dit is die mees uitgebreide korrespondensie van die Hervorming wat behoue gebly het. Hy het met onder andere Henry VIII, Edward VI en Elizabeth I van Engeland, Christiaan II van Denemarke en Frederick III, keurvors van Rome, gekorrespondeer. Hierdie aanhaling kom uit: Of The Holy Ghost: The Eighth Sermon in The Other Eight

Copyright © 2012 by Redeemer Presbyterian Church

We encourage you to use and share this material freely—but please don’t  charge money for it, change the wording, or remove the copyright information. Hierdie gedeelte is slegs vertaal.