Die Buitenste duisternis – Francois Malan
Jan vra:
Mattheus 8 vanaf vers 5 vertel die verhaal van die Hoofman van Kapernaum met so groot geloof dat selfs Jesus verbaas was daaroor. Hy sê: Voorwaar Ek sê vir julle , selfs in Israel het Ek so ‘n groot geloof nie gevind nie. Dan sê Jesus: Maar Ek sê vir julle dat baie sal kom van die ooste en weste en saam met Abraham en Isak en Jakob sal aansit in die koninkryk van die hemele. Maar die kinders van die koninkryk sal uitgedryf word in die buitenste duisternis. Daar sal geween wees en gekners van die tande.
In Mattheus 22 word die ou wat nie ‘n bruilofskleed aangehad het nie vasgebind hande en voete en in die buitenste duisternis gewerp. Daar sal geween wees en gekners van die tande. En dan vers 14: Want baie is geroep, maar min uitverkies.
Vraag 1: Waar is die buitenste duisternis?
Vraag 2: Wie is die kinders van die koninkryk (wat uitgedryf word)?
Vraag 3: Wat impliseer “geroep” maar min “uitverkies”?
Vraag 4: Wie verteenwoordig die ou sonder ‘n bruilofskleed?
Vraag 5: As die hel tans leeg is omdat niemand nog veroordeel is nie sal die anti-chris en die valse profeet die eerstes wees wat daarin beland met die duiwel derde? (Op 219: 20)
Vraag 6: Is daar dalk ‘n verbintenis tussen die buitenste duisternis en die hel?
Antwoord
Prof Francois Malan antwoord:
Vraag 1: Waar is die buitenste duisternis?
Die verhaal van die genesing van die heidense hoofman se slaaf word ‘n geleentheid vir Jesus om sy Joodse volksgenote, wat Hom nie wil vertrou nie maar Hom verwerp, te waarsku. Twee beelde en drie uitdrukkings waarmee die mense van sy tyd bekend was, word gebruik: die koninkryk van God as ‘n feesmaal saam met Abraham, Isak en Jakob met wie die Here ‘n ewige verbond gesluit het, en die buitenste duisternis as beskrywing van die uitsluiting uit die feesmaal van die wat nie by die verbond hou nie of nie deel daarvan is nie, wat nie in Jesus as Verlosser glo nie. In die buitenste duisternis is daar ‘n geween en geknars van tande (soos ook in Mt 13:42,50 se vuuroond; 22:13 se buitenste duisternis; 24:51 se deel van die skynheiliges, 25:30 se buitenste duisternis) as beeld van die verwyt en bitterheid van gees wat hulle sal beleef. In Luk 16:19-31 vertel Jesus die gelykenis van die ryk man wat nie na Moses en die profete geluister het nie en vreeslik ly in die vlam, die plek van pyniging, as beeld vir die ewige straf op die sonde, en van die arm Lasarus aan die bors van Abraham, die vader van almal wat die woord van God glo.
Waar? Die hemel is waar God is, om vir ewig in sy teenwoordigheid volgens sy wil en woord te lewe. Die hel is waar die lig van God se teenwoordigheid nie is nie, maar waar God mense vir ewig oorgee aan hulle eie selfsugtige begeertes om mekaar te probeer vernietig (vgl. Rom 1:24,26), maar in die hel is daar nie meer dood om uit die ellende te ontsnap nie (Openb 20:14).
Vraag 2: Wie is die kinders van die koninkryk (wat uitgedryf word)?
Dit is die Jode wat gebore is as kinders van God se verbond met Abraham, maar gefaal het in hulle roeping en hulle rug op die Here gedraai het (vgl.Mt 15:7-9 se aanhaling uit die Griekse vertaling van Jesaja 29:13). Johannes 1:11 sê: Hy (Jesus, wat die Woord van God is), het gekom na wat syne is, en tog het sy eie mense Hom nie aanvaar nie. In Mt se verhaal van die hoofman gaan dit veral oor die ongeloof van dié Jode wat Jesus nie wou aanneem as die Seun van God wat na hulle gekom het met die woord van God nie. En aan die anderkant die heidense hoofman wat so in Jesus glo dat hy vra dat Jesus net ‘n woord sal spreek en sy slaaf sal gesond word.
Daarom sê Jesus dat baie uit die ooste en die weste sal kom soos hierdie heidense hoofman, en saam met Abraham, Isak en Jakob, die vaders van die gelowiges, sal aanlê aan die ewige feesmaal. En die rede waarom die heidense hoofman ingesluit word, is sy groot geloof in Jesus, wat Jesus by niemand in Israel gevind het nie. Die Jode het daarop geroem dat hulle kinders van die Here se verbond met Abraham is, met die teken van die besnydens, en die besit van die wet van die Here. Maar hulle hart was ver van die Here af (soos Jesaja al gesê het, Mt 15:8). Hulle kon ook nie aanvaar dat Jesus die deur na die koninkryk van God vir die heidene wyd oopgemaak het nie. In plaas daarvan dat die heidene in die duisternis gegooi word, soos die Jode geglo het, word die ongelowige Jode uitgedryf uit die feessaal van die ewige lewe.
Vraag 3: Wat impliseer “geroep” maar min “uitverkies”?
Die gedeelte (Mt 22:1-14) begin met die herhaalde roep van die genooide Jode om nou te kom na die koning se bruilofsfees, as beeld van wat gebeur met die koninkryk van die hemele. Die koning, God, het hulle uitgenooi na sy Seun se bruilofsfees en met baie verskonings kom hulle nie om deel te word van Jesus se volgelinge se vreugde nie. En dan word die uitnodiging op die paaie gedoen om die heidene in te nooi en baie van hulle kom. Die baie wat geroep word, word uitgenooi na die saligheid met die beeld van die Seun van God se huweliksfees, maar baie mense, ook Jode wat beter behoort te weet, neem dit nie aan nie. Ander neem sy woord aan, maar verstaan dit nie, of as moeilikheid kom, struikel hulle, of die bekommernis van hierdie wêreld en die verleiding van rykdom verstik die woord, en hulle bly sonder vrug (Mt 13:18-22).
Vraag 4: Wie verteenwoordig die ou sonder ‘n bruilofskleed?
Die een sonder ‘n bruilofskleed verteenwoordig eintlik elkeen wat genooi is, maar wat nie die kleed van Christus se verlossing vir sy lewe aanneem nie, wat uiterlik saamgaan fees toe, maar in sy hart en lewenswandel ver van Jesus af is. En op die oordeelsdag die uitspraak van die bruidegom aan die vyf dwase meisies sal hoor: Ek sê vir julle: Ek ken julle beslis nie (Mt 25:12).
Vraag 5: As die hel tans leeg is omdat niemand nog veroordeel is nie sal die anti-chris en die valse profeet die eerstes wees wat daarin beland met die duiwel derde? (Op 219: 20).
Die gelykenis van die ryk man en Lasarus (Lk 16:19-31) sê: die hel is nie leeg nie. Johannes 3:36 sê: Wie in die Seun glo, het die ewige lewe, maar wie aan die Seun ongehoorsaam is, sal die lewe nie sien nie, inteendeel, die toorn van God bly op Hom.
Die hel is die ‘plek’ van die toorn van God. Mt 25:41 se gelykenis oor die oordeelsdag se skeiding van die skape en die bokke, sê die ewige vuur is vir die duiwel en sy engele berei – die passiewe vorm ‘is berei’ impliseer dat dit God is wat die ewige vuur berei. So praat Openb 20:9 ook van vuur wat uit die hemel neerdaal. Dit is alles beelde om die erns van God se oordeel oor die ongelowiges uit te druk en wat nou reeds geld. Maar soos die misdadiger aan die kruis wat hom na Jesus gedraai het, kon hoor: Jy sal vandag nog saam met My in die paradys wees, bly die wat aan Jesus ongehooraam is onder die toorn van God.
Vraag 6: Is daar dalk ‘n verbintenis tussen die buitenste duisternis en die hel?
Die uitdrukking: geween en gekners op die tande, word in Mt gebruik vir die buitenste duisternis (8:12; 22:13; 25:30) en vir die vuur (13:42,50), en die ewige vuur verwys na die hel in Mt 25:41.
Skrywer: Prof Francois Malan