Fanie vra:

Ek wil graag bostaande terme in die konteks van Openbaring beter verstaan.

 Antwoord

Prof Hermie van  Zyl antwoord:

Die terme kom voor in Openbaring 3:15-16, waar die Here aan die gemeente van Laodisea sê dat omdat hulle nie koud of warm is nie, maar lou, Hy hulle uit sy mond gaan uitspoeg.

Laodisea is een van die sewe stede in Openbaring 2-3 aan wie daar elkeen ’n brief gerig word. Hierdie stede het in ’n halfmaanroete gelê, beginnende by Efese in die weste, op na Pergamum in die heel noorde, met Laodisea die laaste stad onder in die ooste. Die sewe briewe verskyn ook in die volgorde van die halfmaanroete in Openbaring.

Laodisea was in die laat eerste eeu nC ’n belangrike handelstad in die gebied Frigië, Klein-Asië, en was veral vir twee dinge bekend: 1. sy tekstielbedryf, veral die swart wol wat daar geproduseer is, en 2. sy mediese skool, in die besonder vir die behandeling van oogkwale met die oogsalf wat daar plaaslik gemaak is. In 3:18 word op ’n ironiese manier hierna verwys: In plaas van hulle beroemde oogsalf moet die gemeente eerder oogsalf koop wat hulle geestelik sal laat sien.

Die gemeente in Laodisea het ’n groot geestelike probleem gehad: Hulle het in geestelike hoogmoed en selfgenoegsaamheid verval, mede as gevolg van die materiële welvaart wat hulle beleef het. Hulle het gedink dat hulle skatryk is en aan niks behoefte het nie, maar nie besef dat hulle eintlik ellendig en beklaenswaardig is nie (3:17). Geestelik het dit ontbreek aan ywer en warm harte vir die evangelie.

Nou is dit veelseggend dat hierdie situasie beskryf word in terme van geestelike louheid. (3:15). Was hulle maar warm of koud, dan het mens geweet waar jy met hulle staan. Maar nou is hulle nóg warm nóg koud, maar geestelik lou, walglik, en daarom sal die Here hulle uit sy mond spoeg. Die agtergrond van hierdie beeld lê vermoedelik in die watersituasie van Laodisea. Hulle het nie natuurlike waterbronne gehad nie en moes water 10 km ver aanlê vanaf Hiërapolis, noord van Laodisea, deur middel van ’n waterleiding (akwaduk). Die probleem was egter dat dié water van ’n warmbron afkomstig was. Teen die tyd dat dit Laodisea bereik het, was dit nie meer warm nie, maar louwarm. Sommige uitleggers voeg by dat die water ook ’n kalksmaak gehad het omdat dit naby Laodisea oor ’n kalkkrans gestort en dié se smaak opgetel het. As jy dus dié water drink, het jy gewalg daaraan; dit het jou so naar gemaak dat jy dit net wou uitspoeg. En so, sê die Here, proe die Laodisense vir Hom: Hulle het smaakloos geword; Hy walg aan hulle geestelike louheid; Hy is op die punt om hulle uit te spoeg soos daardie louwarm kalkwater van Hiërapolis. Daarom word hulle opgeroep tot bekering (3:19), want die Here het hulle steeds lief. Hulle moet die deur van hulle lewens oopmaak sodat daar weer feesmaal gehou kan word (3:20), en hulle harte weer warm kan klop vir die evangelie.

Ander uitleggers wys daarop dat Laodisea waarskynlik ook suiwer koue water gekry het van Kolosse, 10 km oos van Laodisea af, spesifiek vir drinkdoeleindes. Die louwarm water van Hiërapolis was dus meer vir ander gebruike – medisinaal en bouwerk – bedoel. (Die warmbronne by Hiërapolis het byvoorbeeld tot die oprigting van gesondheid-spa’s by Hiërapolis gelei.) Die uitspoeg van Laodisea se water verwys dus eerder na niksvermoedende verbygangers wat per ongeluk van die louwarm kalkwater uit die spruite van die omgewing ingekry het. Of, indien Laodisea tog ook vir drinkwater (gedeeltelik) van die louwarm water van Hiërapolis afhanklik was, dan moes dit eers afkoel voordat dit drinkbaar was. Maar steeds het dit nie lekker gesmaak nie, veral as dit ’n kalksmaak gehad het. Punt is, almal in Laodisea was bewus van die slegte water afkomstig van Hiërapolis.

Ons slotsom is dus dat die terme warm, koud en louwarm heel waarskynlik ’n fisiese agtergrond in Laodisea gehad het. Die blote feit dat dit juis Laodisea is wie se geestelike situasie as louwarm beskryf word, is nie toevallig nie. Die omgewing se watersituasie, soos hierbo uiteengesit, het heel waarskynlik daartoe bygedra dat dit as beeld gebruik is om die louwarm geestelike toestand van die gemeente mee te beskryf.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Making sense of everything is not an obligation or even a possibility. Acceptance of mystery is an act not of resignation but humility – David Wolpe

Louwarm mense: ‘n Profiel

Francis Chan (Crazy Love: Overwhelmed by a Relentless God ) vra of ons God werklik liefhet. Halfhartig? Louwarm? Hoe lyk so ‘n persoon?  Hy beskryf dan ‘n profiel van ‘n louwarm Christen

• Hulle woon redelik gereeld die eredienste by … dit word immers van “goeie Christene” verwag. Die Here het gesê: Hierdie volk is naby My met die mond, hulle eer My met wat hulle sê, maar hulle hart is ver van My af, hulle dien My soos mense dit wil hê, nie soos Ek wil nie (Jesaja 29:13).
• Hulle gee geld vir die kerk solank dit nie hulle lewenstandaard benadeel nie. As hulle ‘n ietsie ekstra het, gee hulle dit. Hierop het koning Dawid vir Arauna gesê: “Nee, ek koop dit beslis van jou vir die volle waarde. Ek kan nie van wat joune is vir die Here bring nie. Ek bring nie ‘n brandoffer wat my niks kos nie.” (1 Kronieke 21:24). In Lukas 21:1 – 4 lees ons van die weduwee wat twee muntstukkies in die offergawekis gooi. Jesus sê: Hierdie arm weduwee het meer ingegooi as al die ander. Hulle het almal iets uit hulle oorvloed in die offergawekis gegooi, maar sy het in haar gebrek alles ingegooi wat sy gehad het om van te lewe.
• Hulle kies wat gewild is en nie wat reg is nie. Hulle wil binne en buite die kerk inpas; hulle is meer bekommerd oor wat mense van hulle optrede (erediensbywoning en offergawes) dink as oor wat God van hulle harte en lewens dink.  Ellende wag vir julle as al die mense goed van julle praat. Hulle voorvaders het immers met die vals profete net so gemaak (Lukas 6:26); Ek weet dat julle die naam het dat julle lewe, en tog is julle dood (Openbaring 3:1)
• Hulle wil nie werklik van hulle sonde gered word nie, maar wel van die straf vir hulle sonde. Hulle haat nie die sonde nie; hulle is nie spyt daaroor nie. Hulle is wel spyt dat God hulle daarvoor gaan straf. Hulle glo nie dat hierdie nuwe lewe in Jesus Christus beter as hulle ou lewe in sonde gaan wees nie. Ek het gekom sodat hulle die lewe kan hê en dit in oorvloed (Johannes 10:10).
• Hulle word geraak deur verhale van mense wat radikale dinge vir God doen, maar hulle tree nie self op nie. Hulle beskou dit wat Jesus van alle gelowiges verwag as iets radikaal. Julle moet doen wat die woord sê en dit nie net aanhoor nie, anders bedrieg julle julleself (Jakobus 1:22); As iemand weet wat die regte ding is om te doen en hy doen dit nie, is dit sonde (Jakobus 4:17).
• Hulle deel selde hulle geloof met hulle naaste. Hulle wil nie verwerp word nie; hulle wil nie hê dat mense ongemaklik moet voel nie – jy praat nie oor private aangeleenthede soos godsdiens nie. Elkeen  wat hom voor die mense openlik vir My uitspreek, vir hom sal ek My ook openlik uitspreek voor my Vader wat in die hemel is. Maar hom wat My voor die mense verloën, sal Ek ook verloën voor my Vader wat in die hemel is (Matteus 10:32 – 33).
• Hulle bepaal hulle “goedheid” deur hulle met die sekulêre wêreld te vergelyk. Hulle is tevrede dat hulle nie so sleg soos baie ander is nie. Die Fariseër het gaan staan en by homself so gebid: ‘O God, ek dank U dat ek nie soos ander mense is nie:  diewe, bedrieërs, egbrekers, en ook nie soos hierdie tollenaar nie. Ek vas twee keer in die week en ek gee ‘n tiende van my hele inkomste (Lukas 18:11 – 12).
• Hulle sê dat hulle Jesus liefhet en dat Hy inderdaad ‘n deel van hulle lewe is. Hulle is reg: Hy is slegs ‘n deel van hulle lewe – tyd, geld, gedagtes en denke. Hy word egter nie toegelaat om hulle lewens te beheer nie. Lees net weer Lukas 9:57 – 62. Kyk net na al die verskonings toe Jesus sê hulle moet Hom volg.
• Hulle het Jesus lief, maar nie met hulle hele hart en siel en verstand nie. Hulle glo daardie soort totale toewyding is nie moontlik vir “gewone” Christene nie.
• Hulle het nie hulle naaste lief soos hulleself nie. Hulle liefde fokus op diegene wat hulle ook liefhet. Daar is min liefde vir diegene wat hulle nie ook liefhet nie – en beslis geen liefde vir hulle vyande nie. Hulle liefde is voorwaardelik en selektief.
• Hulle sal God en mense dien. Maar daar is perke – net so veel tyd en  energie en geld en niks meer nie. Soos die ryk jongman kan hulle nie volledig gehoorsaam wees nie (Lukas 18:21 – 25).
• Hulle dink meer oor die lewe op aarde as aan die ewigheid. Hulle fokus op hulle daaglikse skedule. Hulle dink selde/nooit oor die lewe wat nog kom nie. C. S. Lewis sê: “If you read history you will find that the Christians who did most for the present world were precisely those who thought most of the next. It is since Christians have largely ceased to think of the other world that they have become so ineffective in this.” Rig julle gedagtes op die dinge wat daarbo is, nie op die dinge wat op die aarde is nie (Kolossense 3:2).

Hier is beslis baie om oor na te dink. Party van hierdie beskrywings laat ‘n mens diep dink.