Die storielyn van Lukas loop van die baba (brefos, 2:12,16) deur die Kindjie (paidion, ’n verkleinwoord, 2:27,40) tot die Kind (pais, 2:43); van die gebruik van die naam ‘God die Allerhoogste’ (hupsistos) deur die engel in 1:32,35, en in Sagara se loflied in 1:76 tot ‘Vader’ in die eerste woorde wat Jesus in hierdie Evangelie praat (2:49).

2:41 Soos die wet voorskryf, gaan Josef en Maria elke jaar vir die Paasfees na Jerusalem. Dit is die fees waar die gesin die Here se verlossing van Israel uit die slawehuis met die uittog uit Egipte herdenk (Eks. 12; vgl. Deutr 16:16 vir die drie jaarlikse feeste. Soms was dit moeilik vir mense wat ver bly om al drie die feeste by te woon).

2:42 Toe Jesus twaalf jaar oud was gaan Hy oudergewoonte saam, maar nou om ondersoek te word oor sy kennis van die wet van die Here. Tot op 12 jaar was ‘n Joodse pa verantwoordelik om sy seun touwys te maak in die wet van die Here. Maar voor hy 13 word, wat beskou is as die tyd van geslagsrypheid, word hy ’n bar-mitzvah (seun van die wet). Van nou af is hy self verantwoordelik vir sy lewe voor die Here volgens die Here se riglyne, en is hy lid van die sinagoge.

2:43 Na afloop van die weeklange fees (Eks 13:6), vertrek Jesus se ouers sonder Hom, en sonder om dit agter te kom. Die jonger kinders stap gewoonlik saam met hulle moeders en die ouer kinders saam met die vaders. Saans oornag een dorpie se groep gewoonlik op ’n voorafbepaalde plek. Die kinders loop ook in groepe saam. Die saamstap is ook ’n beveiliging teen aanvalle op pad. Josef en Maria het groot vertroue in hulle voorbeeldige Kind dat Hy sal wees waar Hy behoort te wees. Toe hulle egter tot ruste kom, vind hulle tot hulle konsternasie dat Jesus nie by die groep familie en vriende is nie.

2:45-46 Op die derde dag vandat hulle uit Jerusalem vertrek het (een dagreis ver, een terug, en een om Hom te soek en te vind) vind hulle Hom in die tempel tussen die leermeesters van die Woord. Hy is besig om te luister en vrae te vra. In die sale op die tempelterrein is die leermeesters met gesprekke besig om die wet en die toepassing daarvan te deurvors en onderrig daaroor te gee. Jesus is ’n leerder aan hulle voete (Hand 22:3 soos Paulus aan die voete van Gamaliël). Die lering het gewoonlik met vrae en antwoorde geskied om opvattings te toets, reg te stel en vas te lê, om so die leerder se gees op te skerp. Jesus se antwoorde en vrae toon ’n ywer om te leer.

2:47 Jesus se vrae bewys sy insig in die Woord. Saam met sy antwoorde op wedervrae, is al die hoorders daaroor uit die veld geslaan (eksistamai soos deur die donderweer) en uitermate verbaas. Jesus is tuis in die tradisies van sy volk en is nie teen die leermeesters nie. Dit kom eers later. Die toets of Hy ’n bar-mizvah kan word, word met verbasing oor sy kennis en rypheid geslaag.

2:48 In dié omstandighede kry sy ouers Hom en hulle is oorstelp van verbasing (eksplessomai). Maria spreek Hom aan as Kind (teknon); die woord word ook as troetelnaam gebruik: my liewe Kind, waarom het jy so met ons gemaak? Jou pa en ek het vreeslik bekommerd (odunaomai) na jou gesoek. Die swaard het reeds begin om deur Maria se siel te gaan (Luk 2:35).

2:49 Jesus kom vir die eerste keer in Lukas aan die woord met twee retoriese vrae: Waarom het julle na My gesoek? Het julle nie geweet dat Ek in die dinge van my Vader moet (deī) wees nie? Hy moet wees waar God teenwoordig is, in sy Huis en in sy Woord. Met sy eerste woorde in hierdie Evangelie noem Hy God sy Vader. So openbaar Hy Homself by implikasie as die Seun van God, soos die engel aan Maria gesê het (Luk 1:35), hoewel Maria na Josef verwys as ‘jou pa.’  Jesus moet Hom begin losmaak van Maria en Josef ter wille van sy taak op aarde. Hy moet besig wees met die dinge van sy Vader, sy kennis van sy Vader, die openbaring van sy Vader, en sy diens aan sy Vader. Dit is sy prioriteit waaraan sy intieme aardse verhoudings ondergeskik moet wees. Ook dit is deel van Maria se via dolorosa.

2:50 Sy ouers kon egter nie begryp wat sy unieke verhouding met sy hemelse Vader is nie, en dat die vyfde gebod, om vader en moeder te eer, ondergeskik is aan die eerste gebod om die Here jou God alleen te dien.

2:51 Jesus se band met sy Vader het egter nie die band met sy ouers verbreek nie, want ook die vyfde gebod kom van sy Vader af. ‘En Hy was gehoorsaam aan hulle.’ Nederig onderwerp Hy Hom aan hulle, maar sy toekomstige weg, wat Hom uit sy ouers se huis sal neem, begin deurskemer (vgl. Luk 4:16-30). Soos in 2:19 bewaar Maria al hierdie dinge gelowig in haar hart. Na Jesus se hemelvaart is sy deel van die dissipelgroep (Hand 1:14). Maria het nie verstaan nie, maar wel gelowig onthou.

2:52 Wat in 2:40 van die Kindjie gesê is, word in 2:52 uitgebrei oor die jongman Jesus (soos van Samuel in 1 Sam 2:26). Die jongman neem toe in wysheid en in liggaamlike gestalte, ook in guns by God en onder mense (vgl. Spr 3:3-4).  Soos 2:40 ’n opsomming is van Jesus se eerste 12 jaar, is hierdie vers ’n opsomming van sy ontwikkeling in sy ouerhuis vir die daaropvolgende 18 jaar, totdat Hy, omtrent 30 jaar oud, in die openbaar begin optree (Luk 3:23). Wat in dié tyd gebeur het, word nie uitgespel nie. Markus 6:3 vertel van sy vier broers en van sy susters, en dat Hy ’n skrynwerker was. Waarskynlik het Hy vir Josef gehelp en ná Josef se dood die rol van voorsiener van die gesin saam met sy broers oorgeneem. Volgens Mat 4:13 het Jesus, nadat Johannes die Doper in hegtenis geneem is, Nasaret verlaat en in Kapernaum gaan woon (vgl. by die huis, in Mark 2:1). Sy moeder en broers is saam daarheen (Joh 2:12), want in Markus 6:3 word slegs gesê dat sy susters nog in Nasaret woon.

Die Bybel sê Hy was sonder sonde (2 Kor 5:21; Hebr 4:15; 7:26; 1 Petr 1:19; 2:22). Vandaar sy toename in guns by God en onder mense. Hy sê self ‘Ek is sagmoedig en nederig van hart’ (Mat 11:29), wat reeds wys in sy gehoorsame onderwerping aan sy ouers (2:51).

2:21 Jesus word besny

Soos die Here die besnydenis voorgeskryf het as die teken van God se genade-verbond met Abraham en sy nageslag (Gen 17:10-12), word Jesus op die agtste dag in Betlehem besny. By dié geleentheid word sy naam Jesus, soos die Here se boodskapper beveel het (1:31), in die familiekring gegee. Die persoon wat die naam gee neem verantwoordelikheid vir die kind, in hierdie geval die Here self. Die besnydenis is die teken dat ‘n kind aan die Here behoort, dat hy opgeneem is in die volk van die Here. Sy naam Jesus (die Griekse vorm van Jehoshua) beteken ‘Jahweh is Verlosser;’ (die Hebreeuse naam Jahweh wat die Here deur Moses gegee het, is ‘Die Ek is,’ die persoonlik aktiewe teenwoordige God van Eks 3:14-15). Hierdie baba is self die Verlosser van die wêreld. Galasiërs 4:4-5: ‘God het sy Seun uitgestuur, gebore uit ’n vrou, gebore onder die wet, sodat Hy diegene onder die wet kon loskoop, en sodat ons (deur God) aangeneem kan word as sy kinders.’

2:22-24 Jesus word aan die Here gewy

Vir nog 33 dae ná die besnydenis bly Maria onrein totdat haar bloedvloeiing opgehou het. Volgens die wet (Lev 12:1-8) bring Jode ‘n lam en ’n duif of, vir die armes, soos Josef en Maria, twee duiwe (vers 24) na die tempel, waar die priester die lam of die armes se duif as ’n brandoffer vir versoening, en die ander duif as ’n sonde-offer vir haar reiniging, aan die Here offer. Daarna kon sy weer in die heiligdom ingaan. Daarom neem hulle die baba Jesus na die tempel in Jerusalem om Hom aan sy hemelse Vader, wat aan Hom die lewe geskenk het, toe te wy (vers 20). Volgens Eksodus 13:2,12,13,15 moet elke eersteling aan die Here gewy word, en kan die eersgebore seun losgekoop word. Volgens Numeri 18:15-16 word die eersgebore seun met 25 gram silwer (5 sikkels) losgekoop. Josef en Maria het waarskynlik nie die losprys betaal nie. Die teks sê juis hulle het Hom aan die Here gewy (paristêmi oorgee aan), soos Hanna vir Samuel (1 Sam 1:11; vgl. Luk 2:49).

Lukas maak merkwaardig baie van die nakoming van die voorskrifte van die Wet in 2:22,23,24,27,39. Hy onderstreep daarmee dat Jesus grootgemaak is volgens die strengste tradisies van die Wet, wat Hy kom vervul het met ’n baie groter  betekenis as wat die rabbi’s  daaraan heg (vgl. Mat 5:17 vir die dieper en breër betekenis wat Hy in die bergrede aan die Wet gee, Mat 5-7).

2:25-28 Simeon by die tempel

2:25 Simeon (‘verhoring,’ Gen 29:33) kom waarskynlik uit die stam Simeon, wat versprei is tussen die stamme van Israel oor hulle stamvader se geweldpleging teen die heidense stad Sigem 1600 jaar v.C. (Gen 34; 49:5-7; Jos 19:1). Hierdie afstammeling woon nou in Jerusalem. Hy is ’n regverdige (dikaios) man, wat die gebooie van God getrou uitleef omdat hy aan God toegewy is (eulabês). Hy lewe in verwagting van die Bemoediging/Troos (paraklêsis aanmoediging, troos) van Israel. Die trooswoorde en aanmoedigingswoorde van die profete in die Ou Tesament word hiermee opgesom (bv. Jes 40:1; 49:13; 61:1-2; Jer 17:7).

Die Heilige Gees was met Simeon. Simeon se vroomheid word aan die Heilige Gees toegeskryf. Deur die jare van inperking is die nageslag van Simeon, die geweldenaar teen die heidene (Gen 34:14), deur die Gees omvorm tot hierdie nederige vrome Simeon wat die Lig van die evangelie ook vir heidene in hierdie baba sien.

2:26 Deur die Heilige Gees het Simeon ’n openbaring van God aan hom persoonlik ontvang: Hy sal die dood nie sien voordat hy die Christus van God gesien het nie. So word die ‘Troos van Israel’ (2:25) geïdentifiseer as die beloofde Messias van God, waarvoor Israel deur die eeue gewag het.

2:27 Die Heilige Gees lei Simeon na die tempel, juis toe die ouers die Kindjie daar inbring. Die geskiedenis van Johannes het met die aankondiging in die tempel begin en na die woestyn gelei (1:80). Die geskiedenis van Jesus het begin met die aankondiging aan Maria in Nasaret en na die tempel in Jerusalem gelei. Op die oomlik toe die ouers volgens die voorskrif van die Wet handel, verneem hulle deur die mond van hierdie profeet dat die Here se beloftes aan die profete vervul word deur hierdie Kind. Die profetiese Gees van die Ou Testament verbind Israel met Jesus, wat deur die Heilige Gees gebore is (1:35), en wat by sy doop met die Heilige Gees toegerus en bekendgemaak is as God se Christus (Gesalfde, 3:22). Hy rus ook sy gemeente toe as sy getuies in die wêreld deur die Heilige Gees wat die Vader beloof het (Hand 1:4-5; 2:1-4; Joh 14:16).

2:28 Simeon neem die Kindjie van die arm ouers, wat slegs twee duiwe kom offer, in sy arms. Kinders is deur rabbi’s geseën deur hulle in hulle arms te neem, soos Jesus ook die kindertjies geseën het (Luk 18:15-17). Die gryse Simeon loof God met sy loflied (Nunc demittis ‘nou laat U gaan…’): ‘Here , nou laat U toe dat U slaaf/dienskneg in vrede gaan volgens U woord…’

2:29-32 Simeon se lofsang: Nunc demittis

2:29 Om in vrede te gaan beteken om in vrede te sterwe. Die man wat daarvoor gewag en gebid het, was daarvoor deur die Sadduseër-priesters wat die leiers by die tempel was, bespot en vervolg. Hulle het nie geglo dat daar ’n opstanding uit die dood is, of dat daar engele en geeste bestaan nie (Hand 23:8). Saam met hulle was daar baie van die volk wat teenstanders was van die Messiasverwagting. Hoewel Simeon se ideaal om in vrede te sterf, verwesenlik is, het hy nog nie ten volle geweet wat die vrede alles vir hom inhou nie, naamlik die ewige lewe by die Here, wat hierdie Kindjie ook vir Hom kom bewerk. Hy word egter die eerste getuie vanuit die tempel oor die evangelie, die goeie boodskap, die omvattende vrede met God en tussen mense, wat die Kindjie kom bewerk. Hy kon waarlik in vrede sterwe want die Kind in sy arms kom die dood verander in ’n deur van hoop op God se ewige vrede (Hos 2:14: die Akorlaagte van Josua 7:23-26 waar Akan die dood oor die volk gebring het, word ’n poort na ’n nuwe toekoms; Jes 25:8 voorspel die vernietiging van die dood; vgl. Openb 20:14). Die ‘nou’ is belangrik. Dit is die beloofde tyd. Die hoop op ’n ewige vrede het aangebreek met die geboorte van hierdie Vredevors (Jes 9:5).

2L30-31 Die rede waarom Simeon in vrede kan sterf is dat sy oë inderdaad die verlossing in die persoon van die baba in sy arms gesien het, die verlosssing wat die Here ten aanskoue van al die nasies berei het, oop en bloot sodat almal dit kan verstaan as hulle net wil (Jes 52:10).

21:32 Die begrippe Lig en Eer verduidelik die verlossing wat Simeon gesien het (1:30). In Jesaja 42:6 sê die Here van Kores wat Israel laat teruggaan Palestina toe ná hulle ballingskap: ‘Ek maak jóú my verbond met my volk, my lig vir die nasies. Die Here se verlossingsplan sluit die ganse mensdom in. Simeon verbind die belofte in Jesaja 42:6 aan die baba in sy arms. Deur Hom word die nasies se duisternis verlig (Luk 1:77-79), die duisternis van hulle onkunde, sonde en ellende. Lig is die simbool vir lewe, groei, kennis en vreugde. Die baba bring ook eer aan die volk van die Here, vir Israeliete wat in die baba glo en almal wat deur geloof in die baba deel word van die volk van die Here.

2:8 Nie aan die hoëpriester of die skrifgeleerdes, en nie aan die magtiges van hierdie wêreld word die geboorte van die wêreld se Verlosser aangekondig nie, maar aan skaapwagters. Moses en Dawid was skaapwagters. Maria het reeds gesing dat die Here geringes verhoog het (1:51-52). So het Dawid ook gesing: ‘Hy het die denke verwar van diegene wat te veel van hulleself dink (2 Sam 22:28; en Job 12:19: magtiges het Hy van hulle trone afgeruk, Job 5:11: geringes het Hy verhoog. Hier gebruik die Here egter herders wat verag is as bedrieërs wat ook nie in die hof as getuies mag optree nie. Hulle het in die nag hulle skaaptroppe saam in die oop veld naby Betlehem opgepas, soos Dawid 1,000 jaar tevore (1 Sam 16:11; 17:34-35).

2:9 Plotseling en onverwags verskyn ‘n engel aan die herders, en rondom die herders skyn die ligglans (doksa) van die Here uit die ewige wêreld van God (Gen 1:3; Eks 22:21-22; Ps 104:2; Hand 9:3; 1 Tim 6:16; Openb 21:23). Die herders het geweldig geskrik en hulle bedrog is deur die ligglans uit hulle verban met die oog op hulle getuienistaak, soos die gloeiende kool die mond en lewe van Jesaja gereinig het vir sy taak (Jes 6:6-7).

2:10 Soos die engel Gabriël by Sagaria (1:19) neem die engel eers hulle vrees weg, ‘Moenie vrees nie! want kyk! (let op) ek bring vir julle die evangelie, die “goeie boodskap,” wat vir die hele volk ’n bron van groot blydskap sal wees.’ Dit is die vreugde- en oorwinningsboodskap van Johannes  die Doper (3:18), van Jesus (4:18,43; 8:1; 20:1) en van die apostels (Hand 5:42; 8:12,35; ens.). Die boodskap het met die engele (‘boodskappers’) begin en is deur die herders met vreugde verkondig (2:17,20). Die vreugde begin reeds by die voorbereiding vir sy koms (1:14,46-47,48,68). Dit is ’n vreugde wat vir die hele wêreld bedoel is (‘die hele volk’). Die herders ontvang wel eerste die groot vreugde, maar nie net vir hulleself nie; dit is vir die hele wêreld bedoel (2:14). Lukas se Griekse lesers is gewoond om die aankondiging van die geboorte van ’n koningskind met vreugde te begroet. Vir Israel en vir alle mense is dié aankondiging deur God self, bedoel as ’n oproep tot groot vreugde.

2:11 Die inhoud van die vreugdeboodskap oor die geboorte van dié Kind word met drie beskrywings van Hom aangekondig: Hy is die Verlosser (soter), Christus (die gesalfde koning, priester, profeet, Israel se verwagte Messias), die Here (kurios die goddelike Here). Maria het reeds oor haar Verlosser gejubel (1:47) en Sagaria het gepraat van verlossing uit sonde (1:18-77). Dit het ‘vandag’ gebeur. Die Here het sy beloftes vervul: aan Moses dat ’n profeet soos hy sal kom (Deutr 18:18), aan Dawid van ’n koning uit sy nageslag (2 Sam 7:16), in Psalm 110:1,4 lê die HERE ’n eed af dat sy heer vir altyd priester sal wees volgens die orde van Melgisedek. Die Here (kurios) is die Griekse vertaling van die Hebreeuse Jahweh, die ‘Ek is’ van Eks 3:14-15, die persoonlike aktiewe teenwoordige God. ‘Vandag’ is ’n verklaring soos die Here in Deutr. 26:18 verklaar het, en is soos die Psalmis se versugting in Ps 95:7 (vgl. Luk 4:21; 19:5,9; 23:43). Die beloofde heil het eindelik gekom. Teenoor die Romeine se heiland (soter) keiser Augustus, staan die Heiland van God. Dit gaan om die bevryding, wat Sagaria besing het (Luk 1:68). Vandag het God die Here die mensdom kom besoek (vgl. 1:32-33,43,76).

2:12 Die teken wat aan die herders gegee word is ’n alledaagse gebeure vir arm mense: ’n kind wat in doeke toegedraai is in ‘n krip/voerbak.  Dit is egter die teken dat die beloofde Verlosser en goddelike Here waarlik mens geword het en die heerlikheid van sy Godheid prysgegee het (Flp 2:6-7). Die teken wys ook die ware wese van ons nederige Here se liefde vir die mensdom (Mat 11:29).

2:13 En skielik was daar saam met die engel ’n hemelse leër, ’n skare engele. God se koorleier het by die mense kom staan met die boodskap dat die verwagte Messias gekom het, en die magtige hemelse koor antwoord met die hemelse himne wat die heerlikheid van die hemel aan die mensdom kom verbind.

2:14 Die hemelse leër kondig nie oorlog aan nie, maar vrede. Hulle besing eers die heerlikheid van God, wat die noodsaaklike voorwaarde vir die ware vrede op aarde is, aangesien dit begin met die vrede wat God tussen Hom en die mens bring, ‘op aarde vrede onder mense van welbehae’ (die Griekse epi gês eirênê en anthropois eudokias). Dit staan teenoor die Romeinse Pax Romana se tydelike staking van oorloë tussen mense wat met mag onderdruk is, en teenoor die heerlikheid wat dit aan Augustus gegee het (vgl. Jes 52:7 se goeie tyding). Die vrede op aarde kan nie verwag word waar die goddelike eer aan mense gebring word nie, maar waar die eer aan God in die Hoogste gebring word. Vrede kom waar mense, bewus van hulle eie onmag, aan die God in die Hoogste die eer gee. Dit is ’n vrede te midde van aardse onvrede, ‘die vrede van God wat alle begrip oortref, wat in Christus Jesus oor julle harte en gedagtes waak (Filp 4:7).

Dit is ’n vrede vir dié mense in wie God ’n welbehae het, wat aan Hom die eer gee, nie om jouself te verseker of te verheerlik nie, maar wat aan God in alles die eer gee. Die Latynse Vulgaat vertaal die Griekse teks foutief as ‘en op aarde vrede aan die mense van goeie wil (et in terra pax hominibus bonae voluntatis). Dit maak die vrede afhanklik van die mens se welbehae. Lukas gebruik eudokia in 10:21 van God se welbehae; in 12:32 gebruik hy die werkwoord eudokeo dat God dit goedgevind het.

Die heerlikheid van die Here word kenbaar in sy werke op aarde, en omdat Hy onophoudelik op aarde werk, is Hy ook die Here van heerlikheid (doksa eer,glans, mag, grootheid, lofwaardig). Die Verlosser wat gebore is, is die toppunt van God se self-openbaring. Waar daar vrede met God is, skep dit ook vrede in die mens se gemoed en tussen mense.

2:15 Die herders wat die woord (rhêma woord, boodskap, gebeurtenis) van die engele gehoor, aanvaar en geglo het, toon daarmee dat hulle van die mense is in wie God ’n welbehae het. Hulle gaan dadelik om die teken wat die engel vir hulle gegee het, op te volg, en gaan om te sien wat gebeur het. Die eerste getuies van die woord oor die koms van die Bringer van Vrede, gaan om ooggetuies te word wat dit verder bekendmaak (2:17). Die engele wat skielik verskyn het, vertrek sodat die herders hulle sien terugkeer na die hemel om seker te wees dat hulle die hemelse boodskappers gesien en gehoor het.

2:16 Die herders gaan met haas en vind alles net soos dit aan hulle verkondig is. Ná die wonderlike gesig van die engele en die hemelse klank van die engelesang, beleef hulle die kontras daarvan in die nederige stal met die jong moeder, die vader en ’n kindjie in ’n krip, wat die toppunt van God se neerbuigende liefde vir die mens is.

2:17-18 Die herders word God se boodskappers soos die engele (die Hebreeuse woord vir engel, mal’ak, verwys na ’n boodskapper; so ook die Griekse woord angelos). Hulle vertel vir Maria en Josef en vir die mense van Betlehem wat God aan hulle bekendgemaak het deur sy hemelse boodskappers, van wat hulle gesien en gehoor het oor die Kindjie. Die skape van Betlehem was veral gebruik by die offers in die tempel. So sou die mense en die priesters in Jerusalem ook iets van die blye boodskap deur hulle skaapwagters op wie hulle neergesien het,  kon hoor. Almal wat dit gehoor het was verwonderd dat die Kindjie in die krip hulle Verlosser, die verwagte Messias en die Here van hulle lewe is (2:11), wat vrede op aarde bring aan die mense in wie God ’n welbehae het (2:14). Die woord ‘verwonder’ (thaumadzo) kan gunstig of ongunstig wees; van verwonderring oor iets praat of dink, of van twyfel daaroor wonder, wat albei in die res van Lukas sal blyk (bv. 23:39-43).

2:19 ‘Maar Maria het al hierdie woorde (rhêmata) in haar hart bewaar en daaroor bly nadink (vgl. Gen 37:11). Vandat die engel aan haar verskyn het, het sy in verwondering geleef dat die Kindjie wat sy dra die Seun van die Allerhoogste is, wat vir ewig sal heers (1:32-33), en nou ook Verlosser, Messias (Christus in Grieks), Here, wat vrede op aarde bring (as sy alles so goed onthou het, was sy waarskynlik die bron van hierdie uitvoerige berig van Lukas).

2:20 Die herders keer sing-sing terug na hulle skape, hulle werkplek, met hulle lofprysing aan God wat dit alles aan hulle geopenbaar het. Soos Maria oorborrel van verwondering dat die Here die nederigheid van sy slavin raakgesien het en geringes verhoog (1:48,52), prys die veragte herders die Here, wat hulle sy getuies gemaak het oor alles wat Hy aan hulle gesê en laat sien het (herders was destyds ongeloofwaardig om in ’n hof te getuig, en beskou as skelms wat nie mooi onderskei tussen jou en sy besititings nie, en juis van hulle maak God sy getuies!) .

So word die wonder van die koms van die Verlossr vir elke gelowige ’n saak van verwondering, oordenking, bewaring en ’n rede om die Here met hulle stem te prys en met  hulle lewens te verheerlik.

2:1-3 Keiser Augustus regeer vanuit Rome oor die hele Romeinse ryk van 40 v.C. tot 14 n.C.. Sirenius was die keiser se verteenwoordiger in die groter provinsie Sirië waaronder Palestina geval het (Herodus die Grote wat die seuntjies van Betlehem na Jesus se geboorte laat doodmaak het, regeer as koning oor die hele Palestina van 37-4 v.C.). Die registrasie van die hele ryk het waarskynlik in 7 v.C. plaasgevind (destyds is die jaartalle aangegee volgens die keisers se regeringsjare. Die Ab Dionisius Exiguus het in 525 n.C., in opdrag van die pous, die vleeswording van die Here as die jaar 1 bereken, wat volgens die Romeinse kalender 754 na die stigting van Rome sou val. Maar die geboorte van Jesus stel hy waarskynlik 6 jaar te laat en reken nie met ’n jaar 0 nie. Sodat Jesus moontlik in die jaar 7v.C. gebore is, toe daar konjunksies van die koningsplaneet Jupiter en die Joodse volk se planeet Saturnus was).

Lukas gebruik nie die keiser se naam Oktavianus nie, maar sy erebynaam, Augustus ‘die verhewene,’ wat ’n einde gebring het aan die jarelange interne oorloë in die Romeinse Ryk, en die Pax Romana bewerk het met sy wyse, opbouende en vredevolle regering. Hy het paaie laat bou, waterleidings en brûe, die verspreiding van koring na almal gereël, tempels herstel, gebou en versier, met ’n bekwame staatsdiens. Hy het self in ’n gewone huis sonder verkwisting geleef, en uit sy groot geërfde rykdom sy soldate se salaris en pensioen betaal. Aangesien dit die eerste registrasie van die hele ryk is, was dit ’n ongewone gebeurtenis vir die bevolking. Mans, vroue en slawe moes geregistreer word, sowel as hulle grondbesit. Daarvolgens is o.a. die belasting van die Ryk bepaal (vgl. Hand 5:37 vir die tweede sensus in 6 n.C.).

Lukas wys hoe die Here nie net vir Sagaria en Elisabet en Maria gebruik in sy groot verlossingsplan vir die wêreld nie, maar ook die Romeinse keiser en sy verteenwoordiger, om te sorg dat sy woord wat 700 jaar v.C. uitgespreek is volgens Miga 5:1, vervul word (vgl. Mat 2:5-6 vir Betlehem, die geboortestad van Dawid, 1 Sam 16:1). Die veilige lande en reise het die pad vir die vroeë verspreiding van die evangelie oopgemaak.

Volgens die Joodse gebruik (en in Egipte) word die sensus nie op die plek van verblyf aangeteken nie, maar by die familieplek van geboorte (vgl. die Ou Testament se toekenning van grondgebiede aan die 12 stamme, in Josua 13-22).

2:4-5 Josef is uit die huis en nageslag van Dawid wat 1,000 jaar tevore in Betlehem gebore is. Daarom moet Josef hom in Betlehem laat registreer, en hy neem die swanger Maria, wat aan hom beloof is vir ‘n huwelik – sy verloofde – saam. Josef gaan na Betlehem uit gehoorsaamheid aan die keiser se opdrag (die Selote het geweier om geregistreer te word as Romeinse onderdane). Maria is gehoorsaam aan haar verloofde, en deur haar verlowing is sy familie van Josef en sy voorvader Dawid, sodat sy ook na Betlehem moes gaan.

2:6-7 Vir die geboorte van Maria se kind kry Josef ’n stal waar diere slaap, met ’n fatne wat die groter voerbak kan wees waar voer gebêre word of die kleiner krip/trog waaruit die diere eet. Die rede wat aangegee word is dat daar geen plek vir hulle was in die kataluma nie. Die woord kataluma word gebruik vir ’n reisigerskaravaanherberg waar gewoonlik  slegs ’n gemeenskaplike slaapsaal was (vgl. Eks 4:24 waar die engel Moses probeer doodmaak het). Kataluma word ook gebruik vir die groot bovertrek in ’n huis vir gaste of onthale, soos in Luk 22:11. Moontlik was die familiewoning se bovertrek reeds vol en nie ’n geskikte plek vir ’n geboorte nie. Sommige huise het ’n stal aan die huis gebou vir die diere. In baie huise sonder ’n stal het die enkele diere wat hulle besit het, saam met die mense in hulle eenkamerhuisies geslaap. In 150 n.C. het die kerkvader Justinus die Martelaar gesê die stal was in ‘n grot, wat as stal vir die diere gebruik is. In 330 n.C. het Konstantyn ’n kerk oor die graf gebou waar daar vandag nog ’n kerk is.

Dit is eienaardig dat Lukas in 22:11 kataluma gebruik vir die bovertrek van Jesus se instelling van die nagmaal, terwyl hy die woord pandocheion in 10:34 gebruik vir die herberg waar die barmhartige Samaritaan die gewonde man gelaat het. Dit lyk asof die woord hier ook verwys na die groot gastekamer op die boonste verdieping van die familiehuis.

Waar God se belofte van ’n verlosser vir mense as onvervulbaar beskou is, begin die vervulling daarvan in die verborge: as die kind van ouers wat gedwing word om ’n reis teensinnig in die kritieke tyd van Maria te onderneem. Waar die mensdom uit die middelpunt van die Ryk aan die beweging gesit word, skenk God die beloofde Here in een van die uithoeke van die Romeinse Ryk om die ware middelpunt van die mensegeskiedenis te wees (Jes 9:5-6; soos met Dawid, Ps 78:70-72). Ook Maria moes geskud gewees het deur die omstandighede waaronder sy die belofte van die Kind ontvang het; hoe kan die ewige Here in sulke omstandighede na die wêreld kom? Filp 2:6-8 sê dat Hy sy gelykheid aan God, ja, Homself prysgegee deur die gestalte van ’n slaaf aan te neem en het aan mense gelyk geword. Hy het die heerlikheid van die Vader verlaat en Homself verneder om as mens onder die nederigste en moeilikste omstandighede gebore te word.