Paulus se evangelie – Francois Malan

Jan vra:

1Kor 15: 3 en 4 sê: Want in die eerste plek het ek aan julle oorgelewer wat ek ook ontvang het, dat Christus vir ons sondes gesterf het volgens die Skrifte; en dat Hy begrawe is volgens die Skrifte;

Rom 2: 16 sê: in die dag wanneer God die verborge dinge van die mense deur Jesus Christus sal oordeel, volgens my evangelie.

11 Tim 2: 8 Onthou dat Jesus Christus, uit die geslag van Dawid, uit die dood opgewek is, volgens my evangelie.

In 11 Petrus 3: 15 en 16 : En ag die lankmoedighied van onse Here as saligheid, soos ons geliefde broeder Paulus ook met die wysheid wat aan hom gegee is, aan julle geskryf het, net soos in die briewe. Hy spreek daarin oor hierdie dinge, waarvan sommige swaar is om te verstaan, wat die ongeleerde en onvaste mense verdraai, net soos die ander Skrifte, tot hul eie verderf.

As Paulus dan van “volgens my evangelie” praat hoe sal mens te wete kom wat die inhoud van sy besondere evangelie is as dit sou verskil van wat die ander apostels soos Petrus, soos Johannes soos Jakobus van skryf?

 

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

 

  1. Petrus verskil nie van Paulus nie!

Hy sê self Paulus is ’n geliefde broeder’ – mede-apostel – ‘wat met die wysheid wat (deur die Here) aan hom gegee is, aan julle geskryf het’ (indien 2 Petrus, soos 1 Petrus, aan die gemeentes in Klein-Asië, huidige Turkye, geskryf is, sou dit kon verwys na Paulus se briewe aan die Efesiërs en Kolossense, wat in Klein-Asië geleë was). ‘Hy spreek daarin oor dinge, waarvan sommige swaar is om te verstaan’ (nie vir Petrus nie, maar vir die ongeleerde en onvaste mense is dit swaar om te verstaan),  ‘netsoos die ander geskrifte’ (waarskynlik van die Ou Testamentiese geskrifte wat die Bybel van die eerste gemeentes was, nog voor die verskillende boeke in die Nuwe Testament beskikbaar was, en kan ook na Paulus se ander briewe soos 1&2 Korintiërs  55 n.C. en Romeine 55-56 n.C. verwys – in die Ou Testamentiese geskrifte en in Paulus se ander briewe is daar dinge wat vir ongeleerde en onvaste mense swaar is om te verstaan).

Paulus se briewe was die eerste geskrifte van die Nuwe Testament, geskryf tussen die jare 50 n.C. aan die Galasiërs en 1&2 Tessalonisense, tot 63 n.C. vir 2 Timoteus. Daarna is die eerste Evangelie eers geskryf, nl. Markus, wat  iewers tussen 60-65 n.C. geskryf is. Matteus  ná 70 n.C. en Lukas rondom 70 n.C., maak gebruik van Markus as een van hulle bronne. Die Johannes-Evangelie, wat ’n lang ontstaansgeskiedenis gehad het, is eers teen 80 n.C. klaar geskryf; die Johannese Briewe teen ongeveer 85 n.C. en Openbaring rondom 95 n.C.  2 Petrus se datum is onseker, maar is moontlik geskryf kort voor of kort ná  Petrus se dood in 64 n.C., moontlik vanuit Rome waar Paulus aan die begin van 64 n.C. doodgemaak is.

Met die opmerking: ‘wat met die wysheid wat aan hom gegee is’ erken Petrus dat die Here Paulus gebruik het om die betekenis van Jesus se kruisdood,  opstanding en hemelvaart vanuit sy kennis van die Ou Testament en sy ontmoeting met die verheerlikte Jesus op die Damaskuspad vir die kerk verduidelik het en die fondament vir ons geloof gelê het, naamlik Jesus Christus (1 Kor 3:10-11). Met die opmerking dat Paulus ‘ons geliefde broeder’ is, erken Petrus dat Paulus reg was om hom openlik teen te staan oor sy huigelary toe hy in 47 n.C. in Antiogië eers saam met die gelowiges uit die heidendom geëet het en toe die ander Jode kom, hom onttrek het (soos in Galasiërs 2:11-18 beskryf is).

Volgens 2 Petrus dryf die oningeligde en onvaste mense die spot met die gelowiges omdat die wederkoms nog nie plaasgevind het nie (3:3-4), en Petrus verduidelik dat die Here nog wag met die dag van die oordeel omdat Hy geduldig is en nie wil hê dat iemand verlore gaan nie; Hy wil hê dat almal hulle moet bekeer (3:8-9). Gelowiges moet die Here se geduld met ons beskou as ’n geleentheid om gered te word (3:14-15). Oor die wederkoms van Christus en die wederkoms se uitstel het Paulus aan hulle en in al sy briewe geskryf (vgl. bv 1 Kor 15; 1 Tes 4:13-5:11; 2 Tes 1:3-2:12). In 2 Tes 2:1-2 waarsku Paulus ook dat gelowiges nie so verward moet raak of van stryk gebring word deur mense wat sy woorde verdraai asof die wederkoms al klaar plaasgevind het nie.

2 Petrus 3:16 sê oningeligte/onkundige en onstandvastige mense (wat kort-kort van gedagte verander) ‘verdraai’ met ’n verkeerde uitleg om by hulle begeertes te pas, die dinge wat Paulus geskryf het (3:3). Hulle twyfel aan die wederkoms en hulle sedelike bandeloosheid, wat hulle met hulle verkeerde uitleg goedpraat, lei tot hulle ondergang/verderf. Daarteenoor sê Petrus die gelowiges hulle daarvoor moet beywer om vlekkeloos en onberispelik en in vrede te lewe (3:14) en nie toe te gee aan hulle eie begeertes en wetteloos begin lewe nie. (3:17).  Hierin verskil Petrus se evangelie niks van Paulus s’n met sy vermanings in die lig van die wederkoms nie (bv. 1 Kor 15:32-34,58; 1 Tes 5:6-10; 2 Tes 1:11 se vermanings wat verbind word aan die verwagting van die wederkoms).

 

  1. Paulus se evangelie

Die uitdrukking ‘my evangelie’ in Rom 2:16 word gebruik in verband met die oordeel, wat Jode gereken het dat hulle veilig is omdat hulle die wet het en die nie-Jode nie, maar Paulus se evangelie is vir almal bedoel, Jode en heidene, wat in Jesus glo as hulle verlosser, en daarvolgens lewe;  2 Tim 2:8 gaan oor Paulus se evangelie oor Jesus se menswording en opwekking uit die dood, wat deur sommige geloën word.  Rom 16:25 gaan oor God se mag om ons te laat vasstaan volgens die evangelie van Jesus Christus wat Paulus verkondig; 1 Tim 1:8,11 sê dat die wet goed is wanneer iemand dit op die regte manier gebruik. Dit stem ooreen met die evangelie van die heerlikheid van die lofwaardige  God, wat aan Paulus toevertrou is.

Rom 1:1-4 begin met Paulus wat afgesonder is vir die evangelie van God, wat reeds tevore deur sy profete in die heilige Skrifte beloof is aangaande sy Seun wat deur sy opstanding uit die dood aangewys is as die Seun van God – Jesus Christus, ons Here, deur wie ek die genade van my apostelskap ontvang het…’

Die kern van Paulus se evangelie is, dat die evangelie die krag van God is tot verlossing vir elkeen wat glo, vir die Jood eerste, maar ook vir die Griek. Want daarin word geopenbaar dat God se geregtigheid geheel en al op geloof (in Jesus Christus) berus, soos daar geskryf staan in Hab 2:4: Wie op grond van geloof geregverdig word, sal leef – geregverdig beteken dat die verhouding met God reggemaak is deurdat Jesus Christus, self God, die straf en smet van die sonde van die hele wêreld aan die kruis gedra het. Daarmee stem al die Nuwe Testamentiese skrywers saam, vgl. 2 Petr 1:1: Petrus skryf aan dié wat dieselfde kosbare  geloof as ons verkry het deur die geregtigheid van ons God en die Verlosser, Jesus Christus.

Jakobus beklemtoon dade as regstelling van ’n lewenshouding wat nalaat om Christenskap in ons daaglikse optrede konkreet te maak – vgl. Jak 2:1 boefen julle geloof in ons Jesus Christus, die Here van heerlikheid …’ So is daar in elke brief van Paulis aanwysings oor hoe ons met dade ons Christenskap moet uitleef, vgl. Rom 12-15; feitlik elke hoofstuk in 1 Korintiërs het ’n opdrag om jou geloof met dade uit te leef; Gal 5-6; Ef 4-6, ens.

Feitlik in elke hoofstuk in die Johannes-Evangelie word beklemtoon dat Jesus God is en mens, vgl. 1:1-3: In die begin was die Woord, en die Woord was by God, en die Woord was God. Hy was van die begin by God. Alles het deur Hom ontstaan en sonder Hom het selfs nie een ding wat bestaan, ontstaan nie,’  1:14: En die Woord het mens geword en onder ons kom woon. Dit teenoor die Jode wat nie Jesus se godheid wil aanvaar nie, en die Grieke nie sy mensheid nie. Die stryd word al dringender in die drie Johannes briewe aangespreek. vgl 1 Jn 2:18-26; 2 Jn 7-11; 3 Jn 9-10. So het Paulus reeds in 1 Kor 8:6 verklaar: Vir ons is daar één God, die Vader, uit wie alles is en ons vir Hom, en één Here, Jesus Christus deur wie alles is en ons deur Hom.

Elkeen van die boeke van die Nuwe Testament dra dieselfde boodskap van verlossing deur Jesus Christus, elkeen met sy eie benadering, en omstandighede.  Elkeen moet spesifieke probleme van hulle tyd aanspreek, veral valse leringe wat ontstaan waarmee die geloof in Christus aangeval en verdraai word.

Skrywer:  Prof Francois Malan




Jok Lukas of Paulus? – Kobus Kok

Die teenstelling in Handelinge 9:7 en Handelinge 22:9

Dit is vir my so lekker om te sien dat mense die Bybel so fyn lees. Dit beteken iemand het met hulle hele hart en met passie die Bybel gelees en op ʼn baie interessante teenstelling afgekom wat 90% van ander mense nooit eers gesien of oor gedink het nie. Kom ons begin eers om so bietjie meer te vertel van die skrywer van Handelinge. Daar is verskillende perspektiewe, maar die meeste mense dink dat dit dieselfde skrywer was wat Lukas geskryf het. Daar is op baie vlakke ʼn onderlinge verband tussen Lukas en Handelinge. Dit veronderstel ook die moontlikheid dat dit geskryf is deur iemand wat baie nou aan Paulus gekoppel was en wat self betrokke kon gewees het by die sendingreise van Paulus (vgl. Die “ons” uitsprake” Sien Hand 16:10–17; 20:5–15; 21:1–18; 27:1–28). Baie geleerdes is van mening dat dit ʼn lang tyd ná die dood van Paulus op skrif gestel is.

Die gedeeltes wat ons gaan bestudeer handel oor die bekering van Paulus op die pad na Damaskus. Dit vertel van die dag toe Paulus se ganse lewe tot stilstand geruk is en God deur Sy Gees Paulus se lewe kom aanraak het. Dit kom egter voor asof die verhaal op belangrike punte kontrasterende informasie bied.

Daar is ooglopend, indien mens fyn kyk, ʼn verskil of selfs teenstelling in die bewoording in Handelinge 9:7 en Handelinge 22:9. Kom ons kyk in detail wat die verskille is:

kobusartikel

 

In Handelinge 9:7 vertel die skrywer van Lukas oor die gebeure in die derde persoon. In Handelinge 22:9 plaas die skrywer van Lukas woorde in die mond van Paulus self, of rappoerteer die woorde wat Paulus gespreek het.

In die oorspronklike Grieks is daar duidelike verskille in die woorde wat gebruik word. In Handelinge 9:7 word die woorde ἀκούοντες μὲν τῆς φωνῆς (akoe-ontes [horende] men tes fonês [die stem]) teegekom. In Handelinge 22:9 vind ons die woorde οὐκ ἤκουσαν τοῦ λαλοῦντός μοι (ouk [nie] ekoesan (hulle het gehoor] toe laoentos moi [die een wat pratende was met my]). Die woorde ἀκούοντες (akoe-ontes [horende] en οὐκ ἤκουσαν (ouk ekoesan [nie gehoor]) is ‘n duidelike kontradiksie of teenstelling.

Tog moet mens vra wat die onderliggende betekenis is wat die skrywer van Lukas wil kommunikeer. Lukas het tog die hele boek geskryf en sou mos baie goed geweet het indien hy so ‘n skynbare teenstelling gemaak het. Inteendeel, die Bybel is keer op keer deur die eerste paar eeue oorgeskryf deur verskillende mense en selfs hulle het nie probeer om die teks te korrigeer nie. Ons het baie voorbeelde in die Bybel waar latere scribes probeer het om foute te korrigeer. Vir die antieke mense was hierdie skynbare teenstelling nie ‘n teenstelling nie. Die rede daarvoor was dat hulle almal geweet het wat Lukas wou kommunikeer, naamlik dat die mense wat rondom Paulus gestaan het nie verstaan of begryp het wat gesê word nie. Ons sal vandag nog in ons eie spreektaal sê dat iemand my gehoor het maar dat iemand my nie verstaan het nie. Ons sal ook vir iemand sê dat hulle na ons moet “luister” as ons praat. Hulle “hoor” ons dus, maar hulle “begryp” of verstaan ons nie. Dus, die skynbare teenstelling kan opgelos word indien ons die woorde “hoor”, “begryp”, “verstaan” en “luister” meer genuanseerd gebruik. Die punt wat die skrywer van Lukas wil maak dat die mense wat daar was dalk die lig “gesien” het en die stem “gehoor” het, maar dat niemand van hulle dit “begryp” het nie. Alleen Paulus het geweet wat daar gebeur het, want Paulus het ‘n besondere Openbaring gehad. Almal wat daar teenwoordig was, sou getuig van die feit dat daar wel “iets” gebeur het, maar self het hulle nie presies besef wat aan die gang was nie. Hulle het wel almal besef dat God daar ingegryp het.

Dus, Paulus en/of Lukas het nie gejok nie. Hulle het almal dieselfde punt gekommunikeer.

Juis om hierdie rede is dit vir ons as ernstige Bybellesers wat erns maak met ons Bybelkennis om verskillende vertalings te raadpleeg en ook om te sien hoe die verskillende vertalings met moeilike interpretatiewe sake soos hierdie omgegaan het. Een van die vertalings het die probleem probeer oplos deur nie die Grieks letterlik te vertaal nie maar die saak aan die hand mooi uit te druk:

Die New International Version (1983) het dit soos volg vertaal:

“My companions saw the light, but they did not understand the voice of him who was speaking to me.”

Myns insiens het die vertalers die skynbare kontras tussen die twee vertalings mooi opgelos. Doen gerus jouself ‘n guns en vergelyk verskillende vertalings om te sien hoe hulle die probleem opgelos het. En aan u wat die teks so fyn gelees het: “Doe zo voort..!”

Skrywer:  Prof Kobus Kok

 




Let op die honde – Francois Malan

Jan vra:
Filippense 3:2 : Let op die honde; let op die slegte arbeiders; let op die versnyding. [Hierdie is die Ou Afrikaanse vertaling.]

Wie sou die honde wees waarna Paulus hier verwys?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Honde was in die ou tyd nie as huisdiere gebruik nie. In die Nuwe-Testamentiese tyd lees ons wel van ‘hondjies’ as huisdiere (Mat 15:27). In Egipte is honde al voor Moses se tyd geleer om te jag, en so ook deur die Bedoeïne in die suide van Palestina. Die meeste honde het egter los rondgeloop en orals kos gesoek, en veral snags in groepe deur die stede en dorpe getrek (Ps 59:7,15), alles opgeruim wat eetbaar was, en so ‘n reinigingsfunksie verrig. In die Ou Testament word nie veel goeds van honde gesê nie: Ps 22:17 praat van honde wat jou omsingel; Spr 26:11 van ‘n honde wat na sy eie braaksel terugkom – dit word in 2 Petr 2:22 aangehaal. Daarom het die Jode honde as onrein diere beskou (Eks 22:31 gooi verskeurde vleis vir die honde; 1 Sam 17:43 vra Goliat vir Dawid of hy dan ‘n hond is wat Dawid met kieries wil doodslaan; 1 Sam 24:15 vra Dawid vir Saul of hy agter ‘n dooie hond aan kom; 2 Sam 9:8 vra die kreupel Mefiboset vir Dawid waarom hy na ‘n dooie hond omsien; 2 Sam 16:9 vra Seruja waarom die lae hond Simeï toegelaat word om die vlugtende koning Dawid te vloek; ens.)

In Jesaja 56:10-12 noem die Here sy volk en hulle leiers, wat nie na Hom wil luister nie, gulsige honde wat nooit genoeg kry nie. In Mat 7:6 sê Jesus: moenie wat heilig is, vir die honde gooi nie, hulle sal jou verskeur; Openb 22:15 praat van die honde (onreines) wat nie in die hemel opgeneem word nie (die 1983-vertaling verklaar honde as dwaalleraars).

Flp 3:2-3 handel oor die besnydenis, en is ontsteld oor Jode wat in die gemeente van Filippi begin verkondig dat niemand gered kan word, wat nie besny is nie. Die Jode het heidene (alle nie-Jode) as onrein mense beskou met wie jy nie omgegaan het as jy dit enigsinds kon vermy nie. Hier draai Paulus die orde om, en noem hy die Jode wat die besnydenis verkondig onrein honde, leraars wat dwaling verkondig – dwaalleraars.

Die Jode het daarop geroem dat hulle die wet van God het en daarvolgens lewe, en daarom het hulle hulleself beskou as ‘goeie werkers.’ Paulus noem hulle hier ‘slegte werkers’ (wat kwaad stig) omdat hulle vertrou op hulle goeie werke om die Here te behaag. So dink hulle dat hulle hulle self kan verlos met hulle goeie werke, en Jesus se offer vir die sonde van die wêreld nie nodig het nie.

Die Jode het die besnydenis, wat ‘n teken was van hulle verbond met God, verhoog tot iets wat waarde in sigself het, onmisbaar vir jou verhouding met God. In Romeine 2:28-29 sê Paulus ware besnydenis is nie iets wat uiterlik aan die liggaam geskied nie, maar innerlik, iets van die hart, geestelik. 1 Kor 7:19 besnydenis beteken nie iets nie…maar wel die gehoorsaamheid aan die gebooie van God; Gal 5:6 Want in Christus Jesus is besnedenheid of onbesnedenheid van geen belang nie, maar wel geloof wat deur liefde in dade omgesit word. en Gal 5:12 Ek wens diegene wat julle so opstandig maak, wil hulle self volledig ontman. So noem Paulus in Flp die Joodse dwaalleraars wat mense wil besny vir verlossing, ironies ‘verminkers’ (1983: betekenislose/vals besnydenis).

Skrywer:  Prof Francois Malan




By Paulus se dood

 

Since our goodness cannot reach the Lord…we must exercise it towards the saints who are on earth” ~ John Calvin

 

By Paulus se dood

Het jy al ooit gedink wat jy op jou grafsteen geskryf wil hê? Morbiede vraag? Ons moet periodiek stop en aan ons lewens dink. In Handelinge 20 gee Paulus ‘n afskeidspraatjie aan ‘n klompie vriende – die ouderlinge van Efese. Dit is eintlik ‘n opsomming van sy hele lewensfilosofie. Hy maak  vyf stellings.

  • Ek was getrou om te doen wat Jesus vir my gesê het om te doen

Maar al is my lewe vir my kosbaar, reken ek dit van geen belang nie as ek maar net my lewenstaak kan voltooi en die dienswerk wat ek van die Here Jesus gekry het, kan klaar maak (20:24) Dit is al wat saak maak. Daar is mense wat glo dat hulle taak is om die hele wêreld reg te kry; hulle dra die gewig van die wêreld op hulle skouers. Ongelukkig voel dit asof niks wat hulle doen ooit genoeg is nie. Dan is daar mense wat glo dat God geen verantwoordelikheid aan hulle gegee het nie. Ons is nie verantwoordelik om die wêreld te red nie, maar ons moet die lewenstaak wat Jesus vir ons gegee het, vervul. Sukses in die lewe is om te identifiseer waarvoor God jou geroep het en dit getrou te doen. 

  • Ek het die waarheid vertel

Julle weet dat ek niks teruggehou het wat vir julle voordelig kon wees nie (20:20); Want ek het nie nagelaat om die heilsplan van God in sy volle omvang aan julle te verkondig nie (20:27). Paulus was nie verantwoordelik vir die inhou van die boodskap nie – hy het dit net oorgedra. Natuurlik kan die waarheid van die evangelie vir sekere mense aanstoot gee. Mense hou nie daarvan om van sonde en die oordeel van God te hoor nie. Daarom verkondig ons nie die hele evangelie nie, want dit is ongemaklik. Charles Spurgeon sê: .”

 

  • Ek het mense se aandag op Jesus en nie op myself gevestig nie

Paulus beskryf sy bediening as een gevul met nederigheid en droefheid (20:19). Dit is nie hoe meeste van ons ons lewens sou opsom nie. Ons verkies woorde soos oorwinning, mag en geluk. Nederigheid is nie in die Griekse samelewing as ‘n deug gesien nie. Hoekom is dit in die Christelike geloof ‘n deug? Want die Christelike geloof gaan nie oor mense met buitengewone karakters nie, maar oor ‘n groot Verlosser wat die swakste mense – gebroke en sondig – kan red.

  • Ek het sterk geëindig
  • Baie mense wat Christus volg, begin baie sterk en met baie goeie bedoelings, maar hulle kan nie tot aan die einde volhou nie. Paulus het baie bereik, maar hy besef dat dit alles tevergeefs sou wees as hy nie sterk eindig nie (20:24). Ons probleem is dat ons graag die taak wat Jesus vir ons gegee het, wil voltooi, maar ander dinge trek ons in ‘n ander rigting. Ons liefde is verdeel.

  • Ek het meer gegee as wat ek ontvang het
  • (20:35). Dit is ‘n goeie perspektief om in al ons verhoudings te aanvaar – in jou huwelik, jou werk, jou vriendskappe en jou aftrede. Maar waar kry ons die krag om meer te gee as wat ons ontvang? Net by Christus. Paulus kon dit doen, want daar was een verhouding waar hy altyd meer gekry het as wat hy gegee het – sy verhouding met Jesus Christus. Ons kan nooit vir Jesus betaal vir wat Hy vir ons gedoen het nie. Omdat Hy Hom volledig aan ons gegee het, kan ons onsself aan ander gee sonder om ons te bekommer of hulle vir ons iets terug sal gee.