Don’t judge men’s wealth or godliness by their Sunday appearance. -Benjamin Franklin.

Rick Warren en selfmoord

Op 5 April 2013 pleeg Rick Warren se seun na ‘n jarelange stryd met depressie selfmoord. Op 27 Julie 2013 keer Rick Warren vir die eerste keer terug om te preek. Bygestaan deur sy vrou bring hy ‘n boodskap: How to get through what you’re going through.

Hy deel drie dinge wat aan hom en sy vrou stabiliteit gegee het tydens hierdie tydperk van rou:

• Die lewe maak nie altyd sin nie, maar ons het vrede, want God is met ons en het ons lief.
• Alles op aarde is stukkend, maar ons kan vreugde ervaar, want ons weet dat God ‘n groter plan het.
• Ons weet dat die lewe ‘n stryd is, maar ons kan hoop, want ons weet daar is meer aan die storie.

Hy sê dat hy vir 27 jaar elke dag gebid het dat God sy seun se geestesongesteldheid sal genees. Hy kon nie verstaan waarom God nie sy gebed geantwoord het nie. Hy sê dat as ons deur ‘n moeilike tyd gaan ons outomaties probeer om ‘n antwoord te kry. Verduidelikings vertroos nie. Jy het nie verduidelikings nodig nie … jy het die teenwoordigheid van God nodig.

Kay Warren het in 2012 ‘n boek geskryf: “Choose Joy.” Sy sê dat as jou hoop nie is soos wat jy gehoop het dit sal wees nie, het jy net een opsie: Herbou jou hoop. 

Warren het sy preek afgesluit deur te sê dat hy alles moontlik gaan doen om die stigma verbonde aan geestesongesteldhede te verwyder. “Enige deel van jou liggaam kan seerkry en nie reg werk nie, en daar is geen skaamte aan verbonde nie. Maar as jou brein nie reg werk nie, word daar ‘n stigma aan jou gekoppel. Dit is tog net ‘n ander orgaan in jou liggaam … As jy sukkel met ‘n gebreekte brein, hoef jy nie meer skaam te wees as wanneer jy jou arm breek nie. Dit is nie ‘n sonde om medikasie te gebruik nie; dit is nie sonde om hulp te doek nie; dit is nie ‘n rede om skaam te wees nie.”

Ons moet alles in ons vermoë doen om die stigma wat so dikwels aan geestesongesteldhede gekoppel word, te verwyder.

Selfmoord – Jan van der Watt

Vraag:

ʼn Leser het vantevore ʼn vraag gevra oor sy seun wat selfmoord gepleeg het. (Die vraag en antwoord is op die webblad beskikbaar.) Hy vra nou ʼn opvolgvraag

Baie dankie vir die antwoord. Dit beantwoord my bekommernis oor wat van my seun geword het. Ek glo hy is vergewe vir sy dade en ook vir die daad van selfmoord.

Ek sit nog steeds met n’ onbeantwoorde vraag:

Deur die Bybel is dit duidelik dat ons lewensdae aangeteken is en dat geen mens God se besluit kan verander nie. Ek wil God nie beskuldig dat Hy my seun laat selfmoord pleeg het nie, glad nie dit nie, daarvoor het ek Hom te lief en respekteer ek Hom te veel. Wat ek wel wil weet is die volgende: As God ons lewensdae opgeteken het en dit beheer, hoe kan ʼn mens dit verander, jou dae korter of langer maak?

Verhaal

ʼn Man in sy jong dae beleef n’ moeilike tyd en besluit om selfmoord te pleeg, dit slaag nie. Hy probeer nog verskeie kere en dit slaag nie. Uiteindelik probeer hy nie meer nie. Hy jaag teen hoe spoed op die land se paaie, maar kom niks oor nie. Hy beland in n’ ernstige ongeluk, hy sterf nie. Uiteindelik sterf hy aan ouderdom.

Vraag: Wie het gemaak dat hy nie gesterf het in al die pogings en die ongeluk nie? Dit moet God wees wat gesê het Hy wil dit nie toelaat nie, want God wyk nie van sy plan af nie.

Kan ek se my seun het gesterf presies op sy beplande tyd? Ek worstel werklik hiermee

Help my asseblief met n’ goeie klinkklare antwoord

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die essensiële punt is of God besluit wanneer mens doodgaan ook al pleeg jy selfmoord of probeer jy selfmoord pleeg en dit slaag nie.

Dit is ‘n moeilike vraag om presies te beantwoord, want dit vat ons so bietjie in die ‘studeerkamer van God’ in waar Hy sy besluite neem en wie kan werklik die gedagtes van God daar ken of deurgrond. Nogtans het teoloë oor die eeue probeer om tog antwoorde te probeer formuleer. Daar word onderskei tussen dit wat God toelaat maar nie noodwendig wil nie en dit wat Hy direk wil. Byvoorbeeld: dit is nie God se wil dat daar mense verlore gaan nie. Op baie plekke in die Bybel staan daar dat Hy graag wil hê dat almal gered moet word en dat Hy sy Seun vir die wêreld gegee het. Tog gaan mense verlore. Dit is ook nie God se wil dat ons vloek of steel of Hom onteer nie. Tog gebeur dit. Nou kan ons vra of God vooraf geweet het dit gaan gebeur. God weet alles en weet dit ook waarskynlik, maar wil dit nie aktief nie. As ons dus sê dat daar dinge gebeur wat God wel weet, maar nie aktief wil nie, moet ons vra wie die verkeerde dinge wil. Natuurlik die mense; en dit beteken weer dat mense wat kies om sonde doen (wil sonde doen) teen God se wil kan ingaan wat graag wil hê hulle moet nie sonde doen nie. Teologies kan daar dus gesê word dat God dit toegelaat het dat mense teen sy wil kan optree en so dus op ‘n sekere manier hulle eie lewe kan ‘stuur’ selfs sodat dit teen God se wil kan ingaan. Laat ons nog verder gaan – dit beteken dus dat God nie ‘n meesterplan uitgeskryf het wat elke oomblik van elke mense se lewe vasgeskryf het nie. Jy kan deur jou keuses doen wat God nie wil hê nie.

Nou kom ons by die feit dat iemand probeer om selfmoord te pleeg maar dit is nie suksesvol nie. Wat is God se rol daar? Weereens is dit nie maklik om te beantwoord nie, want ons het nie ‘n direkte lyn na God se studeerkamer toe om Hom te vra waarom dit gebeur het nie. Ons kan maar net in so geval sê dat God ook soms teen ons wil kan ingaan soos ons teen sy wil kan ingaan. Hy kan ook, as Hy dit goed dink, onklaar maak wat ons wil doen.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Selfmoord – Jan van der Watt

Een van ons lesers vra:

My seun het amper 2 jaar gelede selfmoord gepleeg deur hom te vergas. Uit sy skoolboeke kon ons aflei dat hy ‘n worstelstryd gevoer het met die verkeerde goed in sy lewe en om sy lewe totaal te verander na die lewe van ‘n Christen. Hy het byvoorbeeld smeekgebede geskryf waarin hy God gevra het om hom te help om die dwelms en ander gemors in sy lewe uit te wis. Hy is ver ewig weg, maar is hy vergewe vir sy slegte lewe en die selfmoord? Kan mens dit sien as dat hy gesterf het op sy bestemde tyd? Psalm 139 sê tog duidelik dat ons hele lewe deur God bepaal is, opgeskryf is in die Lewensboek. Sou hy dalk op die presiese selfde tyd gesterf het as hy nie selfmoord gepleeg het nie? Geen mens kan tog God se plan met jou verander nie, al pleeg jy selfmoord

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die vraag oor wat gebeur as mens selfmoord pleeg is vir die agtergeblewenes altyd emosioneel en onseker. Dit hoef nie so onseker te wees nie. In die Middeleeue het die Roomse kerk nie mense wat selfmoord gepleeg het in dieselfde begraafplase as ander mense begrawe nie. Dit was verkeerd… die fout was dat hulle Christenskap aan goeie dade verbind het, terwyl Jesus dit aan ‘n verhouding met Hom bind. Jy is nie ‘n Christen omdat jy goeie werke doen nie, maar omdat jy aan Jesus behoort (Johannes 3:16). Die goeie werke is maar ‘n dankbare resultaat van die wonder om ‘n kind van God deur Jesus te wees. Kom ons benader nou hierdie vraag oor wat met ‘n persoon wat selfmoord gepleeg het, gebeur in bogenoemde lig:

‘n Verhouding is nie iets wat mens soos ‘n lig aan en af skakel nie. Dit is iets standhoudend. Byvoorbeeld, as jou kind ‘n fout maak, hou hy nie op om jou kind te wees nie. Net so hou ‘n Christen nie elke keer op om Christen te wees as jy of sy ‘n fout maak nie. Jy hoef nie weer oor te begin met jou verhouding nie. Geen sonde is ook so groot dat dit jou uit die hand van God sal ruk nie (Johannes 10:28-30). Daarom is een sonde ook nie groter as ‘n ander nie – as jy iets verkeerd doen, mag dit die verhouding versteur, maar dit verbreek nie die verhouding nie. Selfs al stap jy heeltemal weg van God af soos die Verlore Seun, bly God se arms steeds vir jou oop om die verhouding te kom herstel. (As jy natuurlik heeltemal jou rug op God draai, dan sal jy in die ver land sterf). Met ‘n persoon wat selfmoord gepleeg het, is die vraag dus: het hy of sy in ‘n verhouding met Jesus gestaan voor die selfmoord? Indien wel, is die selfmoord nie sterk genoeg om daardie verhouding te verbreek nie. Indien hy of sy God nie geken het nie, en daar dus geen verhouding bestaan het nie, is die saak anders.

Nou is daar mense wat op grond van 1 Johannes 1:8-10 beweer dat jou sonde eers bely moet word voor die vergewe word – ‘n selfmoordenaar kan dit natuurlik nie doen nie. Wat egter hier op gelet  moet word, is dat die sondebelydenis hier in die normale gang van die lewe beskryf word – die gelowige word aangemoedig om sy verhouding met die Here so sterk as moontlik te hou. As daar iets verkeerd loop, moet dit onmiddellik reggestel word. Sondebelydenis is dus soos medisyne wat ons verhouding met God goed hou. Sondebelydenis veronderstel egter juis dat ons nog ‘n verhouding met God het, al het ons gesondig, want op daardie basis vra ons om vergifnis. In 1 Johannes 2:1-2 word daar juis gesê dat Jesus ons voorspraak is – omdat ons in ‘n verhouding met Hom staan, hanteer Hy ons sonde voor God.

Dus: dit is wat voor die selfmoord was wat tel – die daad self kan dit nie tot niet maak nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Huis seën na Selfmoord? – Kobus Kok

My man het my en my twee dogters in Desember 2006 vir ‘n ander vrou verlaat. Ons is ongelukkig geskei, maar my kwellinge het nie opgehou nie. Laas jaar Junie (26) het my gewese man selfmoord gepleeg – hy het hom self gehang. Ek het baie geworstel met die vraag of hy wel hemel toe is as gevolg van sy selfmoord en het die Here hom vergewe of nie. Nou worstel ek met sy huis waar hy hom self in gehang het om die huis te verkoop. Die huisagent het vir my gesê om die huis skoon te maak en te seën- MAAR ek weet nie wat om te doen nie. Waar begin ek hoe maak ek die huis skoon en wat seën ek af.

Antwoord:

Ek is baie jammer om te hoor van jou man en ek bid dat God julle sal troos en veral ook die dogtertjies.

Deesdae sal baie mense sê dat jy jou huis moet seën (Op die webtuiste is daar ook ʼn artikel oor huis skoonmaak wat jy gerus kan lees; kyk ook e-kerk se artikels daaroor). Mens hoor dit oral. Mens moet net versigtig wees dat mens nie soos die mense van die ou-tyd in die heidense gelowe geestelike krag aan allerlei objekte en ruimtes toesê en met een of ander magiese ritueel die geeste daar  probeer uitkry nie. Ons moet eers mooi gaan dink hoekom ons doen wat ons doen en wat die teologie daar agter is.

In terme van die teologie: Met die koms van Jesus het daar iets radikaal in die geestelike wêreld gebeur. In Johannes 1:4 lees ons dat Jesus lig is en dat hy die bron van lewe is. In Johannes 12:31 sê Jesus self dat dit wat hy kom doen het direk saamgaan met die uitgooi en die oorwinning van die duiwel en die bose magte. Jesus is immers sterker as die bose.  Die kern van dit alles is dat indien jy ʼn Christen is,  jy deel in die volheid van dit wat Christus kom bring het. In Efesiërs 2:15 lees ons dat Jesus die bose meegesleur het in die triomftog van Christus, wat beteken dat duister magte nie voor die lig kan bly staan nie. Lig verdryf duisternis.

Indien iets vreesliks gebeur het in ʼn huis soos ʼn selfmoord, voel dit dikwels of daar een of ander vreemde “geestelike” ding daar aan die gang is. In mens se gedagtes is dit omtrent net die vreeslike gebeure waaraan jy die heeltyd dink as jy in die huis is. Dit kan die oorsaak van een van twee dinge wees. Dit kan ons eie gedagtewêreld wees en ons eie wete dat iets vreesliks daar gebeur het, en op sielkundige vlak beleef ons dan negatiewe “geestelike” dinge. Aan die ander kant kan dit dalk regtig iets geestelik wees wat buite ons is. Ek wil dus nie sommer net sê dat dit net  in ons gedagtes is nie, want ons moet maar altyd ruimte maak vir die moontlikheid dat daar iets meer kan wees as wat ons met ons sintuie kan ervaar.

Hoe dit ook al sy, daar is net een manier om jou huis “skoon” te maak. Maak net seker dat jy die regte teologie het. Met ander woorde – jy gaan uit vanuit dit wat Christus gedoen het: Teenoor die wreedheid en die onrus van dit wat in die huis gebeur het, spreek jy die realiteit van Christus se vrede, sy genesing en restourasie en jy bid dat God die situasie sal kom omkeer en die pyn sal genees. In die eerste plek kan jy dus in die kamer waar jou man oorlede is gaan bid tot God.  Jy kan geestelike musiek daar speel en met jou hele hart net tot die Vader bid. Jy sal dalk diep emosioneel geraak word deur die pyn wat julle almal beleef het. Daar in die kamer kan jy jou hart voor God se voete breek, en jy sal beleef hoe God jou in die konteks van jou trane, verligting sal kom bring en jou sal troos. Jy kan jou man vergeef en van jou kant af jammer sê vir die dinge wat verkeerd geloop het en vir hom vertel wat jy van hom mis. In jou hart sal God dan iets kom doen en jy sal meer vrede beleef. Dit gaan jou nie net op sielkundige wyse anders oor die huis en die kamer laat voel nie, maar ook geestelik omdat jy in jou gebedstyd sekerlik God se teenwoordigheid daar sal beleef. God is myns insiens die groot God van Lewe. Hy is die God van Genesing wat ons wonde kan genees en hy is ook die God van vrede. Indien jy, wanneer die tyd reg is,  die kamer oorverf, kan dit ook terapeuties wees. Na die tyd sal die kamer sommer anders lyk en geestelik sal jy weet dat God se vrede heers oor die seer.

Mag God jou en jou gesin vrede gee.

In terme van die vraag of jou man in hemel is of nie, ek dink nie een van ons op aarde kan dit beantwoord nie. Kom ons vertrou dat God, die God van liefde en genade wat ons beter ken as wat ons onsself ken, dat Hy beter daaroor kan besluit as wat ons ooit sou kon doen. Kom ons vind rus in die wete dat die God weet en ons vertrou Hom.

Outeur: Dr Kobus Kok