Terug na die Ou Testament: Die Christelike Doop (4) – Adrio König

7.4 Doop en kruis

Aan die kruis het God deur Jesus die wêreld versoen. Dis goed om te kyk hoe radikaal Paulus dit formuleer.

“Die boodskap van die versoening bestaan daarin dat God deur Christus die wêreld met Homself versoen het en die mense hulle oortredinge nie toereken nie” (2 Kor 5:19).

Dit kan tog nie iets anders beteken nie as dat God vandag vir geen enkele mens op die hele aarde een sonde toereken nie, wat hy of sy ook al gedoen het. Beteken dit dan dat ons net vir alle mense moet laat weet dat hulle versoen is, en hulle nie verder daaroor hoef te bekommer nie? Almal is gered, want God het almal versoen?

Nee. Die volgende vers lui: “Ons smeek julle namens Christus: “Aanvaar die versoening met God wat Hy bewerk het!” (5:20)

Wat beteken dit? God het gegee, maar ons moet dit aanneem voor dit vir ons geld. Hy het ons met Homself versoen, maar ons moet hierdie versoening eers aanneem voor dit vir ons geld. Dis hoe ‘n verbond werk, van twee kante af.

Dis mos presies hoe die doop ook werk.

• In watter boek in die Nuwe Testament lees ons hoe mense gedoop word? Handelinge.
• In watter boeke lees ons wat die doop beteken? Die Briewe.

Maar die Briewe is ná Handelinge geskryf. Dit is geskryf aan gemeentes, mense wat klaar gedoop is. Dit beteken dat mense nie vooraf oor die betekenis van hulle doop ingelig is nie, maar eers gedoop is (Handelinge) en toe later onderrig is (die Briewe).

Indien dit in die doop gegaan het oor wat ek doen, was dit tog heeltemal verkeerd. Dan moes die apostels eers lang onderhoude gevoer het met mense wat gedoop wil word, en hulle breedvoerig oor die betekenis van die doop ingelig het sodat hulle alles kan verstaan wanneer hulle gedoop word.

Maar nêrens in Handelinge is sprake van enige dooponderrig nie. Paulus doop die heidense tronkbewaarder, wat niks van die evangelie of die doop geweet het nie,  nog dieselfde nag, ‘n man wat net gehoor het Jesus red jou as jy glo. Wanneer moet hy nou leer wat sy doop beteken? Hy sal dit leer as hy as lid van die gemeente die Briewe begin lees.  

Dit is alles normaal, soos dit hoort, want God gee in die doop, en ek moet agterna leer en aanneem wat Hy gegee het, en hoe om dit toe te eiën en daaruit te leef.

Maar dan pas die kinderdoop mos presies in die struktuur van die evangelie, sowel van die kruis as van die doop.

• Aan die kruis het God ons versoen, en wanneer ons dit nou hoor, moet ons dit in die geloof aanvaar.
• In die doop bevestig God wat Hy aan die kruis gedoen het, en ons moet dit in die geloof aanvaar.
• Aan die kruis het God ook die baba versoen, en wanneer die baba dit hoor, moet hy/sy dit in die geloof aanvaar.
• En in die doop bevestig God ook aan die baba wat Hy aan die kruis gedoen het, en die baba moet dit agterna in die geloof aanvaar.

Die kinderdoop pas dus nie net in die genadeverbond wat God met Abraham gesluit het en waarin God ons deur die doop opneem nie.

Dit pas ook in die manier waarop die doop in die vroeë kerk bedien is: Eers gedoop, daarna onderrig.

Beteken dit nie daar is geen beter manier om na die Ou Testament terug te gaan nie as om na die genadeverbond te gaan wat God met Abraham gesluit het? 

Skrywer: Prof Adrio König

Terug na die Ou Testament: Die Christelike Doop (3) – Adrio König

7.3 Die betekenis van die doop 

Ons word deur die doop met Christus verenig (Gal 3:26) en omdat Hy dié Nakomeling van Abraham is (Gal 3:16), word ons dan ook, saam met Hom, nakomelinge van Abraham. Die doop is dus wesenlik deel van die verbond met Abraham.

Die doop lyf die dopelinge in die Abrahamverbond in. Dit beteken dat die Christelike doop die verbondsdoop is. Daar is groepe wat spesifiek die kinderdoop die verbondsdoop noem, en dan allerhande ander woorde vir die grootdoop gebruik soos belydenisdoop.  Maar dit is verkeerd. Daar is nie twee dope, die een die verbondsdoop en die ander een iets anders nie. Die doop-as-sodanig is die verbondsdoop, in watter vorm dit ook al bedien word. Die doop as sodanig lyf ons in die Abrahamverbond in, of ons klein of groot is.

Dis nou indien ‘n mens die kinderdoop naas die grootdoop aanvaar. Doen jy dit nie, en verwerp jy dus die kinderdoop, is dit nog steeds waar dat die doop (in die vorm van die grootdoop) ons in die Abrahamverbond inlyf (Gal 3:27, 29). 

Maar nou het ons ‘n belangrike beginsel aanvaar. Ons het dit nie besef nie omdat ons formulerings sleg was.

• Dis nie die doop wat ons in die Abrahamverbond inlyf nie.
• Dis God wat ons deur die doop in die Abrahamverbond inlyf.

Die beginsel is dan dat die betekenis van die doop met God se werk in verband staan, nie met ons werk nie. Ons kan nie onsself in die verbond inlyf nie; ons kan nie onsself saam met Abraham seën nie, ons kan nie onsself kinders van Abraham en nakomelinge van Abraham maak nie; ons kan nie onsself met Christus verenig nie. God doen dit, en Hy doen dit deur die doop en die geloof.

In die lig hiervan is dit nie vreemd dat al die betekenisse van die doop verband hou met God se werk in ons, en nie met ons werk nie:

• God verenig ons deur die doop met Christus sodat ons deel kry aan sy kruisiging, sterwe, begrafnis en opwekking (Rom 6). Ons kan dit nie self doen nie.
• God gee ons deur die doop vergifnis en reiniging van sonde (Hand 2:38; 22:16; 1 Kor 6:11). Ons kan nie self nie.
• God gee ons deur die doop die Heilige Gees en die weergeboorte (Tit 3:5 – ongelukkig vreemd veetaal in die 1983-vertaling). Ons kan nie self nie.
• God neem ons deur die doop op in die liggaam van Christus (1 Kor 12:13 – net so vreemd vertaal in 1983. Lees die 1953-vertaling en NLV). Ons kan nie self nie.

Die doop kan dus nie ‘n geloofsdoop of ‘n belydenisdoop genoem word nie, omdat dit nie my geloof of my belydenis is wat die betekenis aan die doop gee nie, maar God self. Natuurlik moet mense wat van buite die geloofsgemeenskap kom, eers self glo en hulle geloof bely voor hulle gedoop word. Net so moes ook Abraham eers self glo voor hy besny is. Maar Isak wat in die verbond gebore is omdat Abraham in God geglo het, is eers besny en moes agterna self glo.

My geloof en my belydenis is my onontbeerlike antwoord op die werk van God in my doop.

Red die doop my?  Maar indien God al hierdie gawes in my doop vir my gee, hoe is dit dan dat die doop my nie red nie?

Om presies dieselfde rede waarom die kruis my nie red nie.

Die doop en die kruis val presies saam. 

Skrywer:  Prof Adrio König

Terug na die Ou Testament: Die Christelike Doop (2) – Adrio König

7.2 Die betekenis van Abraham 

Uit stellings 1-7 is dit duidelik dat Abraham ‘n besondere plek in ons geloof inneem. In Romeine 4 soek Paulus ‘n voorbeeld van hoe ‘n mens gered word. Hy kies nie een van sy eie dissipels nie, hy kies vir Abraham: “Abraham het in God geglo, en God het hom vrygespreek” (4:3). Hoe word ons dan gered? Deur in God te glo, of soos ons dit in die Nuwe Testament kry: Deur op Jesus as ons Verlosser te vertrou.

Maar Abraham is nie net ons voorbeeld van redding nie, hy is ook ons geestelike vader (Rom 4:16-17). Deur die geloof is ons sy kinders (Gal 3:7), en deur die doop het ons sy nakomelinge geword (Gal 3:27, 29).

Kinders en nakomelinge erf van hul vader. Wat erf ons van hom? Ons word “saam met die gelowige Abraham geseën” (Gal 3:9). Dis ‘n opvallende uitspraak. Hoe kan ons saam met Abraham geseën word? Hy is lankal geseën en net so lank al dood. Maar onthou die “saam met”-beginsel by Paulus. Deur die doop word ons só met Christus verenig dat ons eintlik “saam met” Hom gekruisig is en “saam met” Hom opgestaan het (Rom 6:2-6). Ons kry dus ‘n aandeel aan sy kruis en sy opstanding. As ons dan deur die geloof en die doop nakomelinge van Abraham word (Gal 3:27, 29), word ons saam met hom geseën, dit beteken ons kry deel aan die seën wat God aan Hom gegee het toe Hy beloof het al die nasies van die aarde sal in Abraham geseën wees, sal deel in die seën wat Hy aan Abraham gegee het (Gen 12:3; 18:18; 22:18; 24:1).

Ek verstaan dit só dat God eintlik een groot voorraad seën aan Abraham gegee het. Dit is sy volle seën vir die hele wêreld en vir alle tye. Deur die geloof kry ons deel aan daardie seën, of miskien liewer: skakel ons in daardie seën in. Ons word “saam met die gelowige Abraham geseën” (Gal 3:9).    

Hierdie seën van Abraham is aan die kruis oopgebreek vir die heidene, dis vir ons wat nie Jode is nie (Gal 3:14).

In die lig hiervan is dit natuurlik vreemd dat mense kan dink die verbond met Abraham is die ou verbond wat afgeskaf is. Die verbond met Abraham is die genadeverbond, die geloofsverbond, die verbond wat self ook die evangelie is: Glo en jy word gered. As hierdie verbond afgeskaf is, hoe word ons dan gered? Die verbond wat afgeskaf is, is die wetsverbond wat by Sinaï gesluit is (Jer 31:31ev), die verbond wat 430 jaar ná die Abrahamverbond gesluit is.  

Skrywer: Prof Adrio König

Terug na die Ou Testament: Die Christelike Doop (1) – Adrio König

7 Die Christelike doop

7.1 Stellings oor Abraham en oor die doop   

Dis opvallend dat die doop dikwels ook ter sprake kom as mense wil terug na die Ou Testament. Dit lyk my nie of die regtig pas nie, want daar was nie doop in die Ou Testament nie. Dit sou eerder pas om die besnydenis te oorweeg. Ons het klaar daarna gekyk (6.3).

Die opskrif is “Die Christelike doop” omdat daar ook ander dope in die tyd van die Nuwe Testament was soos die doop van Johannes die doper en die Joodse proseliete-doop. Maar wanneer ons normaalweg praat, praat ons maar net van “die doop”, maar ons bedoel die heeltyd die Christelike doop. 

Gewoonlik begin mense huiwer oor die kinderdoop, maar ‘n mens kan nie die kinderdoop behandel sonder om na die doop as sodanig te kyk nie.

• Enersyds kan ons nie met die kinderdoop voortgaan as dit nie inpas in die boodskap oor die doop in die Nuwe Testament nie.
• Ons kan nie ander beginsels vir die kinderdoop aanvaar as vir die doop as sodanig nie.
• En andersyds lyk dit my ‘n mens verstaan eers die kinderdoop as jy die doop as sodanig verstaan.

Kom ons kyk net eers in ‘n paar stelling kortliks na die doop en die rol wat Abraham daarin speel. Dan kan ‘n mens agterna die stellings verduidelik. 

Abraham

1   As ons verstaan wie Abraham is, verstaan ons die doop.

2   Abraham is die vader van alle gelowiges in die Ou Testament en in die Nuwe.

3   Abraham is dié voorbeeld van hoe ‘n mens gered word.

4   Jesus het deur die kruis die verbond met Abraham ook vir ons, wat heidene is, oopgemaak.

5   Wanneer die Here ons seën, seën Hy ons saam met Abraham, gee Hy ons deel aan die seën wat Hy vir Abraham gegee het.

6   Die doop lyf ons in in die verbond wat God met Abraham gemaak het.

7   Die ou verbond wat afgeskaf is, is nie die verbond met Abraham nie, dis die verbond van die wet by Sinaï.

Hierteenoor ‘n paar stellings wat vir my verkeerd lyk.

8   Dit is nie so dat die Abrahamverbond die ou verbond is nie.

9   Dit is dus ook nie so dat die Abrahamverbond ooit afgeskaf is nie.

10  Dit is nie so dat ‘n kerk moet kies tussen kinderdoop en grootdoop nie. Elke kerk behoort beide te bedien.

11  Dit is nie so dat ‘n kerk moet kies tussen besprinkeling en onderdompeling nie. Elke kerk behoort albei te gebruik.

Die doop

Nou ‘n paar stellings oor die doop.

12   Die doop red nie ‘n mens nie.

13  Die betekenis van die doop hou direk en uitsluitlik verband met dit wat God doen, nie met dit wat die mens doen nie.

14   Dit is ‘n oorvereenvoudiging om te sê die doop het in die plek van die besnydenis gekom. Maar daar is verband tussen die betekenis van die doop en van die besnydenis.

15  Dit wat die Christelike doop die Christelike doop maak, in onderskeid van ander vorms van doop soos Johannes die doper se doop of die Jode proseliete-doop, is nie die water of die manier van doop nie, maar die doopformule: “Ek doop jou in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees”.

         16  Die Christelike doop behoort nie meer as een keer bedien te word nie. Die eenmaligheid hang direk saam met sy betekenis.

Skrywer: Prof Adrio König