Vertalings van die Bybel – Francois Malan

Karin vra:

My kinders beweer dat daar heelwat verskille is uit die oorspronklike Hebreeuse vertalings en die Bybel wat ons vandag as die Bybel gebruik, 53 of 83. Hul het ook ‘n probleem met die Nuwe Testament wat in Grieks geskryf is en dis ook nie uit oorsprong orals reg nie. Ek het nie soveel tyd om elke vers met die Hebreeus te gaan vergelyk nie, maar moet ek vandag bekommerd wees hieroor vir my eie gewete? Als moet uit oorsprong reg wees, dus geen Kersfees, Paasfees, eerder Sabat en ou Testamentiese feeste. dis maar n paar vrae wat ek het. Baie dankie, dis as ouers vir ons baie moeilik! Eloim is God se naam en Yeshua is reg nie Christus nie!

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

God se naam

Die Hebreeuse woord El en die meervoudsvorm Elohim is ’n soortnaam wat beteken god, enige god, maar word in die Ou Testament ook gebruik vir die Skepper en die God van Israel. Die eienaam wat die God van die voorvaders Abraham en Isak en Jakob self aan Moses gegee het, is Jahweh ‘Die Ek is’ (Eks 3:14,15 Jahweh is ewig my naam, dit is die naam waarmee Ek aangeroep moet word van geslag tot geslag). Jahweh beteken dat Hy persoonlik aktief teenwoordig is. Die Jode was bang om die naam ydelik te gebruik (Eks 20:7) en as hulle Jahweh lees het hulle Adonai ‘Here’ gesê. So het die Griekse vertaling kurios ‘Here’ daarvoor gebruik, en ons ook ‘Here’ , wat ’n respekvolle aanspreekvorm is wat gebruik word teenoor jou meerdere, Engels Lord. Die 53-vertaling het Jahweh met hoofletters geskryf HERE, en adonai as Here.

• Jesus, die Griekse vorm van Jeshua of Joshua (Jahweh is Verlosser), is die naam wat die engel vir Josef (Mt 1:21) en vir Maria (Lk 1:31) gegee het vir die seun wat gebore sou word.
• Christos is die Griekse vorm vir die Hebreeuse Messias, wat albei beteken ‘Gesalfde’ soos ’n koning of ’n profeet of ’n priester gesalf is as aanwysing van die persoon en as ’n simbool van sy toerustig met die Gees van God vir sy amp.

Benewens die drie ampte in die geskiedenis van Israel, het hulle ook ’n besondere Gesalfde verwag wat sou kom.

Aan Moses het die Here gesê: Die Here jou God sal ’n profeet onder jou laat te vore kom, een van jou volksgenote. Hy sal soos ek (die Here) wees. Vir hom moet jy gehoorsaam wees (Deutr. 18:15). Toe Jesus gekom het, het Filippus vir Natanael gesê: Ons het Hom gekry van wie Moses in die wet geskrywe het en van wie die profete ook geskrywe het. Dit is Jesus van Nasaret, die seun van Josef (Joh 1:45).

Aan Dawid het die Here belowe: jou koningskap sal vir altyd vas staan; jou troon sal altyd bestaan (2 Sam 7:16). Die engel het vir Maria gesê: Die Here God sal aan Hom (Jesus) die troon van sy voorvader Dawid gee en Hy sal as koning oor die nageslag van Jakob heers tot in ewigheid. Aan sy koningskap sal daar geen einde wees nie (Lk 1:32-33).

Ps 110:4 se belofte van ’n priester vir ewig word in Hebr 7:21 op Jesus toegepas: Jesus is met ’n eed deur God bevestig, wat vir Hom gesê het: Die Here het dit met ’n eed bevestig en Hy sal dit nie herroep nie: Jy is priiester vir ewig. So het Jesus ook van ’n beter verbond borg geword deur nie eke dag ’n offer te bring soos die priesters van die ou verbond nie, maar het Homself geoffer eens en vir altyd vir ons sondes.

Daarom is Jesus die Christus, die Gesalfde koning, priester, profeet, aangewys en toegerus met die Heilige Gees

(Mt 3:16-17; Joh 1:33-34).

Vertalings van die Bybel:

Die Ou Testament is in Hebreeus geskryf lank voor die koms van Jesus toe Hebreeus nog deur Israel gepraat is. Die Nuwe Testament is in die algemene taal van destyds, Grieks, geskryf toe die kerk van Jesus begin uitbrei het oor die hele Romeinse ryk. Vertalings kan nie presies vertaal wat daar in die tale staan nie, want die Hebreeuse en Griekse woorde het konnotasies wat net met ’n omskrywing alles kan sê wat in die teks staan, en moet die vertaler ’n keuse maak van die beste woord in die taal waarin dit vertaal word. So het Afrikaans bv. nie ’n woord wat die Engelse ‘gentle’ ten volle kan weergee nie, en het Engels nie ‘n woord wat die Afrikaanse ‘vrymoedigheid’ kan weergee nie. Terwyl die 53 vertaling se Afrikaans nie altyd duidelik is nie, het die 83 vertaling die betekenis verstaanbaar weergegee. Die 2014 se Direkte vertaling probeer so na as moontik aan die brontaal bly en nog goeie verstaanbare Afrikaans gebruik. Die Bybel vir Almal is vir die Dowes vertaal wat slegs 20% van ons woordeskat het.

5 ‘dus geen Kersfees, Paasfees, eerder Sabat en ou testamentiese feeste.’

Die mense het vir Jesus gevra waarom sy dissipels nie vas nie. Hy het gesê: Niemand gooi nuwe wyn in ou velsakke nie….nuwe wyn word in nuwe sakke gegooi (Mark 2:18-22). Sy nuwe verbond het nuwe vorme nodig en sy bruilofsgaste kan nie vas as die bruidegom by hulle is nie.

Toe die Fariseërs kla dat Jesus se dissipels op die sabbatdag are pluk en eet, het Hy gesê: die sabbatsdag is vir die mens gemaak en nie die mens vir die sabbatdag nie. Daarom is die Seun van die mens Here ook oor die sabbat (Mark 2:23-28). En toe die Fariseërs hom dophou of hy die gebreklike man op die sabbat gaan genees het Hy kwaad en bedroef gevra: Mag ’n mens op die sabbatdag goed doen of kwaad doen, iemand red of iemand doodmaak? en toe maak die Fariseërs en die Herodiane op die sabbatdag ’n komplot om Hom dood te maak nadat hy die gebreklike genees het. (Mark 3:1-6).

Hebreërs 10:1 sê: Die wet van Moses is slegs ’n skadubeeld van die weldade wat sou kom, nie ’n werklike beeld daarvan nie. Die jaarlikse offers by die feeste kon nooit volkome van die sonde vry maak nie. God het die eerste offers van diere en graan afgeskaf en Jesus het sy ligaam as offer gebring, eens en vir altyd (Hebr 10:2-10). Dit vier ons met Paasfees, dat Jesus, wat self God is (Joh 1:1), vir die sonde van die hele wêreld se mense ons straf en skuld aan die kruis gedra het, as die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem (Joh 1:29).

Die aand voor sy kruisiging vir ons sonde, nadat Judas die vertrek verlaat het om Hom te gaan verraai, het Jesus vir sy dissipels gesê: Ek gee julle ’n nuwe gebod: julle moet mekaar liefhê. Soos Ek julle liefhet, so moet julle mekaa ook liehê (Joh 13:34).

En met Kersfees herdenk ons die geboorte van Jesus wat in die gestalte van God was en Homself verneder het deur die gestalte van ’n slaaf aan te neem en aan mense gelyk te word, gehoorsaam tot aan die dood (Flp 2:5-11). Johannes 1:16-18 sê: uit sy oorvloed het ons almal genade op genade ontvang. Hy het die Vader aan ons kom bekendmaak, so lyk ons God (Joh 14:9-10).

Skrywer:  Prof Francois Malan