2 Johannes – Behoefte aan waarheid en liefde (verse 7-8) – Francois Malan
7-11 Na die skrywer se vreugde oor gemeentelede wat in die waarheid van God wandel (4), wys hy op die valse geloof van die misleiers wat uitgewyk het ‘in die wêreld’ in. Terwyl die eerste deel van die brief gekonsenteeer het op waarheid en liefde, fokus die laaste deel op die behoefte aan waarheid teenoor valsheid, wat die liefde laat skipbreuk lei. Hier kom die eintlike doel van hierdie noodbriefie na vore.
7 ‘want baie misleiers het uitgegaan die wêreld in…’ teenoor sommige wat in die waarheid wandel (4), staan die ‘baie’ wat die gemeentes verlaat het en nou húlle siening van die evangelie verkondig, om die oorblywende gemeentelede te mislei, die wêreld in.
Hulle dwaling is dat hulle ‘nie erken en bely dat Jesus Christus as mens kom nie…’ In 1 Jn 4:2 is ‘n perfektum werkwoord gebruik: ‘Jesus Christus het in die vlees gekom’ – in die verlede en die gevolge daarvan duur nou voort. Hier word dit deur die teenwoordige tyd uitgedruk ‘Jesus Christus die komende in die vlees.’ Daarmee word die tydloosheid van die koms van Jesus aangedui. Die dwalendes het probleme met die persoon van Jesus, dat Hy God is wat mens geword het. So openbaar Hy God en God se liefde vir die wêreld aan élke geslag met sy liefdesoffer aan die kruis. Slegs omdat Hy God is kan Hy die sonde van die wêreld dra. Hy het ons mensheid permanent aangeneem om Hom uit liefde met die mensdom te assosieer (in Openb 1:13 sien Johannes ‘Iemand soos die Seun van die mens’ tussen die gemeentes; en ‘n Lam wat geslag is’ wat die boek ontvang van Hom wat op die troon sit, Op 5:6-7). Maar die mense wat dit nie wil aanvaar nie, word deur 2 Jn soos volg genoem:
‘…so iemand is die misleier en die antichris.’ Die oudste beskryf ‘n radikale teenstand teen Jesus in die vorm van die verspreiding van ‘n verkeerde opvatting oor Jesus. In die baie misleiers se opvattings oor Jesus sien Johannes die werk van die antichristelike misleier. ‘n Deel van die antichris se werk is juis om te mislei (1 Jn 2:22; vgl. 2:18; 4:3; 1 Tm 4:1); die priesterhoofde en die Fariseërs het ná die kruisiging aan Pilatus gesê dat Jesus ‘n bedriër/misleier is, (Mt 27:63). Paulus sê die apostels word as misleiers behandel (2 Kor 6:8). Met die leuens wat Christus se teenstanders versprei word die mense mislei.
2 Jn waarsku die gemeente drngend om nie mislei te word nie (8,9) en nie misleiers aan te moedig nie (10,11). Jesus het reeds gewaarsku dat daar vals christusse en vals profete sal kom, wat sal probeer om die uitverkorenes te mislei (Mk 13:22-23).
8 Die manuskripte het verskillende weergawes van die drie werkwoorde se persoonvorms: Julle moet toesien dat
ons nie verloor wat ons voor gewerk het nie, maar dat ons die volle loon ontvang… (9e eeuse teks deur die 1953-vertaling en die Nuwe Lewende Bybel gevolg)
julle nie verloor wat ons voor gewerk het nie, maar dat julle die volle loon ontvang..(4e eeuse teks deur die 1983-vertaling gevolg)
julle nie verloor wat julle voor gewerk het nie, maar dat julle die volle loon ontvang…(4e eeuse teks)
By die eerste weergawe sluit die oudste hom in by die hele proses: hy het saam gewerk aan hulle bekering en sal saam met hulle die volle loon van die ewige lewe ontvang (Jn 6:27). Dit is die maklikste verklaarbaar, maar is eers sedert die 9e eeu deur die meeste afskrifte oorgeneem, en daarom waarskynlik nie die oorspronklike weergawe nie).
Met die tweede weergawe moet die gemeente toesien dat hulle nie verloor waarvoor die apostels en verkondigers gewerk het om hulle tot Jesus te lei nie, sodat die gelowiges die volle loon kan ontvang. Dit is die weergawe van die kodeks Vatikanus met min navolgers, wat ‘n redelike maklik verklaarbare teks het, en die werk van die apostels stel teenoor die werk van die dwaalleraars.
Die derde weergawe verwys die opdrag aan die gemeente om toe te sien dat hulle nie verloor waarvoor hulle gewerk het nie deur aan Jesus getrou te bly in hulle geloof in Hom en sy opdrag aan hulle om mekaar lief te hê. Dit is die weergawe van die kodeks Sinaïtikus en ‘n hele aantal manuskripte, wat ‘n redelik moeiliker verklaring verg, en deur heelwat kommentare voorgestaan word, en bv. in die Engelse Revised Standard Version, en New International Version gevolg word.
Die kommissie wat die Griekse teks vir die Bybelgenootskap voorberei, het met groot onsekerheid vir die tweede weergawe gekies, ten spyte van die skraal getuienis, omdat dit die maklikste aanleiding tot die wysigings van die ander kon gee, en die delikate stelling moontlik aan die oorspronklike skrywer toegeskryf kan word, eerder as aan die afskrywers.
Die opdrag ‘let op julleself’ (julle moet toe toesien) beklemtoon die belang van jou verantwoordelikheid om te waak teen afdwaling van die geloof in Christus as God wat vir ons gesterf het, en teen liefdeloosheid. Dit volg op Jesus se waarskuwing: Pas op dat niemand julle mislei nie (Mk13:5; vgl. Mk13:9,23 let op julle self).
Skrywer: Prof Francois Malan