Adri vra:

Die vrou Petla in die Apokriewe boeke. Radio FM het op Sondag 28 Mei in ‘n praatjie daaroor gepraat.

Boodskap Teks:

Ek soek inligting oor Petla en haar geskiedenis.

Ek weet nie van ’n vrou Petla wat in die apokriewe boeke genoem word nie, maar wonder of die praatjie nie van Tekla gepraat het nie.

Antwoord

Pof Francois Malan antwoord

Aan die einde van die tweede eeu na Christus skryf Tertullianus dat ’n ouderling in Klein-Asië uitgevang is dat hy die boek Die Handelinge van Paulus geskryf het oor dinge wat met Paulus sou gebeur het. Hy het gebieg dat hy dit geskryf het omdat hy so lief vir Paulus was.  Dit is waarskynlik ’n versameling van legendes wat in die skrywer se omgewing bekend geword het. Tertullianus het al gesê die legendes is nie betroubaar nie.

Drie dele van die boek in Grieks het tot ’n mate behoue gebly. Die eerste deel daarvan handel oor Paulus en die pragtige Tekla wat onder Paulus se prediking in die huis van Onesiforus in Ikonium tot bekering kom en besluit om nie met Tamuris, met wie sy sou trou, te trou nie. Hy kla haar en Paulus by die goewerneur aan. Paulus word met ’n sweep geslaan en sy word na die brandstapel gestuur. Sy word wonderbaarlik gered, kom weer by Paulus uit, gaan saam met hom na Antiogië, waar ’n belangrike man Alexander op haar verlief raak. Sy wil niks met hom te doen hê nie, verneder hom in die openbaar, en word veroordeel om vir die wilde diere gegooi te word. Sy word weer wonderbaarlik gered, en ook ’n volgende keer. Daarna gee Paulus haar die opdrag om te gaan preek in Seleusië.

Die hele legende van 43 afdelings is in Afrikaans vertaal, en is opgeneem in Jan van der Watt en Francois Tolmie se boek van 2005: Apokriewe. Ou en Nuwe Testament. Verlore boeke uit die Bybelse tyd. Bladsye 565-581. Uitgegee deur CUM-boeke.

Skrywer: Prof Francois Malan

Leser vra

 Wat wil Romeine vir ons hier vertel in: 1-30? bv. Versoekers en ‘n naby skat?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Romeine 9-11 is ’n eenheid waarvan die  tema in 9:6a aangedui word. Die uitdaging word gestel: Dit is tog nie asof die woord van God gefaal/ongeldig geword het nie! Dit gaan oor die Here se belofte aan Abraham in Genesis 12:1-3, en die Jode se geloof dat hulle God se uitverkore volk is. In Romeine 3 het Paulus reeds daarna verwys dat niemand, Jode ingesluit, regverdig voor God is nie, en dat niemand met sy eie goeie werke voor God regverdig kan word nie, maar dat die enigste manier om jou verhouding met God reg te maak is om in Jesus Christus te glo, en dat God sy vryspaak van sonde sonder onderskeid gee aan almal wat in Jesus glo.

Na Rom 9:6a se uitdaging word elke bewys vir God se doel om te red van twee kante af beredeneer. Dit word uit die Ou Testament geboekstaaf. Die aanhalings uit die Ou Testament maak 30% van die drie hoofstukke uit. Daar word veral uit Jesaja aangehaal. Uit die Ou Testament spreek dit duidelik dat God as getuie vir Israel optree en ook as aanklaer teen Israel.

Dit lyk asof God se roeping en belofte aan Abraham nie vervul is onder Paulus se volksgenote, die Jode, nie. Dit word stap vir stap verduidelik vanuit God se doel om te red en mense se verwerping daarvan.

(1) Eers word gefokus op die twee kante van God se keuse: slegs sommige van Abraham se nageslag is draers van die belofte en keuse van God (9:6-10), en ondervind sy barmhartigheid (9:15-18,23) wat deur dié wat nie glo nie as die toorn van God belewe word (9:13-23; vgl. Joh 3:36) – Verkiesing uit genade – die doel van God se toorn. Uit Genesis 21:12 word dit bewys dat God vir Abraham gesê het dat sy geseënde nageslag uit Isak gebore sal word; en uit Maleagi 1:2-3 word dit bewys dat God gesê het dat Hy uit die tweeling van Rebekka vir Jakob liefgehad het en vir Esau gehaat het. In Maleagi staan Esau eintlik vir die goddelose Edom wat vir Israel in Maleagi se tyd vyandig behandel het.

(2) Die uitwerking van God se keuse van Jakob is eerstens die vervulling van God se belofte aan Abraham onder heidene en ’n Joodse oorblyfsel (9:24-29) – heidene word ook geroep, maar slegs ’n oorblyfsel van Israel word geroep. Met die voorbeeld van die pottebakker word gesê dat God die voorwerpe van sy toorn laat sien en met groot geduld verdra, en die rykdom van sy heerlikheid bekend maak oor die voorwerpe van sy ontferming, nie net uit die Jode nie, maar ook uit die ander nasies. Dit lei tot:

(3) ’n vergelyking van die tweeledige reaksie op God se woord: Israel wat die pad van God verloor het (9:30-10:5; 5:18-21) en heidene wat sy woord in geloof aangeneem het (9:30; 10:6-17) – die Jode soek regverdiging voor God deur wetsonderhouding – regverdiging word slegs van God verkry deur Jesus Christus,  die goddelike Verlosser, deur die verlossing wat Hy vir ons bewerk het, deur geloof te aanvaar.

(4) Israel se reaksie op God se roeping word opgesom as: slegs ’n oorblyfsel is gekies (11:1-6) en die res is verhard (11:7-10).

(5) Die positiewe gevolg van Israel se val is die verlossing van die heidene (11:11-16), maar vir gelowiges uit die heidendom is dit ’n konstante waarskuwing om nie dieselfde fout as Israel te maak nie (11:17—24) – die Jode faal, en die rede daarvoor word gegee; die heidene faal – en ’n waarskuwing daarteen word gegee.

(6) Die klimaks is die openbaring van God se oorhoofse doel om Israel se val te gebruik as ’n opening van die evangelie vir die heidene, naamlik om Israel daardeur jaloers te maak en hulle terug te bring na die Here toe (11:25-32) – Israel se verharding laat heidene inkom – die volheid van die heidene lei tot Israel se verlossing.

Die hele bespreking van hoofstukke 9-11 draai rondom die sentrale motief van die boek Romeine wat in 1:16 gestel is: die evangelie is ’n krag van God tot verlossing vir elkeen wat glo, eerste vir die Jood, maar ook vir die Griek (as verteenwoordiger van die heidene). Maar omdat die Jode weier om in Jesus Christus te glo, plaas hulle hulleself ná die heidene.

Die hooftema van hoofstukke 9-11 is God en Israel. Die kerk staan nie apart van Israel nie, maar is ’n wilde olyf wat tussen die takke van die mak olyfboom Israel (Jer 11:16; Hos 14:7) ingeënt is en so aan die voedingskrag van die mak olyfboom se wortel (naamlik Israel se God) deel gekry het (Rom 11:17). In 9:1-5 beklemtoon Paulus vir sy Romeinse lesers uit die heidendom dat hulle deel gekry het aan God se seëninge aan Israel, om ook kinders van God te wees deur in Jesus Christus te glo.

Aan die einde van hoofstuk 11 besing Paulus die diepte van die rykdom en wysheid en kennis van God wat uit sy hele plan met Israel spreek, dat Hy sy belofte aan Abraham uitgewerk het, naamlik dat in Abraham al die volke van die aarde geseënd sal wees, maar ook dat Hy dié sal seën wat vir Abraham seën, en dié vervloek wat vir Abraham vervloek (Gen 12:3). Uit Hom en deur Hom en tot Hom is alle dinge. Aan Hom behoort die heerlikheid tot in ewigheid.

Skrywer: Prof Francois Malan

Francois vra:

“Hoe moet Eksodus 24:10 “Hulle het die God van Israel gesien” en 24:11 “God het geen hand teen hulle gelig nie” verstaan word? Word dit nie algemeen in die Bybel geleer, soos byvoorbeeld in Eksodus 33:23 “Niemand mag my gesig sien nie”

Antwoord

Prof Francois antwoord:

Die tema van die boek Eksodus is: Die Teenwoordigheid van die Here (Jahweh, die Ek is) by Israel daar by Sinai. Hoofstuk 24 verteenwoordig die ideale einde van die verbondsluiting in hoofstukke 19-23, teenoor die teleurstellende einde daarvan in hoofstukke 32-33. Hoofstuk 24 vertel dat die Here sy verbond met Israel verseël.

Terwyl die verbondsluiting van hoofstuk 20 met die hele volk was, het hulle uit vrees vir die Here gevra dat Moses namens hulle moet optree (20:18-21). In hoofstuk 24 bevestig die Here die verbond wat Hy met Israel gemaak het deur ’n herhaling van die gebooie en bepalings van die Here wat in hoofstukke 20-23 gegee is. en die plegtige aanvaarding daarvan deur die leiers van die volk, by ’n altaar met 12 klippilare wat die volk verteenwoordig, as die ontmoetingsplek met die Here. Die helfte van die bloed van die offerdiere is op die altaar en die ander helfte op die verteenwoordigers van die volk gesprinkel. Die bevestiging van die verbond word afgesluit met ’n ete van die God van Israel saam met die leiers van die volk soos gebruiklik by verbondsluitings waar ’n gesamentlike maal ’n teken is van die gemeenskapllike band wat gelê is met die verbond tussen die bondsgenote. Tydens die ete het hulle Hom gesien (ra’ah met oë sien) en het nie gesterf nie, letterlik: ‘teenoor die leiers van die volk van Israel het Hy nie sy hand uitgesteek nie, en hulle het God aanskou (chazah sien, aanskou) en geëet en gedrink.’

Maar wat het hulle van God gesien? In 24:1 het God gesê: as julle nog ver is, moet julle al voor My buig. In 24:10 word beskryf wat hulle van Hom gesien het: onder sy voete was ’n plaveisel soos saffiersteen, so blou soos die hemel self. In Jesaja 6:1 sê Jesaja: ek het die Here gesien. Maar wat beskryf hy van sy gesig van die Here? Die hoë troon waarop Hy sit, en slegs die onderste van sy kleed wat die tempel gevul het. So beskryf Eks 24:10 dat die leiers slegs gesien het wat onder God se voete is, wat lyk soos die hemelgewelf.

Toe die Here aan Abraham verskyn het (Gen 18:22-33), het die Here hom in die gestalte van ’n mens besoek. Twee ander mans het saam met die Here Abraham se ete geniet (Gen 18:2). In Gen 19:1 word gesê dat die twee ander mans engele was.

Ná die teleurstellende reaksie van die volk op die Here se verbond met hulle, deur hulle aanbidding van die goue kalf  (Eks 32), laat die Here slegs sy voortreflikheid by Moses alleen verbygaan. Sy voortreflikheid is sy ewige naam Die Here/Jahweh (‘die Eks is,’ die ewig persoonlik teenwoordige werkende God van Eks 3:14-15) wat Hy uitroep, en dat Hy genade betoon aan wie Hy wil, en Hom ontferm oor wie Hy wil (Eks 33:19-20). En dat niemand sy gesig mag sien nie (Eks 33:23), wat verander met Jesus se koms.

God se bevestiging van sy verbond met Israel word vervul met Jesus, die Seun van God, se instelling van die Nuwe Verbond tydens sy Paasmaal/Nagmaal saam met sy dissipels, met die kruis as sy altaar, met die wyn as teken van sy bloed van die verbond wat vir baie uitgegiet word tot vergewing van sondes (Matteus 26:28), om as die Lam van God die sonde van die wêreld weg te neem (Joh 1:29), om ons verhouding met God te herstel, sodat elkeen wat in Jesus en sy offer glo, kinders van God kan wees (Rom 8:16-17). Oor sy teenwoordigheid by ons het Jesus die Vader gevra om die Heilige Gees te stuur om vir ewig by ons te wees (Joh 14:15-17) en as iemand Hom liefhet sal hy ter harte neem wat Jesus sê en sy Vader sal hom liefhê en Jesus en die Vader sal na hom toe kom en by hom woon (Joh 14:23).

Oor die sien van God het Jesus vir Filippus gesê: Wie My gesien het, het die Vader gesien (Joh 14:9). En vir ons wat 2000 jaar later leef, het Jesus gesê: Geseënd is hulle wat nie gesien het nie en tog geglo het dat Jesus ons Here en ons God is (Joh 20:28-29). Die tekens wat Jesus gedoen het is in die Bybel opgeteken, ‘sodat julle kan glo dat Jesus die Christus is, die Seun van God, en dat julle deur te glo die lewe in sy Naam kan hê’ (Joh 20:31).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Jan vra:

Boodskapteks: Openbaring 12:7-11 vertel van ‘n oorlog wat in die hemel gekom het tussen Migael en sy engele en die draak en sy engele met lg wat uit die hemel op die aarde neergewerp is – die groot draak, die ou slang wat duiwel en Satan genoem word.

Vers 10 sê: “Nou het die heil en die krag en die koningskap die eiendom van onse God geword, en die mag van sy Christus; want die aanklaer van ons broeders is neergewerp, hy wat hulle aanklaag voor onse God, dag en nag.” (1933/53 Afrikaanse Vertaling.)

Uit hierdie verse lyk dit vir my dat Satan terwyl hy nog in die hemel was sekere van “ons broeders” by God aangekla het, dag en nag. Toe hy uitgewerp is uit die hemel het hierdie funksie van hom verval. Maar as mens vers 11 lees, skuif die tyd vorentoe omdat hulle (die broeders) die Satan oorwin het deur die bloed van die Lam en die woord van hulle getuienis.

Iemand verklaar dat die Satan nog in die hemel kan verskyn om ons voor God aan te kla.

Hoe moet mens hierdie verse verstaan asseblief?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Die vraag, soos ek dit verstaan, gaan daaroor of die Satan nog steeds gelowiges in die hemel voor God kan aankla, veral in die lig van Op 12:8,10 waar staan dat die Satan uit die hemel gewerp is.

Dat die Satan tradisioneel as die aanklaer van gelowiges bekend gestaan het, moet teen die agtergrond van Job 1:6-9; 2:1-6 verstaan word (kyk ook Sag 3:1-2). In Job word Satan beskryf as een wat toegang het tot die hemel, waar die hemelwesens in God se teenwoordigheid verkeer. So het Satan vir Job by God beswadder, as iemand wat God net dien omdat dit met hom goed gaan. Wat hierop volg, is bekend: God “oorhandig” Job aan Satan sodat dié met Job kan maak wat hy wil (behalwe om hom dood te maak), om te kyk of Job God nog sal dien as dit met hom sleg gaan. Die Satan as die aanklaer van gelowiges onderlê ook ‘n teks soos Rom 8:33: “Wie kan die uitverkorenes van God aankla? God self spreek hulle vry.” En God spreek die “aangeklaagdes” (gelowiges) vry op grond van die soendood van Christus aan die kruis. Daar is dus geen grond vir die aanklagtes meer nie. Dieselfde gedagte kom ook in Op 12:10 voor, waar staan dat Satan die aanklaer van die gelowiges is. Maar na ‘n oorlog in die hemel tussen die engele (onder aanvoering van die aartsengel, Migael) en die draak (= Satan) het lg die onderspit gedelf en is toe uit die hemel gegooi (Op 12:7-9). Hierdie “oorlog” is eintlik net ‘n beeldryke voorstelling van die oorwinning wat Christus oor Satan behaal het, op grond van sy offerdood aan die kruis (Op 12:11).

Weens Satan se uitwerping uit die hemel kan ‘n mens aflei dat hy nou nie meer toegang het tot die hemel nie en gevolglik nie meer die gelowiges by God kan aankla nie. So ‘n afleiding is korrek, maar dan moet ons nie die eintlike bedoeling en gevolg van hierdie uitwerpingstoneel uit die oog verloor nie. Hierdie toneel wil nie soseer sê dat Satan nou geen verdere mag het en dat hy geen verdere verwoestingswerk kan aanrig nie, maar wil eerder beskryf wat agter die skerms in die hemel gebeur het en wat die uitwerking daarvan op die menslike geskiedenis is. Satan se uitwerp uit die hemel skuif naamlik die toneel reg vir die verdere konflik tussen die Satan en die kerk op aarde. Aangesien hy geen mag meer in die hemel het nie, rig hy nou sy woede op die kerk op aarde. Dit sal lei tot die finale veldslag waar die duiwel se mag ook op aarde gebreek word, hy dan in die poel van vuur gewerp word en die nuwe hemel en aarde tot stand kom (beskryf in Op 19-22).

Om hierdie toedrag van sake verder te verduidelik, kan ons let op hoe die verhaal in Op 12 ontvou. Dit bestaan uit drie groot tonele: 1. 12:1-6 vertel hoe die draak probeer om Jesus te vernietig. Hy kry dit egter nie reg nie omdat Jesus sy missie voltooi en in die hemel opgeneem word. 2. 12:7-12 vertel vervolgens hoe die duiwel se mag in die hemel gebreek word. Waar hy altyd in ‘n sekere sin nog “vrye toegang” tot die hemel gehad het, word hy nou uitgewerp. Hy het geen plek meer daar nie. Hy verloor sy “reg” om die gelowiges aan te kla. 3. 12:13-17 vertel dan hoe die duiwel, nadat hy die stryd teen God en Christus verloor het, nou sy woede ten volle rig op die kerk op aarde as die volgelinge van Jesus, uiteindelik ook sonder sukses.

In die tweede toneel (12:7-12) vervul vers 10-12 ‘n besondere rol. Dis eintlik ‘n soort tussenpose, ‘n lied om die oorwinning oor Satan te vier. Enersyds word die uitbanning van Satan uit die hemel gevier, maar andersyds word daar by wyse van vooruitskouing reeds ‘n loflied aangehef oor die oorwinning wat nog gaan kom, so asof dit reeds plaasgevind het. Want die Satan gaan nou sy woede op die kerk laat neerkom. Maar daar word reeds ‘n loflied gesing oor die gelowiges wat deur die bloed van die Lam en deur hulle getuienis oor die evangelieboodskap van verlossing, die oorwinning behaal het (v11). Vers 13 tel dan weer die draad by vers 9 op om te sê hoe die duiwel, nadat hy uit die hemel gegooi is, nou probeer om die kerk op aarde te vervolg.

Enersyds moet ons dus sê dat die duiwel inderdaad uit die hemel gegooi is; hy kan nie meer voortgaan om die gelowiges aan te kla voor God nie. In stede van aanklagte het Christus nou met sy versoeningsdood sy plek in die hemel ingeneem en tree Hy vir die gelowiges in by God (Heb 7:25; 9:24). Soos Rom 8:33 sê: “God self spreek hulle vry”. Maar dit beteken nie dat die duiwel nie op aarde met sy verwoestingswerk teen die kerk kan voortgaan nie. Inteendeel, hierdie woede van die duiwel sal voortgaan tot en met die wederkoms van Christus. Maar die uiteindelike oorwinning is verseker met die oorwinning van Christus aan die kruis en deur sy opstanding. Dít is juis wat besing word in die loflied van Op 12:10-12.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl