Vraag:

Joos vra: Waar staan dit in die Bybel dat in die laaste dae die kinders ongehoorsaam sal wees en die ouers gehoorsaam?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Oor die eerste deel van die vraag (ongehoorsame kinders), is daar nie twyfel nie. Ons lees in 2 Timoteus 3:2 dat in die laaste dae mense ongehoorsaam aan hulle ouers sal wees. Dieselfde gedagte kom ook in Romeine 1:30 voor, hoewel dit hier nie aan die laaste dae gekoppel word nie. Hier gaan dit eerder oor die algemene verdorwenheid van die mens wat in sy opstand teen God die ware God verruil vir afgode en dan die gevolge daarvan dra: God gee hulle oor aan hulle verdraaide opvattings en onsedelike gedrag, wat dan onder andere uitmond in ongehoorsaamheid aan ouers.

Die tweede deel van die vraag (gehoorsame ouers) kom nie in die Bybel voor nie. Dit is waarskynlik sommer ’n opmerking wat in die volksmond ontstaan het om op ’n ietwat skertsende manier die omgekeerde orde van dinge in die sogenaamde laaste dae voor te stel: niks is soos wat dit behoort te wees nie; alles word op sy kop gekeer; in stede daarvan dat kinders aan hulle ouers gehoorsaam is, is dit nou eerder ouers wat onderdanig is aan hulle kinders.

In 2 Timoteus 3 kom die tipering van mense wat aan hulle ouers ongehoorsaam is, in ’n uitgebreide sondelys voor. Ons moet dus nie die ongehoorsaamheid aan ouers uit verband ruk nie, maar dit saamlees met die ander ondeugde en sondes wat daar genoem word. Hierdie sondelyste kom dikwels in die Nuwe Testament voor, byvoorbeeld Romeine 1:29-32, 1 Korintiërs 6:9-10, Galasiërs 5:19-21, Efesiërs 5:3-5, 1 Timoteus 1:9-10, om maar net enkeles te noem. Dis lyste wat deurgaans die algemene verdorwenheid van die mens beskryf, die tipiese houding en gedrag van mense wat hulle nie steur aan God se wil nie. Dit word dan opgestel teenoor die gedrag wat van Christene verwag kan word, as mense wat deur die Gees van God vervul is. Vergelyk in hierdie verband Galasiërs 5:22-23, waar die vrug van die Gees gelys word.

Die koppeling van die sondelys in 2 Timoteus 3:2-9 aan die “laaste dae” moet dus nie oorbeklemtoon word nie. Dis skandelike gedrag wat nog altyd by mense voorgekom het. Daarom dat hierdie lyste in verskillende kontekste van die Nuwe Testament genoem word, en nie net wanneer van die laaste dae sprake is nie. Telkens word daar ’n spieël opgehang van die ware aard van die mens sonder Christus, sonder die Gees van God: opstandig, gerig op die self, haters van ander, ongebreidelde wellus. Waarom die sondelys in 2 Timoteus 3 wel aan die laaste dae gekoppel word, is bloot om te sê dat namate die einde naderkom, dit wat nog altyd aan allerlei remminge onderworpe was, as ’t ware tot uitbarsting sal kom. Die sweer bars dan oop; die damwal breek; die ware aard van die mens sonder God breek dan in al sy felheid deur. Niemand weet egter wanneer hierdie finale manifestasie van boosheid sal aanbreek nie. Daarom dat ons “laaste dae” baie wyd moet definieer: ons leef immers sedert die koms van Christus in die laaste dae (vgl Heb 1:1-2). En soos wat die tyd voortgaan en die evangelie van Christus oor die wêreld sy loop neem, so sal die weerstand van die bose ook oplaai en manifesteer. Maar dis nie vir ons om die tyd van die einde te probeer bereken aan die hand van allerlei tekens nie. Die “tekens van die tyd” was nog altyd met ons. Ons roeping is om, wanneer ons hierdie “tekens” waarneem, navolgers van Jesus te wees en deur ons lewe tekens van sy koninkryk op te rig. Die uitwerk van God se Raad kan ons met geruste harte in sy Hand laat.

’n Laaste gedagte: Dis nie duidelik waarom onder andere ongehoorsaamheid aan ouers as sondige verskynsel van die laaste dae genoem word nie. Waarskynlik omdat daarin die oersonde van die mens verwoord word, naamlik opstand teen God se gesag. Wanneer God se gesag verwerp word, kom menslike vorme van gesag (bv die ouerhuis) ook aan die beurt, en vandaar tree al die ander vorme van die omverwerping van gesag wat die samelewingsorde bedreig, na vore. Uiteindelik is dit ’n totale goeie orde wat dreig om in duie te stort, wat vir die antieke gelowige teken was van die laaste dae, die einde van die wêreld. Maar, weer eens, die bedoeling van hierdie “tekens” is nie om berekenings te probeer maak van wanneer die einde sal aanbreek nie, maar om gelowiges voortdurend op te skerp tot ’n toegewyde lewe aan God en die naaste. Dan kan die bruidegom maar enige tyd kom; ons is gereed, soos die verstandige meisies van die gelykenis in Matteus 25:1-13.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Johan vra:

Antwoord

Prof. Jan van der Watt antwoord:

Hierdie is ‘n eeu-oue vraag, wat handel oor die almagtige en goeie God in wie se teenwoordigheid daar steeds bose en slegte dinge gebeur, veral ook tussen sy eie goeie mense. Waarom laat Hy dit toe? Hy is dan ‘n God van liefde – dit is tog nie liefde om jou kinders te laat ly nie, ens. Deur die eeue is daar baie antwoorde gegee. Hier gaan ek net een of twee noem wat in die Bybel sentraal staan.

Die boek Job hanteer onder andere die vraag. Job was ‘n goeie man, verloor toe alles en kry baie swaar. Uiteindelik het dit weer goed met hom gegaan. Hy het juis geworstel met die vraag waarom hy as goeie, regverdige man so moet ly. Een ding wou hy nie aanvaar nie en dit is dat God hom gelos het. Nee, daar moet ‘n ander antwoord wees! Uiteindelik kom antwoord God hom, maar gee hom nie ‘n direkte antwoord nie. Hy wys vir Job die skepping en vra of Job daar was toe dit alles tot stand gekom het. Hy wys vir Job die diere – vra of Job ‘n krokodil vir sy dogter as speelding sal gee (dit is God se ‘speelding’), of waarom ‘n voël (volstruis) ‘n perd kan weghardloop, maar nie kan vlieg nie. Met ander woorde, As God werk, werk Hy ‘anders’ omdat Hy anders is. Wat Hy doen verstaan mense nie altyd nie. Ons moet besef, Hy is God en ons is mense. Daarom kan ons nie alles verstaan of verklaar nie en moet maar berus in die grootheid van God. Die belangrike punt is egter: Job se lyding was nie sommer vir niks nie. Aan die begin van die verhaal praat God met die duiwel wat God uitdaag – hy sê vir God dat Job huigel en God net vir die goeie dinge dien. Sodra God die goeie dinge wegvat sal Job vir God los. God stem nie saam nie en laat die duiwel toe om alles van Job af weg te vat. Op daardie oomblik het God sy eie eer, sy eie woord op die spel geplaas. As Job faal beteken dit God het misluk en was verkeerd oor Job – Satan was dan reg en het dan gewen. In sy lyding het Job eintlik ‘n geweldige vrag op sy skouers gedra, sonder dat hy dit besef het: hy het die eer van God op sy skouers gedra. Dit bevestig net weer: hoewel Job nie verstaan het waarom hy ly nie, kon hy as mens nie die groter plan van God raaksien nie. Hy het nie besef wat regtig aangaan nie. Vir ons vandag beteken dit dat ons nie alles sal kan verstaan of verklaar wat met ons gebeur nie. Ons moet vertrou dat God in beheer is en dat Hy die groter prentjie sien.

Dus, een antwoord is dat ons nie alles in die lewe sal kan verklaar nie. Die lewe is nie soos ‘n wiskundesom wat  ons kan uitwerk nie, bloot omdat ons die God wat ons aanbid nie soos ‘n wiskundesom kan uitwerk nie.

Deel van hierdie antwoord is ook die lewe van Jesus – as die liefde van God sou beteken dat alles net altyd goed moet gaan, sou dit beteken dat God nie vir Jesus liefgehad het nie (ook nie vir Paulus, of Johannes nie, want hulle het ook gely). Jesus het gely – gelukkig het Hy die plan van God geken. Tog sê dit vir ons dat ons nie God se liefde en teenwoordigheid direk moet koppel aan hoe dit met ons gaan nie. Die Bybel sê dit werk nie altyd so nie. Daarmee het God ons egter nie sommer in lyding gelos nie. Soos met Jesus (lees Fil 2:6-11) en Job wag daar ook in die toekoms die saligheid en heerlikheid wat niks kan oortref nie. Uiteindelik seëvier God se liefde en kry die gelowige net wat goed is.

Die boek Openbaring voeg ‘n ander perspektief by: ons leef nie in ‘n perfekte wêreld nie. Die bose (Satan, die ou draak en sy metgeselle – die diere wat uit die aarde en see opkom: Open 12-13) doen alles in hulle vermoë om God se mense en sy werk in hierdie wêreld te probeer afbreek (lees maar weer Open 12-13). Die bose is dus verantwoordelik vir die gemors wat in die wêreld gebeur. Dit beteken nie dat alles buite God se beheer is nie. Nee, Open 4 vertel vir ons dat God op die troon van die heelal sit, en dat almal uiteindelik voor Hom sal verskyn (Open 20) om geoordeel te word. God is in beheer, hoewel die duiwel nog sy laaste stuiptrekkings hier op aarde gee. Waarom gaan dit so sleg? Omdat die bose nog op aarde vernietiging aanrig en die gelowiges ontkom dit nie. Tog wag daar vir hulle die nuwe Jerusalem wat alles in alle heerlikheid sal oortref.

Hier is twee antwoorde uit die Bybel. Ons kan natuurlik wonder as dinge met ons skeefloop. Tog moet ons nie te veel antwoorde hier soek nie, want God is groter as die antwoorde wat ons kan uitdink. 

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

‘n Leser vra;

 Waarom verskil gelowiges oor die kwessie van wie “alle nasies” is? Sommige sê hulle is net afkomstig van die 12 stamme van Israel met wie God ’n ou en nuwe verbond gesluit het. Ander het dit dat dit alle mense op die aarde is: vervloektes, verdelgdes, voorvadergeesaanbidders, Moslems, Hindoes, Boeddhiste, alle afgodsdienaars van die son, maan, sterre, water, aarde, ensovoorts. Laastens, waar oral in die ganse Bybel word verwys na “alle nasies”?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Ek verstaan die vraag so: Word met “alle nasies” werklik alle mense op aarde bedoel, of net sekeres? Anders gestel: Is die evangelie van redding in Jesus Christus net vir sekere mense bedoel of is letterlik alle mense op aarde hierby ingesluit? Dit gaan dus oor hoe inklusief die evangelie van Christus is. In my antwoord gaan ek op hierdie kwessie fokus.

My antwoord sal hopelik ook die vraag beantwoord oor waar in die Bybel oral na “alle nasies” verwys word. Daar is talle tekste wat na “nasies” en “alle nasies” verwys, maar ek sal slegs die sleuteltekste betrek wat handel oor die kwessie dat God se heil vir alle nasies bedoel is.

As mens die Bybel van voor af begin lees, wil dit lyk of die genadeverbond wat God met Abraham en sy nageslag aangaan, eksklusief is, dit wil sê, beperk tot Israel. Want God sluit spesifiek met Abraham, die vader van die Joodse nasie, ’n verbond. God beloof om vir die nageslag van Abraham ’n God te wees, en hulle sal vir Hom ’n volk wees (Gen 12:3). Dit klink dus of die Jode ’n uitverkore volk is, met uitsluiting van die ander nasies; net Israel is God se volk en net hulle aanbid die ware God; alle ander mense hou hulle met afgode besig.

Maar nou is dit ewe waar dat dit reg van die begin af God se bedoeling met hierdie “eksklusiewe” verbond met Israel was dat Hy deur hulle uiteindelik met alle nasies ’n heils- of genadeverbond wou aangaan. Hy is dus nie net die God van Israel nie, maar van alle nasies. Daarom dat reeds vir Abraham gesê word dat in hom (Abraham) al die nasies van die aarde geseën sal wees (Gen 12:3). God maak Israel juis ’n groot nasie sodat hulle ’n sigbare teken vir die hele wêreld kan wees dat God ’n genadige God is. En asof God dit wil inskerp by Abraham en sy nageslag dat hulle nie die enigstes is wat aan Hom behoort nie maar dat hulle instrumente in God se hand sal wees om alle nasies op aarde in te sluit by hierdie genadeverbond, kom hierdie gedagte herhalend voor in die geskiedenis van die aartsvaders (vgl Gen 18:18; 22:18; 26:4). Die gedagte dat al die volke van die aarde God se eiendom is en Hom moet dien, word ook bevestig in die profeteboeke waar vergesigte geopen word oor ’n tyd wanneer alle volke die lewende God, die God van Israel, sal dien. Selfs Egipte en Assirië, daardie gehate nasies van Israel, sal vir die aarde ’n seën wees (Jes 19:24-25). Israel moet dus so optree dat hulle ’n lig vir die nasies is sodat God se redding die uithoeke van die aarde sal bereik (Jes 49:6) en sodat al die nasies en taalgroepe kan bymekaarkom om op te trek na Jerusalem en eer aan die Here te bring. Dan sal daar inderdaad ’n nuwe hemel en aarde tot stand kom, soos in Jesaja 66:18-23 in die vooruitsig gestel word.

Ons moet egter byvoeg dat Israel eintlik maar selde hulle taak en roeping ten opsigte van die nasies verstaan het. Die feit dat hulle deur God met sy genadeverbond bevoorreg is, het hulle eerder trots en verwaand gemaak as nederig, eerder na binne laat keer as na buite. Hulle het hulleself as inherent beter as die nasies gesien. Veral na die terugkeer uit die ballingskap het hulle God se genadeverbond al meer eksklusief verstaan as net vir Israel bedoel, met uitsluiting van die nasies.

En dit is ongeveer die situasie wat mens aantref wanneer Jesus, gebore uit die Joodse volk, sy Vader se koninkryk op aarde begin vestig. Aanvanklik lyk dit asof Jesus net op Israel fokus (Matt 10:5-6), maar algou word dit duidelik dat God se koninkryk vir alle nasies bedoel is. Jesus beweeg byvoorbeeld buite die grense van Palestina na die stede Tirus en Sidon en genees ’n Kanaänitiese vrou se dogter (Matt 15:21-28). Hy genees ook ’n besetene van Gerasa, wat semi-heidense gebied was, en so versprei die evangelie in die hele Dekapolisgebied (Mark 5:1-20). En net voordat Jesus na die Vader terugkeer ná sy opstanding, gee Hy aan die dissipels die opdrag om na al die nasies toe te gaan, hulle sy dissipels te maak en hulle te leer om al sy gebooie te onderhou. Hierdie opdrag word ook bevestig in Lukas 24:46 – dat bekering en vergifnis van sonde aan al die nasies verkondig moet word. Dié gedagte word deur Handelinge 1:8 herhaal wanneer Jesus die dissipels uitstuur na die uithoeke van die wêreld, beginnende in Jerusalem. Die boek Handelinge beskryf ook hoe die Joodse volgelinge van Jesus gaandeweg bekeer moes word van hulle beperkte visie oor hoe wyd die genade van God strek. Petrus moes oortuig word deur ’n hemelse gesig dat daar nie so-iets is soos mense wat die evangelie waardig is (Jode) en ander wat dit nie waardig is nie (heidene) (Hand 10), en die Jode-Christene in Jerusalem moes hoor dat die heidene (die nasies) nie nodig het om eers kulturele Jode te word voordat hulle toegelaat word tot die nuwe verbond nie; hulle hoef maar net in Jesus te glo (Hand 15). Paulus moes ook hard praat met die Galasiërs dat mens nie nodig het om al die Joodse wette na te kom om goeie Christene te wees nie. Trouens, hy sê ronduit dat die belofte wat God aan Abraham gemaak het, in Christus in vervulling gegaan het. Al die nasies het nou in Christus vrye toegang tot die genadeverbond (Gal 3:8).

So gaan die belofte van God aan Abraham in vervulling dat al die nasies van die aarde geseën sal wees. Ja, God is inderdaad die God van alle mense – ryk en arm, goed en sleg, geseëndes en vervloektes. Openbaring sluit ook af met die gedagte dat wanneer die nuwe hemel en aarde aanbreek en die nuwe Jerusalem op die aarde neerdaal, die nasies in die lig van die stad sal lewe en die mense die rykdom van die nasies daarheen sal bring (Op 21:24-26). Die bedoeling is dat die evangelie dan reeds oor die hele aarde versprei het en al die nasies die geleentheid gehad het om hulle tot die lewende God te bekeer. Want die evangelie moet eers aan al die nasies verkondig word voordat die einde kom, sê Matteus 24:14. Alle mense moet die geleentheid kry om deur die lewende God geseën te word, soos aan Abraham lank tevore belowe. Dit was God se bedoeling van die begin af.

Die punt van bogenoemde oorsig is: Daar is geen aanduiding in die Bybel dat enige nasie of groep uitgesluit word by God se heil nie. “Alle nasies” beteken alle nasies, alle mense. Die goeie nuus van God se redding in Jesus Christus is bedoel vir alle nasies, groepe, volke en individue. Enigeen wat probeer om “nasies” of “volke” te beperk as sou sekeres by hierdie universele aanbod van genade uitgesluit is (soos mens bv kry by die sg Brits-Israel-beweging), is nie besig met die Bybelse boodskap van genade nie maar met sy of haar eie ideologie.

Naskrif:

Indien die vraagsteller verdere inligting wil bekom oor die sogenaamde Israelvisie- (ook Brits-Israel-beweging genoem), kan hy op die webblad van Bybelkennis.co.za ingaan en die skrywes van prof Adrio König lees. Hierdie stukke handel spesifiek oor die toekoms van Israel. Dit kan gevind word onder die volgende opskrifte: “Alle paaie lei na Jesus: Die toekoms van Israel (1)”; en: “Geloofsvrae: Die toekoms van die Jode”.

Voorts is daar ook ’n ander stuk op die internet wat oor die Israelvisie-beweging handel en die vals teologie hiervan uitwys. Dit is te vinde by:

https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=2ahUKEwiBmteN4q3lAhXYilwKHTV9C_gQFjAAegQIAhAB&url=https%3A%2F%2Fwww.ankura.net%2F2006%2F05%2F02%2Fdie-israelvisie1%2F&usg=AOvVaw2rMqO94FdXDgK5S2sCxRyw

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

‘n Leser vra:

Hier is Christus alles en in almal

Hierbo is Kol3:11 b

Hoekom word dit nie wyd en hard verkondig nie?

Antwoord

Prof Jan van der Watt antwoord:

Jou vraag is die vraag wat ons almal het – waarom word Jesus dikwels nie duideliker verkondig nie, amper of mense skaam is om dit te doen (Dit laat my nogal dink aan Jesus se woorde dat as mense hulle vir Hom skaam, sal Hy Hom ook vir hulle in die hemel skaam). Jy verwys na Kolossense. In Kol 2:3 staan daar dat God se geheim/ misterie die volgende is: Christus: in Hom is al die skatte – dinge wat voorheen verborge was vir mense – van wysheid en kennis te vinde). In die konteks van die gemeente van Kolosse was die baie belangrike woorde, want in Kolosse het verskillende ‘misteriegodsdienste’ ‘n baie belangrike rol gespeel. Die misteriegodsdienste was godsdienste waarin ‘n mens in ‘n geheime groep ingelei is. Die groep het beweer dat hulle geheime kennis het wat jou in kontak met god(e) sou bring. As jy dan ingelyf is in so groep het jy dan die geheime wysheid en kennis gekry wat jou in kontak met god(e) gebring het. Dit was waaroor jou godsdiens gegaan het. Nou kom Paulus en se dat hulle nie meer na al die godsdienste toe hoef te hardloop om van God te leer nie. God se misterie, sy geheim, is Christus. As jy Christus ken, wie Hy is en wat Hy vir ons gedoen het, het ons al die wysheid en kennis wat ons nodig het. By Hom leer ons alles wat God wil he ons moet weet, of dit nou oor die manier van lewe (die lewensspel – wysheid) gaan of oor dieper kennis van God self gaan.

As ons dus nie meer ons fokus op God se bron van kennis nie, sy geheime kennis wat ons deel van sy familie maak, wat het ons dan? Net ons eie mensgemaakte idees en godsdiens (so se Kol 2:4, 8-9). Sulke mense sal nog volgens Paulus redeneer dat hulle godsdienstig is, maar Paulus waarsku hulle dat al wat hulle sonder Jesus het, is eintlik maar net ‘n klomp mensegemaakte opinies. 

Skrywer: Prof Jan van der Watt