2.3 Inlywing in sy liggaam, die kerk

Hierdie betekenis is nie naastenby so sterk ontwikkel soos die vorige een nie. Ons kry dit net een keer duidelik by Paulus: “Ons is almal deur een Gees gedoop in Christus se liggaam (in)” (1 Kor 12:13, NLV). Maar dis eintlik ’n logiese uitvloeisel van ons vereniging met Christus. Aangesien God ons deur die doop in Christus inlyf, is dit tog vanselfsprekend dat ons ook in sy liggaam opgeneem word, die kerk.

Maar hiermee kom ’n belangrike saak na vore. In die vorige betekenis het dit gegaan om ons verhouding met Christus, nou gaan dit om ons verhouding met ander gelowiges. En dié twee verhoudings is onafskeidelik van mekaar. Ons kan nie in gemeenskap met Christus leef

sonder om ook in gemeenskap met sy kinders te leef nie. Ons is immers almal deel van een liggaam.

En Paulus werk die beeld van die liggaam baie konsekwent uit. Elke gelowige is ’n lid in sy liggaam.  Dit beteken die gelowiges het mekaar onderling nodig. Ons ontvang elkeen ’n gawe van die Gees waarmee ons mekaar moet bedien (1 Kor 12).

Daar is ’n sin waarin die ander betekenisse van die doop geleidelik uit hierdie een kon ontwikkel het. Ons moet onthou dat alle geloofsake en gebruike nie van die eerste dag na die koms van die Gees af duidelik en klaar uitgewerk was nie. Daar was duidelike ontwikkelings in die tyd wat die Nuwe Testament geskryf is. Ons het reeds gekyk na die feit dat die apostels aan die begin die kruis net as ’n wandaad, selfs ’n moord, gesien het. En dat eers na jare Paulus die eerste was wat die heilsbetekenis van die kruis begin verkondig het.

Daar is min twyfel dat die doop ook nie van die begin af al die betekenisse gehad het wat ons later kry nie. Waarskynlik was die doop aan die begin veral die opname in die klein geloofsgemeenskap wat Jesus as Messias en Here bely het. Gaandeweg kon die ander betekenisse na vore gekom het, soos die inlywing in die verbond (omdat die gelowiges die nuwe vorm van die ou verbondsvolk was), die vereniging met Christus (omdat  die geloofsgemeenskap sy liggaam was). Omdat die geloofsgemeenskap deel in die heil, het die doop as inlywing in hierdie gemeenskap mense deel gegee aan die versoening en die vergifnis van sonde.

Dit alles is egter maar net ’n gedagte. Ons weet nie regtig veel van hierdie ontwikkeling nie. Maar ons weet wel die betekenis van die doop het gaandeweg al ryker geword.

Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike doop. Leef uit jou Doop (2011) deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn betrokke en uitdagende verduideliking bied van die doop.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en CUM vir hierdie vergunning.

Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za

Skrywer: Prof Adrio König

2.2 Vereniging met Jesus Christus

Dit is een van die wonderlikste betekenisse van die doop. Dit is ook die een wat die volledigste uitgewerk is. Dit is die kern van die klassieke doophoofstuk, Romeine 6, maar kom ook sterk na vore in ander dele soos Kolossense. Verder word dit natuurlik ook oor en oor met die geloof in verband gebring (oa Gal 2:19-20). Een van die sentrale gedagtes by Paulus, dat ons “in Christus” is, het presies dieselfde betekenis. Trouens “in Christus” is ’n deel van die hart van die evangelie soos Paulus dit verstaan het.

 

Romeine 6

Volgens Paulus is ons in Christus “in ge doop”, wat beteken ons is deur die doop met Hom verenig. Maar dit is dan ’n vereniging met sy hele lewe, verenig met sy kruisiging, dood, begrafnis en opstanding.

♦ Ons was saam met Hom aan die kruis (6:6),

♦ ons is in sy dood ingedoop (6:3),

♦ ons het deel aan sy begrafnis (6:4),

♦ en aan sy opstanding (6:4, 5, 8).

In later Briewe werk Paulus dit selfs nog verder uit.

♦ Ons het saam met Hom hemel toe opgevaar (Ef 2:6),

♦ ons is nou saam met Hom verborge in God (Kol 3:3),

♦ ons sal ook saam met Hom verskyn by sy wederkoms (Kol 3:4).

Dit dui op ’n omvattende vereniging met Christus wat ons deel gee aan sy hele geskiedenis. Op grond hiervan ontwikkel Paulus dan ons omvattende deelname aan die lewe van Christus. Hy doen dit met ’n paar begrippe:

♦ “Ons in Christus”.

♦ “Christus in ons”.

♦ “Ons saam met Christus”.

♦ “Ons deur Christus”.

Maar die basis van dit alles is dat God ons deur die doop (en die geloof) met Christus verenig het sodat ons aan sy lewe deelneem. Paulus kan selfs skryf dat hy nie meer sy eie lewe het nie omdat hy saam met Christus aan die kruis was, en dat hy nou net aan Christus se lewe deelneem, trouens dat Christus ons lewe is (Gal 2:19-20; Kol 3:4).

Vir ons lewe het dit (dit beteken ons doop!!) dus geweldige implikasies. Ons is dood vir die sonde, want ons was saam met Christus aan die kruis, en ons lewe net vir God omdat ons saam met Christus opgewek is en aan sy lewe deelneem, sy opstandingslewe wat Hy net aan God wy. Paulus vat dit alles só saam: Hy (Christus) het gesterwe en is eens en vir altyd vir die sonde dood. Nou lewe Hy, en Hy lewe vir God. Julle moet dus altyd onthou dat ook júlle vir die sonde dood is, maar vir God lewe, omdat julle een is met Christus Jesus (Rom 6:10-11).

Die feit dat ons nou vir die sonde dood is en net vir God leef, is nie ’n vanselfsprekende toestand nie. Dit beteken nie dat dit nou onmoontlik is om sonde te doen nie. Verhoudings werk nie só nie. Dit is egter die “wegspringblokke” van waar ons nou kan wegspring op die baan van die nuwe lewe. Ons is nou in staat gestel om met ons ou lewe op te hou en ons lewe volkome aan God te wy. En dis byna vanselfsprekend! Hoe kan iemand wat dood is, nog na sy ou baas (sonde) luister? (Rom 6:7)

Daarom vervolg Paulus direk na Romeine 6:11 met ’n opdrag: “Moet dan nie toelaat …” (Rom 6:12-14). Ons doop en geloof stel ons in staat om Nee te sê vir die sonde, en Ja vir God. Doen dit! Hou nou op met jou sonde, en wy jou lewe aan God. Jy kan, want deur jou doop is jy met Christus verenig sodat jy deel in sy dood vir die sonde en in sy nuwe lewe wat Hy net vir God leef. Leef in hierdie

verhouding met Hom. Hy wil deur jou met die sonde ophou en net vir God leef. Paulus skryf: “En nou is dit nie meer ek wat lewe nie, maar Christus wat in my lewe” (Gal 2:20).

Ontwikkel hierdie verhouding met Christus. Neem bewustelik aan sy lewe deel.

Kolossense 2-3

Dit is verrykend om nou in meer besonderhede te kyk na die merkwaardige manier waarop Paulus hierdie selfde saak verder ontwikkel in Kolossense. Sy uitgangspunt is dieselfde as in Romeine 6: Deur

die doop is die gemeente saam met Christus begrawe en opgewek (Kol 2:12). Maar wat net geïmpliseer was in Romeine, doen hy nou hier uitdruklik: Hy bring die geloof by. Immers die doop werk altyd in bepaalde verbande (hoofstuk 3), veral in die verband van die geloof.

En van hier af kry ons dan ’n geweldige gedagte-ontwikkeling oor ons nuwe lewe wat alles direk aan ons doop verbind word. Die sleutel om hierdie deel te verstaan, is om die voegwoorde te onderstreep wat telkens ’n deel uit die vorige een laat vloei:

♦ daarom (2:16),

♦ dus (2:20),

♦ aangesien (3:1),

♦ want (3:3),

♦ daarom (3:5),

♦ daarom (3:12).

Hierdie ses voegwoorde voeg hierdie deel in ’n eenheid saam tot een geweldige perspektief op ons nuwe lewe wat gegrond is op die doop en die geloof. Die punt is elke keer: Omdat julle gedoop is, is dit en dit die gevolg.

Kort saamgevat het ons die volgende.

2:16-19 Omdat ons gedoop is, is ons nie meer gebonde aan die talle voorskrifte oor kos en feeste soos die Sabbat in die Ou Testament nie. Christus oorheers nou die hele toneel. Later lees ons selfs: “Hier is Christus alles en in almal” (3:11).

2:20-23 Hier is weer ’n verwysing na ongeveer dieselfde soort voorskrifte. Omdat ons deur ons doop saam met Christus gesterwe het, staan ons nie meer onder allerlei wettiese voorskrifte nie.

3:1-4 Omdat ons deur die doop saam met Christus opgewek is, moet ons ons lewe op Hom rig en die dinge  “daarbo” soek waar Hy is, nie dié wat “op die aarde” is nie. Die rede is (“want”) dat ons deur die doop aan Christus se dood (3:3) en sy opstanding (3:1) deel gekry het en nou saam met Hom “verborge is” (weggesteek is) in God. (Hierdie “weggesteek wees” beteken dat ons lewe veilig by Hom is.) Ons vereniging met Hom beteken ook dat ons by sy wederkoms saam met Hom sal kom (3:4). Ons is immers reeds saam met Hom in die hemel! (Ef 2:6).

Is dit nie bietjie “dik vir ’n daalder” (te erg) nie? Dis ’n byna oorweldigende gedagte. Ek is nie eens seker ek weet regtig wat die implikasies daarvan is nie. Maar dit wys net hoe konsekwent Paulus dink aan ons vereniging met Christus. Ons het nie meer ons eie lewe nie. Hy is nou ons lewe. Ons neem dus nou aan sy lewe deel. En Hy is in die hemel by die Vader! Ons lewe is dus nou daar, al is dit

natuurlik ook nog hier, eenvoudig omdat Hy ook nog by ons op aarde is.

In hierdie lig is dit vir my die hoogtepunt van die hele doopsiening wanneer Paulus skryf dat Christus ons lewe is. Alles wat vooraf gaan én wat volg, vloei hieruit voort. As Hy ons lewe is, kan ons mos onmoontlik nog aanploeter in die sonde. As Hy ons lewe is, kan ons mos eintlik nie anders as om ons lewe volkome aan God te wy nie.

3:5-11 Met hierdie “daarom” maak Paulus nou sy oproep konkreet. Hierdie “daarom” is gebou op alles wat voorafgaan. Hy skryf nou uitdruklik hoe ons as gedooptes se lewe op grond van ons doop moet lyk. Die eerste wat hy duidelik maak, is wat “die aardse dinge” is (3:2) waarop ons lewe nie meer gerig moet wees nie. Dis nie sonder meer ons lewe op aarde nie, maar ons lewe in sonde. Daarom volg daar ’n hele lys sondes wat nou nie meer pas in ons lewe nie. Dis ons ou lewe.

Van 3:10 af gaan hy dan oor om ons nuwe lewe te beskryf. Hy beklemtoon dat ons lewe “al hoe meer vernuwe word” wat beteken dat alles nie van die eerste dag af in plek val nie, dat ’n gedoopte baie te leer het, en baie te oefen het in die nuwe lewe.

3:12 en verder Na die beskrywing van dit wat nie meer pas nie, die sonde, is hier nou ’n oproep tot die dinge “daarbo”. As ’n mens mooi hierna kyk, sien jy maklik dis eintlik dieselfde as Galasiërs 5:22-23 se vrug van die Gees. Daarvan moet die gedoopte se lewe uiteindelik vol wees.

Kolossense 2-4 is die breedvoerigste bespreking van die lewe van die gedoopte. Dit is ’n lewe in gemeenskap met Jesus Christus en dit word gekenmerk deur die vrug van die Gees.

Uit Romeine 6 en Kolossense 2-4 leer ons dat ons gewone siening van die doop ver onder die maat van die Nuwe Testament is.

Maar daar is nog veel meer.

Mense wonder dikwels oor verskeie aspekte van die Christelike doop. Leef uit jou Doop (2011) deur prof Adrio König is ʼn baie nuttige naslaanwerk wat ʼn betrokke en uitdagende verduideliking bied van die doop.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en CUM vir hierdie vergunning.

Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za

Skrywer: Prof Adrio König

Leef uit jou Doop: Algemene Opmerkings – Adrio König

2.1  Eers ’n paar algemene opmerkings

Hierdie hoofstuk en die volgende een is direk aan mekaar verbonde. Hier word die betekenis van die doop bespreek, en in hoofstuk 3 die verskillende verbande waarin die doop voorkom.

Die verbande is wesenlik om die betekenis reg te verstaan. Die doop staan nooit geïsoleerd op sy eie nie. Dit funksioneer altyd in hierdie verbande, en ’n mens kan dit net binne hierdie verbande reg verstaan.

Kom ons kyk eers kortliks na sommige van die insigte wat ons in die volgende bladsye oor die betekenis van die doop gaan kry.

♦ Volgens die Nuwe Testament het die doop omtrent sewe belangrike betekenisse.

♦ Nie een van hulle het te doen met ’n teken of ’n simbool nie.

♦ In die Nuwe Testament het die doop nie ’n verwysende betekenis nie, maar ’n ervarings- en ge beurtenisbetekenis.

♦ Dit is deurgaans God wat in en deur die doop werk, nie die mens wat aktief is nie.

♦ Daarom noem ons die doop ’n sakrament.

Die betekenis van die doop

♦ Dit beteken dat die doop heilsbetekenis het.

♦ Daar is gou gedoop, direk nadat iemand tot geloof gekom het.

Kom ons bespreek eers ’n paar van hierdie sake voordat ons spesifiek na die betekenisse van die doop gaan kyk. Nêrens word na die doop as ’n teken of ’n simbool verwys nie. ’n Teken en ’n simbool verwys na iets anders, dit het nie betekenis in sigself nie. Maar daar staan nooit so iets oor die doop in die Nuwe Testament nie. Dáár word konsekwent geskryf dat daar in die doop iets gebeur. In die doop word ons met Christus verenig, word ons in die gemeente ingelyf, word ons sonde afgewas. Daar staan nêrens iets soos die doop is die teken of die simbool van ons vereniging met Christus of die teken van ons opname in die gemeente nie.

Dit beteken dat ons ook sal vind dat dit nie ons is wat in die doop aktief is nie, maar God. Die betekenisse van die doop wys almal na Hom. Ons kan ons nie met Christus verenig of onsself in die gemeente opneem nie. Dit is God wat dit doen. Al moet ons vooraf glo, en al mag ons vra om gedoop te word, is dit in die doop self God wat aktief is. Ons is passief. Dit is waarom ons die doop ’n sakrament noem, ’n werking van God. En dit beteken ook dat die doop heilsbetekenis het. Die meeste Protestantse kerke het dit nie aanvaar nie. Hulle was waarskynlik bang vir die gedagte

dat die doop ons outomaties red, dat almal wat gedoop is, daardeur klaar in die heil deel. Maar ons mag nie die duidelike getuienis oor die “hoë” betekenis van die doop afwater omdat ons vir iets bang is nie. Ons moet eerlik en onbevange kyk wat daar in die Bybel staan, en daarna vra hoe ons die gevare kan hanteer.

Ons sal waarskynlik hierdie (vermeende?) gevare effektief kan teenwerk as ons onthou die doop kom nooit op sy eie, geïsoleerd in die Bybel voor nie, maar altyd in duidelike verbande, byvoorbeeld in verband met die geloof. Dit beteken dat die doop nie op sy eie hierdie heilsbetekenis het nie. Die doop het nie ’n magiese werking nie. Die doopwater was nie vanselfsprekend die sonde af nie. Die doop kom veral ter sprake in verband met die werk van Christus, die woord (die evangelie), en die geloof. Dit vorm saam ’n integrale eenheid waardeur God ons in die heil laat deel. En juis dit gaan in die volgende hoofstuk bespreek word.

Ons sal ook sien dat daar in die Nuwe Testament gou gedoop is, dadelik nadat ’n persoon tot geloof gekom het. En ons sal uitvind waarom.

Maar nou kyk ons eers een vir een in besonderhede na die wonderlike betekenisse van die doop.

Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za

Skrywer: Prof Adrio König

Leef uit jou Doop: Die Doel van hierdie Boek – Adrio König

1.6 Die doel van hierdie boek

Hierdie boek is nie bedoel as ’n verdediging van die kinderdoop nie, al sal hier uiteindelik ’n keuse vir die kinderdoop saam met die grootdoop gemaak word. Die doel is om uit te vind wat die Bybel, en meer spesifiek die Nuwe Testament, oor die doop sê. Dit is die grootste gebrek in die algemene doopsiening, nie net onder lidmate nie, maar onder leidende kerklike figure en selfs onder teoloë.

Selfs om oor die vraag na die kinderdoop te besluit, is dit eers nodig om deeglik die Bybel te bestudeer. Dit beteken dat die kinderdoop uit die Bybelse leer oor die doop moet voortvloei, anders moet ons daarvan afsien. Ons kan nie die kinderdoop op ander gronde bou as dié van die doop in die Bybel nie. En dieselfde reëls wat vir die grootdoop geld, moet ook vir die kinderdoop geld.

Hierin was ons tradisie nie altyd konsekwent nie. Calvyn is die klassieke voorbeeld. Hy skryf twee hoofstukke oor die doop. In die eerste een behandel hy die doop in die Nuwe Testament, en dit is ’n goeie weergawe van wat ons daar kry. Maar as hy in die tweede hoofstuk by die kinderdoop kom, het hy ’n ander stel teologiese beginsels om dié te regverdig.

Maar dit beteken ook dat die geskiedenis ná die Nuwe Testament nie deurslaggewend sal wees nie. Dit is trouens skokkend om te lees hoe vroeg die geloofsgemeenskap sekere kardinale heilswaarhede verloor het. TF Torrance het indertyd ’n boek geskryf waarin hy gewys het dat die hele genadeleer van die Nuwe Testament binne een eeu vervang is met die leer van die goeie werke (The Doctrine of

Grace in die Apostolic Fathers, 1960). Maar die afwesigheid van ’n gesonde genadeleer direk ná die Nuwe Testament kan ons tog nie oortuig dat die verlossing uit genade nie reg is nie.

As dit dus in hierdie boek oor die Bybel se leer oor die doop gaan, moet dít die maatstaf wees waaraan ons ons siening van die doop, óók die kinderdoop, moet meet. Verder sal in hierdie boek gepoog word om die standpunte téén en vír die kinderdoop so na as moontlik aan mekaar te bring. Dis altyd maklik om karikature van ander standpunte te skep en dit dan te demoniseer. Maar ons het

dit lank genoeg gedoen, en daardeur eerder die evangelie oneer aangedoen. As ons regtig saam die Here Jesus liefhet en dien, kan ons seker waardig van mekaar verskil, en daarby kyk hoe ná ons aan mekaar kan kom. Sal dit nie ’n getuienis van die krag van die Heilige Gees wees nie?

Vir meer inligting oor CUM, besoek gerus hulle webblad by www.cumuitgewers.co.za

Skrywer: Prof Adrio König