Die Evangelie volgens Lukas: Die opwekking van die jongman van Naïn (Luk 7:11-17) – Francois Malan

Die verhaal kom slegs in Lukas voor. Daar is ’n stygende lyn in Jesus se genesingswonders van ’n sterwende waardevolle slaaf van ’n ryk hoofman, tot ’n gestorwe enigste seun van ’n arm weduwee wat vir haar meer werd was as die slaaf vir sy heer. Daarby word Jesus se barmhartigheid teenoor mense in nood beklemtoon. Die genesing sluit aan by die twee profete waarna Jesus in Nasaret verwys het: Elia wat die weduwee van Sarfat se seun uit die dood opwek (1 Kon 17:17-23 en Elisa se opwekking van die Sunemmitiese vrou se seun  (2 Kon 4:32-36).

7:11 Die opwekking word aan die genenesing van die slaaf verbind met ‘kort daarna.’ Vir die eerste maal word vertel dat Jesus met sy dissipels en ’n groot skare op reis gaan. Naïn lê ongeveer 30 km suid-wes van Kapernaum en ongeveer 8 km suid van Nasaret af teen die hang van klein Hermon, nie te ver van Sunem aan die anderkant van klein Hermon af nie.

7:12 Voor die stadspoort ontmoet Jesus se stoet van die lewe die stoet van die dood. Gewoonlik word ’n dooie op dieselfde dag as sy dood begrawe, en sou die ontmoeting teen die laatmiddag gewees het. ‘En kyk! ’n gestorwe enigste seun van ’n weduwee moeder word uitgedra (ekkomizo ’n tegniese term vir uitdra van ’n lyk om begrawe te word) om buite die dorpie begrawe te word. Omdat sy ’n weduwee is, is haar seun haar enigste versorger en regsverteenwoordiger. Sonder hom is sy sonder regsbeskerming en is sy onversorg. Die stoet bestaan uit ’n groot groep uit die stadjie. Om ’n lyk te vergesel is deur die Jode gesien as ’n verdienstelike werk.

7:13 Vir die vrou voel die Here innig jammer (splanchnizomai innerlik geroer) en sê sy moenie huil nie. Sy loop volgens gebruik voor die baar waar Jesus haar stop. Lukas noem Jesus ‘Here’ (kurios verwys na die Heerser wat die bevele gee, of die Eienaar, of vir respekbetoning; die titel word in die Bybel veral vir God en vir Christus gebruik). Niemand vra iets van Jesus nie, maar Hy tree op uit sy innerlike meegevoel teenoor die vrou.

7:14 Jesus gaan nader en raak aan die draagbaar, waarskynlik ’n plank waarop die lyk lê, toegemaak in ’n doodskleed. Die draers gaan staan oor dié man wat aan ’n lyk kom raak, en dit sonder vrees om daardeur verontreinig te word. Volgens Numeri 19:11 is elkeen wat aan ’n lyk raak vir sewe dae onrein. Maar hier wyk die reinheidswet voor die hoë wet van barmhartigheid. Hy spreek die dooie aan as ‘Jongman’ (neaniske ’n ongetroude jong man na puberteit) en spreek sy volmagswoord uit: ‘Ek sê vir jou: staan op!  As die Here, soos Lukas Hom hier noem (7:13) en as Here oor die Sabbat (6:5), wat ook seggenskap het oor lewe en dood, spreek Hy ‘n opwekkingswoord aan ’n jongman. Dit volg as klimaks op sy prediking en sy vergewing van sonde in die vorige hoofstukke, sy aanspreek van die duiwel en bestraffing van demone, van ’n hoë koors, visse, die ry genesingswoorde, ’n reinigingswoord aan ’n melaatse en roepingswoorde aan sy dissipels, wat alles die mag van sy woord onderstreep.

7:15 Met sy regopsit en praat bewys die jongman dat die lewe in hom teruggekeer het (vgl. Ps 104:29-30 wat die Here prys omdat Hy lewe gee en dood). Uit sy erbarming oor die weduwee-moeder word haar enigste steun en beskermer aan haar teruggegee, soos aan die weduwee-moeder in Sarfat (1 Kon 17:23). Die jongman word nie geroep om Jesus te volg nie, maar word aan sy moeder gegee om haar te troos en te versorg. Jesus se gebruik van sy volmag word gekenmerk deur sy barmhartigheid om ’n lewe, wat ten gronde gegaan het, te red (vgl. 7:9).

7:16 Die daad van Jesus wek vrees onder die mense en lof aan God, soos in 5:26 met die opstaan van die verlamde man. God word geprys dat Hy ’n groot profeet onder hulle laat opstaan het, soos Elia en Elisa (4:24-27). Deur hierdie profeet is God self tussen hulle teenwoordig met sy innige ontferming waarvan Sagaria gesing het (1:78-79). Die opwekking van die jongman van Nain is ’n vervulling van die belofte in Sagaria se lofsang: danksy ons God se innige ontferming laat Hy die son skyn oor diegene wat hulle in die skaduwee van die dood bevind.

7:17 Die roem van Jesus versprei hierna oor die hele Joodse land, soos die naam Judea hier gebruik word (Nain lê in Galilea),. Sy roem versprei ook in die omliggende gebiede soos Sirië, Dekapolis, ens.




Die Evangelie volgens Lukas: (Luk 7: 1- 10) – Francois Malan

Lukas se berig is langer en met meer besonderhede as Matteus 8:5-13 en Johannes 4:46b-50 se berigte hieroor.

7:1-3  ‘Na Jesus al sy woorde tot die hoorders uit die volk voltooi het, het Hy in Kapernaum ingegaan.’ Die onderrig van die volk was op die vlakte buite Kapernaum. As grensdorp was daar ’n afdeling van Herodes Antipas se soldate aan diens in die stad. Die owerste oor die afdeling soldate se persoonlike slaaf, wat vir hom so baie werd was soos ’n kind, was dodelik siek. Aangesien die owerste nie ’n Jood is nie, stuur hy van die ouderlinge van die Joodse gemeente om Jesus te vra om die slaaf se lewe te kom red – die berig oor die genesings van Jesus op die vlakte buite Kapernaum het duidelik versprei tot in die Romeinse kamp (6:18).

7:4-5 Die Joodse leiers van Kapernaum kom met ’n ernstige en dringende versoek na Jesus in die lig van die dringendheid van die dodelike siekte, en die erns van die saak van die ryk soldaat wat dit werd is omdat hy lief is (omgee; agapao) vir ‘ons volk’  en ‘hy het uit sy eie vir ons die sinagoge gebou,’ waarskynlik met sy eie geld. Dit wys na die Jode se idee van verdienste voor die Here deur goeie werke; en na dié heidense soldaat se toegeneentheid teenoor die Joodse geloof en sedes, en na sy besorgdheid oor sy slaaf, alles dinge wat besonder en uitsonderlik was vir ‘n Romeinse leier van soldate. Die leiers gaan saam met Jesus na ’n heiden se huis, wat vir hulle en vir Jesus volgens hulle opvattings onrein sou maak, tensy hy reeds deur die doop en besnydenis ’n Joodse proseliet was, of nog sonder die doop of besnydenis as ’n ‘godvresende’ beskou sou word.

7:6-8  Jesus voldoen aan die ouderlinge se versoek en gaan saam met hulle na die hoofman se huis. Maar terwyl hulle die hoofman by Jesus aangeprys het dat hy dit verdien (axios werd is) dat Jesus dit vir hom doen, laat weet die hoofman vir Jesus dat hy homself nie werd ag (axioō) dat Jesus onder sy dak inkom nie. Eers het hy laat vra dat Jesus kom (7:3), maar nou, blykbaar by nadenke, laat hy weet dat hy nie waardig is dat Jesus kom nie. Die tweede gesantskap wat die nuus bring bestaan uit die hoofman se vriende. Hy het homself nie waardig geag om self na Jesus te kom met die eerste versoek nie, en spel sy nederige beskeidenheid nou nog verder uit deur sy vriende te stuur met sy nederige boodskap. Hoewel die hoofman daarmee die groot afstand van sy eie minderwaardigheid teenoor Jesus betoon, beskou Jesus Homself nie verhewe bo die nederige heidense man en sy versoek oor sy slaaf nie. Die hoofman is van die krag van Jesus se woord oortuig en vra van Jesus slegs ’n bevel oor die siekte, soos hy bevele van bo hom gehoorsaam, en van sy peloton verwag. Maar hulle aardse seggenskap kan nie ’n mens genees nie. Hier is die beperking van die mens se bevele. Soos sy bevelende woord egter gesag dra, glo hy in Jesus se baie groter gesagswoord oor die liggaam en gesondheid van ’n mens. Jesus se teenwoordigheid is nie daarvoor nodig nie, maar kan oor afstande en oor bonatuurlike magte heen werk. Soos Jesus gelykenisse gebruik om sy boodskap te verduidelik, gebruik die hoofman ook ’n beeld van sy eie gesag oor sy soldate en sy slawe, maar sy gesag kom van sy koning, Herodes Antipas, onder wie se gesag hy staan. So erken hy Jesus se groter gesag wat in die koninkryk van God geld.

7:9 Jesus verwonder Hom oor die heidense hoofman se groot geloof in sy woord, wat Hy tot dusvêr nie in Israel gevind het nie, van wie Hy dit juis sou verwag met hulle eeuelange kennis van die krag van hulle Here se woord. Maar by Israel kry Hy voorbehoude en wantroue (4:2,29 in Nasaret; 5:21 by die genesing van die verlamde; 6:7,11 en van die mense by die man met die gebreklike hand). Jesus het Hom na die skare, wat Hom volg, gedraai en dit tot hulle beskaming gesê, om hulle jaloers te maak, soos Paulus sê (Rom 10:19; 11:11,14). Die oes van die Here groei ook by die heidene deur wat die Here Jesus doen.

Dit was Joodse leiers wat die heidense hoofman se saak by Jesus kom bepleit en die kontak tussen Jesus en die godvresende heiden bewerk het. Die heiden kom by Jesus uit deur bemiddeling van die Jode. So kom die verlossing van die heidene deur die rol van die Jode, en kom die Nuwe Verbond van Jesus nie sonder die Ou Verbond met Abraham tot sy reg nie, en die kerk van Christus nie sonder Jode soos Jesus, Paulus. Johannes, ens. nie.

7:10 Lukas vertel nie dat Jesus ’n woord gespreek het, soos Matteus 8:13 vertel nie, maar dit word veronderstel deur die woorde van die hoofman. Die gestuurde vriende van die hoofman kry egter die slaaf tuis genees deur die helende woord van Jesus waarop die hoofman vertrou het. Hierdie is Lukas se eerste berig van Jesus se genesing van ’n heiden wat eintlik reeds in sy verweer in Nasaret geïmpliseer is met die voeding van die heidense weduwee van Sarfat en die genesing van Israel se onderdrukker Naäman. Daarby is dit die eerste genesing op ’n afstand sonder dat Jesus aan die sieke raak of direk aanspreek, soos by meeste van die vorige genesings. Die hoofman se nederigheid en sy vaste geloof in Jesus as Geneser word deur Lukas beklemtoon.




Die Evangelie volgens Lukas: Moenie oordeel nie (Luk 6:37-42) – Francois Malan

6:37-38 Die barmhartigheid wat gevra word, word hier verduidelik met ’n samevattende sin aan die einde: Met die maat waarmee julle meet, sal vir julle gemeet word. Twee soorte maatstawwe word teenoor mekaar gestel: oordeel en barmhartigheid, elk met twee dele: oordeel en veroordeel; vergewe en gee.

Die Jode het geglo God gebruik die twee soorte maatstawwe, oordeel en barmhartigheid. Maar Jesus vra dat ’n mens mense volgens die maat van barmhartigheid sal behandel, omdat dit die enigste manier is om die gebroke gemeenskap te heel. Die oordeel word aan God alleen oorgelaat, Rom 14:10-13. Die maat wat die mens teenoor sy medemens gebruik, gebruik God weer teenoor hom/haar. As jy nie jou naaste oordeel nie, sal God jou nie oordeel nie; as jy nie jou medemens veroordeel nie, sal God jou ook nie veroordeel nie. As jy vergewe, vergewe God jou (vgl. Mat 6:14-15); as jy gee, sal God aan jou gee, in oorvloed. Aan sulkes gee God ’n volle gawe wat in die besonder beklemtoon word: ’n ryke maat, saamgepers, ingeskud, wat daarby oorloop; dit word in jou skoot gegee, in die vou van die los klere bokant die gordel (vgl. Rut 3:15 se tjalie). In sy barmhartigheid skenk God aan sy volgelinge om burgers te wees van sy koninkryk, en vra van hulle barmhartigheid teenoor hulle medemense, ook teenoor hulle vyande; daarop antwoord God met nog meer barmhartigheid. Die volheid word geskenk en uitgewerk in die mense se kindskap van God. Hy sorg vir hulle as hulle Vader (Luk 12:7=Matt 10:30; Luk 21:18).

6:39 Die volgende gedeeltes handel oor Jesus se volgelinge se verantwoordelikheid om mense na Jesus toe te lei (vgl. Luk 5:10). Die vers gaan oor leierskap wat in vers 40 op die dissipels toegepas word. Volgens Matteus 15:14 het Jesus die woord op die Fariseërs toegepas, as blinde leiers van blindes vir wie sy volgelinge moet oppas (vgl. Rom 2:17-24). As Jesus se dissipels mense na Jesus toe moet lei, moet hulle die waarheid verkondig en lewe soos mense wat die lig van die koningskap van God sien, anders lei hulle die mense die afgrond in, soos die Fariseërs. ’n Leier kan alleen lei as hy die pad kan sien. Jesus beveel streng selfondersoek voordat ons begin oordeel (vgl. Luk 6:37).

6:40 Om ’n leier te word moet die leerling by sy leermeester leer hoe om ’n bekwame leier van ander mense te word. Daarom is dit so belangrik om die regte leermeester te kies. In 6:47 spel Jesus dit uit dat hulle Hom as leermeester moet kies. In Ps 119:99 het die digter reeds gesê: Ek is verstandiger as al my leermeesters, want U bepalings is vir my stof tot nadenke. Dit beteken dat Jesus se dissipels die blinde Fariseërs moet los as hulle leermeesters. Jesus se volgelinge moet Hom navolg sodat Hy die goeie boodskap na ander bring deur hulle woord en lewe. Die leermeester kan slegs onderrig gee in wat hy self geleer het en dit toepas.

6:41-42 Vir die eerste keer in Lukas word die woord ‘broer’ vir Jesus se dissipels gebruik. Die christenleier moet los- kom van sy skuld en verstrengeldheid in boosheid en sonde. Dit kan egter nie geskied in ’n hoogmoedige neersien op ander nie; maar slegs in solidariteit met ander, bewus van almal se skuld en sonde, en van die vergewing daarvan deur Christus. Slegs die een wat homself onder die oordeel van die Here se woord stel, kan ’n ander op sy tekortkomings wys. Die beeld wat gebruik word vergelyk die klein splintertjie hout van jou broer se oortreding met die groot balk van eiegeregtige hoogmoed in jou eie oog. Jesus herinner gelowiges, as volgelinge van Hom, hulle nederige leier, dat hulle mekaar se broers is. As jy op jou broer of sy geringe oortreding neersien, soos die Fariseërs op die tollenaars, word die eenheid en solidariteit van Christus se kerk bedreig. Christus moedig sy volgelinge aan tot nederige selfondersoek om eers die balk van selfbelang en selfversekerdheid in hulle eie oog, te verwyder. Dan kan hulle mekaar se sonde laste dra, soos die broer se splinter in die oog, en om mekaar se voortreflikhede te verdra (die twee Griekse woorde in Gal 6:2 het elk twee betekenisse: báre laste & voortreflikhede; bastazo dra & verdra: laste en dra pas by 6:1, en voortreflikhede en verdra by 6:3).

6:43-46 Die volgende beeld van die eenheid tussen die boom en sy vrug verwys na die soort woorde wat uit die mond kom van die goeie of slegte mens (soos in Matteus 12:33-37; terwyl Matteus 7:15-21 na dade en woorde verwys). Die gevaar van huigelary (vgl. skynheilliges in vers 42, en die splinter en die balk) word oorwin deur die eenheid tussen jou mond se uitinge en jou innerlike aard. Jou mond openbaar wat in jou hart is.

Die Jode sê  ’n mens wat goeie dade verrig is ’n goeie mens. Jesus sien die goeie woorde van ’n goeie mens as uitinge van sy hart wat aan sy woorde en werke kwaliteit gee. Niemand soek vye aan ’n doringstruik of druiwe aan ’n doringbos nie. Die goeie mens bring uit die goeie skatkamer van sy hart, dit is die sentrum van sy persoon, die goeie woord wat ‘n mens van die Goeie Leermeester geleer het (6:40) en in die skatkamer van sy hart gebêre het. Die hart word ook vergelyk met ’n fles wat oorloop in jou woorde, as goeie woorde of slegte woorde, afhangende van die goeie of slegte wat in die mens is.

Lukas skryf sy Evangelie aan gemeentes waar daar valse leraars optree, soos die Fariseërs in Jesus se tyd, en 6:39-42 waarsku gelowiges met ’n humoristiese oordrywing teen sulke blinde leiers wat ’n balk in die oog het (vgl. 2 Tim 3:13-17). Dit is gelykenisse oor persoonlike verhoudings. Valse godsdiens, wat Jesus skynheiligheid noem, is altyd besig om sekere mense beter as ander te maak; en die genesing daarvan is ’n spieël om na jouself te kyk.

6:47-49 Vir die slotgelykenis van sy rede op die gelykte (in Luk 6:17-49) gebruik Jesus ’n beeld uit die boubedryf om die erns van sy onderrig te beklemtoon. Dit is lewensbelangrik om daarvolgens te lewe teenoor jou medemens. Matteus sluit sy weergawe van die bergrede met dieselfde waarskuwende gelykenis as Lukas af (Matt 7:24-27). Om aan te pas by sy lesers se omstandighede, omskryf Lukas die lê van die fondament in meer besonderhede van hoe die slote vir die fondament gegrawe word tot op die rotsbodem.

Dit gaan oor die groot groep dissipels en die menigte uit die volk wat na Jesus geluister het. Almal noem Hom ‘Here, Here’ – die verdubbeling versterk die aanspraak, maar vir party beteken dit slegs ’n eerbiedige aanspreekvorm, vir ander dat hulle Hom aanvaar as die Here volgens wie se woord hulle gaan lewe. Dié wat nou gaan doen wat die Goeie Leermeester hulle geleer het, word vergelyk met die man wat sy huis op die rots bou, en dié wat nie gaan doen wat Hy hulle geleer het nie, met die huis sonder fondament wat gebou is op die grond (ge ‘grond’ of ook ‘aarde’ om die aardse wyse van lewe te suggereer); Matteus 7:26 op die sand (ámmos met verwysing na bou in die sand van ’n wadi/stroom). Die vloedwaters van ’n rivier wat sy walle oorstroom en die twee soorte huise tref, verwys na die oordeel van die Here oor die lewe van die twee soorte mense wat Hom ‘Here, Here’ noem. Die soort lewe wat die Here van sy hoorders verwag, is beskryf in die voorafgaande gelykenisse wat almal handel oor die verhoudings tussen mense; mense wat praat en lewe vanuit die goeie woord van hulle Leermeester in hulle harte. Daarom lewe hulle soos hulle Leermeester (6:40) in broederlike solidariteit met verloste mede-sondaarskuldiges en in noue geloofsverbintenis met Jesus as die Here wat die seggenskap het oor hoe hulle lewe.




Die Evangelie volgens Lukas: Liefde vir vyande (Luk 6:27-36) – Francois Malan

Die gedeelte kom nie in Markus voor nie, maar die grootse deel wel in Matteus se bergrede wat op plekke verkort en ander uitgebrei word, en verskillend aangebied word. Die vyande sou wel die Romeine gewees het, maar die interne twiste en partye in Israel was baie vyandig en ook gewelddadig. Agter die gedeelte se saligsprekings en waarskuwings skyn Jesaja 61:1; 57:15-21 en 58:6-12 se oproepe deur.

6:27 Jesus spreek nie net sy dissipels aan nie, maar ‘julle wat na My luister,’ almal daar teenwoordig, maar ook almal  deur die eeue wat sy woord hoor. Die vervolgdes en verdruktes word opgeroep tot liefde wat nie grense het nie, want ook hulle vyande word ingesluit as mense vir wie hulle moet liefhê. Dit is so anders as die Jode se beperking in Levitikus 19:17-18 wat naasteliefde tot jou volksgenoot beperk. Die Griekse woord agape verwys nie na liefde omdat die persoon vir jou aanneemlik is nie, maar omdat jy gekies het om ’n liefhebbende persoon te wees, soos jou Here. Die eerste kenmerk van die nuwe lewe wat Jesus gebring het, is ’n totale ommekeer van die wêreld se waardes. Hier word nie na die ander twee Griekse woorde vir liefde verwys nie: sy volgelinge moet nie verlief raak (eros) op hulle vyande nie, of hulle soos vriende en familie liefhê (filia) nie; maar agape, met ’n genadige, besliste en aktiewe belangstelling in die egte welsyn van die ander, gebaseer op die natuur en aard van God. Liefde vergeld nie (6:27-31), soek nie beloning nie (6:32-36), is nie wraakgierig nie (6:37-38).

In die vorige verse is die onderdruktes genoem die geseëndes deur die Here. Hulle is nou deur Jesus se woord wat die Here se seën aan hulle toegesê het in ’n nuwe verhouding met die Here geplaas. Die nuwe verhouding tot die Here is hier die grond vir ’n nuwe verhouding tot mense, en hulle nuwe verhouding met die mense getuig van hulle nuwe verhouding met die Here. Daarom regverdig die slegte behandeling wat hulle ontvang het, nie hulle haat nie. Dit word in die volgende gedig uiteengesit. Die gedig het ’n stygende lyn: van gesindheid/haat, na woord/vervloeking, na daad/mishandeling.

In plaas van ’n gesindheid van haat, sê Jesus (vgl. ‘Ek’) julle moet dié wat vir julle haat, liefhê; ’n haatvolle gesindheid weerspreek en bestry die goeie daad.

6:28 In plaas van ’n woord van vervloeking wat die medemens van God wil skei, sê Jesus: seën die mens wat vir julle vervloek, want ’n seënwoord verbind die mens met God.

In plaas van iemand te mishandel, sê Jesus: bid vir diegene wat julle sleg behandel, want in die gebed wat uit liefde gedoen word, tree jy by God in vir dié wat jou sleg behandel.

So word jy ook ’n seun van die Allerhoogste saam met Jesus, die Seun van die Allerhoogste  (Luk 6:35; 1:32) in ’n ander soort kindskap. Agape is ’n oproep om saam met Jesus aan God se kant te kom staan teenoor jouself en teenoor ander mense, om hulle te sien soos God hulle in sy onverdiende genadige liefde sien.

6:29 Wat Jesus met liefde selfs vir jou vyand bedoel, word duidelik gemaak met ’n aantal teenstellings/paradokse, wat wys hoe anders geseëndes van die Here optree as Hy hulle deel maak van sy koningskap:

a Die eerste teenstelling praat van die gewone bakleiery op straat of in huise, ens. In plaas van terugslaan, bied jy jou ander wang aan vir ’n tweede  hou. As jy nie deur die bose beheer word nie, probeer jy nie vergeld nie en gee jouself prys, maar oorwin so die bose deur die goeie, soos ons Meester (Rom 12:21; Jes 53:5 ‘deur sy wonde het daar vir ons genesing gekom’).

b Die tweede teenstelling verwys na ’n roof, waar die rower jou bo-kleed/mantel gryp (hairo vat en wegdra). Vir die arm man was sy mantel sy kombers vir die koue nag. Vir die rower moet jy selfs nie jou onderkleed weier nie, nie jou teen hom verset nie (vgl. Luk 10:30). Vir die arm man is sy bo-kleed sy kosbaarste besitting. Die beroofde se naaktheid behoort die rower te beskaam en is ’n roep om hulp en reg. Ons Here het vir ons naak aan ’n kruis gehang. Jes 53:7: ‘Hy is mishandel maar het geduldig gebly, hy het nie gekla nie.’ Om af te sien van vergelding en verdediging is slegs moontlik deur onvoorwaardelik te vertrou dat God werklik die koning is wat die wêreld in sy hand hou. Die Here stel regerings aan om die kwaaddoeners te straf (Rom 13:4), maar gelowiges is geroep om hulle eie belange op die agtergrond te skuif wanneer hulle te na gekom word (vgl. ook 1 Kor 6:7; Rom 12:17-19).

6:30 Die derde en vierde teenstellings maak die aanwysing om die rower nie teen te staan nie, duidelik.

c Om te gee aan elkeen wat iets van jou vra

d en nie terug te eis (apaiteo) as iemand iets van jou vat, optel en wegdra (hairo) nie.

Dit kan jy doen as jy glo dat alles wat jy het, deur die Here aan jou gegee is (vgl Luk 11:3 ons daaglikse brood en wat jy van die Here gevra en mildelik ontvang het; Luk 11:9-13). As jy verlos is van jou beheptheid met en verknogtheid aan jou eie besittings deur te vertrou op die God wat gee, kan jy iets gee aan elkeen wat iets van jou vra (vgl. 2 Kor 9:6-11), en kan jy afsien daarvan om dit wat van jou gevat is, terug te eis.

Die voorbeelde is so verbasend in die lig van die gewone reëls en gebruike in ons samelewing wat so anders as die Here se pad is. Die sirkelgang van bose werke en die vergelding daarvan word slegs deurbreek deur ’n nuwe soort lewe met nuwe verhoudings. Die opdrag ‘gee’ is in die teenwoordige tyd, wat voortduur aandui. Om te gee en te gee en te gee is ’n spieëlbeeld van ons hemelse Vader wat sy sonskyn en reën gee oor slegte en goeie mense (Matt 5:45). ,

6:31 Die voorbeelde word afgesluit met die Goue Reël (vgl. Matt 7:12): Soos julle wil hê dat die mense vir julle moet doen, doen ook so vir hulle. Wat die mens van ander mense soek is liefde en gemeenskap. Die goue reël is ’n kort stelreël wat die toets is vir jou optrede en dit vat die vooragaande voorbeelde saam as Jesus se opdrag: doen! so aan ander. Dit is Jesus se grondslag vir die menslike samelewing, wat Lukas hier aanbied aan die Hellenistiese wêreld met hulle groot sosiale  probleme, en ook vir almal wat na Jesus luister (Luk 6:27).

6:32 Soos die gedeelte in 6:27-28 begin het met drie teenstellings wat liefde selfs vir die vyand verduidelik het, nl. goed doen aan jou haters, seën dié wat jou vervloek, bid vir wie jou sleg behandel, sluit die gedeelte in 6:32-36 af met drie parallelle voorbeelde:

a om lief te hê wie jou liefhet, word ook deur die sondaars, tipies menslik, gedoen. Dit is niks uitsonderlik nie  maar is op eiebelang gebou, en kan van God geen guns of genade verwag of by Hom daarop aanspraak maak nie.

6:33      b die sondaars doen ook aan mekaar goed om daardeur van hulle medesondaars goed doen aan hulleself te verwag.

6:34      c die sondaars leen ook geld aan mekaar, maar teken die bedrag aan wat hy/sy moet terugkry. Die Griekse woord wat vir uitleen gebruik word (danizo) impliseer dat daar rente bykom. Hulle is aan mekaar gedienstig sonder die risiko van verlies. In die wêreld bepaal doelmatigheid en voordeel eintlik die beginsels waarvolgens ’n mens optree, soos die priester en die Leviet in Lukas 10:31-32. Selfbelang is die dryfveer. Maar gelowiges moet verder gaan.

6:35-36 Die gelowige doen meer as die sondaars deur ook sy vyande lief te hê, goed doen sonder grense, uitgee met die risiko van verlies, veral waar daar geen hoop is om iets terug te ontvang nie, met dieselfde geduld as wat die Here met die mens het. So ‘sal julle loon groot wees en sal julle kinders van die Allerhoogste wees,’ wat sy optrede vertoon in die wêreld en dit verkondig deur hulle optrede. Om sy barmhartigheid uit te lewe is ’n bewys dat Hy jou Vader is.

Die loon word in 6:23 beskryf as die groot beloning in die hemel. As kinders van God ontvang hulle egter nou reeds die genade om soos hulle Vader te word. Hy is barmhartig en goed vir die ondankbares en die slegtes. So moet sy kinders ook barmhartig wees en hulle vyande liefhê. Die koningsheerskappy van God word vertoon deur sy kinders se barmhartige en liefdevolle optrede teenoor hulle vyande, wat vir hulle haat, vervloek en sleg behandel. Jesus is self dié voorbeeld van die kindskap van die Allerhoogste met sy liefde en barmhartigheid teenoor swak en behoeftige mense, en teenoor sondaars!