Die oorwinningslied in 63:1-6 straal Israel se vertroue in die Here uit, dat Hy sy volk gaan verlos. Maar hier word dit skielik afgebreek met ‘n klaaglied waarin Israel hulle huidige ellendige toestand bekla en dit ten spyte van die Here se beloftes. Hier word gefokus op die geweldige verskil tussen geloof en omstandighede. Die hoë verwagtings van Israel op grond van die beloftes van die Here het nog nie wonderlik uitgewerk nie, en vandaar hierdie klagtes en versoeke.

63:7-14 Hulle onthou die Goeie Ou Dae.

Die huidige ellende is hulle klagte teen God en hulle gebed om verlossing deur Hom word gestel teen die agtergrond van die Here se genade in die verlede, wat die bron van Israel se lewe was. Israel se ryke verlede stel die kontras tussen die genadige regering van die Here in die verlede en Israel se huidige akute nood.

63:7 Die troue liefdesdade (chasedim getroue bewyse van lojaliteit en solidariteit) van die Here sal ek in herinnering roep (deur dit te verkondig): sy roemryke dade, die rykdom van sy goedheid, wat Hy bewys het volgens sy barmhartighede, en die oorvloed van sy troue liefdesdade (chasedim) aan die begin en einde omsluit die lys – dit gaan alles oor die Here se trou aan sy verbond met die huis van Israel, sy buitengewone gee van Homself aan ons, soos die eerste en laaste woord van die teks sê, aan die nageslag van die man wat 1200 jaar tevore  teen  God en teen mense  ‘n stryd gevoer het en dit end-uit volgehou het (Gen 32:28). Israel word hierdeur aangespreek om dit alles te onthou – onthou speel ‘n belangrike rol in hierdie gedig (vgl. Jesus se woorde by die instelling van die nagmaal wat bedoel is dat ons sy kruisdood vir ons 2000 jaar gelede, sal onthou, Luk 22:19).

63:8 Die Here het Hom aan hulle verbind en ‘n goeie reaksie van hulle verwag. Húlle is immers sy volk, kinders wat nie sal lieg nie/nie vals sal optree nie, en Hy het vir hulle ‘n Verlosser geword. ‘n Verbond word gebou op wedersydse vertroue. Die Here was getrou aan sy verbond (v1) en het verwag dat Israel nie ontrou daaraan sal word nie, maar ‘te lewe volgens my verbond’ (Jes 56:4,6). Sy verbond is juis: Ek sal hulle God wees en hulle sal my volk wees (Gen 17:7-8; Jer 31:33; Eseg 26:28).

63:9 Hy was nie vir hulle ‘n vyand nie, Hy self was die engel wat hulle gered het (letterlik: en die engel van sy  gesig/teenwoordigheid; die Septuaginta lees: dit was geen boodskapper/engel, maar sy teenwoordigheid wat hulle gered het, soos in Eks 32:34; 33:14-16 beskryf ). Die Here se sorg word beskryf met vier woorde:  red, verlos, optel, dra, en dit met sy teenwoordigheid, liefde en ontferming deur al die jare. Sy uitredding was nie eenmalig nie, maar ‘n daaglikse optel en dra van hulle, uit liefde vir hulle.

63:10 ‘Die engel van sy gesig’ en ‘heilige Gees’ is terme vir die Here se teenwoordigheid en die agente van leiding, verlossing, redding en van die Here se goedheid, wat Israel teengestaan het, waarteen hulle gerebelleer het met  hulle verharde harte (vgl. Jes 1:2 hulle het teen My in opstand gekom; 30:1 rebelse mense; 30:9 ‘n weerbarstige volk; 65:2 en 66:3 ‘n opstandige volk wat hulle eie kop gevolg het);

Hulle het die Here se Heilige Gees bedroef, vir die Here as Persoon  (vgl. Hand 7:51; in Mark 3:5 was Jesus diep bedroef oor die Fariseërs se verhardheid wat nie ‘n man se gebreklike hand wil laat genees op die Sabbat nie; Ef 4:30 waarsku: moenie die Heilige Gees van God bedroef nie, want Hy het julle as die eiendom van God beseël met die oog op die verlossingsdag; maar in die Ou Testament was daar nog nie kennis van die Drie-eenheid wat Jesus aan ons kom openbaar het nie).

Die vers laat die terugblik op die genadedade van die Here in die verlede uitmekaar spat. Israel se optrede gaan lynreg in teen die Here se goedheid. Van die begin af het Israel dit moeilik, onmoontlik? gevind om hulle lewe aan die heerskappy van die Here toe te vertrou. Daarom het die Here teen hulle gedraai, hulle vyand geword, wat teen hulle veg. Die Here se persoonlike betrokkenheid by Israel is positief in sy leiding, en negatief in sy oordeel.

64:11-14 Toe dit met hulle sleg gaan ná hulle terugkeer uit die ballingskap, toe onthou sy volk (Israel) die ou dae van Moses (letterlik: en hy het onthou dae van die oudheid Moses sy volk – is dit die Here wat die ou tyd van Moses onthou het of die volk?) –  en deur die eeue het Israel met twyfelvrae oor die Here gereageer op slegte tye:  Waar is Hy wat hulle deur die see gebring het, herder en sy kudde? Waar is Hy wat sy Heilige Gees in sy (Moses of Israel se?) midde geplaas het?

12 Wat met die regterhand van Moses sy arm/krag verheerlik het, die waters voor hulle gesigte gekloof het om vir Hom ‘n ewige Naam te maak…. (Eks 14:16,21,31)  en v13 deur hulle woestynreis, v14 en intog in Kanaän.

As dit sleg gaan met Israel onthou hulle tog wat die Here vir hulle in die verlede gedoen het. Maar die vraag lui: waar is Hy? Dit is ‘n vraag na die betroubaarheid van die Here. Dit laat hulle terugdink en aan Hom dink. Maar hulle het geen idee nie, dat dit juis húlle verset teen sy wil en leiding is wat die Here van hulle vervreem, en ‘n onderbreking bring in die seën van die Here oor hulle. Daarom is die lys van sy dade in die verlede ook die aanklag teen die Here: Waar is Hy nou as Hy nodig is?

In verse 10-14 word driemaal verwys na die Gees van die Here, as die mag wat die bestaan van Israel dra en inspireer. En nou is daardie krag nie aan die werk in hulle lewe as ‘n volk soos in die verlede nie. En daarom is

daar ‘n krisis.

Twee maal word ook daarna verwys dat die Here se reddingsdade met die uittog uit Egipte en die deurtog deur die woestyn vir die Here ‘n Naam gemaak het in Israel en onder die volke, en nou word die roem van die Here deur hulle en die volke betwyfel met hulle vraag ‘waar is Hy.’ Daarmee wil hulle Hom oorhaal om hulle weer te lei en te red (soos Moses gedoen het na die goue kalf-episode,  Eks 33:2-3; 15-16.

14b word ‘n gebed waar die Here self aangespreek word: so het U u volk gelei…

Skrywer:  Prof Francois Malan

Die wonderlike digwerk van hoofstukke 60-62 veronderstel ‘n beslissende ingryping van die Here in die lewe van die hele wêreld, waardeur Jerusalem verhoog sal word met die Here se vyande diensbaar aan haar. So ook in hierdie kort gedig, maar met ‘n kragtiger ingryping van die Here, wat hier voorgestel word as ‘n stryder wat sy wil met geweld sal toepas om die wêreld reg te maak, met heenwysings na die eindoordeel.

63:1 Die vraag word gestel soos van ‘n wag: ‘ Wie is dit wat van Edom af kom?…’ dit wil sê uit die gebied suid van die Dooie See (teen dié tyd was die Here se oordeel oor Edom al voltrek, deur mense uit Arabië, vgl. Obadja 1:1-14)

‘…wat daar uit Bosra (hoofstad van Edom) kom , in klere met skerp kleure/rooi gekleur? Die een – glorieryk gekleed, krom gebuk onder die grootheid van sy krag – Dit is Ek – die Een wat so bekend is dat sy naam nie genoem hoef te word in Israel nie (Eks 3:14; die Dooie See manuskrip voeg by: die Here; maar nie die Griekse Septuaginta nie) – wat in geregtigheid praat, magtig om te red.’ Die Een wat kom word aangedui met sy tipiese kenmerke: geregtigheid tsedakah in sy handelinge, en verlossing hosji‘a (in Griekse vorm is dit Jesus, Mat 1:21) deur sy optrede. Hy kom die verkeerde  dinge in Israel regstel, om Israel waarlik te verlos en leefbare omstandighede vir hulle te skep.

Edom kom van die woord ‘rooi’ moontlik weens die rooi rotsformasies in die land waar Esau (rooi; Gen 25:25; 36:1) en sy afstammelinge  gewoon het. Die stam btsr van Bosra word ook gebruik vir druiwe pluk, wat die klere van die plukkers rooi vlek. Die Here word hier geteken as ‘n soldaat wat uit die stryd kom, met sy mondering rooi gevlek van die bloed van Edom wat meegewerk het aan die wegvoering van Juda in ballingskap (Obadja 10-14) – in Mk 14:23-25 verwys Jesus na die wyn van die Nagmaal as sy bloed waardeur die verbond verseël word en wat vir baie mense vergiet word.

63:2 Die Here word voorgestel as iemand wat die wynpers getrap het en sy klere is rooi gevlek, soos die wag Hom bekryf. Die Hebreeuse term vir ‘rooi’ ’adom is van dieselfde stam  as die naam Edom  ’edom.

63:3-6 Die antwoord op die tweede vraag van die wag word in hierdie vier digverse gegee. Die naam van die spreker word nie genoem nie, maar daar is geen twyfel oor wie die spreker is nie. Drie motiewe kom in die verse tot uitdrukking:

v3 Die wynpers word tipies gebruik om oordeel uit te druk; hier as beeld vir die bloed van die vyande van die Here, wat deur die massiewe oordeel van die Here getref word (vgl. Joël 3:13 ; Openb 14:19; 19:11-13). Die Here sê dat Hy die oordeel alleen moes voltrek, sonder hulp of bystand – van ander volke soos Assirië en Babilon wat Israel vertrap het in die verlede?  Aan die kruis waar Hy die oordeel op die sonde van die hele wêreld op Homself voltrek, roep Jesus hardop: My God, my God, waarom het U my verlaat (Mark 15:34).

v4 Die tyd van die straf  oor sy vyande was ook die tyd van die verlossing vir sy volk, soos ‘n hersteljaar vir Israel.

v5-6 Twee beelde word gebruik: die bloed wat vloei soos sap uit die wynpers, en die wyn wat die mense laat steier in dronkenskap. So het bloed op die grond gevloei. Deur hulle in sy toorn oor te gee aan hulle eie begeertes het die mense mekaar en hulleself vernietig (Rom 1:18, 28-32).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Hierdie gedig sit die geesdriftige belofte van hoofstukke 60-61 voort, van ‘n vreugdevolle verandering in die samelewing van Jerusalem. Die eerstepersoonswerkwoorde klink asof die Here self aan die woord is, maar uit verse 8 en 11 blyk dit dat die digter-profeet vorige uitsprake van die Here aanhaal.

62:1 Die Here het besluit om die stilte te verbreek. Terwyl dit sleg gegaan het met Israel het dit gelyk asof die Here nie daarvan kennis neem nie, asof die Here afwesig is en nie kennis neem van hulle ellende en gebede nie, en nie omgee wat met hulle aangaan nie (vgl. Jes 42:14a: Ek het lank stilgebly, Ek het geswyg, my bedwing; 57:11b Ek het lank geswyg toe jy My nie meer gedien het nie).

Maar nou,  sê die Here, ‘ter wille van Sion sal Ek nie swyg nie; ter wille van Jerusalem sal Ek nie stilbly nie (soos ook in Jes 42:14b: nou skree Ek soos ‘n vrou wat ‘n kind in die wêreld bring…) totdat haar geregtigheid/ billikheid in optrede te voorskyn kom soos ‘n ligglans (nogah – dit is ook die naam van die môrester Venus), en haar verlossing (deur die Here) soos ‘n brandende fakkel.’ Die Here is aan Jerusalem toegewy, sodat die billikheid in Jerusalem se samelewing deur die wêreld gesien kan word, hoe die lewenswyse van mense wat deur die Here verlos is die nasies kan verlig.

62.2 Die nasies sal jou (vroulike vorm, vir die stad Jerusalem) geregtigheid sien, al die konings sal jou eer (vir jou goeie manier van lewe), en jy sal genoem word met ‘n nuwe naam wat deur die mond van die Here aangedui sal word. In 60:14,18 is ‘n nuwe naam vir die stad genoem: Stad van die Here; Sion van die Heilige van Israel (wat aan Israel toegewy is). Die ou naam van Jerusalem is deur die modder gesleep deur hulle onheilige lewe voor en na die ballingskap. Die nuwe naam word in vers 4 gegee. In 1:26 is reeds voorspel dat die stad eendag, ná die suiwering deur die Here, genoem sal word: Stad van Geregtigheid, Getroue Stad (Jerusalen beteken ‘die Grondvesting/ Fondament van God.’  In Ps 76:3 word Sion/Jerusalem geïdentifiseer met Salem ‘vrede’ soos in Genesis 14:18).

Die nuwe naam sal uitdrukking gee aan hulle nuwe identiteit, nuwe verhoudings en ‘n nuwe geleentheid om voor die wêreld anders te lewe (vgl. 58:12: Jy sal bekend staan as ‘n volk wat sy afgebreekte mure herbou, wat sy strate herstel sodat daar weer mense kan woon).

62:3 En jy sal ‘n sierlike kroon wees in die hand van die Here, ‘n koninklike tulband in die holte van die hand van jou God – die versiering van Jerusalem kom direk van die Here, uit sy hand. Die sierlike kroon  en koninklike tulband vertoon die koninklike heerskappy van die Here in die stad se samelewing.

62:4 ‘Vir jou (Jerusalem) sal nooit weer gesê word ‘ezubah ‘Verlate Vrou’ nie (Jer 30:17 letterlik: ‘Verstoteling’) en vir jou land sal nooit weer gesê word: ‘Verwoeste’ (land) nie, want vir jou sal Ek noem Cheftsi-bah ‘My vreugde is in Haar,’ en jou land Be‘ulah Eggenote/Gemalin/Besitting,’ want die Here verheug Hom oor jou en het jou land as vrou in besit geneem.’ – Die inwoners van Jerusalem is deur die nasies verneder met hulle spotnaam dat hulle deur die Here verlaat is soos ‘n man wat sy vrou verlaat het (vgl Nehemia 2 :17). Dat die Here nou met die land getroud sal wees is ‘n beeld wat gebruik is vir Baäl as die besitter, en heerser oor die land se vrugbaarheid (die naam Ba‘al ‘besitter/eienaar/man’ kom van dieselfde stam as Be‘ulah). Die nuwe name beskryf  die nuwe posisie van Jerusalem. Die snedige opmerkings deur die nasies dat sy deur haar man verlaat is, word stil gemaak deur haar trouring en haar getroude naam wat sy met trots dra deur haar nuwe soort samelewing – sy behoort aan die Here en die droogtegeteisterde en onvrugbare land word weer vrugbaar en produktief.

62:5 ‘Want soos ‘n energieke/sterk jongman ‘n maagd  tot sy vrou as besitting neem (ba‘al) so sal jou seuns jou in besit neem, en soos ‘n bruidegom verheug is oor ‘n bruid is jou God verheug oor jou.’  Die gedig eindig met ‘n liriese verklaring van vreugde soos ‘n bruid en bruidegom wat oorborrel van blydskap, soos in 61:10. Die huweliksmetafore het in die antieke wêreld vrugbaarheid en voortplanting gesimboliseer. Israel as volk sal weer ‘n geliefde word onder die nasies. Jerusalem as ‘n stad sal weer opgebou word. Die bevolking sal weer trou en vrugbaar die land vul met mense en werk, as die Here se nuwe skepping.

62:6-12 Die aankondiging van die herstel van Jerusalem word hier uitgebrei met 5 kort digterlike elemente in twee pare: verse 6-7 en 10, en dan 8-9 en 11, plus ‘n slot v12.

62:6-7 Die eerste gedig gaan oor die opbou van die stad. Die beeld van poorte in 60:11 word weer gebruik maar met ‘n ander betekenis. In 60:11 moes die poorte oop bly om die stroom mense en goedere te laat deurgaan. Hier moet die wagters nie die poorte bewaak nie. Hulle taak is om die Here sonder ophou te herinner aan Jerusalem se behoeftes en die Here se verantwoordelikheid teenoor sy stad, totdat die stad in volle glorie opgebou is, sodat die wêreld die Here sal prys oor sy nuwe skepping. Die ‘wagters op die mure’ moet die Here gedurig in gebed herinner om die stad en sy mense te motiveer om te bou en in vrede met mekaar te lewe soos Hy dit wil hê. In dié tyd het Nehemia die volk aan die werk gekry om die mure op te bou (met wagte wat die werk moes bewaak. Neh 4:9 ), en 3 jaar later het hy teruggekom om die godsdienstige en sedelike lewe van die volk terug te lei na die Here toe (Neh 13:6).

62:8-9 Die tweede van die vyf gedigte gaan oor die Here se hand oor die landbou. In Deutr. 28:33 en 51 is die straf van die Here op die oeste uitgespel as Israel nie luister na die Here hulle God nie: hulle vyand sal die aanteel van hulle vee en die opbrengs van die land, koring, wyn en olie met geweld van hulle wegneem en hulle ondergang bewerk (vgl. Amos 5:11). Nou belowe die Here dat Hy nie meer hulle oeste aan hulle vyande sal gee nie, maar dat hulle dit self sal kan gebruik (vgl Pred 2:24-26; Amos 9:11). Dit sal Israel daartoe bring om die Here te loof en te dank vir hulle oeste en hulle laat terugkeer na die erediens, om hulle dank in die heiligdom van die Here te kom betuig.

62:10 Die derde gedig handel oor die begaanbaarheid en veiligheid van die paaie wat na Jerusalem toe lei. Daar word aangesluit by verse 6-7 se poorte, maar die oproep hier tot die volk is om by die poorte uit te gaan, die paaie te gaan herstel vir die nuwe volk van die Here, en ‘n banier vir die nasies op te rig wat hulle die pad sal wys na Jerusalem toe, waar hulle moet kom versamel en kom leer hoe die Here gedien moet word deur ‘n regverdige samelewing.

62:11 Die vierde gedig sluit weer aan by verse 8-9 se loon op die arbeid.  ‘Die Here het  tot aan die einde van die aarde laat hoor’  – dit sluit alle nasies in, hulle moet  vir die dogter van Sion – vir die Israeliete – sê: ‘Kyk! (let fyn op) jou verlossing kom, kyk! sy beloning is met Hom en sy loon voor Hom.’ Hulle verlossing word gesien as ‘n beloning vir die swaarkry. Die verlossing het ook ‘n klomp bydraes ingesluit deur die koning en die volke vir die opbou van die tempel en die tempeldiens, vir die opbou van die mure van die stad  en die opbou van die gemeenskap (Esra 6:4-5, 8-10 met Serubbabel; 7:15-20 met Esra 80 jaar later, Neh 2:8; 5:14,17-18 deur Nehemia nog 13 jaar later). Israel se verlossing en die Here se seën oor hulle bevestig die Here sy toewyding aan Israel.

62:12 Die vyfde gedig sluit die reeks af met ‘n naamsverandering wat uibrei op verse 2 en 4 se naamsveranderings. Hierdie viervoudige vorm van die naamsverandering gaan alles oor verhoudings en oor die Here. Die lewe in Jerusalem word definieer deur hulle verhouding tot die Here. So wys die nuwe naam na ‘n herstelde verhouding: Die volke sal hulle noem:  ‘n heilige volk– dit  beteken hulle is geheel en al aan die Here toegewy, ‘n volk wat aan die Heilige van Israel behoort; die Losgekooptes van die Here – losgekoop uit die slawerny van die ballingskap en uit hulle sonde  (vgl. Eks 6:6; Jes 43:3 en die Jubeljaar  Lev 25).  Derusja Gesogte – ‘n Stad waarna gevra, gesoek en uitgesien word en hoog op prys gestel word as die stad wat deur die Here uitgesoek is; ‘n Stad wat nie deur die Here versaak is nie, maar nou ten volle deur die Here omhels word. Die stad kan nuut begin as gevolg van die Here se volgehoue en ryke toewyding aan hulle.

Skrywer:  Prof Francois Malan

61:5-7 In die vorige vier verse is die ander nasies nie genoem nie. Hier word hulle betrek by die nuwe samelewing, maar die bordjies is verhang. Die groot bouprogram het vakmanne nodig, en hulle word ingevoer van die ander nasies af. Die nasies kom werk as arbeiders ook op die plase van die Jode wat tydens die ballingskap op hulle beurt in diens van die Babiloniërs was.

Terwyl die ander nasies ook die geringer landboutake uitvoer, word die ontvangers van die Here se beloftes aan Sion, met ander woorde die hele gelowige volk  ‘Priesters van die Here’ en ‘Dienaars van ons God,’ met die voorreg om te lewe van die ryk gawes van die nasies wat hulle na die tempel toe bring en in die ekonomie lewer, en in hulle eer/besittings sal jy  roem (1983: die trotse eienaars word van hulle besittings). Priesters tree vir die volk en die ander nasies in by die Here, en Dienaars dien die gemeenskap met die woorde en dade van die Here, om hulle te leer om vir die nasies ‘n voorbeeld te wees en ‘n getuienis van hoe die Here is.

In 40:2 staan, Israel het van die hand van die Here dubbel ontvang vir al hulle sonde (1983: die volle straf). In die ballingskap is hulle dubbel verneder in die oë van die nasies, en het dubbel gely vir hulle sonde. 61:7a sê letterlik ‘in plaas van julle dubbele skande en die verwarring waaroor hulle hardop gekla het as hulle lot…’ daarteenoor staan die dubbele deel voorspoed in 61:7b, soos aan Job in Job 42:10. ‘n Dubbele deel verwys in Deutr 21:17 na die erfenis van die eersgeborene as sy voorreg (vgl. 1 Sam 1:5). So ontvang Israel ‘n dubbele deel van die welstand en oorvloed as die Here se eersgebore seun (Eks 4:22). In die nuwe tyd word alles omgekeer. Israel, die Here se volk wat aan Hom toegewy is, lewe in die weelde van die gawes wat sy eertydse onderdrukkers vir hom bring uit eerbied vir die God van hierdie volk wat volgens sy wil saam lewe. In plaas van hulle vroeëre vernedering ontvang Israel nou ‘n oorvloed besittings, lof en vreugde.

61:8  Die profeet se rede word onderbreek deur die woorde van die Here, wat die rede verskaf vir die buitengewone vergesigte van die digter-profeet. Die goeie vooruitsigte vir ‘n herstelde Jodendom is gebaseer op die Here se wil vir hulle samelewing en sy beloftes wat teen die huidige omstandighede ingaan. Die vers begin met ‘n ‘Ek is’ uitspraak soos in 41:4. Ek is Jahweh, ‘Die Ek is’ – die HERE (wat altyd persoonlik en aktief teenwoordig is).

Die Here is geheel toegewy aan reg en geregtigheid (Ps 99:4 Hy het die reg lief en het reg en geregtigheid in Jakob gevestig). ‘En Ek haat roof met onreg’ – die onreg wat Israel so lank gely het onder die nasies wat hulle van hulle menswaardigheid en besittings beroof het. Daarom is dit dat die Here, deur sy liefde en toewyding aan die reg, die radikale omkeer van die vorige verse aankondig (die woord be‘aowlah ‘met onreg’ van party Hebreeuse manuskripte is deur die Masorete anders gevokaliseer as be‘owlah ‘met brandoffer’ en is gevolg deur die 4e eeu n.C. se Vulgaat in Latyn en holocausto. Die Griekse Septuaginta van 200 v.C. vertaal byvoorbeeld met eks adikias  ‘uit onreg’ wat die konteks beter pas).

En Ek sal in getrouheid aan hulle die verdienste vir hulle werk gee, en ‘n ewige verbond met hulle sluit (letterlik ‘sny’ Gen 15:10). Gedurende die ballingskap het baie gedink dit is die einde van die Here se getrouheid aan sy verbond. Slegs die enkeles wat dit gewaag het, het geglo die ballingskap is nie die einde van die verbond  nie. Nou word die getrouheid van die Here aan sy verbond, waarop die bestaan van Israel gebou is, deur die Here bevestig. Sy trou aan sy verbond met Abraham (1,300 jaar tevore; Gen 17:7) en met Dawid (1,000 jaar tevore; 2 Sam 23:5) is nie voorwaardelik nie en bly staan onder alle omstandighhede. Die toekoms van Israel wat nou in werking tree is gewortel in die Here se ononderbroke besluit. Die verbond word deur die bloed van Jesus beseël, wat vir baie vergiet word tot vergewing van sondes (Mt 26:28; vgl Jes 53:12 hy het die sondes van baie op hom geneem). As self God, is Hy die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem (Jn 1:1,29), dit sluit ook die sonde van die mense van die Ou Testamentiese tye in, en van vandag se mense 2,000 jaar n.C. Wie in die Seun glo, het die ewige lewe; wie egter aan die Seun, die Woord van God, ongehoorsaam is, sal die lewe nie sien nie, maar die straf van God bly op hom (Jn 3:36).

61:9 Die nasies sal die herstel van Israel sien en erken dat Israel deur die Here geseën word. In Gen 12:3 het die Here vir Abram gesê: In jou sal al die volke van die aarde geseën wees. Dit is die fondament waarop die herstel van die ballinge gebou is. Hulle kom terug uit die ballingskap om vir al die volke van die aarde ‘n seën te wees (vgl. Jes 51:4; 52:10).

61:10 Die digter is vervul met vreugde – die sin begin in Hebreeus met ‘n herhaling van dieselfde woord: ‘ek is verheug met vreugde oor die Here’. ’My siel –die hele ek – juig oor my God.’ Die digter is ongereserveerd uitgelate.

‘want Hy het my beklee met ‘n gewaad van verlossing, met ‘n mantel van geregtigheid het Hy my toegedraai., soos ‘n bruidegom met ‘n priesterlike hooftooisel, en ‘n bruid haarself versier met haar bruidsuitset’

Na die militêre drag in 59:17 waarmee die Here Homself beklee met geregtigheid, word die beeld van ‘n bruidegom en bruid se vreugdeversierings hier gebruik vir die verlossing en geregtigheid waarmee die Here die digter-profeet en sy volgelinge beklee (soos Ef 4:22-23:’ julle moet eerder in die gees van julle denke vernuwe word. Ja, trek die nuwe mens aan wat in geregtigheid en ware heiligheid na God se beeld geskep is.’ Israel is uit die ballingskap verlos, maar word nou van hulle ou lewenswyse verlos. Geregtigheid wys na die verhouding tot God en medemens wat reggestel word. As die Here jou daarmee beklee en toedraai is dit hoe jy moet begin lewe. Die priesterlike hooftooisel praat van die verandering van die mens se denke, om soos ‘n priester bewoë te wees oor die sonde en tekortkominge van mense, en om vir hulle in te tree by die Here.

61.11 Alles gaan om die uitwerking op die samelewing in Sion wat vervul moet word met die Here se verlossing en geregtigheid en om Hom te prys. Die opbloei van die ekonomie soos uitgedruk in die jubeljaar, met sy regverdige verdeling en teruggawes, word vergelyk met ‘n produktiewe tuin wat vrugbaar sal wees deur te blom en geregtigheid voort te bring, met billike en regverdige verhoudings wat lewe aan almal gee. Dit sal ‘n getuienis vir die Here wees voor die nasies (vgl Jesus se gebed vir al sy volgelinge in Joh 17:20-23). Daarvoor het die Here Israel teruggebring uit die ballingskap dat  hulle samelewing in reg, geregtigheid en barmhartigheid  vir die nasies sal wys hoe die Here is, wat reg en geregtigheid liefhet, Hy wat oor die hele aarde regeer.

Skrywer:  Prof Francois Malan