‘n Leser vra:
My kinders 15 en 13 seun en dogter
Ons lees deur Levitikus, al die offers
Hoe verduidelijk ek die toepassing daarvan op ons hedendaagse lewe aan hulle?

Antwoord
Prof Herrie van Rooy antwoord:
Die saak van die offers en die betekenis vir vandag is nie altyd te maklik nie. ‘n Mens kan nie die offers direk net so na vandag toepas nie, maar moet dit bekyk in die lig van die verlossingswerk van Christus. Die offers in die Ou Testament het verband gehou met versoening. Dit kan wees versoening vir die volk as geheel, soos op die Groot Versoendag. Dit kan verband kou met ‘n enkele persoon se versoening vir sondes wat gedoen is. Dit hou ook soms verband met reinheid, soos by die priesters voordat hulle in die tempel/tabernakel kon diens doen.Hierdie versoening het gewoonlik ook verband gehou met die offers van diere, wat dan eintlik in die plek van die een vir wie versoening gedoen is, moes sterf. Die versoening was egter nooit in die Ou Testament afgehandel nie. Die Groot Versoendag moes elke jaar byvoorbeeld herhaal word. Op hierdie manier roep die offers na vervulling, wat eers gekom het met die koms, dood en Opstanding van Jesus. ‘n Mens kan dus vandag daarop wys dat hierdie offers vooruitwys na Christus, dat Hy versoening gedoen het vir ons sondes en dat ons dit in die geloof moet aanvaar. ‘n Mens kan dus nie elkeeen van die offers op ‘n eie manier vir vandag van toepassing maak nie, maar ons kan wel weet dat Christus voltooi het wat die offers in die Ou Testament nie kon doen nie. Hy het vir ons sondes versoening gedoen, sodat ons seker van ons verlossing kan wees.

Skrywer:  Prof Herrie van Rooy

‘n Leser vra:
In die begin het die Heilige Gees oor die donker waters gesweef; in Handelinge is die Heilige Gees oor die mens uitgestort. In die Nuwe Testament het die Heilige Gees soos n duif op Jesus gekom met Sy doop deur Johannes. Nou my vraag………het die Heilige Gees elke keer teruggekeer na die Hemel? Ek verstaan die Drie Eenheid heeltemal, maar nie dit waaroor my vraag gaan nie.

ANTWOORD
Prof Francois Malan antwoord
1 In die begin het die Heilige Gees oor die donker waters gesweef –

Genesis 1:1-3 sê: ‘In die begin het God die hemel en die aarde gemaak….terwyl die Gees van God broeiende op die waters gefladder het en God gesê het ‘laat daar lig wees, en daar was lig.’ Hier kry ons die Vader as Skepper met sy Gees wat lewe blaas in elke skepsel en met sy Woord skep wat Hulle beplan en in gedagte het.

Die Hebreeuse woord wat in Gen 1:2 met ‘sweef’ vertaal is, ragaf, het ook die betekenis van ‘broei,’ soos in vrugbaarmaak, lewe gee, en word in Deutr. 32:11 gebruik vir die arend wat ‘fladder’ oor sy kleintjies wat hy uit die nes geskop het om hulle weer op sy oopgespreide vlerke te vang, as beeld van die Here se sorg en opvoeding van sy kinders. So skep die Heilige Gees lewe in elke lewende ding in die hele skepping, bome, blomme, diere, mense, en onderhou Hy elke skepsel. Ps 104 sê: As U hulle asem (die asem van die seediere) wegneem, is hulle dood en word weer stof. U gee lewensasem en daar is lewe, ook uit die grond laat U nuwe lewe spruit. In Ps 139:13 sê die digter: ‘U het my gevorm, my aanmekaar geweef in die skoot van my moeder. Alle lewe kom van die Gees van God. Jesaja 28:23-29 sê die boer se kennis wanneer om te saai of te oes en wat hy waar moet saai, kom van die Here af. So is Hy ook gemoeid met alle kennis en navorsing van die mens, lei Hy ons in sy wysheid na groter kennis, soos die arend sy kleintjies leer vlieg. Die Heilige Gees is God wat permanent teenwoordig is in die skepping om dit in stand te onderhou en te ontwikkel.

Jesus is die Woord van God waardeur alles geskep en onderhou word. 1 Kor 8:6 sê: vir ons is daar net een God: die Vader, uit wie alles is en vir wie ons lewe; en net een Here: Jesus Christus, deur wie alles bestaan en deur wie ons lewe. In Johannes 14:16 sê Jesus die Vader sal die Gees van die waarheid stuur om in ons gelowiges te bly, en in 14:23 dat Hy en die Vader by ons sal woon. By alles wat die Gees doen is die Seun en die Vader betrokke. Alles word in die Raad van God die Vader, Seun en Gees, besluit en deurgevoer. In Romeine 8:9 word die Heilige Gees genoem die Gees van God en die Gees van Christus (vgl. ook Flp 1:19 die Gees van Jesus Christus wat vir Paulus ondersteun; Gal 4:6 omdat julle sy kinders is, het God die Gees van sy Seun uitgestuur tot in ons harte, die Gees wat roep, Abba, die Aramees vir my Vader).

2 in Handelinge is die Heilige Gees oor die mens uitgestort. – nee, volgens Hand 1:15 en 2:1-4 was daar ongeveer 120 mans en vroue, volgelinge van Jesus wat in Hom geglo het, op een plek bymekaar, wat die dag vervul is met die Heilige Gees om hulle toe te rus vir hulle taak wat Jesus op hulle gelê het in Hand 1:8: Julle sal krag ontvang wanneer die Heilige Gees oor julle kom en julle sal my getuies wees in Jerusalem, in die hele Judea en Samaria en tot aan die einde van die aarde. En dan vertel die res van Handelinge hoe Jesus die evangelie uitgebrei het tot in Rome en die gelowiges daarvoor gebruik het onder leiding van die Heilige Gees (Hand 10:19; 13:2; 16:6,7,10).

Efesiërs 2:8 sê: uit genade is julle verlos, deur geloof. En dit (geloof) kom nie uit julleself nie; dit is die gawe van God. Elke mens wat glo dat Jesus die Seun van God is wat vir sy sonde aan die kruis gesterf het en opgestaan het sodat ons saam met Hom kan begin lewe vir God, het die Gees van God wat in Hom woon (vgl. Jesus se woode in Joh 16:7-8 dat Hy die Heilige Gees stuur om die wêreld te oortuig van hulle sonde teen God, en hulle medemense, en te ooruig van God se geregtigheid dat Jesus ons verhouding met God reggemaak het sodat ons kinders van God kan wees, soos Romeine 8:11 sê dat die Gees wat vir Jesus uit die dood opgewek het, ook ons sterflike liggame lewend sal maak deur Jesus se Gees wat in ons woon; 8:14 almal wat deur die Gees van God gelei word, is kinders van God.

Waar die Gees van God in die Ou Testament besondere mense bekwaam gemaak het vir hulle werk, soos konings, profete en priesters, word elke gelowige met die Heilge Gees toegerus vir hulle dienswerk as getuies vir Jesus in die wêreld (Hand 1:8).

3 In die Nuwe Testament, met Jesus se doop deur Johannes die Doper, het die Gees van God sigbaar op Jesus neergedaal soos ’n duif (Mat 3:16) as die uiterlike teken dat Hy vir sy bediening op aarde met die Gees toegerus is daarvoor en het die Heilige Gees nie elke keer teruggekeer na die Hemel toe nie!

Jesus ontvang sy mensheid in die maagd Maria wat vir Hom toeberei is deur die Gees (Mt 1:18). Net na sy doop stuur die Heilige Gees Hom om deur die duiwel versoek te word (Mt 4:1). Aan die einde van die tydperk kom Hy terug ‘vol van die krag van die Gees (Lk 4:14) en begin Hy sy prediking in Nasaret met verwysing na die vervulling van die profesie van Jesaja 61:1-2 in sy eie persoon: die Gees van die Here is op My omdat Hy My gesalf het om die evangelie aan die armes te verkondig (Luk 4:18). Jesus se woorde, sy gebede, sy wonders, sy gesprekke met mense, alles was gedra deur die krag van die Gees (Luk 10:21 waar Jesus dit deur die Heilige Gees uitgejubel het; Joh 3:34 Jesus gee nie die Gees in geringe mate as Hy die woorde van God spreek nie; Hand 10:38 na sy doop het God vir Jesus met die Heilige Gees en met krag gesalf en Hy het die land deurreis met goed doen en almal wat onder die mag van die duiwel was genees het omdat God met Hom was; Mat 12:28 as Ek deur die Gees van God die duiwels uitdryf dan het die koninkryk van God julle bereik; Jesaja 11:2 Die Gees van die Here sal op hom rus, die Gees wat wysheid en insig gee, raad en sterkte, wat kennis verleen en eerbied vir die Here). Die Gees dra Hom deur sy lyding en versterk Hom om Homself aan die Vader oor te gee. En wanneer Hy uit die dood opstaan, word Hy bygestaan deur die Gees (1 Kor 15:4,12 Christus is uit die dood opgewek; Hd 10:40 deur God met sy Gees).

4 Waar is die hemel? Die hemel is waar God is. En as die Vader en die Seun en die Heilige Gees in ons woon, soos Jesus in Joh14 sê, dan het ons reeds die ewige lewe soos Joh 3:16,36 sê. Dan is ons oorgang na die hemel met ons dood net ’n ander dimensie van die ewige lewe waar ons dit wat ons nou van God glo, van aangesig tot aangesig sal aanskou. (1 Kor 13:12).

Skrywer: Prof Francois Malan

Die See van Galilea

Die See van Galilea lê in ‘n oop landstreek wat baie anders as in die tyd van die Nuwe Testament is. Toe was daar baie dorpe om die meer en die heuwels was bebos. Hier kan ‘n mens in ‘n boot vanaf Tiberias oorvaar na ‘n plek by die antieke stad Hippos waar Sint Pietersvis verkoop word.

Voels by die See van Galilea-‘n mosaiek in die Kerk van die Vermeerdering van die Brode.

Noord aan die westelike oewer van die meer is Magdala waar Maria Magdalena gewoon het. In die tyd van die Nuwe Testament was dit ‘n belangrike plek – tans is dit ‘n klein Arabiese dorpie. Verder noord is die vlakte van Gennesaret waar die heuwel aangewys word waar Jesus die Bergpredikasie sou gelewer het. En as die goedgelowige toeris dit alles aanvaar kan te Kapernaum daar naby die Kerk van die Saligsprekinge besoek word. Dit is opvallend dat alle belangrike plekke kerkgeboue byderhand het om die plek te gedenk. Die tradisie van sodanige plekke in Palestina is baie oud en kan soms naby korrek wees. Hoe dit ook al sy, hier by die See van Galilea het Jesus ongetwyfeld meermale met die mense gepraat. So is daar in die omgewing ‘n kerk met mooi mosaïeke van voëls wat die spysiging van die 5000 gedenk, en ‘n ander die verskyning van Jesus na sy opstanding aan sy dissipels toe by saam met hulle geëet het.

: Die Kerk van die Saligprekinge by Kapernaum.

Van Kapernaum kan nog oorblyfsels van die ou stad gesien word. Hier het Jesus dikwels gepreek.

Nasaret

Gaan ons wes van die See van Galilea, kom ons by Kana waar die water in wyn verander is. En suid van Kana is Nasaret, ‘n woelige en lawaaierige dorp. Dit word oorheers deur die Kerk van die Aankondiging. Dit word gesê dat die kerk gebou is oor die grot onder die huis van Josef en Maria. Hier is ook ‘n baie ou sinagoge en waterputte to sien.

Naby Nasaret is die berg Tabor wat herinner aan Debora en Barak in Rigters 4. Omdat die berg so op sy eie lê het baie geglo dat die verheerliking van Jesus op die berg hier plaasgevind het. Die kerk wat op sy kruin gebou is, het ook ‘n pragtige goue mosaïek wat mense aan die verheerliking herinner as die son deur die westelike vensters daarop skyn.

Megiddo en Akre

Verder suid-wes is Megiddo. Hier kan besoekers deur Salomo se hek loop, die oorblyfsels van sy stalle sien asook die hoogtes waar die Kanaänitiese godsdiens sy offers gebring het. Dan is daar ook ‘n tonnel waardeur water na die stad in die antieke tyd gebring is. Onder die stad lê die prag­tige vallei van Armageddon.

En daar naby is Bet-Searim, ‘n Joodse heiligdom. Die Sanhedrin is hierheen verban na die finale verwoesting van Jerusalem deur die Romeine. Hier is ook katakombes in die sagte rots uitgegrawe. Verder is daar oorblyfsels van ‘n ou oliepers in ‘n sinagoge.

Ingang na die katakombes van Bet-Searim.

Noord-oos verby die berg Karmel aan die kus is die stad Akre, die Bybelse Akko waar die kruis­vaarders geland en versamel het. Die kruisvaarders het ‘n groot invloed op Palestina uitgeoefen en baie kastele nagelaat in die Jordaanvallei suid van die See van Galilea en by die berg Hermon.

Noord van Galilea

Noord-wes van Kapernaum le Safad (Zefat) waar die Jode, veral na vervolging in Europa, hulle terugkeer na Palestina begin het. Hier is ou sinagoges to sien en die mooi stad op die heuwels is ‘n mekka vir kunstenaars.

Verder noord is Hasor wat die grootste stad in die Kanaänitiese tyd was. Argeologies is Hasor van groot belang. Dit was een van die bes beplande stede in oud Israel. Daar is ‘n goeie museum wat baie aspekte van die Kanaänitiese tyd uitbeeld. Verder noord by Banias is ook een van die bronne van die Jordaan en hier sou, volgens oorlewering, Petrus sy geloofsbelydenis gemaak het: “U is die Seun van God”. Nog verder noord is die berg Hermon wat ook deur ander as die berg van die verheerliking beskou word.

Nisse in die rots te Sesarea Filippi waar ons beelde van Pan was.