Eric vra:

Daar word in die Bybel genoem dat ons nie vark, kreef, mossels, ens, mag eet nie. Wat behels hierdie “koslys” alles? Was dit bedoel vir die Israeliete in die Ou-Testamentiese tyd of is dit vandag nog geldig?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

In Levitikus 11 en Deuteronomium 14 word daar uitgebreide lyste gegee van kossoorte wat vir die gelowige Israeliet veroorloof of verbode was om te eet. Die twee lyste is basies dieselfde (hoewel Deuteronomium s’n ’n bietjie korter is), wat laat vermoed dat hulle dieselfde oorsprong het en teruggaan op baie ou tradisies. Dit gaan in die lyste hoofsaaklik oor die soort diere wat as veroorloofde, enersyds, of as verbode kossoorte, andersyds, beskou is. Hoewel die lyste nie uitputtend is nie, is hulle volledig genoeg om as riglyn te dien vir die praktyk. Die diere word geklassifiseer volgens die plekke waar hulle voorkom: soogdiere op land, waterdiere, en voëls en insekte in die lug en op die land.

Daar word nie redes gegee waarom sekere diere by die gelowige Israeliet se dieet ingesluit en ander uitgesluit word nie. Maar wat duidelik is, is dat dit verband hou met hulle diens aan die lewende God. Want pertinent word gesê dat jy jou van sekere diere moet weerhou omdat hulle onrein is. Hulle sal jou besoedel sodat jy kulties onrein word en nie in die teenwoordigheid van die Here sal kan verskyn nie. Die Here is immers heilig, en daarom moet dié wat Hom dien, ook heilig lewe. Die Here is die Een wat hulle uit Egipte verlos het, daarom moet hulle toegewyd aan Hom leef (Lev 11:43-45; Deut 14:1-2,21).

Waarom sekere kossoorte jou onrein maak, is egter nie duidelik nie. Maar dat dit verband hou met Israel se onderskeidende status as God se eiendomsvolk word duidelik uit Deuteronomium 14:21 waar gesê word dat die Israeliete nie self onrein diere mag eet nie, maar toegelaat word om dit aan vreemdelinge of uitlanders te gee of te verkoop. Israeliete se eetgewoontes hou dus direk verband met die feit dat hulle anders moet lewe as die omringende heidenvolke. En dit is waarskynlik ook die rede waarom sekere diere vir Israel verbode was. Hoewel baie hiervan vir ons vandag in duisternis gehul is, is dit duidelik dat dit op een of ander manier verband gehou het met die feit dat Israel op hierdie manier uitdrukking gegee aan hulle andersheid, dat hulle anders lewe as die ander volke, dat hulle die lewende God se eiendomsvolk is en daarom sy voorskrifte volg. Ons weet dat sekere diere in die heidense kultusse ’n belangrike rol gespeel het, soos die slang, wat deur die Egiptenare verbind is met vrugbaarheid, en die vark, wat in die Siriese en Fenisiese kultusse as ’n heilige dier beskou is. Deur nie hierdie diere te eet nie, distansieer jy jouself van hierdie heidense kultusse. Daarbenewens kon varke ook draers van siektes wees, en is hulle moontlik ook om higiëniese redes van die dieet uitgesluit. En dat jy nie ’n dier in sy ma se melk mag kook nie (Deut 14:21, vgl Eks 23:19), hou dalk verband met ’n Kanaänitiese vrugbaarheidsrite waar dit gebruiklik was en wat om daardie rede vir die Israeliete verbode was.

As mens spesifiek na die offerkultus van Israel beweeg, word dit ook duidelik waarom sekere dele van die dier verbode was. So was dit nie veroorloof om die vet of bloed van diere te eet nie (Lev 7:22-27; 17:10-14). Die vetdele, as die kosbaarste dele van die dier, was geoormerk vir God en moes aan Hom geoffer word (Lev 3:9-11,14-17), en was daarom verbode om te eet. Die alledaagse gebruik daarvan was egter wel geoorloof, as dit nie deel van die offerande was nie (Lev 7:24). En wat bloed betref – omdat geglo is dat die siel of lewe van die dier in die bloed gesetel was, was dit as versoeningsmiddel namens die mens vir God op die altaar aangebied. Mens mag bloed dus nie by jou alledaagse dieet insluit nie, want dan ontheilig jy die bloed as versoeningsmiddel. Tot vandag toe word diere uitgebloei sodat die vleis vir Jode as kosher (aanvaarbaar) kan geld.

Al bogenoemde maak dit duidelik dat sekere kossoorte opgeneem was by óf heidense rites óf die Israelitiese offerkultus en om daardie rede uitgesluit was van die normale dieet. Deur Israel se eetgewoontes moes hulle wys dat hulle aan die Here behoort, dat hulle sy eiendomsvolk is, dat hulle toegewyd aan Hom lewe, dat hulle anders as die heidene is. So was die gewone praktiese lewe deel van die Israeliete se diens aan God. Dit laat dink aan 1 Korintiërs 10:31 wat sê dat wat ’n mens ook al doen, selfs eet en drink, dit moet gedoen word tot eer van God.

Bostaande oorsig toon duidelik dat die eetgebruike van die Ou Testament in die eerste plek gegeld het vir die Israeliete in Ou-Testamentiese tye. Met die koms van die Nuwe-Testament het dinge egter verander. Hebreërs 9:10 sê dat hierdie eetvoorskrifte slegs die uiterlike raak en opgelê was totdat God ’n beter orde sou instel. En hierdie beter orde het aangebreek met die koms van Jesus. Daarom was Jesus taamlik krities ingestel teenoor blote uiterlike dinge wat nie jou ware toewyding aan God weerspieël nie. Hy sê dat mens nie so bekommerd moet wees oor wat by die mond ingaan nie (eetgewoontes), maar eerder oor wat by die mond uitgaan. Dít maak ’n mens onrein (Matt 15:10-11, 16-20). Maar dit sou ’n lang tyd duur voordat dit vir die eerste Christene (wat aanvanklik hoofsaaklik uit die Jodedom gekom het) duidelik geword het dat eetvoorskrifte nie die vernaamste manier is waarop mens jou toewyding aan God bewys nie. In Korinte was daar byvoorbeeld ’n taamlike dispuut hieroor. Sommige Christene het dit as ’n doodsonde beskou om vleis te eet wat aan afgode geoffer is, ander – waaronder Paulus self – het dit nie as iets ernstig beskou nie. Volgens hom bestaan afgode in elk geval nie; vleis is vleis, dit maak nie saak waar dit vandaan kom nie (1 Kor 8; 10:23-33). In Romeine 14 handel Paulus ook hieroor. Maar hoewel hy ’n oop benadering hieroor gehad het, dat mens kan eet wat jy wil, sonder enige gewetensbesware, waarsku hy dat ’n mens jou broer en suster in ag moet neem. As jy weet dat jy hulle gevoelens sal seermaak en hulle gewetens beswaar, dan moet jy jouself liewer van die eet van verbode kossoorte weerhou. Die liefde weeg immers swaarder as jou reg om te eet wat jy wil (Rom 14:15). Die beginsel is dus duidelik: Die spesifieke kos- en dieetvoorskrifte van die Ou Testament geld nie meer vir Christene van die Nuwe Testament nie. Kos as sodanig maak jou nie rein of onrein nie. Soos wat die Christendom onder heidennasies uitgebrei het, sou dit in elk geval toenemend moeilik word om die spesifieke Joodse eetgewoontes aan almal op te dring. Aanvanklik was daar wel nog ’n sensitiwiteit vir die Joodse gebruike (vgl Hand 15:29), maar gaandeweg het dit al hoe onbelangriker geword. Paulus waarsku ook in Kolossense 2:20-23 dat mens jou nie moet laat mislei deur wettiese godsdienstige reëls nie, soos: hieraan mag jy nie vat nie, daaraan mag jy nie jou mond sit nie. Paulus noem dit ’n selfgemaakte godsdiens. Dit doen baie vroom voor, maar het geen waarde vir die beteueling van die sondige drifte nie. Ons vroomheid en toewyding aan die Here word nie meer, soos in oud-Israel, bepaal deur eetvoorskrifte nie. Ja, die opdrag is nog steeds: wees heilig, want Ek is heilig (1 Pet 1:15-16), maar die manier waarop dit nou uitgelewe word, is deur ’n heilige lewenswandel, deur die manier waarop ons in liefde teenoor God en ons naaste lewe, veral hoe ons die liefde van God aan ons naaste deurgee. Dít is die dinge wat by God ewigheidswaarde het (vgl Matt 25:31-40).

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Vraag:

Joos vra: Waar staan dit in die Bybel dat in die laaste dae die kinders ongehoorsaam sal wees en die ouers gehoorsaam?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Oor die eerste deel van die vraag (ongehoorsame kinders), is daar nie twyfel nie. Ons lees in 2 Timoteus 3:2 dat in die laaste dae mense ongehoorsaam aan hulle ouers sal wees. Dieselfde gedagte kom ook in Romeine 1:30 voor, hoewel dit hier nie aan die laaste dae gekoppel word nie. Hier gaan dit eerder oor die algemene verdorwenheid van die mens wat in sy opstand teen God die ware God verruil vir afgode en dan die gevolge daarvan dra: God gee hulle oor aan hulle verdraaide opvattings en onsedelike gedrag, wat dan onder andere uitmond in ongehoorsaamheid aan ouers.

Die tweede deel van die vraag (gehoorsame ouers) kom nie in die Bybel voor nie. Dit is waarskynlik sommer ’n opmerking wat in die volksmond ontstaan het om op ’n ietwat skertsende manier die omgekeerde orde van dinge in die sogenaamde laaste dae voor te stel: niks is soos wat dit behoort te wees nie; alles word op sy kop gekeer; in stede daarvan dat kinders aan hulle ouers gehoorsaam is, is dit nou eerder ouers wat onderdanig is aan hulle kinders.

In 2 Timoteus 3 kom die tipering van mense wat aan hulle ouers ongehoorsaam is, in ’n uitgebreide sondelys voor. Ons moet dus nie die ongehoorsaamheid aan ouers uit verband ruk nie, maar dit saamlees met die ander ondeugde en sondes wat daar genoem word. Hierdie sondelyste kom dikwels in die Nuwe Testament voor, byvoorbeeld Romeine 1:29-32, 1 Korintiërs 6:9-10, Galasiërs 5:19-21, Efesiërs 5:3-5, 1 Timoteus 1:9-10, om maar net enkeles te noem. Dis lyste wat deurgaans die algemene verdorwenheid van die mens beskryf, die tipiese houding en gedrag van mense wat hulle nie steur aan God se wil nie. Dit word dan opgestel teenoor die gedrag wat van Christene verwag kan word, as mense wat deur die Gees van God vervul is. Vergelyk in hierdie verband Galasiërs 5:22-23, waar die vrug van die Gees gelys word.

Die koppeling van die sondelys in 2 Timoteus 3:2-9 aan die “laaste dae” moet dus nie oorbeklemtoon word nie. Dis skandelike gedrag wat nog altyd by mense voorgekom het. Daarom dat hierdie lyste in verskillende kontekste van die Nuwe Testament genoem word, en nie net wanneer van die laaste dae sprake is nie. Telkens word daar ’n spieël opgehang van die ware aard van die mens sonder Christus, sonder die Gees van God: opstandig, gerig op die self, haters van ander, ongebreidelde wellus. Waarom die sondelys in 2 Timoteus 3 wel aan die laaste dae gekoppel word, is bloot om te sê dat namate die einde naderkom, dit wat nog altyd aan allerlei remminge onderworpe was, as ’t ware tot uitbarsting sal kom. Die sweer bars dan oop; die damwal breek; die ware aard van die mens sonder God breek dan in al sy felheid deur. Niemand weet egter wanneer hierdie finale manifestasie van boosheid sal aanbreek nie. Daarom dat ons “laaste dae” baie wyd moet definieer: ons leef immers sedert die koms van Christus in die laaste dae (vgl Heb 1:1-2). En soos wat die tyd voortgaan en die evangelie van Christus oor die wêreld sy loop neem, so sal die weerstand van die bose ook oplaai en manifesteer. Maar dis nie vir ons om die tyd van die einde te probeer bereken aan die hand van allerlei tekens nie. Die “tekens van die tyd” was nog altyd met ons. Ons roeping is om, wanneer ons hierdie “tekens” waarneem, navolgers van Jesus te wees en deur ons lewe tekens van sy koninkryk op te rig. Die uitwerk van God se Raad kan ons met geruste harte in sy Hand laat.

’n Laaste gedagte: Dis nie duidelik waarom onder andere ongehoorsaamheid aan ouers as sondige verskynsel van die laaste dae genoem word nie. Waarskynlik omdat daarin die oersonde van die mens verwoord word, naamlik opstand teen God se gesag. Wanneer God se gesag verwerp word, kom menslike vorme van gesag (bv die ouerhuis) ook aan die beurt, en vandaar tree al die ander vorme van die omverwerping van gesag wat die samelewingsorde bedreig, na vore. Uiteindelik is dit ’n totale goeie orde wat dreig om in duie te stort, wat vir die antieke gelowige teken was van die laaste dae, die einde van die wêreld. Maar, weer eens, die bedoeling van hierdie “tekens” is nie om berekenings te probeer maak van wanneer die einde sal aanbreek nie, maar om gelowiges voortdurend op te skerp tot ’n toegewyde lewe aan God en die naaste. Dan kan die bruidegom maar enige tyd kom; ons is gereed, soos die verstandige meisies van die gelykenis in Matteus 25:1-13.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Paulus stuur Epafroditus (Fil 2:25-30)

2:25 ‘Ek het dit noodsaaklik geag om Epafroditus, my broer, medewerker en medestryder en julle gesant, my helper
in nood, na julle te stuur.’

Epafroditus, wat deur die gemeente gestuur was om Paulus in Rome te gaan help, word nou, na sy ernstige siekte
genees is, deur Paulus teruggestuur. Hy moet ook die brief aan die Filippense wegbring (vgl. 2:29-30 wat ’n goeie
ontvangs vir hom voorberei). Terwyl Paulus en Timoteus nie op die oomblik beskikbaar was om na die gemeente te
gaan nie, was slegs Epafroditus onmiddellik beskikbaar om gestuur te word. Hy was van Filippi en sou nie ’n
vreemdeling vir hulle gewees het nie – ons ken hom slegs uit hierdie brief omdat hy nêrens anders in die Bybel genoem
word nie. Sy naam was egter ’n algemene naam wat aan kinders gegee is uit dankbaarheid teenoor Afrodite, die Griekse
godin van liefde, skoonheid en vrugbaarheid.

Paulus het dit noodsaaklik geag om Epafroditus na hulle toe te stuur. Die woord ‘noodsaaklik’ is in die vergrotende trap
gebruik in 1:24, dat dit ‘noodsaakliker’ is ter wille van die Filippense dat Paulus in die lewe bly. Dit het blykbaar te
doen met die gebrek aan eenheid in die gemeente waaraan gewerk moet word. Dat Epafroditus ook daaraan moet gaan
werk, is ’n moontlikheid onder die ander sake wat in vers 2:26-28 genoem word.

Dat Epafroditus ’n Christen is, word met vyf woorde beklemtoon. Die eerste drie word saam ingelei met een lidwoord
en word aan die einde al drie aan Paulus verbind met die woord ‘my’ wat daarom by elkeen pas:
1 ‘my broer’ (adelfós) wat saam met Paulus ’n gelowige lid van die gesin van God is aan wie Paulus met liefde verbind
is;
2 ‘my medewerker’ (sunergós) in die verkondiging van die evangelie deur woord en lewe – Paulus gebruik die woord
medewerker twaalf van die dertien keer wat die woord in die Nuwe Testament voorkom.
3 ‘my medestryder’ (sustratiōtes) wat saam teen die teenstanders van die evangelie geveg het (sum saam, stratiōtês
soldaat).
4 ‘julle gesant’ (humōn apóstolos) wat hulle gestuur het om hulle by Paulus te verteenwoordig om hom te dien
(apóstolos iemand wat met ’n spesiale opdrag gestuur word).
5 ‘my helper in nood’ (leitourgós tês chreías my helper in ’n noodsaaklike taak wat verrig moet word). Paulus beskou
sy versorging deur Epafroditus as ’n priesterlike taak wat homself, sy diens en die gemeente se geldelike
bydrae aan Paulus as ’n offergawe (thusia) gebring het en dat dit God behaag (4:18).

Paulus stuur Epafroditus na Filippi met al die kwalifikasies hierbo genoem (nie bloot stuur hom terug nie!). Hy word
nou Paulus se gesant aan hulle, wat ook namens Paulus kan begin met die noodsaaklike werk aan die gebrek aan
eenheid in die gemeente, en die gemeente in te lig oor Paulus se omstandighede en sy getuienis vir Christus.

2:26 ‘Hy het immers gedurig na julle almal verlang en was bitter ontsteld omdat julle gehoor het dat hy siek geword
het.’

Soos Paulus na almal in die gemeente verlang (1:8) het Epafroditus steeds na almal in die gemeente verlang (epipothōn
diep verlangend, ’n teenwoordige deelwoord wat voortgang aandui). Dit getuig van hulle altwee se verbondenheid aan
die Filippense. Paulus wou graag self na hulle toe gegaan het om mee te werk aan hulle toename in onderlinge liefde
(1:9-11; 25-26; 2:2). Moontlik sit dit ook agter Epafroditus se verlange na al die gemeentelede. Omdat Paulus en
Timoteus nie op die oomblik na Filippi kan gaan nie, stuur hy nou vir Epafroditus om in die gemeente te gaan werk.

Daarby was Epafroditus baie ontsteld (adêmonōn) dat die gemeente wat hom gestuur het gehoor het van sy siekte en dat
hy nie vir Paulus kon help nie, en dus self versorging nodig gehad het.

2:27 ‘Hy was werklik tot die dood toe siek, maar God was hom barmhartig, en nie net vir hom nie, maar ook vir my,
sodat ek nie verdriet op verdriet sou ervaar nie.’

Die gemeente het wel gehoor dat Epafroditus siek was, maar het blykbaar nie geweet hoe ernstig dit was nie.
Epafroditus was so siek dat hy amper gesterf het (paraplêsion thanátō amper dieselfde as dood). Hy was siek (in die
verlede tyd) en is blykbaar nou gesond, want God was hom barmhartig (ook ’n verwysing na iets in die verlede). Vir
Paulus was Epafroditus se siekte ’n verdriet (lúpê droefheid, smart, kwelling, bekommernis). As hy sou sterf sou dit vir
Paulus nog ’n groter verdriet beteken het. Maar God se barmhartige genesing van Eapafroditus het Paulus van ’n nog
groter verdriet gespaar.

2:28 ‘Daarom het ek hom nog gouer (spoudaiotéros met meer spoed, gouer, nog ernstiger, nog gretiger) gestuur,
sodat julle hom kan sien en weer bly kan wees, en ek minder bekommerd.’

Paulus se eint doel met die stuur van Epafroditus is die blydskap van die gemeente oor sy volkome genesing, om hom
weer te sien, en dat Epafroditus kan gaan meewerk aan die vreugde van die gemeente deur die eenheid wat die Here
onder hulle kan bewerk. Paulus kan dan minder bekommerd wees oor die gemeente se besorgdheid oor Epafroditus se
gesondheid, en minder bekommerd oor hulle gebrek aan eenheid waaraan Epafroditus as Paulus se medewerkwer kan
gaan werk. Paulus wil self baie graag na hulle toe kom om mee te werk aan die vermeerdering van hulle onderlinge
liefde (1:8-11). Omdat sy gevangenskap dit nog nie moontlik maak om gou te kom nie (2:24), Timoteus nie op die
oomblik spoedig kan gaan nie (2:23), stuur hy Epafroditus nog gouer om aan die taak te gaan werk.

2:29 ‘ Ontvang (prosdéchomai ontvang met vriendelikhed, verwelkom) hom dan in die Here met alle blydskap en
respekteer sulke mense.’

Hulle moet Epafroditus verwelkom met dieselfde nederige gesindheid as Christus wat homself prysgegee het (2:5-8). In
Romeine 16:2 het Paulus die gemeente van Rome ook versoek om Febe, die dienares in die gemeente Kenchree, te
verwelkom/ontvang (prosdéchomai) ‘in die Here, soos dit die heiliges/gelowiges betaam.’ ‘In die Here’ beteken om
iemand op te neem in die gemeenskap van God se kinders, sulkes as gelowiges te aanvaar, mense wat in diens van die
Here is. Jesus het vir sy dissipels gesê: ‘Wie julle ontvang (dêchomai), ontvang My, en wie My ontvang, ontvang Hom
wat My gestuur het’ (Matt 10:40). Die Filippense moet Epafroditus met blydskap ontvang omdat hulle in hom die Here
Jesus ontvang wat in hom bly en deur hom werk. Een van die redes waarom hulle sulke mense moet respekteer word in
vers 30 aangedui:

2:30 ‘want deur die werk van Christus het hy na aan die dood gekom: Hy het sy lewe gewaag om die gebrek/tekort
van julle diens (leitourgía) aan my aan te vul’
(vgl. 1 Kor 16:17 waar die koms van Stefanus, Fortunatus en Agaïkus by Paulus in Efese die
gemeente van Korinthe se afwesigheid aangevul het).

Die Filippense het die gelowige Epafroditus na Rome gestuur, as ’n broer, medewerker, medestryder en helper in Paulus
se nood (2:25). Paulus noem dié werk van Epafroditus ‘die werk van Christus,’ want hy sien alles wat Epafroditus vir
hom gedoen het as die werk van Christus deur Epafroditus.

Deur dié werk het Epafroditus na aan die dood gekom. Waarskynlik met sy siekte tot die dood toe 2:27). Paulus
bestempel Epafroditus se dodelike siekte as ’n risiko, dat hy sy lewe ‘in gevaar gestel het’ (paraboleusámenos roekeloos
in gevaar stel).

Daarmee het Epafroditus die Filippense se gebrek/tekort (hustérêma) in hulle diens aangevul. Leitougía ‘diens’ word
ook vir ‘diens aan die Here gebruik. Paulus sien die diens wat Epafroditus namens die gemeente in Filippi aan hom
gedoen het, as ’n diens aan Christus.

Dit was ’n afskynsel van Christus wat sy lewe tot in die dood gegee het om ons gebrek aan reinheid, heiligheid en liefde
ten volle aan te vul. Daarom moet aan sulke mense respek betoon word, respek vir hulle toewyding aan Christus en sy
voorbeeld van nederige diens tot die dood (Fil 2:5).

Hoofstuk 2 begin met Paulus se pleitrede by die gemeente vir groter eenheid onder hulle met nederigheid en
selfverloëning teenoor mekaar (2:1-4); hy wys op die voorbeeld van Christus se selfprysgawe, selfvernedering en
gehoorsaamheid (2:5-8) en sy gevolglike verhoging deur God tot Heerskappy oor die hele skepping (2:9-11); daarna
wys Paulus na Timoteus en Epafroditus as toonbeelde van hoe Christus se voorbeeld van nederige gehoorsaamheid en
selfverloëning toegepas word in hulle diens saam met Paulus; tussenin word verwys na Paulus se planne vir die
bearbeiding van die gemeente in afwagting op die leiding van die Here (2:19-30).v

Paulus stuur Timoteus (Fil 2:19-24).

Die Filippense is blykbaar meer bekommerd oor hulle eie belange as oor dié van ander (2:4). Paulus spreek die
probleem aan deur hulle te wys op die voorbeeld van Christus in die gestalte van ’n slaaf (doúlos 2:6-11), deur sy eie
bediening as die uitstort van sy lewe vir ander as ’n drankoffer aan God (2:18) en hier met die voorbeeld van Timoteus
wat saam met Paulus die evangelie as slaaf bedien het (douleuō) en hom opreg oor húlle omstandighede sal bekommer
(2:20,22; vgl. 1:1 slawe van Christus), so anders as van die ander helpers wat hulle eie belang soek (2:21).

2:19 ‘Ek hoop in die Here om Timoteus gou na julle te stuur, sodat ek ook bemoedig kan wees
wanneer ek julle omstandighede leer ken.’

Terwyl Paulus nog in gevangenskap is, maak hy gebeurlikheidsplanne: hy hoop in/op die Here dat hy Timoteus sal kan
stuur, en hy vertrou in/op die Here dat hy self gou na hulle sal kom (2:24). Sy vertroue in die Here dat hy self na hulle
toe sal gaan, word sterker gestel as sy hoop op die Here dat hy Timoteus sal moet stuur (vgl. 2:23). Albei, vertoue en
hoop, is egter ‘in die Here’ om die Filippense te verseker dat Paulus se planne nie op sy eie insig berus nie, maar in die
wete dat die Here sy sake reël en dat hy homself aan Jesus as sy Here, die Eienaar van sy slaaf Paulus, se besluit en
leiding oorgee in alles wat sy lewe, sy gedagtes, planne, omstandighede, doen en late betref.

‘ek ook’ – sê eintlik twee goed en is ’n verskuilde opdrag. Dit impliseer dat Timoteus gestuur word om die Filippense te
gaan bemoedig en na Paulus sal terugkom met goeie nuus oor die gemeente se omstandighede. Dit kan moontlik verwys
na die Here se aanwysings oor die eenheid in die gemeente wat Paulus aan hulle met hierdie brief stuur, wat daarna
moontlik deur Timoteus se werk onder hulle bevestig word. As hulle die aanwysings van die Here ter harte sou neem sal
hulle lewe die evangelie van Christus waardig wees (1:27), en sal Paulus en die gemeente saam bly kan wees (2:18).
Die woorde is tegelyk ’n fyn onopvallende teregwysing en ’n uitdrukking van ’n hartlike solidariteit tussen Paulus en
die gemeente.

2:20 ‘Want ek het geen ander geesgenoot wat hom opreg oor julle omstandighede sal bekommer nie.’

Hier volg nou ’n getuigskrif vir Timoteus waarin Paulus hom met hoë lof by die gemeente aanbeveel. Paulus hoop hy
kan Timoteus gou na Filippi stuur, ‘want hy het niemand met dieselfde gesindheid (isópsuchon – ísos dieselfde, psuchê
wese, denke, wil en gevoel) wat hom opreg oor die omstandighede van die gemeente in Filippi bekommer
nie’ (merimnáō besorg te wees oor ’n toestand; ‘opreg’ gnêsíōs egte, werklik – in 1 Tim 1:2 noem Paulus Timoteus ook
sy gnêsiōs‘egte’ kind in die geloof; vgl. Titus 1:4)

Timoteus is dié helper onder Paulus se medewerkers wat opreg belangstel in wat in Filippi gebeur en die meeste besorg
is oor hulle omstandighede. Daarom is hy ook die medeskrywer van die brief (1:1). Dit is duidelik dat die Here die
gemeente in Filippi op Paulus en Timoteus se harte gelê het. In 2 Kor 11:28 noem Paulus sy kommer (mérimna) oor al
die gemeentes wat daagliks op hom druk. As lidmate in gelyke mate oor mekaar besorg is (merimnáō) hou dit die
gemeente as liggaam van Christus gesond en lewenskragtig, volgens Paulus in 1 Korinthiërs 12:25.

2:21 ‘Almal soek hulle eie belang, nie dié van Jesus Christus nie.’

Die harde oordeel van Paulus oor sy mede-gelowiges beteken dat nie een van die Christene in Rome bekwaam is om dit
wat in Filippi kortkom te gaan regmaak nie. Soos die Filippense na hulle eie belange omsien (2:4), soek almal hulle eie
belange. Die groot leemte in die gemeentelewe van die Filippense is ook waar van al die gelowiges in Rome. Timoteus
moet juis vir die Filippense gaan wys en hulle leer om in nederigheid teenoor mekaar die belange van die nederige
Christus te soek. Dit is Christus wat sagmoedig en nederig van hart is, wie se juk hulle moet opneem en van Hom leer
om rus te vind vir hulle gemoed (Matt 11:29). Wie Hom wil navolg moet homself verloën en sy kruis opneem en Hom
volg (Matt 16:24). Wie nie sy kruis opneem en Hom volg nie, is Hom nie waardig nie (Matt 10:38). Om die evangelie
van Christus waardig te wees vereis eenheid in die gemeente, wat blykbaar juis kortkom onder die Filippense (Fil 1:27).

2:22 ‘Maar julle ken sy (Timoteus se) waarde, hoe hy, soos ’n kind teenoor sy vader, saam met my
nederig gedien het in belang van die evangelie.’

Die Filippense is bekend met Timoteus se waarde deur persoonlike kontak (dokimê waarde wat getoets en bewys is en
duidelik is). Volgens Handelinge 16:3-4,12 het Paulus vir Timoteus saamgeneem op sy tweede sendingreis wat na
Filippi gelei het en hom moontlik daar gelaat het om met die werk voort te gaan. Volgens Handelinge 17:14 het hy saam
met Paulus en Silas uit Filippi vertrek; hy het Paulus later na Korinthe gevolg (Hand 18:5). Volgens 1 Korinthiërs
16:10-11 het Timoteus ook in Korinthe die werk van die Here gedoen. Hy word na Thessalonika gestuur met die brief 1
Thessalonisense om die gemeente te gaan versterk in hulle geloof (1 Thess 1:1; 3:2; vgl. 2 Thess 1:1).

Die Filippense weet hoe Timoteus soos ’n getroue en gehoorsame kind (téknon geliefde volgeling) van Paulus, saam
met sy geestelike vader as slawe van Christus nederig gewerk het (douleúō) in die verkondiging en uitlewe van die
goeie nuus oor Christus. Paulus en Timoteus skryf die brief ook as slawe van Christus (1:1). Hulle soek deurgaans nie
hulle eie belange nie, maar die belange van Christus. Dit kwalifiseer Timotheus om deur die Heilige Gees gebruik te
word om die Filippense te gaan leer om meer soos Christus Jesus te word (Fil 2:5; 2 Kor 3:18).

2:23 ‘Ek hoop dus om hom te stuur, sodra (eksautês onmiddellik) ek uitvind (aforáō om inligting te kry) wat my
omstandighede sal wees.’

Daar is verskil van mening onder verklaarders oor wat die sin beteken, omdat aforáō ook kan beteken ‘om jou aandag
op iets te vestig, soos in Hebreërs 11:26; 12:2, as sou Paulus eers sy eie sake in orde moes bring met Timoteus se hulp.
Die konjunktief wat hier gebruik word dui tot ’n mate op die onsekerheid van wanneer die inligting oor sy
omstandighede verkry sal word. Daarom is dit meer waarskynlik dat hy verwys na sy verskyning voor die keiser.

‘my omstandighede’ verwys dan waarskynlik na sy gevangenskap as verhoorafwagtende, en nie na sy eie sake wat
reggestel moet word nie.

Sodra hy egter seker word dat hy nie gou vrygelaat sal word nie, stuur hy dadelik vir Timoteus na hulle toe om die werk
daar te gaan doen soos hy in 2:19 gehoop hom om te doen.

2:24 ‘Ek vertrou op die Here dat ek ook self gou sal kom.’

Die paragaaf wat met hoop in die Here begin het (2:19), sluit af met vertroue in die Here. Die vers bevestig sy vertroue
in 1:24-25 dat hy in die lewe sal bly omdat dit noodsaaklik is vir hulle vordering in die geloof en vir hulle vreugde. Al
Paulus se planne vir die toekoms is egter afhanklik van sy Meester en Eienaar se wil en wense. Hy hoef hom nie te
bekommer oor sy toekoms nie, dit is in sy Here se hand. Aan die Romeine het hy geskryf: ‘Ons weet dat alles ten goede
meewerk vir hulle wat God liefhet, diegene wat volgens sy voorneme geroep is. (Rom 8:28).