Aanbid in Gees en waarheid

Aanbid in Gees en waarheid – Francois Malan

Johan vra:

In Johannes 4:23 staan daar dat “daar kom ‘n tyd, en dit is nou, dat die ware aanbidders die Vader in Gees en waarheid sal aanbid”. Kan u asseblief verduidelik wat dit beteken om in Gees en waarheid te aanbid. Ek het al baie verduidelikings gehoor, maar sal graag u mening wil hoor.

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

 

Johannes 4:19,20 Die Samaritaanse vrou draai  die gesprek met Jesus van haarself af weg, met ‘n vraag na die regte godsdiens. ‘Ons voorouers’, van beide Israel en die Samaritane, ‘het op hierdie berg aanbid’ – die put van Jakob lê aan die voet van die berg Gerisim. Deutr. 12:5,14 bepaal dat daar slegs een plek van aanbidding sal wees vir die hele volk. Volgens Deutr.11:29 moes hulle die seën op Gerisim afkondig en die straf op Ebal (vgl. 27:9-26). Volgens Deutr.27:3 moes hulle op die beg Ebal ‘n altaar bou waar vir Here geoffer moes word – in die Samaritaaanse Bybel, wat net uit die eerste vyf boeke van Moses bestaan, staan daar Gerisim en nie Ebal nie (wat moontlik reg is, en later deur die Jode in hulle Bybel, uit teenstand teen die Samaritane, verander is na Ebal, waar die vervloekings uitgespreek is). Die Samaritane aanvaar nie die profetiese en ander geskrifte van die Ou Testament nie. Daarom aanvaar hulle ook nie die opdrag van die profeet Gad aan Dawid om ‘n altaar vir die Here op die dorsvloer van Arauna van Jebus, dit is Jerusalem, te bou nie (2 Sam.24:18; vgl. 1 Kron.22:1). Dit was die plek waar Salomo in 950 v.C. die tempel vir die Here gebou het (2 Kron.3:1). Salomo se tempel is in 586 v.C. deur die Babiloniërs verwoes. Serubbaäl herbou die tempel na die 70-jarige ballingskap, en laat nie die Samaritane toe om saam te bou nie. In die 4e eeu v.C. bou die Samaritane toe hulle eie tempel op Gerisim, wat deur die Joodse hoëpriester/koning Johannes Hyrkanus in 128 v.C afgebreek is. Daarna aanbid hulle in die ruïnes van hulle tempel totdat Pilatus die Samaritane op Gerisim uitroei en slegs ‘n klein klompie Samaritane in Nabloes, die ou Sigem, oorbly. Herodes die Grote begin die tempel in Jerusalem vergroot sedert 15 v.C. en die Romeine breek dit af in 70 n.C., 5 jaar nadat die bouwerk voltooi is.

            Die vrou sê: ‘En julle sê Jerusalem is die plek waar aanbid moet word’ – moet, volgens God se bevel. Wat sê die ‘profeet’, wat God se wil bekendmaak, daarvan.

 

4:21 Jesus, die enigste Seun van God antwoord beleefd: ‘Vrou, glo My, die uur is aan die kom dat julle die Vader (van alle volke) nie op hierdie berg of in Jerusalem sal aanbid nie.’ ‘n Nuwe bedeling het aangebreek met die koms van die Messias. Die aanbidding van die Vader is nie langer aan ‘n plek verbind nie (vgl. Openb 21:22).

 

4:22 Met hulle vyf-boek Bybel het die Samaritane nie die volle openbaring van God nie, al verwag hulle ook ‘n profeet soos Moses (Deutr. 18:15,18). Hulle aanbid ‘wat’ hulle nie ken nie, hulle ken nie ‘n persoonlike verhouding met God nie. By baie Jode het hulle God ook ‘n ‘wat’ geword, en nie ‘n ‘Wie’ nie. Dit is juis die Profete-boeke en Geskrifte van die Ou Testament wat die verwagting van ‘n verlossing verkondig; ‘n Verlosser vanuit die Jode, wat God uitgekies het, waaruit sy Verlosser sou kom  (vgl. Jes.2:2-5 se verheffing van Sion bo alle berge, waar alle volke na die Here sal kom luister, Hom sal dien, en in vrede begin lewe; die vervulling van dié profesie is met Jesus se koms begin, Lk 2:32, en sal voltooi word wanneer alles aan Hom onderwerp is (1 Kor 15:25).

 

4:23 Nie op Gerisim of in Jerusalem nie; die nuwe tyd het aangebreek met Jesus se menswording, soos reeds met die tempelreiniging aangekondig is (Johannes 2:19-22 sy liggaam word die tempel waardeur ons tot God kom) .

Jesus beweeg verder as die vrou se persoonlike en huislike tragiek, haar skuld en haar skuiling agter die godsdiens. Ware aanbidders volg die wil van die Vader. Hulle aanbid Hom deur  Gees en Waarheid: deur die Heilige Gees, wat in hulle kom woon om hulle te lei; en deur die Waarheid – in Johannes 14:6 sê Jesus ‘Ek is die weg en die waarheid en die lewe. Niemand kom na die Vader behalwe deur My nie.’

 

4:24 God is Gees – nie aan ‘n plek verbonde nie, maar oral teenwoordig deur die Heilige Gees. Die Gees leer ons hoe om God te aanbid; die Gees is verbonde aan die Waarheid, wat vir ons die weg na God open deur sy liefdesoffer aan die kruis

Johannes 14:26 Die Helper/Voorspraak/Trooster, nl. die Heilige Gees wat die Vader in my Naam sal stuur, Hy sal julle in alls onderrig en julle aan alles herinner wat Ek vir julle gesê het.

Johannes 15:26 Wanneer die Helper/Voorspraak/Trooster kom wat Ek van die Vader af aan julle stuur, die Gees van die waarheid, wat van die Vader kom, sal Hy oor My getuig.

 

In Romeine 8:26-27 sê Paulus: So kom die Gees ons ook in ons swakheid tot hulp, want ons weet nie mooi waarvoor ons behoort te bid nie; maar die Gees tree self vir ons in met versugtiginge wat nie verwoord kan word nie. Hy wat die harte deurgrond weet wat die bedoeling van die Gees is, dat Hy volgens die wil van God vir die heilige intree.

 

1 Johannes 2:1-2 sê: wanneer iemand gesondig het, het ons Jesus Christus, die Regverdige, as Helper/Voorspraak by die Vader. Hy is die soenoffer vir ons sondes en ook vir die sondes van die hele wêreld.

 

Deur die God die Heilige Gees wat in ons kom woon om ons tot geloof te lei en ons deur ons hele lewe wil lei deur die woord van God; en deur Jesus, die weg en die waarheid en die lewe, wat vir ons by die Vader intree, is die weg vir ons geopen om met die Vader te praat in gebed.

Jesus sê in Johannes 15:7: As julle in My bly, en my woorde in julle bly, vra dan wat julle wil, en dit sal met julle gebeur. Vers 7 beklemtoon bly in die woorde van Christus, die openbaring van God, wat Hy, as die Woord van God, gebring het. Om daarin te bly beteken dat ons sy woord te aanvaar as die mag wat ons lewe rig en aandryf (vgl. Kor 5:14 die liefde van Christus dwing ons…). So ‘n gelowige kan seker wees dat sy gebede beantwoord sal word, want sy gebede sal gerig wees deur die begeerte om te dien in die koninkryk van God, waar God regeer met sy woorde in ons – v4 sê: Jesus is self in ons. So word die skatkamers van ons Hemelse Vader oopgestel vir elkeen wat ‘Hom deur die Gees en in waarheid aanbid’

Johannes 14:13-14:  En wat julle in my Naam vra, sal Ek doen, sodat die Vader deur die Seun verheerlik sal word.

 

Uit die Skrif lyk dit dat om God in Gees en waarheid te aanbid, beteken dat gelowiges moet bid volgens die leiding van die Heilige Gees wat in hulle woon om hulle in die hele waarheid in te lei; en dit is: volgens die wil van God, soos Jesus, wat die waarheid is, dit geopenbaar het deur sy hele lewe en sy woorde.

 

Skrywer:  Prof Francois Malan

 




Islam en die Christelike geloof

Islam en die Christelike geloof – Francois Malan

Petro vra:

Graag wil ek meer weet oor die verskille tussen ons Christelike geloof en die van die Islam Ek weet dat hul nie glo dat Jesus op die kruis gesterf het nie en dat hul glo dat Jesus net ‘n profeet was. Hoekom het ons Bybel niks van die geskiedenis van Mohammed in nie? Dit kan tog nie alles net verdigsels wees nie. My dogter wat as Christen gebore en groot geword het, het nou oor gegaan na die geloof en sy sê sy voel nader aan die Here deur hul leer te volg en alles wat sy my tot dusver meegedeel het kan ek nie mee fout vind nie. Hul erken ons geloof hoekom herken ons nie hul geloof nie?

Antwoord

Prof. Francois Malan antwoord:

 

1 Graag wil ek meer weet oor die verskille tussen ons Christelke geloof en die van die Islam Ek weet dat hul nie glo dat Jesus op die kruis gesterf het nie en dat hul glo dat Jesus net ‘n profeet was.

            Volgens die Bybel is Jesus nie slegs ‘n profeet wat mense oor God kom leer het nie.

 

Johannes 1:1-4 lui: In die begin was die Woord, en die Woord was by God, en die Woord was God. Hy was in die begin by God. Alles het deur Hom ontstaan, en sonder Hom het selfs nie een ding wat bestaan, ontstaan nie. In Hom was lewe, en dié lewe was die lig vir die mense.

            Johannes 1:14: En die Woord het mens geword en onder ons kom woon, en ons het sy heerlikheid  aanskou, ‘n heerlikheid soos dié van die enigste Seun van die Vader, vol genade en waarheid.

Johannes 1:16-18: Uit sy volheid het ons almal genade ontvang – ja, genade op genade. Want die wet is deur Moses gegee; die genade en waarheid het deur Jesus Christus gekom. Niemand het God nog ooit gesien nie; die enigste Seun, self God, wat teen die bors van die Vader is, Hy het Hom bekend gemaak.

In Johannes 1:29 sê Johannes die Doper van Jesus: Kyk daar is die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem.

1 Korintiërs 8:6: Vir ons is daar één God, die Vader, uit wie alles is en ons vir Hom, en één Here, Jesus Christus, deur wie alles is en ons deur Hom.

 

Omdat Hy God is, kon Jesus die sonde van die hele mensdom aan die kruis dra, selfs van God verlaat word, om die verhouding van die mense wat in Hom glo met God reg te maak, sodat hulle kinders van God kan wees. Daarvoor het die Vader en die Seun die Heilige Gees gestuur om in elke gelowige te woon, om hom/haar tot geloof te lei en daagliks te lei volgens die woord van God.  

Johannes 3:16,18 Want so lief het God die wêreld gehad dat Hy sy enigste Seun gegee het, sodat elkeen wat in Hom glo, nie verlore gaan nie, maar die ewige lewe kan hê. Wie in Hom glo, word nie veroordeel nie, maar wie nie glo nie, staan reeds veroordeel.

1 Johannes 2:1-2 As iemand sondig, het ons Jesus Christus, die Regverdige, as Helper/Voorspraak by die Vader. En Hy is die versoening vir ons sondes – nie net vir ons sondes nie maar ook vir dié van die hele wêreld.

Die aand voor sy kruisiging sê Jesus vir sy dissipels: As Ek weggaan sal ek die Heilige Gees, die  Helper/Voorspraak/Trooster, na julle stuur. En wanneer Hy kom, sal Hy die wêreld oortuig van sonde en van geregtigheid en van oordeel (Johannes 16:7-8).

Romeine 8:9 As iemand nie die Gees van Christus het nie, behoort hy nie aan Hom nie.

Romeine 8:11 As die Gees van Hom wat Jesus uit die dood opgewek het in julle woon, sal Hy wat Christus uit die dood opgewek het, ook julle sterflike liggame lewend maak deur sy Gees wat in julle woon.

Romeine 8:14 Almal wat deur die Gees van God gelei word, hulle is kinders van God.

 

2 Hoekom het ons Bybel niks van die geskiedenis van Mohammed in nie?

 

Die laaste boeke wat in ons Bybel opgeneem is, is reeds voor die jaar 100 n.C. geskryf. Islam het meer as 500 jaar later, ongeveer in 610 n.C. in Mekka begin.

 

Mohammed is in ongeveer die jaar 570 n.C. in Mekka gebore, en het ongeveer 610 n.C. begin glo dat hy boodskappe deur ‘n engel van God kry. Na vervolging in Medina deur die handelaars wat nie in ‘n God geglo het nie, maar dat alles deur die Noodlot gebeur, het Mohammed en sy volgelinge na Medina getrek waar ook ‘n aantal Joodse stamgroepe gewoon het wat die messias verwag het. Een van sy vroue was ‘n Jodin. Mohammed het egter min kontak met Christene gehad, hoewel ‘n ander een van sy vroue ‘n nominale Christen uit Etiopië was. In sy tyd was daar egter nog geen vertaling van die Bybel in Arabies nie.

 

3 My dogter wat as Christen gebore en groot geword het, het nou oor gegaan na die geloof en sy sê sy voel nader aan die Here deur hul leer te volg en alles wat sy my tot dusver meegedeel het kan ek nie mee fout vind nie. Hul erken ons geloof hoekom erken ons nie hul geloof nie.

 

Die grootste verskil tussen Christene en Moslems is dat Christene glo dat Jesus uit sy goddelike genade vir ons sondes gesterf het, ons van ons sondes verlos en vry maak, en dat ons in dankbaarheid vir God lewe; dat God en Christus deur die Heilige Gees in ons woon om ons tot geloof in Jesus te lei, van ons kinders van God te maak wat saam met die opgestane Jesus die sonde kan oorwin en al meer soos Jesus begin lewe, deur God en ons medemens, selfs ons vyande lief te hê, soos Hy ons tot die dood toe lief gehad het. Terwyl Moslems glo dat jy met ‘n goeie lewe volgens die voorskrifte van die Koran ‘n plek in die hemel verdien om deur God daarin opgeneem te word. Teenoor die Moslems se selfverlossing deur jou goeie lewe, glo die Christene dat dit slegs deur God se genade is dat Hy ons van al ons sondes vryspreek en as sy kinders aanneem om in sy gesin vir ewig te lewe as sy kinders.

 

            Romeine 3:20-24 geen mens sal op grond van die nakoming van die wet voor God geregverdig word nie, want juis deur die wet ken ons die sonde. Maar nou word die geregtigheid van God sonder die wet bekend gemaak, waarvan die Wet en die Profete getuig. Hierdie vryspraak gee God deur die geloof in Jesus Christus aan almal wat glo. Hulle word goedgunstig deur sy genade vrygespreek deur die bevryding in Christus Jesus.

            Galasiërs 2:16 ons weet dat ‘n mens nie op grond van nakoming van die wet geregverdig kan word nie, maar slegs deur die geloof in Jesus Christus.

            Romeine 6:8-11 As ons saam met Christus gesterf het, glo ons dat ons ook saam met Hom sal leef. Die dood wat Hy gesterf het, het Hy ter wille van die sonde eens en vir altyd gesterf, maar die lewe wat Hy leef, leef Hy vir God. So moet julle dan julle self beskou as dood vir die sonde, maar in Christus Jesus lewend vir God.

            Die aand voor sy kruisiging sê Jesus vir sy getroue volgelinge: Ek gee julle ‘n nuwe opdrag: Julle moet mekaar liefhê. Net soos Ek julle liefgehad het, moet julle ook mekaar liefhê (Johannes 13:34).

            In die bergrede sê Jesus: Ek sê vir julle: Julle moet julle vyande liefhê en bid vir hulle wat julle vervolg, sodat julle kinders van julle Vader in die hemele kan wees (Matteus 5:44-45). 

 

Skrywer:  Prof Francois Malan

 




Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Huishoudelike Aktiwiteite(2)

Gebruike en Gewoontes in die Bybel: Huishoudelike Aktiwiteite(2) – Hennie Stander

Die koop van kos

Sekere kossoorte kon vir redelike tye geberg word deur dit te droog of met sout te behandel, maar in ander gevalle was dit weer moeiliker veral in warm klimaatstoestande. Dit was dus nodig om periodiek kos aan te koop. So lees ons in Johannes 4:8 dat Jesus se dissipels na die stad gegaan het om voedsel te gaan koop. In Markus 6:36 wou die dissipels weer vir die skare wegstuur sodat hulle vir hulself brood kon gaan koop. Terwyl Jeremia in die tronk was, het by elke dag brood ontvang uit die straat van die bakkers in Jerusalem (Jeremia 37:21).

Voedsel is op markplekke gekoop. ‘n Markplek was ‘n handelsentrum wat uit verskeie gebiede bestaan het waar handel gedryf is-baie soos die basaars van die hedendaagse Oosterse gebiede.

mark

‘n Voedselmark in Hebron. Die markplekke van die Bybelse tye was bale soortgelyk hieraan.

 

Die bak van brood

Brood was die basiese voedsel. Meel, wat met die meul gemaal is, is met water gemeng. As die brood ingesuur moes word, is suurdeeg geneem en in die deeg geplaas. Die deeg is dan so gelos totdat dit deursuur is (Matteus 13:33; Galasiers 5:9). Daarna is dit gebak.

 

Daar was verskillende metodes hoe hierdie brood gebak is. Een daarvan was om klippe warm te maak en die brood dan daarop te bak (1 Konings 19:6). Maar daar was ook primitiewe oonde. So byvoorbeeld is potte van erdewerk verhit deur dit om te keer op die vuur en dan is die brood op die warm konkawe kante daarvan gebak. (‘n Mens moet onthou dat die brood waarskynlik plat en rond was.) Ander oonde was weer silindervormig of piramiedvormig. Hierdie soort oonde was oop aan die bopunt en verder was daar ook ‘n opening aan die onderkant waarin daar vuur gemaak is (sien die afbeelding). Die brood is moontlik aan die binnekant van die oond teen die wande vasgedruk, of dit is op klippe op die bodem daarvan gebak nadat die vuur en as verwyder is.

 

Die Israeliete het ook van gewone klei of metaal bakplate gebruik gemaak. Onder die plaat is vuur gemaak en bo-op is die brood gebak. In Hosea 7:4 ev word die hele proses van hoe brood in ‘n oond gebak word, as simbool gebruik om ‘n sameswe­ring binne ‘n paleis te beskryf.

oond

‘n Tradisionele soort oond

 

Siesta

Wanneer die dag op sy warmste was, was dit tyd om te ontspan of te slaap. So lees ons dat Abrahamop die warmste van die dag by sy tentdeur gesit het (Genesis 18:1). In 2 Samuel 4:5 lees ons dat Isbosetop die warmste van die dag besig was om sy middagslapie te geniet.

 

Skrywer:  Prof Hennie Stander

 




Jesus se dood en Jona

Jesus se dood en Jona – Francois Malan

Petro vra:

Graag wil ek weet Jesus verwys na Sy dood dat dit soos Jona s’n is wat drie dae in die vis se maag was en dan weer uitgespoeg is, maar ons glo dat Jona lewend was die drie dae in die vis tog glo ons dar Jesus dood was vir drie dae.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

 

Volgens Markus 8:11-12 vra die Fariseërs van Jesus ‘n teken uit die hemel om Hom te toets. Jesus antwoord met ‘n diep sug in sy binneste: ‘Waarom vra hierdie geslag ‘n teken? Voorwaar, Ek sê vir julle: Aan hierdie geslag sal beslis geen teken gegee word nie.’

 

Volgens Matteus 16:1-4 is dit die Fariseërs en Sadduseërs wat die teken uit die hemel van Jesus vra. Jesus sê: ‘n Bose en owerspelige geslag vra ‘n teken, maar geen teken sal aan hulle gegee word nie, behalwe die teken van Jona.’

 

Volgens Lukas 11:29-32 sê Jesus vir die skare: Hierdie geslag is ‘n slegte geslag. Hulle vra ‘n teken, maar geen teken sal aan hulle ggee word nie, behalwe die teken van Jona. Netsoos Jona vir die mense van Nineve ‘n teken was, so sal die Seun van die Mens ‘n teken wees vir hierdie geslag. Die mense van Nineve sal in die oordeel saam met hierdie geslag opstaan en dit veroordeel, omdat hulle op grond van die prediking van Jona tot bekering gekom het, en waarlik, wat hier is, is meer as Jona.

 

Volgens Matteus 12:38-41 vra van die skrifkenners en Fariseërs dat hulle graag ‘n teken van Jesus wil sien. Hy het hulle geantwoord:’n Bose en owerspelige geslag vra ‘n teken, maar geen teken sal aan hulle gegee word behalwe die teken van die profeet Jona nie. Want net soos Jona drie dae en drie nagte in die ingewande van die seemonster was, so sal die Seun van die Mens drie dae en drie nagte in die hart van die aarde wees. Die mense van Nineve sal in die oordeel saam met hierdie geslag opstaan en hulle veroordeel, omdat hulle op grond van die prediking van Jona tot bekering gekom het, en waarlik, wat hier is, is meer as Jona.

 

Markus 8 praat van ‘n teken, sonder verwysing na Jona.

 

Matteus 16 noem slegs die teken van Jona, sonder verduideliking.

 

Lukas 11 betrek die skare se versoek om ‘n teken op die prediking van Jona teenoor die prediking en optrede van Jesus onder hulle.

 

In Matteus 12 antwoord Jesus die skrifkenners en Fariseërs se begeerte na ‘n teken met ‘n vergelyking tussen Jona se drie dae en drie nagte in die ingewande van die seemonster met die Seun van die Mens se drie dae en drie nagte in die hart van die aarde, en betrek die prediking van Jona teenoor die prediking en optrede van Jesus onder hulle.

 

Dit gaan in nie een van die gevalle oor ‘n vergelyking tussen die dood van Jesus teenoor ‘n biddende Jona in die ingewande van die vis nie. (Jesus noem Homself telkens in die Evangelies ‘die Seun van die Mens’ na aanleiding van  Daniël 7:13-14).

 

Die vergelyking tussen Jesus en Jona gaan oor ‘n tyd wat God beperk tot enkele dae en nagte wat Jona in die ingewande van die monstergroot vis was om hom tot inkeer te bring,  en Jesus in die hart van die aarde sal wees om die dood te oorwin, die dood wat oor die skepping en die ganse mensdom gekom het en ingelei is deur die ongehoorsaamheid van Adam en Eva (Genesis 2:17) sodat Jesus die ganse mensdom ‘n bose geslag noem wat hulle rug op God gedraai het om self soos God te wees (Genesis 3:4-6) deurdat elke mens vir homself lewe en nie soos hy/sy bedoel is om vir God te lewe nie, ‘n owerspelige geslag wat die ware God verlaat het en die ganse skepping saam met ons aan die dood onderwerp het (Romeine 8:22-23).

 

Maar die eintlike vergelyking gaan oor die prediking van God se profeet Jona, wat die woord van God aan die heidense stad Nineve gebring het en hulle reaksie daarop. Hulle het hulle tot God bekeer. Maar toe Jesus, wat die Woord van God is, wat self God is (Johannes 1:1-3), mens geword het om die ware God aan die mense bekend te maak, wil mense Hom nie glo en aanvaar as die Here van hulle lewe nie.  

 

Daarom   sal die mense van Nineve in die oordeel saam met hierdie geslag opstaan en hulle veroordeel, omdat hulle op grond van die prediking van Jona tot bekering gekom het, en waarlik, wat hier is, is meer as Jona.

 

Dié mense wat die woord van God in die Ou Testament geglo het, en sedert Jesus se koms in Hom glo, word nie veroordeel nie, maar wie nie glo nie, staan reeds veroordeel omdat hulle nie in die Naam van die enigste Seun van God geglo het nie (Johannes 3:18).

 

Skrywer:  Prof Francois Malan