‘n Leser vra:

Ek het verlede jaar gedroom van my boetie se vrou en sy twee dogtertjies wat alleen op hul plaas staan en hande vashou. Die atmosfeer was grys en ek het in my gees gevoel my boetie is oorlede alhoewel ek hom nie in my droom gesien het nie. Sy vrou het ’n rooi baadjie gedra. In die week het ek weer dieselfde gedroom gehad, net die keer het ek my boetie ook gesien wat op ’n bed lê en vreeslik hoes met ’n wit lig wat hom omring. Kan julle asb vir my sê wat die droom beteken?

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Ongelukkig kan ons nie onderneem om op die Bybelkennis-webblad spesifieke drome uit te lê nie. (Ons beskik helaas nie oor Josef of Daniël se gawes nie.) Maar oor hoe ons drome in die algemeen teologies moet beoordeel, is daar al redelik uitvoerig op ons webblad Bybelkennis.co.za geskryf. In hierdie artikels sal ons vraagsteller beslis antwoorde kry oor hoe sy drome moet hanteer. Ek verwys haar dus na die volgende artikels op ons webblad:

• “Drome”, geskryf deur ondergetekende (Hermie van Zyl)
• “Visioene en drome … praat God so?”
• “Die Groot Geloofswoordeboek: Drome”, geskryf deur prof Adrio König.

Sleutel net die betrokke artikel se titel in die soekfasiliteit-blokkie in, dan behoort die artikel te verskyn, of kliek net op die skakel in artikel.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl

Luke vra

Bybel boek name in Sipedi Boodskap Teks: Ek het n persoon wat ek help om die Skrif te leer. Sy Afrikaans is baie beperk. Ek het vir hom ‘n Sepedi Bybel gekoop. Wil vir hom skrifte gee om te lees maar sukkel met Sepedi. Wil bv vir hom n teks gee om te lees wat in Esra staan maar weet nie wat is Esra in Sepedi nie. Glo en vertrou op u hulp.

Antwoord:

Prof Francois Malan antwoord:

Die Noord-Sotho Bybel van 2000 verskil hier en daar van die 1968 vertaling wat telkens ‘Puku ya’ (die boek van)voor die name skryf. Die lys word volgens die gewone volgorde gegee:

Ou Testament 2000 Genese, Eksodose, Lefitikose, Numeri, Doiteronomo, Joshua, Baahlodi, Rute,1&2 Samuele, 1968 Genesi, Ekisodo, Lefetiko, Numeri,Doiteronomio, Josua, Baahlodi, Ruthe, I&II Samuele, 2000 1&2 Dikgosi, 1&2 Dikronika, Esra, Nehemia, Estere, Jobo, Pesalome, Diema, Mmoledi, 1968 I&II Dikxosi, I&II Dikronika, Esera, Nehemia, Esitere, Jobo, Dipesalome, Diema, Mmoledi 2000 Sefela sa Difela, Jesaya, Jeremia, Dillo, Hesekiele, Daniele, Hosea, Joele, Amose, 1968 Sefela sa difela, Jesaya, Jeremia, Dillo tsa Jeremia, Hesekiele, Daniele, Hosea, Joele, Amosi, 2000 Obadia, Jona, Mika, Nahume, Habakuku, Sofonia, Hagai, Sakaria, Malakia. 1968 Obadya, Jona, Mika, Nahume, Habakuku, Tsefanya, Hagai, Sakaria, Maleaki. Nuwe Testament – 1968 voeg vooraan Ebangedi vir die eerste 4, Epistola vir die briewe 2000 Mateu, Markose, Lukase, Johanese, Ditiro, Baroma, 1&2 Bakorinthe, Bagalatia, 1968 Mateu, Mareka, Luka, Johane, Ditiro tsa Baapostola, Ba-Roma, I&II Ba-Korinthe, Ba-Galatia, 2000 Baefeso, Bafilipi, Bakolose, 1&2 Bathesalonika, 1&2 Timotheose, Titose, Filemone, 1968 Ba-Efeso, Ba-Filipi, Ba-Kolose, I&II Ba-Thesalonika, I&II ya Timotheo, Tito, Filemone, 2000 Baheberu, Jakobose, 1&2 Petrose, 1&2&3 Johanese, Judase, Kutullo 1968 Ba-Hebere, Jakobo, I&II ya Petro, I,II,III ya Johane, Juda, Kutullo ya Johaneois

Skrywer: Prof Francois Malan

Wat is die verskil tussen die twee Griekse woord ‘exousia’  en ‘dunamis’, want beide word in die Nuwe Testament met krag vertaal?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die vraer is heeltemal reg: Dit lyk of die twee woorde in die Nuwe Testament byna sinonieme is. Kyk na die volgende voorbeelde:

Joh 1:12 Maar aan almal wat Hom aangeneem het, dié wat in Hom glo, het Hy die reg (exousia) gegee om kinders van God te word.

Open 11:6 Hulle het die mag (exousia) om die hemel toe te sluit.

Mk 12:24 “Is die rede waarom julle dwaal, nie juis dat julle nie die Skrif ken nie en ook nie die krag (dunamis) van God nie?

Luk 14:31 Of watter koning wat met ’n ander koning in ’n oorlog betrokke raak, sal nie eers gaan sit en oorweeg of hy met sy tien duisend man sterk genoeg (= mag het; dunatos) is om die ander een teen te staan wat met twintig duisend teen hom optrek nie?

In die amptelike woordeboek van die Internasionale Bybelgenootskap (Lexicon of the New Testament – J.P. Louw and E.A. Nida – al die Bybelgenootskapvertalers wêreldwyd  gebruik die woordeboek) word die twee woorde in dieselfde semantiese (betekenis-) veld ingedeel. ‘n Semantiese veld beteken dat die woorde min of meer dieselfde betekenis het (in die geval power/ force volgens die woordeboek), maar tog elkeen sy eie beklemtoning het. Dit is die geval met exousia en dunamis ook. Beide dra min of meer die betekenis van die mag, krag, reg om iets te doen, maar elkeen het tog sy eie klem. Kom ons kyk wat is dit:

1. Die woord exousia lê meer klem op die kontrole oor of reg wat iemand het om iets te doen, byvoorbeeld, iemand het die reg (tipe mag) om iets te besluit, beveel of te sê. Dit impliseer dat die persoon die outoriteit (gekry) het (wat van iewers kom – God gee mense bv. die reg of mag om kinders van God genoem te word – Joh 1:12).
2. Met die woord dunamis verskuif die betekenis effens. Hier lê die klem op die feit dat iemand iets kan doen omdat hy die vermoë (krag, kapasiteit) het om dit te kan doen. ’n Mens sal dus sê Jesus het die krag/ vermoë om wonders te kan doen. Die klem lê nie op die reg wat Hy van iewers kry nie, maar op sy vermoë om dit te kan doen en dit word dan duidelik in die aksie wat volg.

Die grense tussen die twee woorde se betekenis is nie absoluut nie en die woorde kan tog ook effens anders gebruik word, soos heersers of engele wat optree, afhangende van die kontekste, maar dit is nie so algemeen in die Nuwe Testament nie.

Skrywer:  Prof Jan van der Watt

Amos 9 vers 13

9:13 ‘Kyk! daar kom dae,’ is die Godspraak van die HERE,
dat die een wat ploeg die (graan) snyer (2020: die een wat graan oes) sal inhaal,
en die een wat druiwe trap die een wat die saadsak van die saaier dra. (sonder ‘van die saaier’ in die 2020
vertaling)
Die berge sal drup van druiwesap en die heuwels sal in beweging raak (2020: sal golf van graan).

Met ’n nuwe inleiding verwys die Godspraak na die Messiaanse toekoms. Die resultaat van die HERE se herbou van die
gevalle hut van Dawid soos dit in die ou tyd was, word uitgespel: Die een wat kom ploeg (gewoonlik word in
September-Oktober die vore getrek waarin gesaai word) kry die een wat met die sekel graan oes (wat gewoonlik in
April begin) nog besig op die land, so groot is die oes. In September begin die druiwe-oes, en hulle is nog besig om die
druiwe te trap vir wyn wanneer die saaiers in November opdaag. Die berge is vol wingerd geplant en die heuwels
oortrek met graanlande.

’n Paradystoestand word geskilder vir die herstel van die koninkryk van Dawid, soos die HERE aan Moses die beloofde
land geskilder het. Dit sal ‘n land wees wat oorloop van melk en heuning (Eks 3:8,17), amper soos in Joël 3:18 en
Esegiël 47:12, wat opgeneem is in Openbaring 22:1-2 waar die boom van die lewe elke maand vrugte dra. Maar toe die
Israeliete weier om die land in te trek, het die HERE gesweer, nie een van hulle sal die land betree nie (Num 14:30, vgl.
Jos 5:6). In Levitikus 26:3-5 het die HERE belowe: as hulle sy voorskrifte nakom sal Hy reën gee op die regte tyd, die
lande sal oeste oplewer, en bome vrugte dra, hulle sal oorgenoeg kos hê en sonder sorge in die land woon met gereelde
oeste. Maar as hulle nie na Hom luister nie, sal hulle niks daarvan kry nie (Lev 26:18-20).

In Hosea 2:13-14; 3:5 verduidelik die HERE dat die ballingskap van Israel en Juda ’n tweede woestyntyd is waarin
hulle sal leer om die HERE weer lief te kry en om totaal van Hom afhanklik te lewe. En daarna sal Hy weer vir hulle
wingerde gee. Hy sal die Akorlaagte, waar Israel vir Akan moes stenig oor sy ongehoorsame diefstal in Jerigo met die
intog in die beloofde land, ’n poort na ’n nuwe toekoms maak. Maar ná hulle terugkeer uir ballingskap het hulle
oortredings en sonde gemaak dat die HERE Hom nie aan hulle steur nie (Jes 59:). Daarom gaan die HERE ’n nuwe
hemel en ’n nuwe aarde skep (Jes 65:17).

Die koningsheerskappy van Jesus Christus, die Gesalfde koning uit die geslag van Dawid (Matt 1:1), sal op alle maniere
gelukkig en geseënd wees, ook in die natuur, vir dié wat in Hom glo (vgl. Matt 5:3-10 – vers 5: ‘die sagmoediges sal die
aarde beërf’). Hy kom die nuwe hemel en die nuwe aarde skep met sy nederige diens wat uitloop op die ewige lewe vir
sy volgelinge. (Matt 25:34; Joh 17:2-3; 2 Petrus 3:13; Openb 21:1-8).

Amos 9 vers 14-15

9:14 ‘Ek sal die sondeskuldlas (2020:lot) van my volk Israel verander. Hulle sal die verwoeste stede herbou en
bewoon; hulle sal wingerde plant en die wyn daarvan drink; hulle sal tuine plant en die vrugte daarvan eet.

Die vers is een van die grootste vertaalprobleme in Amos. Die Hebreeuse woord wat deur 2020 met ‘lot’ vertaal is,
verwys na die sondeskuld wat Israel as die HERE se volk by die HERE opgebou het met hulle sondige lewens. Daardie
skuldlas het die HERE op hulle gelê, want Hy spreek niemand sonder meer vry nie (Eks 34:7). Oor hulle verbreking
van hulle verbond met Hom het Hy hulle met die dood en ballingskap gestraf. Ps 126:4 gebruik dieselfde Hebreeuse
woord wat in die 2014-vertaling ook lui: ‘Verander weer ons lot HERE.’ Die belofte dat die HERE die skuldlas wat Hy
op sy volk gelê het, gaan ophef, beteken dat Hy hulle weer sal aanneem in ’n hernude lewensgemeenskap met Hom as
sy volk. Dit kan slegs gebeur deur die offerdood van Jesus Christus (Joh 1:29).

Die belofte van die HERE oor die toekoms van Israel word eers vervul met die koms van Jesus Christus wat vir die hele
mensheid hulle sondeskuld kom dra en so hulle verhouding met God regstel. Hy maak mense regverdig voor God.
Israeliete wat soos die heidene tot bekering moet kom om in Jesus Christus te glo wat al ons sonde op Hom neem, word
ook deel van die koninkryk van God. So het Jakobus Amos 9:11-12 aangehaal in Handelinge 15:16-18 as dinge wat van
lank gelede bekend is (vgl. Romeine 11:25: Daar het oor’n gedeelte van Israel ’n verharding gekom totdat die volle
getal van die heidene ingekom het; vgl. ook in Luk 21:24; Joh 10:16).

Met Israel se terugkoms ná die ballingskap het die HERE sy volk hulle woonplek en stede, vreugde en voedsel,
wingerde en tuine teruggegee. Volgens 5:11 is hulle juis daarvan ontneem weens hulle verdrukking van die armes.

9:15 ‘En Ek sal hulle plant in hulle grond en hulle sal nie weer uitgepluk word uit hulle grond wat Ek aan hulle
gegee het nie,’ het die HERE, jou God gesê.
(2020: hulle sal nie weer verwyder word van die grond…; LXX …sê die Here die Almagtige God.)

Die belofte dat Israel in die Messiaanse toekoms nie weer uitgepluk sal word nie, veronderstel dat hulle voor die koms
van die Messias, wel uitgepluk gaan word, soos gebeur het met hulle ballingskap na Assirië. Ná die ryke seëninge in die
plantewêreld (9:13-14) sal hulle self ook geplant word in die grond wat die HERE uit sy genade aan hulle gee. Maar die
volle vervulling van ‘nie weer uitgepluk word nie,’ kom eers in die verre toekoms.

Slegs die tweede maal verwys Amos vir Israel na die HERE as ‘jou God.’ In 4:12 het dit gegaan oor Israel wat hulle
moet regmaak om hulle God te ontmoet vir sy oordeel oor hulle lewe. Hier gaan dit oor die ryke seëninge wat hulle ná
die eindoordeel nie weer sal verloor nie. Voor daardie dag van die finale oordeel is hierdie profesie nie ten volle vervul
nie. Die ryk van Christus is die begin van die oprigting van die vervalle hut van Dawid. Van eeu tot eeu gaan God met
die bou aan die Godsryk voort. Maar die vervulling daarvan kom slegs met die wederkoms van Christus vir die finale
oordeel. Die woord van ‘jou God’ wat aan Amos geopenbaar is, is ’n vergesig oor die volkomenheid van die Godsryk.
Dit gaan oor die heil wat nie weer verlore kan gaan nie. Dit gaan God ten volle vervul op die nuwe aarde, met die finale
oordeel. Intussen is daar deur die eeue gemeentes van Christus met ’n verskeidenheid van kwaliteite waar elke gelowige
wag om Hom te ontmoet vir sy finale oordeel oor elkeen se lewe (Matt 25: 31-46; Eseg 34:12,17).

Skrywer:  Prof Francois Malan