Ek is vet – Francois Malan

Charlene vra:

Ek is opsoek na ‘n versie wat ek vir myself en my 4-jarige dogtertjie kan leer. Hierdie week het ‘n seuntjie by my dogtertjie se crèche, vir haar begin sê sy is vet. Nou sy het lekker pokkel wangetjies en so maar anders is sy nie vet. Baie gesond en stewig. Sy is amper ‘n kop langer as al die ander kindertjies in haar klas. Ons het haar haartjies die naweek ook gesny, en dan is daar ‘n ander dogtertjie wat sê haar haartjies lyk “vieslik”. Nou ek wil vir haar ‘n versie leer wat sy altyd kan onthou, nou en in die toekoms, as mense vir haar sulke goed sê. Dat sy perfek is in God se oë. Veral in vandag se tyd waar daar soveel klem op die uiterlike is. Waar sal ek so mooi versie kan kry en ook in die vertaling wat makliker vir my en haar sal wees om te onthou.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

‘n Paar tekse wat miskien kan help – ek het hulle ‘n bietjie aangepas om makliker te kan sê:

Genesis 1:27 God het my geskep as sy beeld (as beeld van God)

Psalm 8:6 God het die mens/my net ‘n bietjie minder as ‘n hemelse wese gemaak.

Romeine 8:31 God is vír ons/my, wie kan teen ons/my wees?

Rom 8:39 Niks kan ons/my skei van die liefde van God nie.

1 Kor 6:19:20 My liggaam is ‘n tempel van die Heilige Gees wat in my woon. Ek is gekoop en Jesus het die prys betaal. Ek moet God verheerlik met my liggaam.

Hd 10:28 God het vir my gewys dat ek geen mens as onheilig of onrein mag beskou nie.

Skrywer: Prof Francois Malan

Geloofsvrae: Die dood in die Ou Testament – Adrio König

Die dood in die Ou Testament

Ons dink meestal aan die dood as ‘n toestand: ‘n mens is dood. Maar die Ou Testament dink aan die dood allereers as ‘n plek (as ‘n mens doodgaan, gaan jy in die dood in, wat ook die doderyk of die graf genoem is), of ‘n mag (die dood kry ‘n mens in sy mag en dan sterf jy – Ps 71:20).

Die dood kan ‘n mens ook al in sy mag begin kry nog voordat jy regtig dood is. Die dood dring soos ‘n monster in ons lewe in sodat iemand wat in lewensgevaar verkeer of siek is, alreeds in die mag van die dood is. Daarom noem ons siekte ‘n voorvorm van dood.

Oor die dood of die doderyk as ‘n plek waar die dooies is, word ook baie realisties gedink. Daar is heelwat beskrywings van hierdie plek in die OT, en hierdie beskrywings is almal baie donker en negatief. Ook mense wat in lewensgevaar verkeer, het alreeds in die ruimte van die dood (die doderyk) ingegaan en verkeer alreeds tussen die dooies (Psalm 88:4-7; 40:2-3; 30:4 OAV). Die dood is ‘n magtige monster (Ps 18:5,6,17; Jes 5:14; Hab 2:5), een van die choasmonsters wat uit `die waters onder die aarde’ kom (Ps 69:2,3; 124:4,5). (22.3)

Wat is die houding van die gelowiges in die OT teenoor die dood? Daar is enkeles wat die dood as ‘n redelik natuurlike lewenseinde sien, maar vir die groot meerderheid is die dood ‘n skrikwekkende, weersinwekkende einde.

‘n Paar persone aanvaar die dood as die voltooiing van hul lewe, as iets natuurlik: Abraham, Dawid, Job (Gen 25:7,8; 1 Kon 2:2; 1 Kron 29:28; Job 5:26; 42:17). Dit beteken nie dat enigeen van hulle regtig na die dood uitgesien het – so ‘n siening kry ‘n mens nie in die OT nie – of die dood bo die lewe verkies het nie. Hulle het net gelate die dood aanvaar omdat hul lewe verby was. Hulle is egter die uitsonderings wat die reël bewys: die dood is negatief, sinloos, gemeenskapsverbrekend, afstootlik, vreesaanjaend.

Waarom? Omdat die dood die mens van God skei en vervreem. Die sin en die diepste betekenis van die lewe, die heil, is vir die gelowige in die OT hierdie lewe in gemeenskap met God. Gevolglik is die dood die einde van ons verhouding met God en van die heil. God dink nie aan dié wat in die dood is nie, en niemand in die doderyk sal Hom prys nie. Daar heers die ewige, sinlose, donker stilte (Ps 115:17; 94:17; 88:11-13; Job 10:20-22).

Die ervaring van koning Hiskia (Jes 38) is een van die aangrypendste voorbeelde van die negatiewe reaksie van gelowiges teen die dood, totaal negatief – juis omdat hulle gelowiges is.

Tot kort voor die einde van die OT is daar geen sprake van die opstanding uit die dood nie. Daar is ‘n paar uitsonderings van mense wat nie gesterf het nie, maar deur God in heerlikheid opgeneem is (Henog, Elia), maar dit skep geen verwagting by die ander gelowiges nie, behalwe in die een geval (Ps 73:24) wat egter nie duidelik is nie en ook nie ‘n algemene verwagting word nie.

Om van `lewe na die dood’ in die OT te praat, is om te vergeet dat lewe gemeenskap met God is en dat die dood dit afbreek. Dit is om te vergeet dat mense geskape is as bondgenote van God, en dat hulle daarom die sin van hul bestaan verloor as hulle sterf en uit die gemeenskap met God weggeruk word. Die skimbestaan in die doderyk is nie meer gemeenskap met Hom nie en juis daarom nie lewe nie – daarom is dit so weersinwekkend vir die gelowiges.

Die verwagting dat dooies sal opstaan, kom eers baie laat in die OT voor. Dit staan nie regtig in Jes 24-27 of Eseg 37 nie. Dit is alles verwysings na Israel wat weer `lewendig word’ by die terugkeer uit die ballingskap. Dan 12:2 is die enigste duidelike getuienis dat daar ‘n opstanding sal wees. Dit is ook heeltemal begryplik dat dit eers hier na vore kom, omdat dit deel is van ‘n ander wêreldbeskouing, die apokaliptiese of `bonatuurlike’ siening van wêreldgebeure wat eers tydens die ballingskap ontwikkel het.

Bybelkennis gaan gereeld gedeeltes uit hierdie bron publiseer. Ons dank aan prof König en Lux Verbi.BM vir hierdie vergunning.

Skrywer: Prof Adrio König

Is God wreed? – Gustav Claassen

Marlene vra:

As mens die ou Testament lees klink dit of God so wreed was om telkens die Israeliete opdrag te gee om ‘n hele stad uit te wis. ‘n Mens dink onwillekeurig in terme van vandag se tye hoe dit sou wees … daar was ook diere, klein babatjies en kindertjies, oumense ens. As dit in ons tyd gebeur beskou ons dit as barbaars om mense en diere voor die voet dood te maak. Dit is so in teenstelling met die liefde en genade wat in die Nuwe Testament na vore kom. Maar dit is nog steeds dieselfde God van die ou Testament. Hoe verklaar ‘n mens dit?

Antwoord

Dr Gustav Claassen antwoord:

Dit is so dat die tema rondom geweld en God en die volk se betrokkenheid daarby in die Ou Testament baie meer as in die Nuwe Testament voorkom. Daar word gepraat van die heilige oorlogtradisie in die Ou Testament. God is ‘n Krygsheld en in sy naam pleeg die volk geweldsdade soos Psalm 137 na verwys. Geweld as ‘n tema funksioneer egter ook in die Nuwe Testament.

‘n Man met die naam van Marcion was so teen die bors gestuit oor die geweld in die Ou Testament dat hy geargumenteer het dat die Ou Testament nie in die Bybel hoort nie. Vir hom was die God van die Ou Testament en die God van liefde van die Nuwe Testament nie dieselfde nie.

Wat belangrik is as ons oor geweld in die Ou Testament wil praat is die volgende: Ons moet rekening hou met die rol wat literêre oordrywing en beeldspraak in die Ou Testament speel. ‘n Militêre held, in ‘n sekere tyd in Israel se geskiedenis, is baie hoog aangeslaan. Daarom is daar van God ook gepraat as ‘n militêre held en Krygsman. Daar word na God op so ‘n manier verwys veral in die tyd toe Israel hom moes vestig tussen al die ander volke en konflik en geweld aan die orde van die dag was. Dit vind binne ‘n baie spesifieke konteks plaas, baie van die geweldtekste kom uit die tyd voor Israel ‘n koning gehad het. Die beeld van God as Krygsman dui op sy soewereiniteit en mag en moenie gesien word as ‘n letterlike beskrywing van God nie. God maak Hom konkreet bekend van situasie tot situasie. In spesifieke situasies het mense dit wat hulle van die openbaring verstaan verwoord. Hierdie verwoording geskied in die taal en die beelde en voorstellingswêreld van daardie tyd. Dit is egter ook belangrik om te onthou dat met verloop van tyd het die godsbewussyn al hoe duideliker geword en is die konsep van ‘n wrede God al hoe meer uitgeskakel.

So word 2 Kronieke 20:1-30(dit is ‘n boek wat baie laat ontstaan het) aangetoon as die teks wat sê dat ‘n heilige oorlog nie uit gewelddadige menslike deelname behoort te bestaan nie, maar uit gebed, vas, aanbidding, lofprysinge, raadpleging van en geloofsvertroue in Jahwe. Ook ‘n bekende teks soos Jesaja 53(wat dateer uit die tyd na die ballingskap) is hier belangrik. Hier lees ons dat God nie meer verlos deur geweld soos met die uittog uit Egipte, deur plae en die verdrinking van die Egiptiese leër nie. God verlos nou deur mense soos die kneg waarvan Jesaja 53 praat. Die kneg is ‘n verwysing na Moses. Moses wat op die berg Nebo sterf ,vanweë die volk se sonde, sodat hulle die beloofde land kan ingaan. Verlossing vind plaas deur plaasvervangende lyding. Die kneg ly ter wille van ander.

Die lyn hiervandaan na die Nuwe Testament is voor-die-hand-liggend. Johannes 12:38 haal Jesaja 53:1 aan as ‘n verwysing na Christus. Maar hulle het nie in Hom geglo nie, van lyding en sterwe wou hulle niks weet nie. Van ‘n man wat volgens Jesaja 53 leef wil hulle niks weet nie en hulle stuur Hom kruis toe. Maar dan bid Hy daar vir hulle en toon Hy juis daar wat dit is om waarlik Kneg van die Here te wees. Kyk ‘n mens na hierdie Kneg van God en na die wet wat Hy in Matteus 5-7 as die tweede Moses op sy “Sinai” afkondig, weet jy: Dit is die pad van God en nie pad van die geweld nie. Dit is ‘n pad van die tweede myl saamstap, die ander wang draai, ook die bo-kleed gee en waar die vredemakers salig genoem word.

Skrywer: Dr Gustav Claassen

Die Boek van die Opregte – Gustav Claassen

Hannelie vra: 

Ek is op soek na “Die Boek van die Opregte”. Weet u dalk waar ek een in die hande kan kry? Baie dankie

Antwoord

Dr Gustav Claassen antwoord:

Ons het twee verwysings na die “Boek van die Opregte” in die Ou Testament. Daar word na verwys in Josua 10:13 en 2 Samuel 1:18. Die “Boek van die Opregte” is ‘n bron wat die skrywers van Josua en 2 Samuel tot hulle beskikking gehad het wat verlore geraak het. Dit was ‘n boek vol poësie wat gehandel het oor oorloë en geskiedenis. In die aande by die vure het die volwassenes waarskynlik verhale oor hulle geskiedenis vir die kinders vertel en is sommige daarvan mettertyd neergeskryf. So ‘n versameling geskrewe verhale was die ‘Boek van die Opregte’, waarin die heel vroegste liedere opgeskryf is en wat dalk al iets oor Israel se beginjare gesê het (Jos 10:13). Na Saul en Jonatan se dood het Dawid ‘n treurlied geskryf wat al ‘die inwoners van Juda’ moes geleer het en wat in die ‘Boek van die Opregte’ opgeneem moes word (2 Sam 1:17-18).

Skrywer: Dr Gustav Claassen