Geloofsvrae: Die noodsaaklikheid van die Bybel – Adrio König

Die noodsaaklikheid van die Bybel

Daar is ‘n verband tussen die gesag en dit wat soms die noodsaaklikheid of onontbeerlikheid van die Bybel genoem word. Daar is ‘n sin waarin die Bybel onontbeerlik is. Hoe sou ons die evangelie suiwer ontvang het sonder die Bybel? Al sou daar deur al die eeue heen ‘n kerk gewees het wat die boodskap verkondig het, kon dit teen hierdie tyd al onherkenbaar verdraai gewees het. Dink maar net hoeveel verdraaiïngs daar al in die loop van die geskiedenis was ondanks die feit dat ons die Bybel het waaraan die leer van die kerk voortdurend gemeet kan word. En dink verder hoeveel leerverskille daar tussen kerke is ondanks die feit dat ons ‘n Bybel het. Daarom moet ons die Here dank dat die apostels om verskillende redes die evangelie in allerlei vorme neergeskryf het, en dat ‘n aantal van hierdie geskrifte bewaar gebly het.

Maar daar is ook ‘n ander kant van hierdie saak. As Paulus die ouderlinge van Éfese toespreek, sê hy o.a.: `Ek het nie nagelaat om die heilsplan van God in sy volle omvang aan julle te verkondig nie’ (Hand 20:27). Maar daarby het hy nie bedoel dat hy elke boek in die NT ten volle aan hulle verkondig het nie. Die meeste van dié boeke was nog nie eens geskryf nie. Hy bedoel dat hy dit waaroor dit in die evangelie gaan, Jesus en sy betekenis, aan hulle verkondig het. Natuurlik was daar nog baie implikasies van die evangelie wat hyself eers later sou uitspel, maar die evangelie as die waarheid oor Jesus, het hulle klaar gehoor. Die volle omvang van die heilsplan van God sluit dus nie elke besonderheid en selfs nie elke Bybelboek in nie.

Vir die Galasiërs skryf Paulus dat niemand ‘n ander evangelie mag verkondig as die een wat hulle van hom ontvang het nie (1:6ev). Die implikasie is duidelik: hulle moet alles wat hulle hoor, meet aan wat hulle van hom gehoor het. Maar hulle het op daardie stadium nog glad nie alles in die kwantitatiewe sin ontvang nie. Daar was nog nie eens ‘n enkele evangelie geskryf nie, wat staan nog Handelinge en die Briewe. Maar Paulus bedoel die volle evangelie in die kwalitatiewe sin, die waarheid soos dit in Jesus na hulle gekom het. Aan hierdie waarheid kan hulle alle dwalings meet en herken.

In hierdie sin is dit wat onontbeerlik is die waarheid waaroor (liewer: oor Wie!) die Bybel skryf, en nie die Bybel self nie. Ek skryf hierdie deel in die VSA. Ek was gister by ‘n ete waar die volgende storie vertel is. In 1982 gee ‘n aantal studente tydens ‘n sendingtoer pamflette uit diep in die bos in Kenia. Die adres van hul seminarie in die VSA is op die pamflette. Vyf jaar later kry die skool ‘n brief van iemand uit een van die dorpies. Sy storie is dat hy ‘n paar jaar tevore ‘n pamflet oor Jesus en sy verlossingswerk gekry en gelees het. Hy het daardeur tot bekering gekom, en mense in sy dorpie wat ook deur sy getuienis tot geloof gekom het, het om hom begin vergader. Op die stadium wat hy die brief skryf was daar al groepe in drie dorpies wat gereeld bymekaar gekom het. Maar nou het hulle gehoor die pamflet is nie al wat daar is nie. Hulle hoor daar is ‘n dik boek wat baie meer vertel. Kan hulle nie dalk so ‘n boek kry nie?

Wat noodsaaklik is, is die evangelie oor Jesus, nie noodwendig die Bybel nie, al sal dit natuurlik ‘n oneindige verryking vir hulle wees om ‘n volle Bybel te ontvang. Maar Jesus, die lewende Here, wat deur sy Gees in mense se lewens werk, is die eintlike onontbeerlike Een. Sonder Hom kom ons ook met die volle Bybel nie baie ver nie.

Skrywer: Prof Adrio König

Efesiërs (1) – Francois Malan

Efesiërs is die brief van die liefde: van God wat ons innig liefhet, ons uit die dood van sonde verlos en saam met Christus lewend gemaak het, en deur sy Gees, wat in ons kom woon het, vir ons laat deelhê aan die volheid van sy onbegryplike, onmeetlike liefde (2:4; 3:7-19), sodat ons mekaar sal liefhê en opbou in die gemeente (4:1-16), oor volksgrense (2:14-18), in die huwelik (5:21-32), in die gesin, en tussen werkgewers en werknemers (6:1-9).

Efesiërs 

‘n Omsendbrief

Efesiërs is ‘n algemene brief, geskryf uit die gevangenis (3:1; 4:1; 6:20), waarskynlik in Rome (Hand. 28:16,30), aan ‘n aantal gemeentes wat hoofsaaklik uit nie-Jode bestaan (2:11-14). Party van die gemeentes het Paulus nie persoonlik geken nie (3:2). Die brief word afgelewer deur sy medewerker Tigikus (6:21-22) wat op pad is na Kolosse (Kol. 4:7-9).

Die bestemming van die brief is ‘n raaisel. In die oudste en beste manuskripte ontbreek die woorde ‘in Efese’ (1:1), maar word in die meeste manuskripte ingevoeg. Dit was waarskynlik ‘n omsendbrief aan gemeentes in verskeie stede in suid-westelike Klein-Asië, wat Paulus tydens sy bediening in Efese gestig het (Hand.19). Daarom is daar nie die gebruiklike kommentaar oor die plaaslike gemeente en gemeentelede nie.

Inleiding

Die nie-Joodse Christelike lesers word aangespreek as ‘heiliges’ (aan God gewydes), wat deur God geroep is om, deur Christus Jesus, sy toegewyde volk te wees, deur in geloof op die roeping te reageer.

Sy seëngroet verwoord sy begeerte dat hulle die genade en vrede van God ons Vader en Jesus Christus ons Here sal verstaan en beleef. Die twee groot temas kom telkens in die brief voor. Die naam Christus (gesalfde) Jesus (verlosser) kom in elkeen van die drie elemente van die voorwoord voor (1:1-2).

Die eerste helfte van die brief (1:3-3:21) besing die lof van God in gebed en danksegging, soos in die Joodse berakah (lof), en die tweede helfte (4:1-6:20) verkondig die Christelike lewenswyse wat daarby hoort, soos die Joodse halakah (riglyne vir die lewe), nie as ‘n nuwe wet nie, maar as ‘n blye reaksie op God se oorvloed, ‘n dankbare antwoord op God se genadige inisiatief, verlossing en doel met ons, wat deur Christus en die Heilige Gees uitgewerk word.

1.   Die nuwe mensheid as God se skepping (1:3-3:21)

1.1 Lof vir God se seën aan ons in Christus (1:3-14)

Die Vader van ons Here Jesus Christus is die bron van al die seëninge wat ons deur die Heilige Gees ontvang. God het ons aan Christus wat in die hemel is, verbind (1:3). Die seëninge waarvoor ons God loof is die volgende:

•  vir sy ewige verkiesing, om uit sy genade ons heilig en in liefde te laat lewe in gemeenskap met Christus; vir sy vrye besluit om ons as sy kinders deur Christus aan te neem om Hom te loof vir sy wonderlike genade, wat Hy vryelik aan ons gegee het deur sy geliefde Seun (1:4-6);
•  dat Hy deur Christus se kruisdood ons oortredings vergewe het, ons van sonde se mag bevry het, en sy genade in ons uitgestort het, om wys en met insig te lewe (1:7-8);
•  dat Hy besig is om sy geheime plan, om alle dinge in die heelal uiteindelik onder Christus te verenig, aan ons bekend gemaak het (1:9-10);
•  die oorblyfsel van die Jode wat eerste op Christus vir hulle verlossing begin hoop het, moet Hom loof vir die wonderlike uitvoering van sy plan; die heidennasies wat tot geloof in Christus as hulle Verlosser gekom het, is ook met die Heilige Gees beseël as God se eiendom. Die Gees is die waarborg dat ons aan God behoort totdat ons ten volle verlos is om God se heerlikheid te besing (1:11-14).

1.2 Danksegging, voorbidding en lof aan God wat Christus verhoog het (1:15-23)

Paulus dank God vir wat hy van die gelowiges se geloof in die Here Jesus gehoor het, en vir hulle liefdesdiens aan alle gelowiges. Hy bid gereeld vir hulle, dat God al meer kennis van Homself sal gee deur hulle toenemend deur sy Gees te verlig:

•  dat hulle, as gelowige Jode en nie-Jode, God se eiendom is, deur wie Hy die onmeetlike rykdom van sy heerlikheid aan die heelal sal vertoon,

•  Paulus loof God wat sy groot krag gebruik het om Christus uit die dood op te wek en aan sy regterhand te sit om te heers oor alle dinge, ten gunste van sy volk wat in gemeenskap om Hom vergader. Hy vervul alle dinge met sy oppermagtige heerskappy, en vervul die kerk met sy Gees, genade en gawes.

Skrywer: Prof Francois Malan

Geloofsvrae: Die inspirasie van die Bybel – Adrio König

Die inspirasie van die Bybel

Die bespreking van die gesag van die Bybel vra vanselfsprekend om ‘n bespreking van die inspirasie omdat die gesag gewoonlik op die inspirasie gegrond word. Omdat die Bybelboeke geïnspireer is, het hulle gesag en is hulle betroubaar. Hiervoor is daar veral twee Skrifverwysings. `Die hele Skrif is deur God geïnspireer en het groot waarde ...’ (2 Tim 3:16). `Geen profesie in die Skrif kan op grond van eie insig reg uitgelê word nie, want geen profesie is ooit deur die wil van ‘n mens voortgebring nie. Nee, deur die Heilige Gees meegevoer, het mense die woord wat van God kom, verkondig’ (2 Pet 1:20-21).

Dit is nodig dat ons eers kyk na die betekenis van hierdie twee uitsprake. Die uitspraak in die Petrusbrief verwys net na ‘n deel van die OT. Die uitspraak uit 2 Tim is breër. Dit het op `die hele Skrif’ betrekking, en `die hele Skrif’ vir die vroeë Christene was die Ou Testament, egter nie soos ons dit vandag ken nie, maar in die vorm van die Septuaginta, ‘n Griekse vertaling van die Ou Testament wat op baie plekke onnoukeurig is, en meer boeke ingesluit het as ons huidige Ou Testament, die sg. apokriewe boeke wat ons juis nie vandag as gesaghebbend erken nie. Die skrywer van 2 Tim sê dus dat ‘n onnoukeurige vertaling van ‘n baie groter OT as wat ons vandag erken, deur God geïnspireer is en groot waarde het.

Dit beteken nie dat ons niks uit hierdie tekste kan aflei nie. Dit beteken ten minste dat die Ou Testament – en ons mag gerus glo ook die Nuwe Testament omdat Jesus die apostels wat groot dele van die NT geskryf het, op ‘n besondere wyse voorberei het om die evangelie te verstaan – in ‘n besondere sin onder die sorg van God geskryf is, en dat die profesieë nog direkter met Hom in verband staan en veral nie sonder sy betrokkenheid uitgelê kan word nie. Maar veel meer sal ‘n mens ook nie kan aflei nie, sodat ons nie ver kom om met behulp van Bybelse stowwe ‘n inspirasieleer (presies hoe God by die ontstaan van die Bybelboeke betrokke was) in enige besonderhede op te stel nie. Dit is ook waarom die kanon voor die inspirasie behandel is. Die inspirasie help ons nie om die gesag van die Bybel te verstaan nie, wel om dit te bevestig.

Daar is in die loop van die geskiedenis verskillende inspirasieteorieë ontwerp. Nie een van hulle is regtig bevredigend nie, maar dit is tog goed om daarvan kennis te neem. Daar is die meganiese en die organiese teorieë. Elkeen van hulle kan ook verder ingedeel word, maar dit is nie nou nodig nie.

Die meganiese of woordelikse of letterlike inspirasieteorie leer dat die presiese woorde geïnspireer is. Die groot nadruk van hierdie teorie is op die werk van die Heilige Gees. Hy is die eerste en eintlike outeur. Die mens is nie veel meer as ‘n meganiese werktuig wat Hy gebruik het presies soos Hy wil nie. Die mense het presies geskryf wat die Gees hul ingegee het. Daarom kom ‘n mens dikwels radikale uitsprake in dié verband teë soos dat elke sin, elke woord, elke letter in die Bybel die direkte uitsprake van die Allerhoogste God is. Alle inligting wat in die Bybel gegee word, van watter aard ookal, is volkome suiwer en korrek. Die groot argument is dan dat die Bybel God se Woord is en omdat Hy volmaak is en nie kan lieg nie, moet alles die volle waarheid wees. Natuurlik kan daar kopiërings- en vertalingsfoute wees, maar daar kon in die eintlike oorspronklike geskrif wat elke skrywer vir die eerste keer geskryf het (die outografa), nie foute in enige vorm gewees het nie.

Die organiese inspirasieteorie probeer die saak effens ruimer benader. Dit probeer meer ruimte gee vir die persoonlike bydrae van die skrywer. Die woord `organies’ probeer dit uitdruk: die mens is nie meganies, willoos, soos ‘n woordverwerker gebruik nie, maar as ‘n orgaan wat ‘n eie bydrae kon maak. Daarom is daar ooglopende verskille in die taal, styl, doel, en metode van die verskillende skrywers waarvan die Sinoptiese Evangelies goeie voorbeelde is.

Nie een van hierdie teorieë bied egter ‘n bevredigende oplossing vir die werklike vrae waarvoor ons staan nie. Die feit dat ons glo die Bybel is die gesaghebbende getuienis van die openbaring van God in Israel se geskiedenis en in Jesus, kan nie op enige manier bewys word nie. As dit kon, sou dit ook nie meer geloof gewees het nie.

Skrywer : Prof Adrio König

The Passion of Christ – Kobus Kok

Luanette vra: 

Wat dink u van die DVD “The Passion of Christ”? Ek weet nie of ek dit moet kyk nie, is dit verkeerd? Party mense se dis nie reg nie!

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord 

Die film “The Passion of Christ” – reg of verkeerd? 

Ek het hierdie video self gesien kort nadat dit bekendgestel is en dit het ‘n groot indruk op my gemaak. Myns insiens is die video nie geskik vir jonger kinders nie, weens die eksplisiete aard van die geweld wat uitgebeeld word.

In die Middeleeue kon die meeste mense nie lees en skryf nie. In die kerke van die tyd, het mens dramatiese uitbeeldings gekry van die kruisiging, van Maria wat die gekruisigde Jesus op haar skoot vashou, ens. Hierdie visuele kuns het die mense van die Middeleeue aangegryp en was bedoel om die Bybelteks uit te beeld in die vorm van kuns.

Die Skrif is natuurlik altyd die eerste bron van ons inligting oor die Jesus-gebeure. Films soos the Passion is dus sekondêre bronne oor die Jesus-gebeure en hedendaagse kunsuitbeeldings Indien mens die Bybelse verhale rondom die kruisiging lees uit die evangelies, kan mens deur daardie bril na die film the Passsion kyk. Indien jy die Bybelse verhaal goed ken, sal jy ook weet waar The Passion afwyk van die Bybelse getuienis of Bybelse skrywers se oogpunte. Die volgende vraag is dan waarom die vervaardigers van die film op bepaalde punte van die verhaal ander aksente geplaas het op plekke wat die Bybel dit nie doen nie. Die antwoord op die vrae sal jou lei na die spesifieke betekenis wat die vervaardigers van die film probeer kommunikeer. Op hierdie wyse word die film dus ‘n ‘n leerervaring en ‘n gespreksgenoot en sien jy die Jesus-gebeure vanuit iemand anders se oog en waardeer jy ook weer die unieke hoek waaruit die verskillende evangelies die verhaal vertel. Volgens navorsing onthou ons baie meer van dit wat ons sien en self beleef. Die voordeel van die film is dat jy ingetrek word in die ervaring van die Jesus-gebeure en dit sal ‘n indruk op jou maak en mag jou dalk ook hartroerend aanraak.

Skrywer: Dr Kobus Kok