Die Groot Geloofswoordeboek: Sekte

Sekte

Dit is ‘n negatiewe woord wat deur historiese kerke gebruik is, en soms nog gebruik word om groepe te beskryf wat van hul­le weg­gebreek het. Gedurende die laaste drie dekades het die ge­bruik van dié woord gelukkig afgeneem omdat daar meer kon­tak tussen denominasies gekom het en meer begrip dat daar baie meer ooreenkomste as verskille is tussen groepe wat mekaar in die ver­lede onnodig beveg het.

Dit beteken nie dat alles maar goed is nie. Daar is geloofsver­skil­le wat ingrypend is, soms so erg dat Christelike gemeen­skap nie regtig moontlik is nie. Maar selfs in hierdie gevalle hoef ons nie neerhalend van mekaar te praat nie.

Skrywer: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: See

See

Dit is opvallend dat ons in Openbaring lees dat daar nie meer ‘n see op die *nuwe aarde sal wees nie (21:1). Waarom nie? Omdat die see deur die hele Bybel ‘n negatiewe simbool is, ‘n simbool van die *chaosmagte wat die aarde en die mense wil vernietig. Die chaos­monsters was almal seemonsters, onder andere Leviatan, Behemot, Rahab (Job 9:13; 26:12; Ps 74:13-14; 89:11; 104:26; Jes 27:1; 30:7; 51:9-10). Daarom is die see deurgaans in die Ou Testa­ment as ‘n bedreiging beskou.

Telkens lees ons dat die Here die see ingeperk het. Die Here sê vir Job: “Ek het vir die see perke gestel, hom agter slot en gren­del ge­sit. Ek het gesê: ‘Tot hiertoe mag jy kom, en nie verder nie; hier is die grens van jou magtige golwe‘” (38:10-11). En in die groot skeppingspsalm lees ons oor die skepping van die see: “Die groot waters het die aarde soos ‘n kleed oordek, maar toe U die waters aanspreek (1953-vertaling: dreig), het hulle gevlug voor die krag van u stem en in die laagtes weggevloei na die plek toe wat U vir hulle bestem het. U het ‘n grens gestel waaroor hulle nie mag gaan nie: hulle mag die aarde nie weer oordek nie” (Ps 104:6-9).

Uit die res van die Ou Testament blyk dit dat hierdie vrees vir die see nie maar net simbolies of digterlike taal was nie. Israel het altyd aan die see gegrens, maar nooit ‘n vloot van enige beteke­nis ge­had nie, selfs nie in die tyd van die magtige koning Dawid nie. Toe die groot koning Salomo hout vir die tempel nodig gehad het, moes hy die Fenisiërs kry om dit oor die see vir hom te vervoer. En die een Jood wat dit, by wyse van spreke, op die see gewaag het (Jona), het bedroë daarvan afgekom.

Ook in die Nuwe Testament behou die see sy negatiewe be­teke­nis. Die storm op see bedreig die lewe van Jesus en die dis­sipels, en dan “bestraf” Hy die golwe (Mark 4:39). Dis die­selfde woord wat elders gebruik word as Hy bose geeste uit mense uitdryf (Mark 1:25; 9:25). Sou Hy in die storm op see ‘n aanval van die bose magte gesien het?

In hierdie lig is dit nie vreemd dat ons in Openbaring lees dat daar op die nuwe aarde nie meer ‘n see sal wees nie. Ons hoef dit nie regtig letterlik op te neem nie. Dit kan verwys na die see as bedreiging van die aarde en die mense. Op die nuwe aarde sal elke bedreiging uitgewis wees. Die poorte van die Nuwe Jeru­salem sal nooit gesluit wees nie (Op 21:25).

Skrywer: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: Samaritane

Samaritane

Die Samaritane is die afstammelinge van die vermenging van Jode en hoofsaaklik Kutiërs. Daar het Jode in Samaria agtergebly na die *ballingskap van die noordelike stamme in 722 vC. Die veroweraars het ander mense, veral mense uit Kuta, ingevoer om die stede van Samaria te bevolk, en hierdie mense en die Jode wat agtergebly het, het ondertrou. Hulle was dus ‘n gemengde bevolking wat die naam van die streek gekry het: Samaritane van Samaria. Hulle het ook ‘n vermengde godsdiens beoefen. Die Kutiërs is “geëvangeliseer” om die God van Israel te dien, maar het ook aangegaan om die gode wat hulle saamgebring het te dien. Dit is die rede waarom die Jode so op die Samaritane neer­gesien het. Hoe erg hulle die Samaritane geminag het, is duidelik in die beskuldiging van die Jode aan Jesus waar hulle “Sama­ritaan” en “duiwelbesetene” as sinonieme gebruik (Joh 8:48). En die Samaritane het natuurlik op “paslike” wyse teen die Jode gereageer (Luk 9:51-55). Die ontstaan van hierdie volk vorm ‘n baie interessante geskiedenis (2 Kon 17:24-41).

Skrywer: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: Sakramente

Sakramente

Sekere rites of seremonies in die kerk word “sakramente” genoem.

In die meeste Protestantse kerke is daar net twee, die *doop en die *nagmaal. Die *Katolieke Kerk het sewe. By die doop en die nagmaal (wat hulle die *mis of die *eucharistie noem), het hulle die vormsel (die Protestantse belydenis van geloof), boetedoening, salwing van siekes (“die laaste oliesel”), ordening van ampsdraers, en die hu­welik.

Skrywer: Prof Adrio König